Παρασκευή 16 Ιανουαρίου 2009

Άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο Religion & Theology

Στο νέο τεύχος του Religion & Theology δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Michele Murray, "Female corporeality, magic, and gender in the Babylonian Talmud", 199-224
Για τους ραββίνους το γυναικείο σώμα -κι ο έλεγχός του μέσω κανόνων και διατάξεων- ήταν ένα θέμα ραββινικής (σαφώς ανδρικής) ευσέβειας και για τους ραββίνους σήμαινε να ορίσουν πρώτα τι σήμαινε γι' αυτούς ιδανική ανδρικότητα. Στις περιγραφές τους για το τι συνιστούσε το "ανδρικό" και το "γυναικείο" οι ραββίνοι δημιούργησαν μία ιεραρχία στην οποία οι άνδρες -και κυρίως οι ραββίνοι άνδρες- βρίσκονταν στην κορυφή αυτής της ιεραρχίας και οι γυναίκες στη βάση. Το ενδιαφέρον του άρθρου εστιάζεται στην ραββινική ταξινομία των ανθρώπων, όπως αυτή μαρτυρείται στο Βαβυλωνιακό Ταλμούδ, ένα πολυεπίπεδο και επεξεργασμένο σύνταγμα ιουδαϊκής γραμματείας που χρονολογείται από τον 3ο έως και τον 6ο/7ο αι. μ.Χ. Ο συγγρ. χρησιμοποιεί αυτό που ονομάζει "ταξινομικό συνεχές" ("taxonomical continuum") ως ένα ευρετικό εργαλείο και ερευνά το πώς οι ραββίνοι χρησιμοποίησαν την ετικέτα της μαγείας στις συζητήσεις τους για να δηλώσουν το φύλο. Υποστηρίζει ότι το "ανδρικό", το οποίο για τους ραββίνους ήταν η μορφή του ιδανικού ανθρώπινου όντος, ήταν στο ένα τέλος του συνεχούς. Όσο πιο μακριά από αυτόν τον πόλο βρίσκεται ένα άτομο μέσα σε αυτό το continuum, τόσο λιγότερο τέλειο και ιδανικό είναι και περισσότερο "θηλυκό" είναι. Υποστηρίζει επίσης ότι η μαγεία χρησιμοποιήθηκε για να εκφράσουν τις ραββινικές αντιλήψεις για το φύλο, αφού ο όρος "μαγεία" έχει και θετικό και αρνητικό περιεχόμενο στο Βαβυλωνιακό Ταλμούδ. Η δύναμη του όρου εξαρτάται από το σε ποιο σημείο του ραββινικού ταξινομικού συνεχούς βρισκόταν το άτομο που εκτελούσε αυτήν την υπερφυσική πράξη.

Trevor S. Luke, "The parousia of Paul at Iconium", 225-251
Ο συγγρ. εξετάζει το θέμα της παρουσίας κι όχι της αρένας ως τόπου για την παραγωγή θεάματος στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ειδικά σε συγκεκριμένα αποσπάσματα της αρχαίας χριστιανικής γραμματείας. Όχι μόνο οι χριστιανοί εφαρμόζουν το γνωστό θέμα της παρουσίας στην εσχατολογία τους, αλλά επίσης δημιούργησαν νέες αλήθειες για την αυτοκρατορία και τη νόμιμη εξουσία μέσω της δημιουργικής παραγωγής διάφορων θεαμάτων παρουσίας. Με τη βοήθεια αυτών των λογοτεχνικών μέσων παλιές αλήθειες για το σώμα και την εξουσία αμφισβητήθηκαν, καθώς οι χριστιανοί δημιούργησαν μία κοσμολογία για το θέαμα της παρουσίας και ταυτόχρονα μεταμόρφωσαν την παρουσία και πρόσφεραν μία νέα ερμηνευτική προσέγγιση αυτών των τελετών. Η άφιξη του Παύλου στο Ικόνιο παρουσιάστηκε ως μία νέα ερμηνεία της παρουσίας, καθώς το επίκεντρο του θεάματος δεν είναι πια ο αυτοκράτορας αλλά ένας απλός χριστιανός. Μέσω της παραγωγής και της κατανάλωσης των δικών τους θεαμάτων παρουσίας οι Χριστιανοί συμμετείχαν στην αυτοκρατορικό κόσμο των ιδεών.

Heike Omerzu, "The portrayal of Paul's outer appearance in the "Acts of Paul and Thecla" : re-considering the correspondence between body and personality in ancient literature", 252-279
Η συγγρ. υποστηρίζει ότι η περιγραφή του Παύλου στο Πράξεις Παύλου και Θέκλας 3, αν διαβαστεί λαμβάνοντας υπόψη το υπόβαθρο της ελληνορωμαϊκής φυσιογνωμίας, δηλ. της αντίληψης περί ενότητας μεταξύ της εξωτερικής εμφάνισης και των εσωτερικών χαρακτηριστικών ενός προσώπου, δεν είναι απαξιωτική αλλά συμπαθητική. Αυτή η θετική ερμηνεία της εξωτερικής εμφάνισης του Παύλου επιβεβαιώνεται κι από την ανάλυση των αντιδράσεων που προκαλεί στους συνοδούς του (Ονησίφος και Θέκλα) καθώς επίσης και στους αντιπάλους του (Θεοκλία, Θαμύρις). Καθίσταται σαφές ότι η εμφάνιση του Παύλου συμφωνεί με την αποστολική του ιδιότητα.

Richard S. Ascough, "Bringing chaos to order : historical memory and the manipulation of history", 280-303
Στις σύγχρονες προσεγγίσεις των βιβλικών και κλασικών σπουδών τα επιστημονικά μοντέλα του διαφωτισμού έχουν κυριαρχήσει στην ιστορική έρευνα. Μέσα σε αυτά οι μνήμες και οι παραδόσεις παρουσιάζονται ως αντιπροσωπευτικές μίας γραμμικής προοπτικής της ιστορίας, με επιμέρους περιπτώσεις αλλαγής. Οι σύγχρονες επιστήμες ωστόσο έχουν μετακινηθεί πέρα από τη νευτώνεια αντίληψη της μηχανικής, η οποία υποστήριζε θεωρητικά μία τέτοια αντίληψη κι εργάζεται με μοντέλα του χάους και της πολυπλοκότητας. Οι επιστήμονες των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών ακολουθούν και τώρα μόλις άρχισαν να αντιλαμβάνονται τη σημασία που έχουν αυτές οι εξελίξεις για τις επιστήμες τους. Το άρθρο είναι μία ακόμη φωνή που συντάσσεται με τη μικρή αλλά όλο αυξανόμενη ομάδα εκείνων που υποστηρίζουν μία μη γραμμική αντίληψη της ιστοριογραφίας και παρουσιάζει τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η νέα αντίληψη για την εκ νέου περιγραφή της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας.

Δεν υπάρχουν σχόλια: