Η χρήση της Π.Δ. από τον Παύλο

Ένα νέο βιβλίο κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Brill σχετικά με τη χρήση της Π.Δ. από τον Παύλο:

Stanley E. Porter & Christopher D. Stanley (εκδ.), As It Is Written; Studying Paul's Use of Scripture (SBL Symposium 50), Brill 2008
ISBN: 978 90 04 15749 1
€ 125.00

Περιγραφή εκδοτικού οίκου

Eίναι γενικά αποδεκτό ότι οι Γραφές διαδραματίζουν έναν κεντρικό ρόλο στη θεολογία και τη ρητορική του αποστόλου Παύλου. Υπάρχει όμως διαφωνία όσον αφορά τον τρόπο, με τον οποίο μπορούν να γίνουν καλύτερα κατανοητές οι άμεσες και έμμεσες αναφορές στις Γραφές, οι οποίες διατρέχουν όλα τα κείμενά του. Το βιβλίο αυτό έχει ως στόχο του να μεταφέρει τη συζήτηση στην εξέταση των αιτίων εκείνων που οδηγούν στην ακαδημαϊκή αυτή ασυμφωνία. Κοινό σημείο των μελετών που δημοσιεύονται εδώ είναι η προσπάθεια να καταδειχθεί πώς οι γνώμες των ερευνητών επηρεάστηκαν από την εφαρμογή διαφορετικών μεταξύ τους μεθόδων και αντίθετων μεταξύ τους προϋποθέσεων όσον αφορά στον Παύλο, το ακροατήριό του και το ρόλο των βιβλικών αναφορών στις επιστολές του. Επιπλέον το βιβλίο εξετάζει τα όρια της συζήτησης εφαρμόζοντας τα συμπεράσματα του αποδομισμού, της μεταποικιακής θεωρίας, της φεμινιστικής κριτικής στη μελέτη της χρήσης της Π.Δ. από τον Παύλο. Οι μελέτες αυτές αποτελούν ένα καλό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτύχουν οι ερευνητές όταν συζητήσουν τις διαφορές τους και προσπαθήσουν να χρησιμοποιήσουν νέες προσεγγίσεις σε παλαιότερα προβλήματα.

Ιστορικές αναφορές στα Αποκ 2-3

Ο Alan Bandy ανάρτησε στο ιστολόγιό του, Apocalypsis Café, έναν πίνακα, όπου συγκεντρώνει όλες τις πιθανές έμμεσες αναφορές στην ιστορική πραγματικότητα που ίσχυε στις πόλεις - παραλήπτες των επιστολών των κεφ. 2-3 της Αποκάλυψης. Σύμφωνα με τη σημείωσή του στηρίζεται στις προηγούμενες μελέτες των Ian Boxall, Revelation: Vision and Insight (London: SPCK, 2002), 54, Colin J. Hemer, The Letters to the Seven Churches of Asia In their Local Setting, The Biblical Resource Series (Grand Rapids: Eerdmans, 2001), Ramsay, The Letters to the Seven Churches, 269.

Για μια κριτική ωστόσο της αξιοποίησης των αρχαιολογικών ευρημάτων από τυος Hemer και Ramsay βλ. Steven J. Friesen, "Revelation, Realia and Religion: Archaeology in the Interpretation of the Apocalypse", HTR 88 (1995) 291-314

Για να δείτε τον πίνακα του Alan Bandy, πατήστε εδώ.

Klauck: Die apokryphe Bibel (10)

Άνθρωποι και άλλα ζώα στις απόκρυφες Πράξεις των Αποστόλων (Γ΄μέρος)

III. Οι Πράξεις του Πέτρου
Τα δύο επόμενα παραδείγματα που παρουσιάζει ο Κ. προέρχονται από τις Πράξεις του Πέτρου. Ο Κ. στηρίζεται στην Actus Vercellenses, ένα λατινικό χειρόγραφο μίας παλαιότερης παράδοσης για τον Πέτρο, το οποίο βρέθηκε στη βιβλιοθήκη της πόλης Vercelli. Στη μορφή που το χειρόγραφο διασώζει την παράδοση ανάγεται στον 4ο αι. μ.Χ.

1. Το σκυλί που μιλούσε
Το πρώτο περιστατικό διαδραματίζεται στη Ρώμη, στο σπίτι του συγκλητικού Marcellus, όπου έχει εγκατασταθεί ο Σίμων ο Μάγος. Ο Πέτρος φτάνει στη Ρώμη και αναλαμβάνει δράση. Πηγαίνει στο σπίτι του συγκλητικού και ζητά να μιλήσει στο μάγο, όμως ο μάγος αρνείται να τον δει. Τότε ο Πέτρος ελευθερώνει ένα σκυλί που ήταν δεμένο στην είσοδο του σπιτιού ως φύλακας και το στέλνει μέσα στο σπίτι για να καλέσει το μάγο να βγει έξω. Ο σκύλος υπακούει και με ανθρώπινη φωνή επαναλαμβάνει το κάλεσμα του Πέτρου. Ένας δαιμονισμένος στο πλήθος έξω από το σπίτι περιγράφει τα τεκταινόμενα στο σπίτι: ο σκύλος κατηγορεί το μάγο ότι είναι απατεώνας και τον απειλεί με αιώνια τιμωρία. Στη συνέχεια ο σκύλος επιστρέφει στον Πέτρο, του διηγείται τη συζήτηση με το μάγο και πεθαίνει στα πόδια του αποστόλου.
Το μοτίβο ζώων που μιλούν δεν είναι άγνωστο στην αρχαιότητα, π.χ. το άλογο του Αχιλλέα στην Ιλιάδα (19,404-418) ή ο γάιδαρος του Βαλαάμ (Αρ 22) (για το δεύτερο παράδειγμα βλ. επίσης 2 Πε 2,16). Ο Κ. διακρίνει επίσης ένα κωμικό στοιχείο στο γεγονός ότι ο μάγος δεν έχει να πει τίποτε, αντίθετα προς το σκύλο που είναι ιδιαίτερα ομιλητικός.
Τα σκυλιά γενικά είχαν μία αμφίβολη φήμη στην αρχαία γραμματεία. Ο Κ. αναφέρει το παράδειγμα του Άργου, του σκύλου του Οδυσσέα, ο οποίος πέθανε στα πόδια του Οδυσσέα.
Ο Κ. συνδέει το σκύλο και το ρόλο που διαδραματίζει στην ιστορία με εκείνον του Παύλου. Ο σκύλος λειτουργεί ως απόστολος του αποστόλου μεταφέροντας το μήνυμά του. Από την άλλη και ο Πέτρο ενεργεί κατά κάποιον τρόπον ως φύλακας, αφού σε εκείνον δόθηκαν τα κλειδιά του ουρανού (βλ. Μτ 16,19).

2. Το καπνιστό ψάρι
Το δεύτερο περιστατικό λαμβάνει χώρα αμέσως μετά. Το πλήθος ζητά ένα θαύμα από τον απόστολο για να πιστέψει. Ο Πέτρος ρίχνει μέσα στη δεξαμενή του σπιτιού ένα καπνιστό ψάρι που βρίσκει κρεμασμένο στο παράθυρο. Εκείνο αμέσως ζωντανεύει και όσοι έρχονται στη συνέχεια να το δουν το ταΐζουν κομματάκια ψωμί.
Σύμφωνα με τον Κ. το θαύμα εδώ έχει αποδεικτική λειτουργία. Βρίσκει ένα παράλληλο παράδειγμα στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Ο Ηρόδοτος (ΙΧ 120, 1 εξ.) αφηγείται την ιστορία του σατράπη Αρταύκτη, ο οποίος φέρθηκε με ασέβεια στο ιερό του ήρωα Πρωτεσίλαου. Γι’ αυτό το λόγο κατέληξε στη φυλακή των Αθηνών. Στο διάστημα που ήταν στη φυλακή έγινε ένα θαύμα. Τα αλατισμένα ψάρια, που τηγάνιζε ένας φύλακας ζωντάνεψαν, σημάδι ότι ο νεκρός ήρωας Πρωτεσίλαος έχει τη δύναμη από τους θεούς να κάνει θαύματα. Στη συνέχεια ο Αρταύκτης εκτελείται. Ο Κ. δεν αποκλείει ο συγγραφέας των απόκρυφων Πράξεων να γνώριζε το σχετικό κείμενο του Ηροδότου. Επιπλέον διακρίνει τον πιθανό χριστιανικό συμβολισμό της ιστορίας. Η ρίψη του νεκρού ψαριού στη δεξαμενή θυμίζει το βάπτισμα, το οποίο κατανοείται ως αναγέννηση και ανάσταση. Ο Πέτρος ήταν ψαράς, με το ψάρι συμβολίζεται ο Χριστός αλλά και οι χριστιανοί ονομάζονται από τον Τετρυλλιανό “pisciculli” (De baptismo 1). Tέλος ο Κ. υποθέτει ότι ίσως τα ψίχουλα, τα οποία τρώει το αναστημένο ψάρι, είναι ίσως ένας υπαινιγμός για τον άρτο της ευχαριστίας.

Φωτογραφίες του Nag Hammadi

Στην Claremont Colleges Digital Library έχει δημοσιευθεί μία σειρά από φωτογραφίες από το Nag Hammadi καθώς και ερευνητών που συνδέονται με το έργο δημοσίευσης των περίφημων γνωστικών χειρογράφων. Για να δείτε το σχετικό φωτογραφικό αρχείο, πατήστε εδώ.

Πηγή: AWOL

Μνήμη, ταυτότητα και θρησκευτική προπαγάνδα στην ύστερη αρχαιότητα

Ένα καινούργιο ενδιαφέρον βιβλίο κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck. Θέμα του η μνήμη, η ταυτότητα και η θρησκευτική προπαγάνδα των Ιουδαίων, χριστιανών και εθνικών κατά την ύστερη αρχαιότητα:

Gregg Gardner & Kevin Osterloh (εκδ.), Antiquity in Antiquity; Jewish and Christian Pasts in the Greco-Roman World, (TSAJ 123), Tübingen 2008

ISBN 978-3-16-149411-6

€ 109.00

Περιγραφή εκδοτικού οίκου

Ποιο ρόλο διαδραμάτισε η συλλογική μνήμη και η ιστορία μίας κοινότητας στην ανακάλυψη της ταυτότητάς της, στην πολιτική προπαγάνδα, στη θρησκευτική πίστη και στις θρησκευτικές πρακτικές Ιουδαίων, χριστιανών και εθνικών κατά την ύστερη αρχαιότητα (3ος - 7ος αι. μ.Χ.); Οι συγγραφείς αυτού του τόμου αναζητούν το πώς οι διάφορες θρησκευτικές ομάδες της αρχαιότητας κατανόησαν το παρόν τους.

Περιεχόμενα βιβλίου

Gregg Gardner and Kevin L. Osterloh: The Significance of Antiquity in Antiquity: An Introduction

Part One: Jewish an Pagan Antiquities from the Late Hellenistic to the Early Imperial Period

• Holger M. Zellentin: The End of Jewish Egypt: Artapanus and the Second Exodus
• Harriet I. Flower: Remembering and Forgetting Temple Destruction: The Destruction of the Temple of Jupiter Optimus Maximus in 83 BC
• Steve Mason: The Greeks and the Distant Past in Josephus's Judaean War
• Doron Mendels: How Was Antiquity Treated in Societies with a Hellenistic Heritage? And Why Did the Rabbis Avoid Writing History?

Part Two: Jewish, Papan, and Christian Antiquities in the Greco-Roman World

• Peter Schäfer: Rabbis and Priests, or: How to Do Away with the Glorious Past of the Sons of Aaron
• Annette Yoshiko Reed: "Jewish Christianity" as Counter-history?: The Apostolic Past in Eusebius' Ecclesiastical History and the Pseudo-Clementine Homilies
• Lee I. Levine: Jewish Collective Memory in Late Antiquity: Issues in the Interpretation of Jewish Art
• Elizabeth Kessler-Dimin: Tradition and Transmission: Hermes Kourotrophos in Nea Paphos, Cyprus

Part Three: Antiquities of Late Antiquitiy and Today

• Moulie Vidas: The Bavli's Discussion of Genealogy in Qiddushin IV
• Ra'anan S. Boustan: The Spoils of the Jerusalem Temple at Rome and Constantinople: Jewish Counter-Geography in a Christianizing Empire
• Yannis Papadoyannakis: A Debate about the Rebuilding of the Temple in Sixth-Century Byzantium
• G.W. Bowersock: Helena's Bridle and the Chariot of Ethiopia
• Adam H. Becker: The Ancient Near East in the Late Antique Near East: Syriac Christian Appropriation of the Biblical East

Άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο Religion & Theology

Στο νέο τεύχος του Religion & Theology δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Michele Murray, "Female corporeality, magic, and gender in the Babylonian Talmud", 199-224

Για τους ραββίνους το γυναικείο σώμα -κι ο έλεγχός του μέσω κανόνων και διατάξεων- ήταν ένα θέμα ραββινικής (σαφώς ανδρικής) ευσέβειας και για τους ραββίνους σήμαινε να ορίσουν πρώτα τι σήμαινε γι' αυτούς ιδανική ανδρικότητα. Στις περιγραφές τους για το τι συνιστούσε το "ανδρικό" και το "γυναικείο" οι ραββίνοι δημιούργησαν μία ιεραρχία στην οποία οι άνδρες -και κυρίως οι ραββίνοι άνδρες- βρίσκονταν στην κορυφή αυτής της ιεραρχίας και οι γυναίκες στη βάση. Το ενδιαφέρον του άρθρου εστιάζεται στην ραββινική ταξινομία των ανθρώπων, όπως αυτή μαρτυρείται στο Βαβυλωνιακό Ταλμούδ, ένα πολυεπίπεδο και επεξεργασμένο σύνταγμα ιουδαϊκής γραμματείας που χρονολογείται από τον 3ο έως και τον 6ο/7ο αι. μ.Χ. Ο συγγρ. χρησιμοποιεί αυτό που ονομάζει "ταξινομικό συνεχές" ("taxonomical continuum") ως ένα ευρετικό εργαλείο και ερευνά το πώς οι ραββίνοι χρησιμοποίησαν την ετικέτα της μαγείας στις συζητήσεις τους για να δηλώσουν το φύλο. Υποστηρίζει ότι το "ανδρικό", το οποίο για τους ραββίνους ήταν η μορφή του ιδανικού ανθρώπινου όντος, ήταν στο ένα τέλος του συνεχούς. Όσο πιο μακριά από αυτόν τον πόλο βρίσκεται ένα άτομο μέσα σε αυτό το continuum, τόσο λιγότερο τέλειο και ιδανικό είναι και περισσότερο "θηλυκό" είναι. Υποστηρίζει επίσης ότι η μαγεία χρησιμοποιήθηκε για να εκφράσουν τις ραββινικές αντιλήψεις για το φύλο, αφού ο όρος "μαγεία" έχει και θετικό και αρνητικό περιεχόμενο στο Βαβυλωνιακό Ταλμούδ. Η δύναμη του όρου εξαρτάται από το σε ποιο σημείο του ραββινικού ταξινομικού συνεχούς βρισκόταν το άτομο που εκτελούσε αυτήν την υπερφυσική πράξη.

Trevor S. Luke, "The parousia of Paul at Iconium", 225-251

Ο συγγρ. εξετάζει το θέμα της παρουσίας κι όχι της αρένας ως τόπου για την παραγωγή θεάματος στη Ρωμαϊκή αυτοκρατορία, ειδικά σε συγκεκριμένα αποσπάσματα της αρχαίας χριστιανικής γραμματείας. Όχι μόνο οι χριστιανοί εφαρμόζουν το γνωστό θέμα της παρουσίας στην εσχατολογία τους, αλλά επίσης δημιούργησαν νέες αλήθειες για την αυτοκρατορία και τη νόμιμη εξουσία μέσω της δημιουργικής παραγωγής διάφορων θεαμάτων παρουσίας. Με τη βοήθεια αυτών των λογοτεχνικών μέσων παλιές αλήθειες για το σώμα και την εξουσία αμφισβητήθηκαν, καθώς οι χριστιανοί δημιούργησαν μία κοσμολογία για το θέαμα της παρουσίας και ταυτόχρονα μεταμόρφωσαν την παρουσία και πρόσφεραν μία νέα ερμηνευτική προσέγγιση αυτών των τελετών. Η άφιξη του Παύλου στο Ικόνιο παρουσιάστηκε ως μία νέα ερμηνεία της παρουσίας, καθώς το επίκεντρο του θεάματος δεν είναι πια ο αυτοκράτορας αλλά ένας απλός χριστιανός. Μέσω της παραγωγής και της κατανάλωσης των δικών τους θεαμάτων παρουσίας οι Χριστιανοί συμμετείχαν στην αυτοκρατορικό κόσμο των ιδεών.

Heike Omerzu, "The portrayal of Paul's outer appearance in the "Acts of Paul and Thecla" : re-considering the correspondence between body and personality in ancient literature", 252-279

Η συγγρ. υποστηρίζει ότι η περιγραφή του Παύλου στο Πράξεις Παύλου και Θέκλας 3, αν διαβαστεί λαμβάνοντας υπόψη το υπόβαθρο της ελληνορωμαϊκής φυσιογνωμίας, δηλ. της αντίληψης περί ενότητας μεταξύ της εξωτερικής εμφάνισης και των εσωτερικών χαρακτηριστικών ενός προσώπου, δεν είναι απαξιωτική αλλά συμπαθητική. Αυτή η θετική ερμηνεία της εξωτερικής εμφάνισης του Παύλου επιβεβαιώνεται κι από την ανάλυση των αντιδράσεων που προκαλεί στους συνοδούς του (Ονησίφος και Θέκλα) καθώς επίσης και στους αντιπάλους του (Θεοκλία, Θαμύρις). Καθίσταται σαφές ότι η εμφάνιση του Παύλου συμφωνεί με την αποστολική του ιδιότητα.

Richard S. Ascough, "Bringing chaos to order : historical memory and the manipulation of history", 280-303

Στις σύγχρονες προσεγγίσεις των βιβλικών και κλασικών σπουδών τα επιστημονικά μοντέλα του διαφωτισμού έχουν κυριαρχήσει στην ιστορική έρευνα. Μέσα σε αυτά οι μνήμες και οι παραδόσεις παρουσιάζονται ως αντιπροσωπευτικές μίας γραμμικής προοπτικής της ιστορίας, με επιμέρους περιπτώσεις αλλαγής. Οι σύγχρονες επιστήμες ωστόσο έχουν μετακινηθεί πέρα από τη νευτώνεια αντίληψη της μηχανικής, η οποία υποστήριζε θεωρητικά μία τέτοια αντίληψη κι εργάζεται με μοντέλα του χάους και της πολυπλοκότητας. Οι επιστήμονες των κοινωνικών και ανθρωπιστικών επιστημών ακολουθούν και τώρα μόλις άρχισαν να αντιλαμβάνονται τη σημασία που έχουν αυτές οι εξελίξεις για τις επιστήμες τους. Το άρθρο είναι μία ακόμη φωνή που συντάσσεται με τη μικρή αλλά όλο αυξανόμενη ομάδα εκείνων που υποστηρίζουν μία μη γραμμική αντίληψη της ιστοριογραφίας και παρουσιάζει τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει αυτή η νέα αντίληψη για την εκ νέου περιγραφή της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας.

Βιβλιοπαρουσιάσεις στο Review of Biblical Literature 15/1/2009

Κυκλοφόρησε η ηλεκτρονική έκδοση του Review of Biblical Literature 15/1/2009 με τις παρακάτω βιβλιοκρισίες:

James W. Aageson, Paul, the Pastoral Epistles, and the Early Church
Reviewed by David J. Downs

Reinhard Achenbach, Martin Arneth, Eckart Otto, Tora in der Hebräischen Bibel: Studien zur Redaktionsgeschichte und synchronen Logik diachroner Transformationen
Reviewed by Kent Reynolds

Bruce Chilton, ed., The Cambridge Companion to the Bible
Reviewed by Douglas Estes

Naomi G. Cohen, Philo's Scriptures: Citations from the Prophets and Writings: Evidence for a Haftarah Cycle in Second Temple Judaism
Reviewed by Torrey Seland

James D. G. Dunn, The New Perspective on Paul
Reviewed by J. R. Daniel Kirk

Paul Rhodes Eddy & Gregory A. Boyd, The Jesus Legend: A Case for the Historical Reliability of the Synoptic Jesus Tradition
Reviewed by Ken Olson

Robert C. Hill, translation with introduction and commentary; Greek text revised by John F. Petruccione, Theodoret of Cyrus: The Questions of the Octateuch, Volume 1: On Genesis and Exodus
Reviewed by Randall L. McKinion

Robert C. Hill, translation with introduction and commentary; Greek text revised by John F. Petruccione, Theodoret of Cyrus: The Questions on the Octateuch, Volume 2: On Levitcus, Numbers, Deuteronomy, Joshua, Judges, and Ruth
Reviewed by Randall L. Mckinion

Tryggve N. D. Mettinger, The Eden Narrative: A Literary and Religio-historical Study of Genesis 2-3
Reviewed by Howard N. Wallace

Jerome Murphy-O'Connor, St. Paul's Ephesus: Texts and Archaeology
Reviewed by Jonathan L. Reed

Kuo-Wei Peng, Hate the Evil, Hold Fast to the Good: Structuring Romans 12.1-15.1
Reviewed by Carl N. Toney

Emerson B. Powery, Brian K. Blount, Cain Hope Felder, & Clarice J. Martin, eds., True to Our Native Land: An African American New Testament Commentary
Reviewed by Gosnell Yorke

Ulrich Schmidt, "Nicht vergeblich empfangen"! Eine Untersuchung zum Zweiten Korintherbrief als Beitrag zur Frage nach der paulinischen Einschätzung des Handelns
Reviewed by Gόnter Röhser

Leonard J. Swidler, Jesus Was a Feminist: What the Gospels Reveal about His Revolutionary Perspective
Reviewed by Eve-Marie Becker
Reviewed by Kathleen E. Corley

Anthony C. Thiselton, Hermeneutics of Doctrine
Reviewed by Dirk J. Smit

Η θρησκεία στη ρωμαϊκή Θεσσαλονίκη

Σήμερα έφτασε στα χέριά μου ένα νέο βιβλίο για τις θρησκείες της ρωμαϊκής Θεσσαλονίκης, ένα θέμα ιδιαίτερα αγαπητό, αφού η ρωμαϊκή Θεσσαλονίκη ήταν αντικείμενο της διατριβής μου. Στις επόμενες μέρες θα παρουσιάσουμε ορισμένες θέσεις του βιβλίου, ιδιαίτερα εκείνες που μπορούν να έχουν κάποιο ενδιαφέρον όσον αφορά στο θρησκειοϊστορικό περιβάλλον των πρώτων χριστιανικών κοινοτήτων της πόλης και θα τις σχολιάσουμε με τη βοήθεια και των πρόσφατων επιγραφικών κυρίως ευρημάτων:

Christopher Steimle, Religion im römischen Thessaloniki, (Studien u. Texte zu Antike und Christentum 47), Mohr Siebeck, Tübingen 2008

ISBN 978-3-16-149410-9

59,00€

IOSOT 2010

Από το ιστολόγιο Targuman πληροφορούμαστε ότι έχει αναρτηθεί η ιστοσελίδα του 20ου συνεδρίου της IOSOT , το οποίο θα λάβει χώρα στις 1-6 Αυγούστου στο Ελσίνκι. Η πρόσκληση για υποβολή θεμάτων για τις ομιλίες θα γίνει μέσω του περιοδικού Vetus Testamentum το φθινόπωρο 2009.

Για να βρεθείτε στη σελίδα του νέου συνεδρίου της IOSOT, πατήστε εδώ.

Ένα άρθρο για τη σύνταξη της Γένεσης

Στην ηλεκτρονική σελίδα The Bible and Interpretation έχει αναρτηθεί ένα άρθρο του Bill T. Arnold. καθ. της ερμηνείας της Π.Δ. στο Asbury Theological Seminary με τον τίτλο: "Reflections on the Composition of Genesis". Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο, πατήστε εδώ.

Αλληλεπίδραση των πολιτισμών της Εγγύς Ανατολής και της Μεσογείου

Από το ιστολόγιο του Antonio Lombatti έχει αναρτηθεί η πληροφορία για ένα άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Archaeology, το οποίο έχει ως θέμα του την αλληλεπίδραση των πολιτισμών της Εγγύς Ανατολής και Μεσογείου. Το άρθρο γράφηκε με αφορμή την έκθεση με τίτλο Beyond Babylon: Art, Trade, and Diplomacy in the Second Millennium B.C., στο The Metropolitan Museum of Art της New York.

Για να διαβάσετε το άρθρο, πατήστε εδώ.

Ένα άρθρο για το λεγόμενο "Πρωτοδευτερονόμιο"

Στην ιστοσελίδα του ηλεκτρονικού περιοδικού HIPHIL έχει αναρτηθεί ένα άρθρο με τον εξής τίτλο (πατήστε στον τίτλο για να βρεθείτε στο κείμενο):

The So-called 'Ur-Deuteronomium' – Some Reflections on Its Content, Size and Age

Κείμενα του Geerhardus Vos για την προς Εβραίους

Στο ιστολόγιο του Brian Small Polumeros kai polutropos αναρτήθηκαν σήμερα οι διευθύνσεις δύο άρθρων και δύο κηρυγμάτων του Geerhardus Vos, καθηγητή της βιβλικής θεολογίας στο Princeton Theological Seminary κατά τα έτη 1892-1932:

• The Priesthood of Christ in the Epistle to the Hebrews, Part 1
• The Priesthood of Christ in the Epistle to the Hebrews, Part 2
• Hebrews, the Epistle of the Diatheke, Part 1
• Hebrews, the Epistle of the Diateke, Part 2
• A Sermon on Hebrews 12:1-3
• A Sermon on Hebrews 13:8

Klauck: Die apokryphe Bibel (9)

Άνθρωποι και άλλα ζώα στις απόκρυφες Πράξεις των Αποστόλων (Β΄μέρος)

ΙΙ. Οι Πράξεις του Παύλου
Στα 1900 ήταν γνωστά τρία επιμέρους τμήματα των Πράξεων του Παύλου, που παραδίδονται το ένα ξεχωριστά από το άλλο: οι Πράξεις της Θέκλας, η Γ΄ Κορινθίους και το Μαρτύριο του Παύλου. Μόνο μετά την εύρεση ενός κοπτικού παπύρου στην Heidelberg κι ενός ελληνικού από το Hamburg έγινε γνωστό το σύνολο αυτού του βιβλίου.

1. Η Θέκλα και οι φώκιες
Σε όλο το κείμενο των Πράξεων της Θέκλας απαντούμε μεταφορές και παρομοιώσεις που σχετίζονται με τον κόσμο των ζώων. Ο Κ. αναφέρει διάφορα τέτοια παραδείγματα. Στη σκηνή στην αρένα της Αντιόχειας η Θέκλα αντιμετωπίζει διάφορα θηρία και τελικά πηδά μέσα σε μια πισίνα με φώκιες λέγοντας τα λόγια: «βαπτίζομαι στο όνομα του Ιησού Χριστού την τελευταία μέρα της ζωής μου». Οι φώκιες πεθαίνουν και η Θέκλα μετά από αρκετές δοκιμασίες απελευθερώνεται. Οι φώκιες θεωρούνταν στην αρχαιότητα επικίνδυνα ζώα και συχνά χρησιμοποιούνταν σε ρωμαϊκές θηριομαχίες. Μία λαϊκή παράδοση τις θεωρούσε κήτη, που προέρχονταν από την άβυσσο της θάλασσας (βλ. ακόμη Οδύσσεια 15,480-481). Επίσης μία άλλη λαϊκή αντίληψη θεωρούσε ότι το δέρμα της φώκιας προστάτευε από τους κεραυνούς. Αναφέρεται ότι ο Αύγουστος, ο οποίος φοβόταν τους κεραυνούς δεν έβγαινε έξω ποτέ χωρίς να φορά ένα τέτοιο δέρμα (Σουετώνιου, Divus Augustus 90). Όλα τα παραπάνω καθιστούν σε ένα αφηγηματικό επίπεδο τη συγκεκριμένη αφήγηση από τις Πράξεις της Θέκλας πιστευτή.
[Α.Τ.: το περιστατικό με τις φώκιες πέρα από την όποια αφηγηματική αξία, ίσως έχει κι ένα βαθύτερο περιεχόμενο καθώς συνδέει αυτά τα θηρία με το βάπτισμα. Το βάπτισμα είναι αυτό που μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο να νικήσει κάθε κακό και κάθε σκοτεινή κίνηση μέσα του].

2. Ο Παύλος και τα λιοντάρια
Το δεύτερο παράδειγμα είναι ένα επεισόδιο που έλαβε χώρα στην αρένα της Εφέσου. Είναι γνωστό στον Ιερώνυμο, ο οποίος το σατιρίζει (De viris illustribus 7), ο Ιππόλυτος το παραβάλλει με τη βιβλική αφήγηση για τον Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων (Commentarium in Danielem III 29,3) κι ο Κομμοδιανός αναφέρεται έμμεσα σε αυτό σε ένα ποίημά του (Carmen apologeticum 627-628). Το περιστατικό περιγράφεται στις πρώτες 5 σελίδες του ελληνικού παπύρου του Hamburg και στον πάπυρο LXI της συλλογής Bodmer. O Παύλος αφηγείται στο σπίτι του Ακύλα και της Πρίσκιλλας πώς στο δρόμο για την Ιεριχώ λίγο μετά τη μεταστροφή του κι ενώ προσευχόταν παρουσιάστηκε μπροστά του ένα λιοντάρι και με ανθρώπινη φωνή του ζήτησε να βαπτισθεί. Ο απόστολος εκπλήρωσε την επιθυμία του. Στο κείμενο μάλιστα αναφέρεται ότι στη συνέχεια το λιοντάρι ακολούθησε την αγαμία. Ο Κ. θεωρεί ότι αυτό είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα της σύνδεσης που έκανε η συριακή Εκκλησίας μεταξύ του βαπτίσματος και της αγαμίας. Αργότερα ο Παύλος καταδικάστηκε να θηριομαχήσει σε μια κατάμεστη αρένα. Το λιοντάρι όμως αντί να τον κατασπαράξει, κάθισε σαν ήμερο αρνί στα πόδιά του. Ήταν το λιοντάρι που είχε βαπτίσει. Στη συνέχεια ο απόστολος απελευθερώνεται και το λιοντάρι αποσύρεται στα όρη.

Ο Κ. αρχικά συζητά τη θηριομαχία στην Έφεσο και εκτιμά ότι ίσως είναι μια προσπάθεια να συμπληρωθεί αφηγηματικά η πληροφορία που υπάρχει στο 1 Κορ 15,32 (πρβλ. επίσης 2 Τιμ 4,17). Στη συνέχεια εντοπίζει στον τρόπο που εκτυλίσσεται το περιστατικό στοιχεία από τη γνωστή στα ρωμαϊκά χρόνια ιστορία του Ανδροκλή και του λιονταριού. Τέλος ο Κ. αναζητά το πιθανό βαθύτερο νόημα της ιστορίας. Το λιοντάρι είναι το σύμβολο για εκείνο το τμήμα της ψυχής, το οποίο σύμφωνα με την πλατωνική ορολογία ονομάζεται «θυμός» (βλ. επίσης το λόγιον 7 του Ευαγγελίου του Θωμά). Επομένως και στην ιστορία εδώ συμβολίζει τη σεξουαλικότητα και τις ορμές, οι οποίες δε μπορούν να βοηθήσουν τον άνθρωπο να υπερβεί το θάνατο. Μπορεί να σωθεί μόνο με το βάπτισμα.

Καινοδιαθηκικό σεμινάριο στο Παν/μιο του Durham

Στο ιστολόγιο Dunelm Road αναρτήθηκε η ανακοίνωση διοργάνωσης καινοδιαθηκικού σεμιναρίου στο Παν/μιο του Durham:

19 January: Professor John Barclay (Durham): ‘Security and self-sufficiency: a comparison of Paul and Epictetus’

26 January: to be announced

2 February: Dr Lionel North (Durham): ‘1 Corinthians 8.6: From Confession to Paul to Creed to Paul’

9 February: Professor James Dunn (Durham): ‘Re-appreciating the Oral Jesus Tradition’

16 February: Two short papers on ‘research in progress’: (i) Mr Aaron Sherwood, “Worship and the Unification of Israel and the Nations in Romans 15:7 –13: An Invitation to Further Study”; (ii) Mark Mathews, ‘Name Calling at Qumran and in the Book of Revelation: Identifying Phases of Sectarian Development Through Labels and Sobriquets.’

23 February: Dr Bruce Longenecker (St Andrews): ”They added nothing’: Galatians 2:6-10 and the Poor in Early Christian Mission’

2 March: Professor Francis Watson, ‘On the Authorship of the “Secret Gospel of Mark”’

9 March: Three short papers on ‘research in progress’: (1) Jason Maston, “Paul’s Critique of the Two-Ways Scheme in Romans 7.7-25″, (ii) Laurie Wheeler, “Paul’s Gospel as Prophetic Word in 1 Thessalonians”, (iii) Jonathan Worthington, title to come

Η Π.Δ. στην Κ.Δ.

Στο ιστολόγιο BiblicalStudies.org.uk αναρτήθηκε το παρακάτω ενδιαφέρον άρθρο:

Donald A. Hagner, "The Old Testament in the New Testament," Samuel J. Schultz & Morris A. Inch, eds., Interpreting the Word of God. Festschift in Honor of Steven Barabas. Chicago: Moody Press, 1976. Hbk. pp.78-104.

Άρθρα για τον αρχέγονο χριστιανισμό στο νέο ASE

Στο νέο Annali di storia dell' esegesi 24:2 (2007) έχει ένα αφιέρωμα στη μαγεία και στον αρχέγονο Χριστιανισμό.

• David E. Aune, "'Magic' in Early Christianity and Its Ancient Mediterranean Context: A Survey of Some Recent Scholarship", 229-294
• István Czachesz, "Magic and Mind: Toward a Cognitive Theory of Magic, with Special Attention to the Canonical Acts of the Apostles", 295-321
• Marco Frenschkowski, "Zauberworte. Linguistische und sprachpsychologische Beobachtungen zur spätantiken griechischen und römischen Magie", 323-366
• Riemer Roukema, "Early Christianity and Magic", 367-378
• Roy Kotansky, "The Star of the Magi: Lore and Science in Ancient Zoroastrianism, the Greek Magical Papyri, and St. Matthew's Gospel", 379-421
• Thomas J. Kraus, "Amulette als wichtige Zeugnisse für das frühe Christentum - einige grundsätzliche Anmerkungen", 423-435
• Tobias Nicklas, "Zaubertränke, sprechende Statuen und eine Gefangenbefreiung: Magie und Wunder in den Akten des Andreas und Matthias", 485-500
• Korinna Zamfir, "The Quest of the 'Eternal Feminine': As Essay on the Effective History of Gen 1-3 with Respect to the Woman", 501-522

Ποιος έγραψε την προς Εβραίους

Το θέμα απασχολεί εδώ και λίγο διάστημα το νέο ιστολόγιο Polumeros kai Polutropos το οποίο έχει ως θέμα του την προς Εβραίους. Πριν λίγο αναρτήθηκε σε αυτό το ιστολόγιο η πληροφορία ότι στο Centre for Biomedical Engineering and School of Electrical and Electronic Engineering τ0υ University of Adelaide (Αυστραλία) μία ερευνητική ομάδα χρησιμοποίησε αναλύσεις μέσω υπολογιστή για να διαπιστώσει την ταυτότητα του συγγραφέα διαφόρων κειμένων. Ανάμεσα στα άλλα κείμενα χρησιμοποιήθηκε και η προς Εβραίους και τρεις εκθέσεις σχετικά με τα αποτελέσματα έχουν αναρτηθεί ήδη στη σχετική σελίδα:

Statistical techniques for text classification based on word recurrence intervals, Fluctuations and Noise Letters 3 (2003)

Who wrote the Letter to the Hebrews? – Data mining for detection of text authorship

Advanced Text Authorship Detection Methods and Their Application to Biblical Texts

Σύμφωνα με το ίδιο ιστολόγιο οι δύο πρώτες μελέτες καταλήγουν ότι η προς Εβραίους παρουσιάζει ομοιότητες με τα παύλεια κείμενα. Η τρίτη καταλήγει ότι είναι απίθανο η επιστολή να είναι έργο του Παύλου, αλλά παρουσιάζει ομοιότητες με την επιστολή Βαρνάβα, την οποία θεωρεί ότι συνέταξε ο Βαρνάβας.

[Α.Τ.: είναι ενδιαφέρον πώς αξιοποιώντας τα ίδια εργαλεία μπορεί κανείς να καταλήξει σε εντελώς διαφορετικά συμπεράσματα. Ίσως τελικά η αποκλειστική χρήση τέτοιων μεθόδων δεν είναι αρκετή για να καταλήξει κανείς με ασφάλεια στην ταυτοποίηση του συγγραφέα της Επιστολής. Για να καταλήξει κανείς σε ένα τέτοιο βέβαιο, στο μέτρο πάντα του δυνατού, συμπέρασμα είναι μάλλον αναγκαίο να υπάρξει συνδυασμός ευρημάτων από διαφορετικές προσεγγίσεις (π.χ. φιλολογική /υφολογική ανάλυση, θεολογία της επιστολής, διακειμενικότητα, συγχρονική προσέγγιση, εξωτερικές μαρτυρίες κτλ.)]

Το νέο τεύχος του Apocrypha

Στο νέο τεύχος του Apocrypha 18 (2007) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:



Cambe, Michel, "La sagesse occultée et les antagonismes religieux d'après le fragment juif de "Baruch latin"", 9-85

Lequeux, Xavier, "La circulation des "Actes apocryphes des Apôtres" condamnés par Photius, jusqu'à l'époque de Nicétas le Paphlagonien", 87-108

Clivaz, Claire, "L'"Évangile du Sauveur", He 5,7 et la prière de supplication : en quête d'autres traditions sur la prière au Mont des Oliviers", 109-137

Johnston, Steve, "Les témoins latins de la correspondance apocryphe entre Paul et les Corinthiens conservés à la Bibliothèque Nationale de France", 139-166

Touati, Charlotte, "Origène, Athanase et Augustin : vrais et faux témoins de l'"Apocalypse de Paul"", 167-203

Voicu, Sever J., "Adamo, acrostico del mondo", 205-229

Carey, John, ""In Tenga Bithnua" and the days of creation", 231-246

Amir Moezzi, Mohammad A. -Kohlberg, Etan, "Remarques sur l'histoire de la rédaction du Coran : autour du "Livre des récitations coraniques" d'al-Sayyari", 247-288

Starowieyski, Marek, "Étude critique: une traduction tchèque des Apocryphes de l'Ancien et du Nouveau Testament", 289-295

Gianotto, Claudio, "Étude critique: la formation de l'Évangile selon Thomas" : à propos d'une étude récente", 297-307

VandenKerchove, Anna, "Chronique: les "Oracles Chaldaïques", cinquante ans après Hans Lewy", 309-311

Διατριβές του Divinity School του University Edimburgh στο διαδίκτυο

Από το ιστολόγιο Εν Εφέσω πληροφορούμαστε ότι το Παν/μιο του Εδιμβούργου διαθέτει προς ανάγνωση τις διατριβές της θεολογικής του σχολής. Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ.

Μία διατριβή για την επίδραση του Δευτερονομίου στην προς Εβραίους

Από το ιστολόγιο Polumeros kai Polutropos πληροφορούμαστε ότι στην ιστοσελίδα του Παν/μίου του Εδιμβούργου διατίθεται η διατριβή του D.M. Allen με τον τίτλο: "Deuteronomic Re-presentation in a Word of Exhortation: An Assessment of the Paraenetic Function of Deuteronomy in the Letter to the Hebrews" (2007). Ο συγγραφέας της εξετάζει πώς χρησιμοποιείται το βιβλίο του Δευτερονομίου μέσα στην προς Εβραίους τόσο στο μικρο-επίπεδο όσο και στο μακροεπίπεδο του κειμένου. Επίσης εξετάζει πώς ο συγγρ. της προς Εβραίους υιοθετεί υφολογικά στοιχεία του Δευτερονομίου και πώς ρητορικά τα δύο κείμενα θέτουν τον αναγνώστη τους μπροστά στο στόχο της σωτηρίας, ο οποίος δηλώνεται με τη γη της επαγγελίας. Πραγματεύεται το πώς η προς Εβραίους χρησιμοποιεί το θέμα της γενιάς της ερήμου ως παράδειγμα αποστασίας και πώς τα δύο κείμενα συνυφαίνουν γεγονότα του παρελθόντος, παρόντος και μέλλοντος. Τέλος εξετάζεται εάν η προς Εβραίους βρίσκεται στην ίδια γραμμή παράδοσης με εκείνα τα κείμενα της εποχής του Δεύτερου Ναού, που επεξεργάζονται το υλικό του Δευτερονομίου. Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα του Παν/μίου και να κατεβάσετε τη διατριβή (σε pdf) πατήστε εδώ.

Η σημασία του όρου "εσχατολογία"

Στο ιστολόγιο και πάλι Apocalypsis Café ο Alan Bandy παρουσιάζει τις διάφορες σημασίες που έχουν αποδοθεί στον όρο εσχατολογία. Παραθέτει τις 7 ερμηνείες του G. B. Caird (The Language and Imagery of the Bible, 243-256) και του N.T. Wright (Jesus and the Victory of God, 208).

I. Οι 7 έννοιες της εσχατολογίας σύμφωνα με τον G.B. Caird είναι:
(1) Ατομική εσχατολογία (EschatologyI): αναφέρεται στην προσωπική προσδοκία των εσχάτων
(2) Ιστορική εσχατολογία (EschatologyH) : εξετάζει τον στόχο της ιστορίας μελετώντας την από την αρχή έως το τέλος
(3) Πραγματοποιούμενη στο εγγύς μέλλον εσχατολογία (EschatologyK - Konsequente Eschatologie): όλα τα γεγονότα που αφορούν στα έσχατα, θα πραγματοποιηθούν πολύ σύντομα
(4) Πραγματοποιηθείσα εσχατολογία (EschatologyR): στο πρόσωπο του Χριστού το έσχατον έχει πια έλθει στον κόσμο
(5) Υπαρξιακή εσχατολογία (EschatologyE): όρος που εισήχθηκε από τον Bultmann, o οποίος υποστήριξε ότι α) η εσχατολογία αναφέρεται στην υπερβατική σημασία του παρόντος και β) ήταν ο ιουδαϊκός τρόπος κατανόησης του ρόλου των Ιουδαίων μέσα στην ιστορία
(6) Αρνητική εσχατολογία (EschatologyN): αρνείται ότι ο όρος "έσχατον" (τέλος) είναι κατάλληλος για τα γεγονότα που περιγράφει η εσχατολογία
(7) Προφητική εσχατολογία (EschatologyP): λαμβάνει υπόψη της τους προφήτες, οι οποίοι πίστευαν ότι ο Θεός οδηγεί την ιστορία στο σκοπό που αυτός έχει θέσει κι έτσι τονίζει τον τελολογικό χαρακτήρα των ιστορικών γεγονότων.

II. O Wright στηρίζεται στις παραπάνω κατηγορίες και διατυπώνει τις δικές του 7:
(1) Η εσχατολογία ως το τέλος του κόσμου, το τέλος του χωροχρόνου.
(2) Η εσχατολογία ως η κλιμάκωση της ιστορίας του Ισραήλ, περιλαμβάνει και το τέλος του χωροχρόνου.
(3) Η εσχατολογία ως η κλιμάκωση της ιστορίας του Ισραήλ που οδηγεί σε μία νέα φάση μέσα στο χωροχρόνο.
(4) Η εσχατολογία ως μία σειρά από γεγονότα μείζονος σημασίας, τα οποία όμως δε λαμβάνουν χώρα κλιμακωτά μέσα σε μία συγκεκριμένη ιστορία και στα οποία εκφράσεις που σχετίζονται με το τέλος λειτουργούν ως μεταφορές.
(5) Η εσχατολογία ως "οριζόντια" γλώσσα (δηλώνοντας δηλ. την πορεία μέσα στο χρόνο), όπου όμως υπάρχει η δυνατότητα για την πνευματική πορεία προς "τα άνω", σε ένα νέο επίπεδο ύπαρξης
(6) Η εσχατολογία ως κριτική της ισχύουσας τάξης πραγμάτων - ίσως και πρόταση μίας νέας τάξης
(7) Η εσχατολογία ως κριτική της παρούσας κοινωνικοπολιτικής κατάστασης - ίσως και πρόταση για διορθωτικές κινήσεις

Για να διαβάσετε την αρχική ανάρτηση, πατήστε εδώ.

BMCR βιβλιοκρισία: Greek Religion and Culture, the Bible, and the Ancient Near East

Στη σελίδα του ηλεκτρονικού περιοδικού BMCR έχει αναρτηθεί μία βιβλιοκρισία του βιβλίου του

΄
Jan N. Bremmer, Greek Religion and Culture, the Bible, and the Ancient Near East, (Jerusalem Studies in Religion and Culture, v. 8), Leiden/Boston: Brill, 2008.
ISBN 9789004164734.
$148.00

Για να διαβάσετε τη βιβλιοκρισία, πατήστε εδώ.

7 προτάσεις για την ερμηνεία των συμβόλων της Αποκάλυψης

Ο Alan Bandy ανάρτησε χθες στο ιστολόγιό του Apocalypsis Café 7 υποδείξεις για την ερμηνεία των συμβόλων στην Αποκάλυψη:

(1) Αναγνώριση των συμβολικών εικόνων που συνδέονται με την περιγραφή ανθρώπων και όντων γενικότερα, με χρώματα, αριθμούς, θεσμούς, τόπους και γεγονότα.

"Think of the Book of Revelation as an impressionistic painting instead of a video recording of the future world. John paints verbal pictures depicting the contents of his vision replete with symbolic hues and shades. His descriptions are intended to evoke a sense of wonder, awe, and worship as well as communicate prophetic eschatological expectations. "

(2) Αναζήτηση ερμηνείας αυτών των συμβόλων μέσα στο ίδιο το όραμα

Ο Αlan Bandy αναφέρει μία στερεότυπη διατύπωση, με την οποία μέσα στο όραμα δίνεται η ερμηνεία του συμβόλου:

"These are fairly easy to identify because of the formula: symbol + “is this” “these are” “which are” = identification."

(3) Αναζήτηση της πιθανής προέλευσης του συμβόλου από την Π.Δ.

"After the allusion is verified, the interpreter should seek to understand the meaning of the OT passage in its context. Next, one needs to compare carefully the similarities and differences between the OT and its allusion in Revelation. Once the texts are compared one may see how John ascribes a particular meaning to the OT language and imagery by using and reworking it into the account of his vision."

(4) Σύγκριση με άλλα αποκαλυπτικά κείμενα με σκοπό τη διαπίστωση εάν το συγκεκριμένο σύμβολο έχει μία κατά κάποιον τρόπο σταθερή σημασία μέσα στην αποκαλυπτική παράδοση

Ο Alan Bandy ωστόσο υπογραμμίζει τρία ενδιαφέροντα σημεία εδώ:

"First, any existing parallels between Revelation and these writings do not necessitate, demand, or imply any form of literary dependence on the part of the author of the Book of Revelation (Bauckham, Climax of Prophecy, 88-91). What it does indicate is that the authors of these writings all had access to certain traditions circulating independently of the apocalypses existing in either oral or written form. Second, these are not exact parallels in that they rarely share identical wording. When examining a potential apocalyptic parallel it is very important to observe carefully the distinctions and understand how the variations affect the symbols meaning in the text. Third, the date of a given writing deserves serious consideration because the symbolic parallel may derive from the Book of Revelation if the work appeared later."

(5) Αναζήτηση πιθανής σύνδεσης του συμβόλου με το ιστορικο-πολιτισμικό περιβάλλον

"Some of the confusion regarding the imagery of the Apocalypse derives directly from the fact that John wrote to people that all shared a common understanding of their surrounding culture within the Roman Empire. ... To the readers of John’s vision in Asia Minor, however, they would have picked up on the cultural connotations associated with these images. A historically informed reading of the text will often clear up the haze of certain symbols."

(6) Αναζήτηση της ερμηνείας του συμβόλου σε προηγούμενα υπομνήματα και άλλα έργα

[Α.Τ.: είναι πραγματικά πολύ βοηθητικό να δει κανείς τη Rezeptionsgeschichte των συγκεκριμένων συμβόλων στην ερμηνευτική παράδοση από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα αλλά και σε έργα τέχνης (ζωγραφικής, λογοτεχνίας κτλ.)]

(7) Διατήρηση χαμηλών τόνων κατά την ερμηνεία των συμβόλων της Αποκάλυψης

"Once you have completely studied the text avoid thinking that you have now unlocked all the mysteries of the Apocalypse. Continue to research."

Για να διαβάσετε ολόκληρη την ανάρτηση, πατήστε εδώ.

Επαναλειτουργία δύο πολύ χρήσιμων ιστοσελίδων

Οι δύο πολύ χρήσιμες ιστοσελίδες του Peter Kirby, Early Christian Writings και Early Jewish Writing είναι και πάλι διαθέσιμες στο διαδίκτυο. Η πρώτη περιέχει μεταφρασμένες στα αγγλικά και δίνει πληροφορίες για όλα τα χριστιανικά κείμενα των 3 περίπου πρώτων χριστιανικών αιώνων, ενώ η δεύτερη μεταφράσεις και πληροφορίες για ιουδαϊκά κείμενα, όπως Π.Δ., ψευδεπίγραφα, Φίλωνα, Ιώσηπο κτλ. Πρόσθεσα τις δύο ιστοσελίδες στο μενού δεξιά "Ενδιαφέροντες ιστότοποι".
Για να βρεθείτε στις ιστοσελίδες του Peter Kirby πατήστε επάνω στους τίτλους τους παρακάτω:
Early Christian Writings
Early Jewish Writings

Klauck: Die apokryphe Bibel (8)

Άνθρωποι και άλλα ζώα στις απόκρυφες Πράξεις των Αποστόλων (A΄ μέρος)

Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου του ο Κ. ασχολείται με το ρόλο που διαδραματίζουν διάφορα ζώα στις αφηγήσεις των απόκρυφων Πράξεων. Ξεκινά με μία παρατήρηση του Richard Adalbert Lipsius, καθηγητή της Θεολογίας στο Παν/μιο της Jena, ο οποίος στον πρώτο τόμο του έργου του Die apokryphen Apostelgeschichten und Apostellegenden (1883) παρατήρησε την ιδιαίτερη θέση που φαίνεται να έχουν διάφορα ζώα στην αφήγηση αυτών των κειμένων. Ζώα που μιλούν, εξημερωμένα ζώα και φίδια που εκτελούν εντολές, απαντούν συχνά στις απόκρυφες Πράξεις και είναι θέμα που απαντά συχνά στα μυθιστορήματα της αυτοκρατορικής περιόδου. Ο Κ. ωστόσο εκτιμά ότι προκειμένου να εκτιμηθεί η πραγματική αξία αυτών των αφηγηματικών μοτίβων μέσα στα απόκρυφα κείμενα θα πρέπει να προσεγγισθούν διαθεματικά. Επιλεκτικτά θα παρουσιάσει μία σειρά από τέτοια παραδείγματα από τις απόκρυφες Πράξεις.

Πράξεις του Ιωάννη (150-160 μ.Χ.)
Ο Κ. (ο οποίος, όπως δηλώνει στην υποσημείωση 8, σ. 96, θα στηριχθεί σε όσα θα παρουσιάσει σε αυτό το κεφάλαιο στην αδημοσίευτη ακόμη διατριβή της Janet E. Spittler, Wild Kingdom: Animals in the Apocryphal Acts, Ph.D. thesis, The University of Chicago 2007) αναφέρει δύο παραδείγματα από τις Πράξεις του Ιωάννη; α) η πέρδικα και β) οι κοριοί.

α) Το παράδειγμα της πέρδικας
Το αρχαίο κείμενο των Πράξεων του Ιωάννη παραδίδεται σε αρκετά κακή κατάσταση. Η πρώτη αποκατάστασή του έγινε από τον Maximilian Bonnet. Στην αρίθμηση του Bonnet οι παράγραφοι 56-57 περιέχουν μια σύντομη αφήγηση, η οποία παραδίδεται σε ένα χειρόγραφο των μεταγενέστερων Πράξεων του Ιωάννη του Ψ-Πρόχορου. Πρόκειται για το επεισόδιο με την πέρδικα. Ο απόστολος Ιωάννης παρατηρούσε με θαυμασμό μία πέρδικα πώς καθαριζόταν μέσα στο χώμα. Ένας ιερέας σκανδαλισμένος λέει στον απόστολο ότι η πέρδικα που πλένεται στο χώμα δεν είναι θέαμα για τον απόστολο. Ο απόστολος με τη σειρά του απαντά πως η πέρδικα είναι ένα παράδειγμα προς μίμηση, καθώς δεν επιθυμεί να είναι λερωμένη, αλλά φροντίζει να αποβάλει με κάθε τρόπο τη βρωμιά από πάνω της. Ο απόστολος θεωρεί ότι η πέρδικα είναι επίσης παράδειγμα της ανθρώπινης ψυχής και της ανάγκης για μετάνοια. Ο ιερέας, που έχει αμαρτήσει, αντιλαμβάνεται τον έμμεσο έλεγχο και μετανοεί.
Ο Κ. αναρωτιέται αρχικά γιατί η πέρδικα που κυλιέται στο χώμα είναι ένα κακό θέαμα. Παραπέμπει στον Αριστοτέλη (Τῶν περὶ τὰ ζῷα ἱστοριῶν), όπου όμως το πτηνό παρουσιάζεται με αρνητικό τρόπο, επειδή χαρακτηρίζεται από μία έντονη ερωτική συμπεριφορά. Επιπλέον στα κείμενα αναφέρεται και η χρήση της ως δόλωμα για τα υπόλοιπα μέλη του είδους της (Βάβριος 138). Στο έργο του Αθηναίου, Δειπνοσοφισταί (9 [389α]) είναι παράδειγμα κραιπάλης και της σαρκικής επιθυμίας. Τέλος ο Αρτεμίδωρος στο Ὀνειροκριτικόν (2,26) αναφέρει ότι η πέρδικα είναι το μόνο πτηνό που χαρακτηρίζεται από ασέβεια προς τους θεούς. Στο Ιερ 17,11 παρουσιάζεται και πάλι αρνητικά ως παράδειγμα αδικίας. Τέλος στον Φυσιολόγο (18) η συμπεριφορά της πέρδικας παραλληλίζεται με εκείνη του Σατανά.
Με τη βοήθεια των παραπάνω δεδομένων ο Κ. προσεγγίζει ερμηνευτικά το συγκεκριμένο παράδειγμα: ο ιερέας προφανώς ήταν ένοχος κραιπάλης και κατά κάποιον τρόπο «κυλιέται» μέσα στην αμαρτία. Με παιδαγωγικό τρόπο ο απόστολος χρησιμοποιεί το παράδειγμα της πέρδικας για να τον καλέσει σε μετάνοια. Τα παραδείγματα από το πολιτισμικό περιβάλλον της απόκρυφης ιστορίας βοηθούν στην καλύτερη κατανόηση του αρχικού σκανδαλισμού του ιερέα. Ενδιαφέρουσα είναι επίσης η παρατήρηση ότι η συγκεκριμένη αφήγηση, αποκομμένη όμως από τη συνάφειά της στο απόκρυφο κείμενο και με άλλο συμβολικό περιεχόμενο απαντά και σε άλλα χριστιανικά κείμενα (ο Κ. αναφέρει το παράδειγμα του Ιωάννη Κασσιανού).

β) Οι υπάκουοι κοριοί
Στις παραγρ. 60-61 υπάρχει μία μικρή ιστορία, η οποία χαρακτηρίζεται ως "παίγνιον". Οι συνοδοί του Ιωάννη σε ένα ταξίδι του από τη Λαοδίκεια προς την Έφεσο υπήρξαν μάρτυρες του πώς ο απόστολος δάμασε ένα πλήθος κοριών που τον ενοχλούσαν στον ύπνο του. Ο Κ. παρατηρεί ότι παρόμοιες ιστορίες απαντούν και σε μη χριστιανικά κείμενα (π.χ τριζόνια και βάτραχοι, μύγες κτλ.). Με αυτόν τον τρόπο ο Ιωάννης εδώ παραλληλίζεται με ήρωες, όπως τον Ηρακλή ή τον Περσέα ή με φιλοσόφους, όπως τον Πυθαγόρα.
Οι κοριοί γενικά συνδέονται στην αρχαία γραμματεία με άλλα παράσιτα, όπως ψείρες και ψύλλους. Συχνά συμβολίζουν τις ανθρώπινες έγνοιες και αγωνίες (βλ. Αρτεμιδώρου, Ὀνειροκριτικόν 3,8). Στην ιστορία μας οι κοριοί με διαταγή του αποστόλου ησυχάζουν (περιμένουν υπομονετικά όλο το βράδυ μακριά από το κρεβάτι του αποστόλου). Το ρ. που χρησιμοποιείται εδώ είναι το «ἡσυχάζειν», ρήμα που συνδέεται και με την ασκητική χριστιανική πολιτεία. Ίσως πάλι υπάρχει και κάποιο σεξουαλικό υπονοούμενο εδώ, καθώς ο Κ. βλέπει μία σχέση μεταξύ της λ. «κόρη» και «κόρις» (η αρχαία λ. για τον κοριό). Το κείμενο λοιπόν εδώ ίσως υπονοεί την ασκητική ζωή του αποστόλου, κάτι που αντικατοπτρίζει την αρχαία χριστιανική παράδοση για τον άγαμο βίο του Ιωάννη.
Ο Κ. καταλήγει ότι η σύνδεση των δύο περιστατικών τόσο με τη γενικότερη συνάφεια του κειμένου όσο και με το ευρύτερο πολιτισμικό περιβάλλον μπορεί να συμβάλει στην καλύτερη κατανόησή τους.