Σάββατο 16 Μαΐου 2009

Άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο MThZ

Στο νέο τεύχος του Münchener Theologische Zeitschrift 60 (2009) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Martin Bauschke, "Von der Feindschaft um der Glaubens willen. Abraham und sein Vater", 29-41
Στη σκιά της γνωστής ιστορίας της θυσίας του Αβραάμ υπάρχει μία άλλη ιστορία της σχέσης πατέρα-γιου, η οποία επίσης μαρτυρεί την υπαρξιακή σχέση του Αβραάμ όχι τώρα με το γιο του αλλά με τον πατέρα του. Αυτή η διήγηση, στην οποία ο Αβράαμ αναλαμβάνει το ρόλο του γιου, είναι πιθανόν η σημαντικότερη ιστορία του Αβραάμ μέσα στο Κοράνιο. Το δράμα πατέρα-γιου αποκαλύπτει με παραδειγματικό τρόπο πώς ο Αβραάμ, στην πορεία των πράξεων του Μωάμεθ, προοδευτικά καθίσταται το πρότυπό του και χαρακτήρας ταύτισης, έτσι ώστε να μπορεί κανείς να κάνει λόγο για μία αντεστραμμένη σχέση μεταξύ Αβραάμ και Μωάμεθ. Επιπλέον καθίσταται σαφής ο αμφίσημος τρόπος παρουσίασης του Αβραάμ στο Κοράνιο, "η αβρααμική διαφοροποίηση". Από τη μία ο Αβραάμ αντιπροσωπεύει το δικαίωμα κάθε ανθρώπου να απολαμβάνει την ελευθερία στην πίστη του κι από την άλλη ο Αβραάμ ενσαρκώνει τη δαιμονοποίηση της πολυθεΐας, η οποία χαρακτηρίζεται ως ειδωλολατρία και παγανισμός.

Stephan Witetschek, "Christus und Caesar bei Lukas und Johannes. Der Kaiserkult in Ephesos und das Neue Testament", 51-61
Κατά το τέλος του 1ου αι. μ.Χ. η Έφεσος κατέστη ένα κέντρο λατρείας του Ρωμαίου αυτοκράτορα στην επαρχία της Ασίας. Οι ελληνικές πόλεις της επαρχίας είχαν ήδη εγκαθιδρύσει τη λατρεία του αυτοκράτορα στην εποχή του Αυγούστου. Ήταν η έκφραση της ευγνωμοσύνης για την ασφάλεια και σταθερότητα, τις οποίες διασφάλιζε η ρωμαϊκή κυριαρχία. Ο συγγραφέας της Αποκάλυψης αρνείται αυτήν τη λατρεία με τον πλέον καυστικό τρόπο. Ο Λουκάς πάλι είναι πιο ανοικτός απέναντι στο εξελληνισμένο περιβάλλον του και το ρωμαϊκό κράτος, αλλά κι αυτός έχει τις επιφυλάξεις του απέναντι στη ρωμαϊκή εξουσία και την θεοποίηση ανθρώπων.

Rainer Schwindt, "Vom Ort zum Raum. Exegetische und systematische Überlegungen zur Geschichte von Jesus und der Syrophönizierin (Mk 7,24-31), 62-71
O συγγραφέας επιδιώκει να καταδείξει τη σημασία της βιβλικής ερμηνείας στη σύγχρονη συζήτηση για την ταυτότητα. Αντιπαραβάλλει παρατηρήσεις σχετικές με την αφήγηση της συνάντησης του Ιησού με την Συροφοινίκισσα στο Μκ 7,24-31 με κοινωνιολογικές θέσεις σχετικές με την θεωρία του χώρου.

Δύο νέα άρθρα στην ιστοσελίδα του Ν. Παύλου

Ο συνάδελφος Ν. Παύλου ανάρτησε στην ιστοσελίδα του δύο νέα άρθρα, στα οποία με μήνυμά του μας παρέπεμψε (τον ευχαριστούμε για την ενημέρωση).
Πατώντας επάνω στον τίτλο του κάθε άρθρου θα βρεθείτε στο σχετικό κείμενο:

Παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή Δημήτρη Καϊμάκη, Η Ιουδαϊκή Αποκαλυπτική Γραμματεία και η Θεολογία της

ΒΙΒΛΟΣ ΚΑΙ ΔΑΡΒΙΝΟΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ Ή ΑΝΤΙΠΑΡΑΘΕΣΗ;

Το νέο τεύχος του JSOT

Στο νέο τεύχος του Journal for the Study of the Old Testament 33:4 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Nissim Amzallag,"Yahweh, the Canaanite God of Metallurgy?", 387-404
Στην αρχαιότητα η ΝΑ Χαναάν ήταν ένα πολύ σημαντικό κέντρο επεξεργασίας του χαλκού. Μολονότι είναι πιθανόν να υπήρχε μία χαναανιτική θεότητα, προστάστις της μεταλλουργίας, η ταυτότητά της παραμένει άγνωστη. Ορισμένα βιβλικά κείμενα υπανίσσονται την καταγωγή του Γιαχβέ από τη Ν. Χαναάν, δεν παρέχονται όμως οποιεσδήποτε πληροφορίες όσον αφορά στη λατρεία του πριν καταστεί ο θεός του Ισραήλ. Στην παρούσα μελέτη εξετάζεται, εάν ο Γιαχβέ ήταν αρχικά ο χαναανιτικός θεός της μεταλλουργίας. Οι εξής παρατηρήσεις συνηγορούν υπέρ αυτής της υπόθεσης: (1) ο Γιαχβέ λατρευόταν από τους Εδωμίτες και ιδιαίτερα από τους Κενίτες, μία μικρή φυλή που θεωρούνταν Χαναναίοι μεταλλουργοί, (2) η ισραηλιτική λατρεία του Γιαχβέ συνδεόταν με το χαλκό και με τον χάλκινο όφι, ένα συνηθισμένο σύμβολο της μεταλλουργίας, (3) η τήξη του χαλκού θεωρήθηκε στο Εξ 4 ως ένα ιδιαίτερο σημάδι του Γιαχβέ, (4) υπάρχει αναλογία μεταξύ του Γιαχβέ και του θεού της μεταλλουργίας στην Αίγυπτο (Ptah), στη Μεσοποταμία (Ea / Enki) και στο Ελάμ (Napir). Όλοι τους είναι μοναχικές και μυστηριώδεις θεότητες, (5) η διαμάχη με τους άλλους θεότηες είναι στοιχείο κοινό στο γιαχβισμό και σε αρχαίες μεταλλουργικές παραδόσεις. Αυτά τα στοιχεία υπαινίσσονται ότι, πριν ο Γιαχβέ γίνει αντικείμενο δημόσιας λατρείας στον Ισραήλ, ήταν ο θεός της χαναανιτικής συντεχνίας των μεταλλουργών.

Nick Wyatt, "Circumcision and Circumstance: Male Genital Mutilation in Ancient Israel and Ugarit", 405-431
Η περιτομή εμφανίζεται στο Γεν 17 ως μία παιδική τελετή και σημείο της διαθήκης. Τα Γεν 34 και Εξ 4,24-26 γράφηκαν έχοντας υπόψη μία τελετή ενηλίκων που συνδεόταν με το γάμο και τη γονιμότητα. Με τη βοήθεια της ανάπτυξης της λογοτεχνικής ιστορίας του μοτίβου, η παρούσα μελέτη αποπειράται μία ιστορική αναπαραστάση της εξέλιξης της τελετουργικής παράδοσης, από μία συνηθισμένη γαμήλια τελετή της διάβασης (de passage) στο Δ. σημιτικό χώρο σε μία ειδικά ιουδαϊκή παιδική τελετή κοινωνικής ενσωμάτωσης.

Yitzhak Berger, "Ruth and the David—Bathsheba Story: Allusions and Contrasts", 433-452
Πολλοί ερευνητές υποστηρίζουν ότι το βιβλίο της Ρουθ υπαινίσσεται την αφήγηση για τον Ιούδα και τη Θάμαρ με σκοπό να προσφέρει μία αντιθετική και ολοκληρωμένη εικόνα της καταγωγής του Δαυίδ. Στο άρθρο υποστηρίζεται ότι το βιβλίο επίσης υπαινίσσεται τη σχετική διήγηση για τον Δαυίδ και τη Βηθσαβεέ παρουσιάζοντας τη συμπεριφορά του Δαυίδ σε αυτό το περιστατικό ως απομάκρυνση από τις αρχές της καταγωγής που προάγει η ιστορία της Ρουθ και του Βοόζ. Το δεύτερο μισό του βιβλίου της Ρουθ περιέχει τρία στοιχεία, το καθένα από τα οποία παρουσιάζει εντυπωσιακή ομοιότητα προς ένα στοιχεία της ιστορίας της Βηθσαβεέ. Και στις τρεις περιπτώσεις υποστηρίζεται ότι ο συγγραφέας του βιβλίου της Ρουθ προσπαθεί να τονίσει την αντίθεση που υπάρχει μεταξύ των χαρακτήρων σε αυτές τις δύο ιστορίες.

Raymond De Hoop, "Isaiah 40.13, the Masoretes, Syntax and Literary Structure: A Rejoinder to Reinoud Oosting", 453-463
Ο συγγραφέας συζητά το Ησ 40,13, όπως αυτό ερμηνεύθηκε σε ένα πρόσφατο άρθρο του Reinoud Oosting (JSOT 32 [2008]: 353-82). Στη μελέτη του ο Oosting παρουσίασε μία νέα ερμηνεία του κειμένου του Ησαΐα και υποστήριξε ότι ο τονισμός του στίχου υπαινίσσεται ότι οι μασωρίτες κατανόησαν εσφαλμένα το κείμενο ως ερώτηση και απάντηση: "Ποιος οδήγησε το πνεύμα; Ο Γιαχβέ!". Ο συγγρ. υποστηρίζει ότι η παρουσίαση από τον Oosten του μασωριτικού τονισμού και της σημασίας του στηρίζεται σε μία παρανόηση. Επιπλέον υποστηρίζεται ότι η κλασική ερμηνεία του εβραϊκού κειμένου, που αποδίδει το κείμενο - "ποιος μέτρησε το πνεύμα του Γιαχβέ και [ποιος είναι] ο σύμβουλός του που τον έκανε να γνωρίζει;"- η οποία απορρίπτεται από τον Oosting, έχει στέρεες βάσεις και θα έπρεπε να προτιμηθεί.

Teresa Ann Ellis, "Jeremiah 44: What if 'the Queen of Heaven' is YHWH?", 465-488
Το Ιερ 44 παρέχει μία εικόνα ασυνήθιστη μέσα στην προφητική λογοτεχνία - οι θηλυκοί αντίπαλοι του προφήτη δεν παρουσιάζονται με όρους που συνδέονται με τη σεξουαλικότητα. Ο Ιερεμίας απορρίπτει μία ομάδα γυναικών και ανδρών της Ιουδαίας που λατρεύουν "τη βασίλισσα του Ουρανού". Η κεντρική του κατηγορία είναι ότι προκάλεσαν την οργή του Γιαχβέ κι έτσι οδήγησαν στην πτώση του βασιλείου του Ιούδα. Ωστόσο στο άρθρο υποστηρίζεται ότι υπάρχουν αρκετές ενδείξεις στο κείμενο για να διατυπωθεί ένα εναλλακτικό σενάριο, όπου οι οπαδοί της Βασίλισσας του Ουρανού απαλλάσσονται με το αντιεπιχείρημα ότι δεν ήταν οι δικές τους πράξεις που εξόργισαν τον Γιαχβέ αλλά οι πράξεις των βασιλέων του Ιούδα, οι οποίοι πρόβαλαν αντίσταση σε αυτόν, προσφέροντας θυσίες στη Βασίλισσα του Ουρανού. Σε αυτήν την περίπτωση ποιες μπορεί να ήταν οι σχέσεις μεταξύ της Βασιλίσσας του Ουρανού και του Γιαχβέ;

Rebecca G.S. Idestrom, "Echoes of the Book of Exodus in Ezekiel", 489-510
Στο άρθρο εξετάζονται οι θεματικές συνδέσεις μεταξύ του βιβλίου της Εξόδου και του βιβλίου του Ιεζεκιήλ. Και τα δύο βιβλία τονίζουν το θέμα της γνώσης του Θεού μέσω των θεϊκών πράξεων. Επίσης εξετάζονται και άλλα θέματα και μοτίβα από την Έξοδο, τα οποία απαντούν στον Ιεζεκιήλ, συμπεριλαμβανομένων της αφήγησης της κλήσης, συναντήσεις με το Θεό, αιχμαλωσία, σημεία, πληγές, κρίση, λύτρωση, διαθήκη / ναός. Σημειώνονται αρκετά παράλληλα μεταξύ του Μωυσή και του Ιεζεκιήλ και θέτουν το ερώτημα, εάν ο Ιεζεκιήλ θεωρήθηκε ένας δεύτερος Μωυσής. Και οι δύο ήταν Λευίτες που έγιναν προφήτες και αρχηγοί του λαού του Θεού σε μία εποχή κρίσης. Τέλος, εξετάζονται κάποιες συνέπειες αυτών των σχέσεων στην ερμηνεία του βιβλίου του Ιεζεκιήλ.

L.W. Hurtado: οι καινοδιαθηκικές σπουδές κατά τον 20ο αι. (9)

Η δεκαετία του '70 κι εξής

Μελέτες για την "Q"
Στα 1969 δημοσιεύθηκε η μελέτη του G. Lührmann, στην οποία αποδίδονταν στην Q συγκεκριμένα κεντρικά θεολογικά χαρακτηριστικά. Στον τόμο που εξέδωσαν λίγο αργότερα οι H. Koester και James M. Robinson (Trajectories through Early Christianity, 1971) διατυπωνόταν η θέση ότι η Q αποτελεί ένα πολύ σαφές πρώιμο φιλολογικό είδος κειμένου για τον Ιησού που θα μπορούσε να συγκριθεί με ανάλογες συλλογές λογίων σοφών ανδρών της αρχαιότητας. Η μελέτη που υπήρξε καθοριστική για τις σπουδές στην Q αυτής της περιόδου είναι εκείνη του John Kloppenborg (The Formation of Q, 1987). O Kloppenborg υποστήριξε ότι η Q υπέστη πολλές αναθεωρήσεις, ότι σε μία μεταγενέστερη φάση προστέθηκαν λόγια αποκαλυπτικού χαρακτήρα και ότι η εικόνα του Ιησού που προκύπτει από αυτήν είναι πολύ διαφορετική από εκείνη των ευαγγελίων.
To ενδιαφέρον για την Q παρέμεινε αμείωτο σε όλον τον υπόλοιπο 20ο αιώνα. Οι περισσότεροι ωστόσο βιβλικοί επιστήμονες δέχονται βέβαια την ύπαρξη της Q, εκφράζουν όμως αμφιβολίες για το κατά πόσο αυτή αντιπροσωπεύει μία ιδιαίτερη μορφή αρχέγονου χριστιανισμού και κατά πόσο μπορούν να διακριθούν ιδιαίτερα στάδια της σύνταξής της. Ανάμεσα σε αυτούς που εκφράζουν τέτοιες αμφιβολίες είναι οι: C. Allison, Christopher M. Tuckett, Jens Schröter.

Iστορικός Ιησούς
Κατά τις τελευταίες δεκαετίες του αιώνα δημοσιεύθηκαν πολλές αξιόλογες μελέτες για τον ιστορικό Ιησού. Πρώτη χρονικά είναι η τελευταία μελέτη του Dodd The Founder of Christianity (1970). Άλλες σημαντικές μελέτες είναι: Geza Vermes, Jesus the Jew (1973), Ben F. Meyers, The Aims of Jesus (1979, 2002), E.P. Sanders, Jesus and Judaism (1985) και μελέτες των John D. Crossan, John P. Meier, N. Thomas Wright. H νέα έρευνα για τον ιστορικό Ιησού (new quest) επηρεάστηκε πολύ από τα θεολογικά ζητήματα που έθεσε ο Bultmann, η λεγόμενη όμως "τρίτη έρευνα" (third quest) αντιπροσωπεύει μία νέα στροφή προς την αναζήτηση του ιστορικού Ιησού.
Ένα από τα σημαντικότερα και πλέον αμφιλεγόμενα ερευνητικά προγράμματα της περιόδου είναι το λεγόμενο Jesus Seminar, το οποίο ιδρύθηκε από τον Robert W. Funk (1985) και ασχολήθηκε με το ερώτημα ποια από τα στοιχεία της παράδοσης για τον Ιησού θα μπορούσαν με ασφάλεια να αποδοθούν στον ίδιο. Οι υποθέσεις που διατυπώθηκαν από τους εκπροσώπους του (ότι ο Ιησούς ήταν ένας περιπλανώμενος σοφός ή ότι οι εσχατολογικές ιδέες δεν καταλάμβαναν σημαντική θέση στη διδασκαλία του) αμφισβητήθηκαν από μεγάλη μερίδα των ερευνητών.

Φεμινιστικές σπουδές
Μετά τις σημαντικές εξελίξεις από το 1960 εξής στο δυτικό κόσμο ιδιαίτερη ανάπτυξη παρουσιάζουν οι φεμινιστικές σπουδές κυρίως στη Β. Αμερική. Ανάμεσα στις μελέτες που δημοσιεύθηκαν κατά την περίοδο αυτή σημαντικότερες θεωρούνται εκείνες της Elisabet Schüssler Fiorenza και κυρίως το βιβλίο της In Memory of Her (1983), στο οποίο υποστήριζε ότι στην Κ.Δ. υπάρχουν ίχνη μίας περισσότερο ισότιμης αντιμετώπισης των γυναικών στην αρχαία Εκκλησία. Άλλες εκπρόσωποι της φεμινιστικής προσέγγισης είναι οι: Adella Y. Collins, Beverly Gaventa, Carolyn Osiek, Paula Friedriksen, Amy-Jill Levine, Adele Reinhartz, Marianne M. Thompson κ.ά. Σημαντικές εκπρόσωποι στη Βρετανία είναι οι: Morna D. Hooker, Margaret Thrall, Judith Lieu.

Αγγλόφωνοι βιβλικοί επιστήμονες
Η Βόρεια Αμερική διαδραματίζει όλο και σπουδαιότερο ρόλο στις βιβλικές σπουδές αυτής της περιόδου. Σε αυτό συνέβαλε και η Society of Biblical Literature, η οποία ιδρύθηκε το 1880. Όργανό της είναι το περιοδικό Journal of Biblical Literature (κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1881).
Μολονότι οι βρετανικές βιβλικές σπουδές δε διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο γενικά, ορισμένες σημαντικές μορφές αυτής της περιόδου είναι οι: C.F.D. Moule, James D.G. Dunn, Graham N. Stanton, Richard Bauckham.

Άλλες σημαντικές εκδοτικές εξελίξεις
Στο τελευταίο τέταρτο του αιώνα η σειρά Wissenschaftliche Untersuchungen zum Neuen Testament κατέστη μία από τις σημαντικότερες θεολογικές σειρές μελετών για την Κ.Δ. Στη δεκαετία του '70 κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το περιοδικό The Journal for the Study of the New Testament. Ως συμπλήρωμα σε αυτό δημιουργήθηκε μία σειρά μονογραφιών (JSNT Supplements και αργότερα με το όνομα The Library of the New Testament Studies).

Κλείνοντας την παρουσίασή του ο Hurtadο θέτει το ερώτημα για το μέλλον των βιβλικών σπουδών. Ήδη κατά το τέλος του αιώνα η ποικιλία στις βιβλικές σπουδές είναι ιδιαίτερα εμφανής. Επίσης επιστήμονες από τη Λατινική Αμερική, την Ασία και την Αφρική αρχίζουν να εμφανίζονται στο προσκήνιο. Αυτοί αξιοποιούν κυρίως της "απελευθερωτικές" (Liberationist) ή μετα-αποικιακές προσεγγίσεις (post-colonial). Σε αυτές ασκούν ιδιαίτερη επίδραση οι πολιτιστικές προϋποθέσεις των χωρών από τις οποίες προέρχονται αυτοί οι ερμηνευτές. Στο τέλος του αιώνα δεν κυριαρχεί καμιά ιδιαίτερη σχολή ή μορφή, ενώ το ενδιαφέρονο για τις καινοδιαθηκικές σπουδές παραμένει αμείωτο.

Παρασκευή 15 Μαΐου 2009

Ιστορία του κειμένου της Κ.Δ. - Coherence Method

Στο Ινστιτούτο της έρευνας του κειμένου της Κ.Δ. του Παν/μίου του Münster (Institute foe New Testament Textual Research) αναφερθήκαμε και παλαιότερα. Στην ιστοσελίδα του Ινστιτούτου, το οποίο ασχολείται με την καταλογογράφηση και την κριτική έκδοση του κειμένου της Κ.Δ. (έκδοση Nestle - Aland), έχει αναρτηθεί μία αναλυτική παρουσίαση της μεθόδου που έχει αναπτύξει το Ινστιτούτο για την αξιολόγηση των μαρτύρων του κειμένου της Κ.Δ., γνωστής και ως Coherence Method. Για να κατεβάσετε το σχετικό φάκελο με τα αρχεία (στα αγγλικά), πατήστε εδώ.

Διάφορες βιβλιοκρισίες στο BMCR

Στην ηλεκτρονική σελίδα του Bryn Mawr Classical Review έχουν αναρτηθεί μεταξύ άλλων και κάποιες βιβλιοκρισίες βιβλίων που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για τον μελετητή της Αγίας Γραφής και του ιστορικού και πολιτιστικού περιβάλλοντός της:

Stephanie Dalley, Esther's Revenge at Susa. From Sennacherib to Abasuerus
Oxford: Oxford University Press, 2007.
ISBN 978-0-19-921663-5
$99.00
Reviewed by Gary Beckman

Ineke Sluiter, Ralph M. Rosen (ed.), Kakos: Badness and Anti-value in Classical Antiquity. Mnemosyne: Supplements. History and Archaeology of Classical Antiquity; 307. Leiden/Boston: Brill, 2008.
ISBN 9789004166240.
$231.00
Reviewed by Pamela Gordon

Βιβλιοκρισίες στο Review of Biblical Literature 14/5/2009

Στην ηλεκτρονική έκδοση του Review of Biblical Literature έχουν αναρτηθεί μία σειρά από νέες βιβλιοκρισίες βιβλίων βιβλικού ενδιαφέροντος:

Noam Adler
A Comprehensive Collection of Oil Lamps of the Holy Land from the Adler Collection
Reviewed by Jodi Magness

Janice Capel Anderson and Stephen D. Moore, eds.
Mark and Method: New Approaches in Biblical Studies
Reviewed by Renate Viveen Hood

Roger S. Bagnall, ed.
Egypt in the Byzantine World 300-700
Reviewed by David Frankfurter

Johanna Brankaer and Hans-Gebhard Bethge, eds.
Codex Tchacos: Texte und Analysen
Reviewed by Michael Kaler

David B. Burrell
Deconstructing Theodicy: Why Job Has Nothing to Say to the Puzzle of Suffering
Reviewed by F. Rachel Magdalene

Warren Carter
John and Empire: Initial Explorations
Reviewed by Stephan Witetschek

Raymond F. Collins
The Power of Images in Paul
Reviewed by Nils Neumann

Craig A. Evans, ed.
Encyclopedia of the Historical Jesus
Reviewed by Christoph Stenschke

Susan Haber; edited by Adele Reinhartz
"They Shall Purify Themselves": Essays on Purity in Early Judaism
Reviewed by Jonathan D. Lawrence

Mika Hietanen
Paul's Argumentation in Galatians: A Pragma-Dialectical Analysis
Reviewed by Johan S. Vos

Jerome Murphy-O'Connor
St. Paul's Ephesus: Texts and Archaeology
Reviewed by Jan Van Der Watt

Marvin Sweeney
Reading the Hebrew Bible after the Shoah: Engaging Holocaust Theology
Reviewed by Jon D. Levenson

Benedict T. Viviano
Matthew and His World: The Gospel of the Open Jewish Christians Studies in Biblical Theology
Reviewed by Boris Repschinski

Πέμπτη 14 Μαΐου 2009

Το νέο τεύχος του Bibliotheca sacra

Στο νέο τεύχος του Bibliotheca sacra 166: 662 (2009) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

  • Robert B. Chisholm, "Identity crisis : assessing Samson's birth and career", 147-162
  • Gordon H. Johnston, "The enigmatic genre and structure of the Song of Songs : part 2", 163-180
  • James P. Tanner, "Is Daniel's seventy-weeks prophecy messianic? : part 1", 181-200
  • Kirk R. MacGregor, "Is 1 Corinthians 11:2-16 a prohibition of homosexuality?", 201-216
  • Ed Glasscock, "Forgiveness and cleansing according to 1 John 1:9", 217-231

Ένα νέο βιβλίο για τις χριστιανικές επιστολές σε παπύρους της Οξυρύγχου


Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Harvard University Press ένα νέο βιβλίο σχετικά με τις χριστιανικές επιγραφές στους παπύρους της Οξυρύγχου:

AnneMarie Luijendijk, "Greetings in the Lord:" Early Christians and the Oxyrynchus Papyri, (Harvard Theological Studies 60), Harvard University Press, Cambridge, Mass. 2008
ISBN: 978-0674025950
22 ευρώ

Περιγραφή του εκδοτικού οίκου
Πρόκειται για την πρώτη εκτενή μελέτη σχετικά με τους χριστιανούς στην αρχαία αιγυπτιακή πόλη της Οξυρύγχου, όπου έχουν έρθει στο φως πολλά από τα σημαντικότερα και αρχαιότερα χριστιανικά βιβλία.
Φέρνοντας ξανά στη ζωή τους ανθρώπους που απαντούν στα κείμενα και στις επιστολές των ξερών παπύρων το βιβλίο αποκαλύπτει πώς ζούσαν οι χριστιανοί σε αυτήν την πόλη μέσα σε διαφορετικές συνάφειες και καταστάσεις. Στο πρώτο μέρο η εικόνα της αγοράς της πόλης χρησιμοποιείται για να τεθεί το ερώτημα της χριστιανικής ταυτότητας στη δημόσια σφαίρα. Το δεύτερο μέρος παρουσιάζει έναν άνδρα, που ονομάζεται Σοτάς και είναι επίσκοπος της Οξυρύγχου κατά τον 3ο αι., οποίος δραστηριοποιείται στο να δημιουργήσει σχέσεις με άλλες χριστιανικές κοινότητες μέσα από τη διδασκαλία, την παραγωγή βιβλίων και τη διεξαγωγή εράνων. Το τρίτο μέρος επικεντρώνεται σε μαρτυρίες για το διωγμό των χριστιανών και αποκαλύπτει το πόσο δυνατή και πόσο βαθειά είχε εισχωρήσει στις κοινωνικές δομές η ρωμαϊκή γραφειοκρατία. Πληροφορούμαστε ότι οι χριστιανοί διαπραγματεύονταν την ταυτότητά τους μέσα από μικρές πράξεις αντίστασης απέναντι στα αυτοκρατορικά διατάγματα.
Οι επιστολές και τα κείμενα σε παπύρους, που παρουσιάζονται σε αυτό το βιβλίο, παρέχουν σημαντικές πληροφορίες για την καθημερινή ζωή των χριστιανών κατά τον 3ο αι. και τις αρχές του 4ου αι. και συμβάλλουν στην κατανόηση του χριστιανισμού αυτής της περιόδου. Είναι αυτές οι πεζές πλευρές της καθημερινής ζωής που καθιστούν αυτούς τους παπύρους τόσο συναρπαστικούς.

Νεκρολογία: Moshe Weinfeld, 1925-2009


Από το ιστολόγιο του Jim West πληροφορούμαστε την είδηση ότι απεβίωσε ο γνωστός καθηγητής της Παλαιάς Διαθήκης Moshe Weinfeld. Παραθέτουμε στη συνέχεια τη σχετική νεκρολογία που αναρτήθηκε σε διάφορα ιστολόγια πριν από λίγο.
Moshe Weinfeld, 1925-2009,

But where can wisdom be found?

Prof. Moshe Weinfeld passed away on May [sic! The actual month was April. JW] 29th, 2009, on Israel’s 61st Independence Day. Weinfeld’s wisdom was biblical in its breadth and depth, both ‘a plastered cistern, which loseth not a drop’, and a ‘welling spring’. Like the biblical ‘hakham’ his knowledge was all-encompassing, encyclopedic, ‘from the cedar in Lebanon to the hyssop that grows out of the wall’. True to his name, ‘Moshe was a very humble man’, and his modesty accompanied his approach to every man, both in his personal and in his academic dealings. In his scholarship, he ‘sought to discover useful… truthful sayings’, yet he did not present them as the only, final and definitive word, always leaving room for further discussion. His studies, while supplying vast sources – biblical and extra-biblical – on the subject at hand, erudite and stimulating, are not of the ‘oracular’ style. Often his research represents a new chapter in the book of knowledge, presenting the opening page while inviting others to step in after him and add their contributions to this wonderful field. Likewise, as a teacher he was never intimidating toward his students, but rather was always pleasant and gracious. He shared his ideas and interpretations with his students, and we felt lucky to gain access to the man whose name we knew only too well from his many written studies.

Moshe was born in 1925 in Tsanz, Poland, home to one of the important Hassidic dynasties. Up to the age of 14 he went every morning to a Polish school, after which he was taught Jewish studies until 20:00. By then he was considered an ‘illuy’ – a prodigy in Talmud and secular studies. At the beginning of the Second World War his family escaped to Russia, and was sent to Siberia, where Moshe worked in the gold mines. To keep himself awake during the long daily walks through the woods, he would recite the biblical verses he knew by heart.

In 1947 Weinfeld’s family immigrated to Israel. After the forced break in his formal education, Moshe completed his high school diploma while serving in the army (1948-1950), and began his studies at the departments of Bible and Hebrew Language at the Hebrew University of Jerusalem, with Profs. M.D. Cassuto, Yehezkel Kaufmann and Isac L. Seeligmann. The book of Deuteronomy, the Archimedean point of departure for modern theories regarding the authorship of the Bible, fascinated Weinfeld. His first book published in 1972 was ‘Deuteronomy and the Deuteronomic School’. Now a classic in the research of Deuteronomy, this book, based on his Ph.D. dissertation is a major contribution to the understanding of Deuteronomistic style and unique ideology. In 1991 he published a commentary to Deuteronomy 1-11 in the Anchor Bible series.

Weinfeld’s study of biblical reality and ideology is well represented in his books ‘Social Justice in Ancient Israel and in the Ancient Near East’ (Hebrew 1985; E.T. 1995) and ‘From Joshua to Josiah: Turning Points in the History of Israel from the Conquest of the Land until the Fall of Judah’ (Hebrew 1992). The perception of the land of Israel stood in the focus of another book, ‘The Promise of the Land – Inheritance of the Land of Canaan by the Israelites’ published in 1993. Other books that he published deal with varied subjects such as the social structure of the Qumran sect (‘Normative and Sectarian Judaism in the Second Temple Period’; 2005), and ancient Jewish liturgy.

Indeed, Weinfeld touched upon every area in biblical study. There was no subject or text which he ignored or overlooked; which he did not explore and eventually write about. His lucid articles are read by beginners and advanced scholars alike. It is rare to find a course syllabus in the Department of Bible which does not refer to his work.

Moshe may be best depicted as an Enki-Ea figure, dwelling in the seat of wisdom, having access to the sources of wisdom in the original ancient languages. He was one of the major scholars of the Bible and the ancient Near East. Law, covenant and social justice, prophecy and poetry, historiography and propaganda, myth and wisdom, those and other subjects and literary genres characterizing the literature of the ancient Near East were his specialty, and he wrote central articles about them. His interest and knowledge encompassed not only this profusion of subjects, but also extended geographically and culturally. Besides the Bible and Qumran texts, Weinfeld dealt with Mesopotamian and Egyptian sources, utilized Hittite, Ugaritic and Aramaic texts, and was well versed in the classical sources from Greece and Rome. Chronologically, his interests spanned from the beginning of history to the period of the sages in the first millennium C.E., delving into early Jewish liturgy as well. His writings included translations into Hebrew of such major creations as Enuma Elish, the curses in Esarhaddon’s vassal treaties, Hittite and Babylonian rituals, Mesopotamian prophecies and Sumerian hymns to gods. He pointed to linguistic, textual, literary, ideological, political and historical aspects of the texts he scrutinized.

His memory and intuition led him to note the possible relations between compositions in particular. Overt or covert, genealogical or typological, adoptive or polemic – he drew attention to ties and hidden connections between different literary genres within the Bible, such as the story of creation and second Isaiah, or the book of Deuteronomy and wisdom literature, and to the huge impact the literature of the ancient Near East had on the Bible. In his work he revealed many hidden layers in the text, and like a gold miner hewed out rare veins of treasure in the field of Bible studies. Our understanding of such subjects as the creator god, Deuteronomy, berit and hesed, biblical psalms and their parallels, and the Ten Commandments, has been permanently altered by his research. Moshe Weinfeld drew a picture of a People not dwelling alone, but which succeeded in taking more than a handful of the literary and intellectual wealth honed over the ages, fruit of neighboring cultures, and adapting it to its own needs and message. Like an archaeological Tel, his research accumulated to a monumental and noticeable layer in biblical research.

In 1976 Weinfeld established the Hebrew journal, Shnaton for the Study of the Bible and the Ancient Near East, which quickly became an important publication in the field in Israel and elsewhere. He edited 11 volumes before his retirement in 1993. The volumes which have been published subsequently further prove the central place of this periodical, and its role in disseminating knowledge to the initiated and the general public. Weinfeld’s achievements have been acknowledged worldwide. He was renowned as one of the greatest scholars in the Bible and the ancient Near East. Many will remember him for his wonderful personality too. In 1994 he received the highest Israeli honor, the Israel Prize. In 2003 his friends, colleagues and students presented him with a jubile volume, ‘Sefer Moshe’.

After retirement, and even after he was sick, Moshe continued to teach. When he lost his voice, he used a microphone, and stopped only when it became totally impossible. During the past five years, while he dealt with his physical illness, he was still the consummate scholar, updated in all that was happening in the field, and also with the achievements of his own students. With his death, biblical scholarship has lost a central, clear and important voice, a gifted scholar and a dear man, who found ‘favor and good opinion in the eyes of God and men’. We mourn with the family, his wife Shoshana and children Milka, Adi and Malaachi.

May his memory be blessed.

Nili Wazana, Jerusalem
May 14th, 2009


Μαγνητοφωνημένες εισηγήσεις από το Duke Conference on Archaeology, Politics, and the Media

Από το ιστολόγιο του Jim West προέρχεται η ενδιαφέρουσα πληροφορία για την ανάρτηση στο διαδίκτυο μαγνητοφωνημένων των εισηγήσεων που διαβάστηκαν κατά την 1η και 2η μέρα στο Duke Conference on Archaeology, Politics, and the Media στις 23 και 24 Απριλίου 2009. Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ.

Συνέδριο για τον Codex Sinaiticus

Στο συνέδριο αυτό με αφορμή την ολοκλήρωση της ψηφιοποίησης του Codex Sinaiticus μιλήσαμε και σε παλαιότερες αναρτήσεις.
Από το ιστολόγιο Evangelical Textual Criticism πληροφορούμαστε τον προσωρινό κατάλογο ομιλητών και θεμάτων που τον παραθέτουμε κι εδώ για ενημέρωση των ενδιαφερομένων:

  • Daniel Batovici The Shepherd of Hermas in Codex Sinaiticus: textual and reception-historical
  • Christfried Böttrich The history of the 'Codex Sinaiticus'
  • Christopher Clarkson Book-making in the fourth century
  • Archbishop Damianos The New Finds
  • Eldon J. Epp Codex Sinaiticus in modern Biblical scholarship
  • Harry Gamble Codex Sinaiticus and its fourth century readers
  • Juan Garcés Codex Sinaiticus and the mass-digitisation of Greek manuscripts at the British Library
  • Peter M. Head Some Observations on Various Features of Scribe D in the New Testament of Codex Sinaiticus
  • Juan Hernández Codex Sinaiticus: the earliest Christian commentary on John’s Apocalypse?
  • Dirk Jongkind Scribal habits of Codex Sinaiticus
  • Father Justin The New Finds
  • Rachel Kevern Transcribing Codex Sinaiticus
  • Jan Krans The digitisation of Codex Boreelianus
  • Ekaterina Krushelnitskaya Codex Sinaiticus Petropolitanus
  • René Larsen Parchment production in the fourth century
  • Scot McKendrick Codices Sinaitici
  • Amy Myshrall Transcribing Codex Sinaiticus
  • Panayotes Nikolopoulos The New Finds
  • David Parker The fourth century New Testament text of Codex Sinaiticus
  • Albert Pietersma Psalms in Codex Sinaiticus
  • Peter Robinson Creating a 21st century edition of Codex Sinaiticus
  • Ulrich Schmid Citations of the LXX in their New Testament versions
  • Ulrich Schneider The future of Codex Sinaiticus
  • Helen Shenton The conservation of Codex Sinaiticus
  • Emanuel Tov The Septuagint of Codex Sinaiticus
  • David Trobisch Codex Sinaiticus and the early editorial history of the Bible
  • Kristin de Troyer Reading Judges for the first time
  • J. Verheyden 'That awful scribe B': some observations on the text of Hermas as compared to that of the Prophets
  • Klaus Wachtel The corrected New Testament of Codex Sinaiticus
  • Steven Walton Codex Sinaiticus as a manuscript of the 21st century

Για όσους δεν έχουν ενημερωθεί σχετικά με το συνέδριο και επιθυμούν, μπορούν να διαβάσουν τη σχετική ανακοίνωση για το συνέδριο πατώντας εδώ.

P. Harland: μαγνητοφωνημένη διάλεξη για το ευαγγέλιο του Φιλίππου - τελετουργία και σωτηρία

O P. Harland έχει αναρτήσει στο ιστολόγιό του το δεύτερο μέρος της σειράς μαγνητοφωνημένων διαλέξεων με θέμα το Ευαγγέλιο του Φιλίππου. Θέμα της συγκεκριμένης διάλεξης είναι το πώς συγκεκριμένες τελετουργικές πράξεις συγκεκριμενοποιούν τις αντιλήψεις περί σωτηρίας που υπάρχουν μέσα στο συγκεκριμένο κείμενο. Για να βρεθείτε στη συγκεκριμένη διάλεξη, πατήστε εδώ.

Αφιέρωμα στην ιδέα της Κόλασης στο νέο τεύχος του Numen

Στο νέο τεύχος του Numen 56: 2-3 (2009) έχει ως θέμα του την ιδέα της κόλασης σε αρχαίους πολιτισμούς της Μεσογείου και στο Χριστιανισμό αλλά και σε σύγχρονα θρησκεύματα. Παρουσιάζουμε στη συνέχεια εκείνα που εκτιμούμε ότι παρουσιάζουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τον βιβλικό επιστήμονα:

Walter Burkert, "Pleading for Hell: Postulates, Fantasies, and the Senselessness of Punishment", 141-160
Aν το ιδανικό της δικαιοσύνης συμπεριλαμβάνει και την αποτελεσματική τιμωρία κάθε παραβάτη, τότε θα πρέπει να υποθέσουμε ότι η εφαρμογή αυτής της ιδέας θα μπορούσε να επεκταθεί μέχρι και στη μετά θάνατον ζωή. Αυτό ωστόσο συμπεριλαμβάνει όλες εκείνες τις αμφιλεγόμενες και παράδοξες πλευρές, οι οποίες καθιστούν δύσκολη κάθε λογική επιχειρηματολογία. Μία ιστορική έρευνα των αρχαίων λαϊκών αντιλήψεων για την κόλαση αναδεικνύει διάφορα ενδιαφέροντα σημεία. Στους Σουμέριους υπάρχει μόνο ένα μικρό σπέρμα αυτών των αντιλήψεων. Όταν η φωτιά της Κολάσεως παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Αίγυπτο, συνοδεύεται από το φόβο για τη μαγεία των νεκρών. Ο Ζοροαστρισμός και ο Ιουδαϊσμός την συνέδεσαν με τα φατριαστικά ενδιαφέροντά τους και την όρισαν ως τόπο τιμωρίας των μελών αντίπαλων ομάδων. Στην Ελλάδα απαντούμε διάφορα ηθικά και ποιητικά μοτίβα, από τις ισχυρές αλλά αινιγματικές μορφές στην Οδύσσεια μέχρι σε γενικές δηλώσεις για τιμωρίες στον Ύμνο προς τη Δήμητρα. Οι πιο τρομακτικές περιγραφές για κάτι που ομοιάζει στην Κόλαση απαντούν στην Πλάτωνα, του οποίου οι πηγές -εκτός από τον Όμηρο- μπορούμε να υποθέσουμε, αλλά όχι να ταυτοποιήσουμε με βεβαιότητα.

N. Wyatt, "The Concept and Purpose of Hell: Its Nature and Development in West Semitic Though", 161-184
Το άρθρο επιχειρεί να παρουσιάσει και να συνδέσει μεταξύ τους μία σειρά από ρεύματα ιδεών, τα οποία υπήρχαν στην περιοχή τις Εγγύς Ανατολή και τα οποία σταδιακά συνενώθηκαν σε μία ιουδαιοχριστιανική αντίληψη για την "Κόλαση". Οι αρχαιότερες ιδέες, που μπορούν να εντοπισθούν, περιλαμβάνουν αντιλήψεις για μία ασώματη, υποχθόνια ύπαρξη των συνηθισμένων νεκρών ή σε εξαιρετικές περιπτώσεις για πλήρη εξαφάνιση. Οι νεκροί βασιλείς αποθεώνονται και συνεχίζουν να ασχολούνται με τις υποθέσεις των ζωντανών, όπως φαίνεται από το ουγαριτικό ταφικό κείμενο kispum KTU 1.161. Αυτή την αντίληψη παρωδεί το Ησ 14, το οποίο υποδηλώνει επίσης ότι μια τέτοια δοξασία ήταν διαδεδομένη στον Ισραήλ-Ιούδα. Το θέμα της κοσμικής επανάστασης, το οποίο εσφαλμένα συνδέθηκε με το κείμενο KTU 1.6 i 43-67 στην πραγματικότητα εμφανίζεται σε κείμενα όπως τα Ησ 14, Ιεζ 28 και μεταβιβλικά παράγωγα κείμενα. Η αλαζονική βασιλική μορφή ενώθηκε με την εξελισσόμενη μορφή του Σατανά. Η παράδοση της θυσίας παιδιών στον Ισραήλ και Ιούδα, η οποία λάμβανε χώρα κατά το tophet στην Κοιλάδα Hinnon, επίσης συνέβαλε στη γεωγραφία της κόλασης στην ελληνική της μορφή ως γέεννα.

Nannó Marinatos, "The So-called Hell and Sinners in the Odyssey and Homeric Cosmology", 185-197
Στο άρθρο υποστηρίζεται ότι ο Οδυσσέας δεν κατέβηκε στον Άδη έστω κι αν γίνεται μάρτυρας της τιμωρίας συγκεκριμένων αμαρτωλών κι ότι οι τελευταίοι ενατενίζονται στον ουρανό ως αστερισμοί. Αυτή η υπόθεση μπορεί να εξηγήσει τη φράση "λειβάδι με τους ασφοδέλους. Επίσης υποστηρίζεται ότι η απαρχές αυτής της κοσμολογίας είναι αιγυπτιακές. Ο ομηρικός κόσμος χωρίζεται στον κόσμο της ημέρας και στον κόσμο της νύχτας: τον κόσμο που κατοικούν οι άνθρωποι και εκείνον που βρίσκεται πέρα από την τροχιά του ηλίου και κατοικείται από ήρωες και νεκρούς.

Michael Paschalis, "The Afterlife of Emperor Claudius in Seneca's Apocolocyntosis", 198-216
Το έργο του Σενέκα Apocolocyntosis, το αρχαιότερο διασωζόμενο παράδειγμα της αρχαίας μενίππειας σάτιρας, κάνει λόγο για το θάνατο του αυτοκράτορα Κλαυδίου και την άνοδό του στον ουρανό -όπου το αίτημά του για αποθέωση απορρίπτεται από το συμβούλιο των θεών - και για την κάθοδό του στη συνέχεια στον Κάτω Κόσμο, όπου καταδικάζεται για τη μαζική δολοφονία Ρωμαίων αριστοκρατών. Ο Κλαύδιος δεν είναι παρατηρητής πραγμάτων στον ουρανό και τον Κάτω Κόσμο ή ένας χαρακτήρας που εμπλέκεται σε μία αναζήτηση της γνώσης και της αλήθειας, αλλά ένας νεκρός χαρακτήρας που κρίνεται. Είναι επίσης ένας χαρακτήρας που συμπεριφέρεται σα να ήταν ζωντανός. Ο Σενέκας υπαινίσσεται ότι η μετά θάνατον ζωή του Κλαυδίου είναι μία απλή συνέχιση της επίγειας ζωής του και αντίστροφα, καθώς ζούσε πάντοτε σε έναν απομονωμένο και "φανταστικό" κόσμο. Η Apocolocyntosis παρωδεί τις επικές καθόδους και ιστοριογραφικούς κοινούς τόπους καθώς επίσης το μυθικό άλλο κόσμο της τιμωρίας και της επιβράβευσης, ιδέες για τη μετά θάνατον ζωή και για την αυτοκρατορική αποθέωση.

Dimitris J. Kyrtatas, "The Origins of Christian Hel", 282-297
Στο άρθρο επανεξετάζονται οι μαρτυρίες που αφορούν στις αρχαίες χριστιανικές αντιλήψεις για την τιμωρία των αμαρτωλών στην άλλη ζωή. Ξεκινά με την Καινή Διαθήκη και τις ιδέες που αποδίδονται στον Ιησού και συνεχίζει με την απόκρυφη Αποκάλυψη του Πέτρου, η οποία συντάχθηκε μία γενιά αργότερα και η οποία γνώρισε μεγάλης αποδοχής σε διάφορους αρχαίους χριστιανικούς κύκλους και συζητήθηκε σοβαρά για το εάν θα έπρεπε να συμπεριληφθεί στον κανόνα της Κ.Δ. Ο συγγρ. υποστηρίζει ότι στη σημερινή της μορφή η Apoc.Pet. προβάλλει ιδέες για την κόλαση που έρχονται σε αντίθεση προς εκείνες που παρουσιάζονται στην Καινή Διαθήκη. Για να λύσει αυτόν το γρίφο ο συγγρ. υποστηρίζει ότι η Apoc. Pet., όπως διασώθηκε σήμερα, αναπροσαρμόσθηκε σε μία πολύ μεταγενέστερη φάση για να ανταποκριθεί στις ανάγκες της αναπτυσσόμενης Εκκλησίας. Το αρχικό της νόημα μεταποιήθηκετότε σε τέτοιο βαθμό, ώστε να είναι σήμερα αδύνατο να εντοπισθεί η αρχική μορφή της. Στα αρχαιότερα στρώματά του αυτό το αρχαίο κείμενο φαίνεται ότι πραγματευόταν, όπως κι η Κ.Δ., τη σωτηρία κι όχι με την αιώνια τιμωρία.

Jan N. Bremmer, "Christian Hell: From the Apocalypse of Peter to the Apocalypse of Paul", 298-325
Μολονότι η Αποκάλυψη του Παύλου είναι μία ακόμη περιγραφή της κόλασης, την οποία δημιούργησε ο αρχέγονος Χριστιανισμός, είναι το πιο σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση εκείνη που γνώρισε το απώγειό της στον Δάντη. Είναι επίσης προϊόν ενός συγκεκριμένου τόπου και χρόνου, το οποίο προήλθε από συγκεκριμένες ανάγκες μολονότι δεν είναι δυνατόν πλέον να τις ανιχνεύσουμε επακριβώς. Στο άρθρο του ο συγγραφέας εξετάζει αρχικά τον τόπο και χρόνο γέννησης αυτού του κειμένου, πιθανόν ένα μοναστικό περιβάλλον στην Αίγυπτο γύρω στα 400 μ.Χ. Στη συνέχεια μελετά τις αμαρτίες στην Αποκάλυψη του Παύλου και σημειώνει ότι ο συγγραφέας της επικεντρώθηκε σε θρησκευτικά ζητήματα, ενώ στην Αποκάλυψη του Πέτρου, γενικά ηθικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα ο φόνος ή η ψευδομαρτυρία, εξακολουθούν να παίζουν σημαντικό ρόλο. Επιπλέον δεν υπάρχει πια η γραμμή διαχωρισμού από τους εθνικούς έξω από την Εκκλησία, αλλά από εκείνους που δεν ασπάζονται το ορθόδοξο δόγμα. Τέλος συζητά το ερώτημα μέχρι ποιο βαθμό οι τιμωρίες στο κείμενο έχουν ως έμπνευσή του τις ποινές και τα βασανιστήρια που υπέστησαν οι μάρτυρες. Είχαν ως έμπνευσή τους τη λογοτεχνική παράδοση ή την ιστορική πραγματικότητα;

Danuta Shanzer, "Voices and Bodies: The Afterlife of the Unborn", 326-365
Θέμα του άρθρου είναι η τύχη μίας ιδιαίτερης κατηγορίας παιδιών, των αγέννητων, στην άλλη ζωή καθώς και η σταδιακή ποινικοποίηση της έκτρωσης κατά την αρχαιότητα. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται σε μία πιθανή απαγόρευση της έκτρωσης στον Ορφισμό που ίσως να βρίσκεται πίσω από τη νέκυια στα P. Bon. 4 και Βιργιλίου, Αινειάδα 6. Στη συνέχεια παρουσιάζονται εμφανίσεις των εκτρωμάτων στην Αποκάλυψη του Πέτρου και σε διαδόχους αυτού του κειμένου κατά την Ύστερη Αρχαιότητα για να καταδειχθεί πώς ένα έμβρυο αποκτά σταδιακά σώμα και φωνή. Ταυτόχρονα η θεολογία του συναισθήματος επινοεί λύσεις για να αμβλύνει το πρόβλημα της ύπαρξης αθώων στην κόλαση. Η μοίρα των εμβρύων χωρίς σώμα στην Αποκάλυψη έγινε μήλο της έριδος κατά τις αρχές του 5ου αι. Οι σκωπτικές ερωτήσεις προς στους χριστιανούς για την ανάσταση των αγέννητων πρέπει να τέθηκαν για πρώτη φορά από τον Πορφύριο. Το ενδιαφέρον του για το έμβρυο και την εμψύχωσή του στο έργο του Πρὸς Γαῦρον θεωρούνται συνήθως απόδειξη γι' αυτό. Προσοχή επίσης δίνεται στις αμφιβολίες του Αυγουστίνου σχετικά με τη θέση και τη μοίρα του ανθρώπινου εμβρύου και δίνονται κάποιες εξηγήσεις γιατί δίστασε να υιοθετήσει μία σαφή θέση του τύπου "άνθρωπος από τη στιγμή της σύλληψης". Κατά τον 5ο αι., μετά την πελαγιανή έριδα, το ενδιαφέρον άρχισε να μετακινείται από το αγέννητο προς το αβάπτιστο, το οποίο κυριαρχεί στη νέκυια του Μεσαίωνα. Η λατρεία του Mizuko kuyō στην Ιαπωνία παρουσιάζει εντυπωσιακή παράλληλα προς αυτό που συνέβη κατά την Ύστερη Αρχαιότητα.

Τετάρτη 13 Μαΐου 2009

Α. Χανιώτης: η παρουσία των γυναικών στις αναθηματικές επιγραφές

Στο ιστολόγιο Current Epigraphy έχει αναρτηθεί περίληψη εισήγησης του Άγγελου Χανιώτη, που διαβάστηκε στο πλαίσιο της εαρινής συνάντησης της British Epigraphy Society με τον τίτλο: "From Woman to Woman: Female Voices in Dedicatory Inscriptions". Σύμφωνα με την περίληψη της ομιλίας θέμα ήταν η γυναικεία λατρευτική συμπεριφορά, όπως αυτή αποτυπώνεται σε διάφορα επιγραφικά κείμενα της αρχαιότητας. Ο ομιλητής παρουσίασε δύο case studies: αναθηματικές επιγραφές από το Ιερό της Μητέρας Θεών στη Λευκόπετρα της Μακεδονίας και από το ιερό της Δήμητρας στην Κνίδο. Και στις δύο περιπτώσεις σύγκρινε κείμενα και εντόπισε στερεότυπες εκφράσεις αλλά και εκφράσεις, οι οποίες αποκλίνουν από τους συνηθισμένους τρόπους διατύπωσης. Για να διαβάσετε την περίληψη της εισήγησης, πατήστε εδώ.

Ένα ελληνικό χειρόγραφο της Κ.Δ. στο διαδίκτυο

Από το ιστολόγιο Evangelical Textual Criticism πληροφορούμαστε για τη δυνατότητα που έχουν, όσοι επιθυμούν, να δουν στο διαδίκτυο το χειρόγραφο Ostromir Gospel, το οποίο φυλάσσεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ρωσίας μαζί με άλλα περίπου 525 ελληνικά χειρόγραφα της Κ.Δ. Το χειρόγραφο εκτίθεται στο διαδίκτυο στο πλαίσιο μίας διαδικτυακής έκθεσης που διοργανώνει η Βιβλιοθήκη με αφορμή τα 950 χρόνια ζωής του συγκεκριμένου χειρογράφου. Τίτλος της έκθεσης είναι "The Ostromir Gospel and the Manuscript Tradition of the New Testament Texts," (πατώντας τον τίτλο θα βρεθείτε στην έκθεση). Στη διαδικτυακή αυτή έκθεση μπορεί ο ενδιαφερόμενος επισκέπτης να δει κι άλλα ελληνικά χειρόγραφα 6ου-13ου αι., τα οποία το ιστολόγιο αναφέρει με βάση τον αριθμό καταλόγου που έχουν στον κατάλογο Greg.-Aland (πατήστε εδώ).

Το νέο τεύχος του Biblica

Έχει αναρτηθεί το νέο τεύχος 90:1 του περιοδικού Biblica με τα εξής άρθρα:

B. Herr, "Der Standpunkt des Epitomators. Perspektivenwechsel in der Forschung am Zweiten Makkabäerbuch", 1-31
Σύμφωνα με την ευρέως διαδεδομένη άοψπη ο σκοπός του 2 Μακκ είναι να τονίσει τη μεγάλη σημασία του Ναού. Αυτή η θέση μπορεί να ισχύσει ως ένα σημείο, εάν η περίληψη της ιστορίας διαβαστεί μαζί με τις δύο εισαγωγικές επιστολές. Εκείνοι όμως οι ερμηνευτές, που θεωρούν ότι οι δύο επιστολές ήταν αρχικά ανεξάρτητες η μία από την άλλη και μάλιστα υπήρχαν σε μία σύντομη μορφή, φαίνεται να έχουν δίκιο. Η δομή της περίληψης της ιστορίας από μόνη της αποκαλύπτει μία σωτηριολογία η οποία αφιερώνει ένα μεγάλο τμήμα της στη μαρτυρία της πίστης για την ιστορία της σωτηρίας, ειδικά όταν γίνεται λόγος για αιματοχυσίες. Όσον αφορά αυτό το σημείο η σύντομη εκδοχή και η πρώτη εισαγωγική επιστολή δένουν αρμονικά μεταξύ τους. Τόσο η περίληψη όσο και το έργο στο σύνολό του έχουν επομένως σωτηριολογική προοπτική και τονίζουν τη μαρτυρία της πίστης ως σημαντική για τη σωτηρία.

A. Moshavi, "Two Types of Argumentation Involving Rhetorical Questions", 32-46
Οι ρητορικές ερωτήσεις συχνά εκφράζουν το συλλογισμό μέσα σε ένα λογικό επιχείρημα. Μολονότι η χρήση των ρητορικών ερωτήσεων στα επιχειρήματα έχει γενικά επισημανθεί, δεν έχει δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους τρόπους συλλογισμού που βρίσκονται πίσω από κάθε επιχείρημα. Η παρούσα μελέτη εξετάζει της ρητορικές ερωτήσεις με τη σημασία του επιχειρήματος στους πεζούς διαλόγους του βιβλίου της Γένεσης έως κι εκείνων των Βασιλειών υπό το φως της πραγματιστικής θεωρίας της επιχειρηματολογίας. Δύο λογικές μορφές, ο modus tollens και η άρνηση των προηγουμένων, εντοπίζονται στα περισσότερα επιχειρήματα που εκφέρονται με ρητορικές ερωτήσεις. Ο πρώτος τύπος γενικά οδηγεί με τον παραγωγικό συλλογισμό σε ένα συμπέρασμα, ενώ ο δεύτερος, αρχικά άκυρος, προκαλεί με τη βοήθεια των πιθανοτήτων τον συζητητή να τεκμηριώσει τη θέση του. Και στο επιχείρημα του modus tollens υπάρχει μία παραλλαγή με πιθανότητες, οι οποίες στηρίζονται σε υποκειμενικό συλλογισμό. Και οι δύο τύπο εκφέρονται γλωσσικά με παρόμοιους τρόπους και μπορούν να αποβούν αποτελεσματικοί τρόποι αποφυγής εκτέλεσης εντολών.

B.D. Crowe, "The Song of Moses and Divine Begetting in Matt 1,20", 47-58
Υποστηρίζεται στο άρθρο ότι η εικόνα της θείας γέννησης του Ισραήλ στην Ωδή του Μωυσή (Δευτ 32,18) υπάρχει ως ιδέα στη θεία γέννηση του Ιησού στο Μτ 1,20. Για να τεκμηριώσει τη θέση του, ο συγγραφέας εξετάζει τα χαρακτηριστικά της Ωδής του Μωυσή και το κατά πόσο αυτή ήταν ευρέως γνωστή. Η έμμεση αναφορά του Μτ 1,20 στο Δευτ 32,18 είναι ένα τμήμα του μεγαλύτερου θέματος του κατά Ματθαίον, όπου ο ευαγγελιστής παρουσιάζει τον Ιησού ως τον υπάκουο Υιό του Θεού σε αντίθεση προς τον Ισραήλ που είναι ο ανυπάκουος. Αυτή η αναφορά τονίζει επίσης την εικόνα της νέας δημιουργίας, την οποία ο Ματθαίος συνδέει με τη γέννηση του Ιησού.

I. Kislev, "The Vocabulary of the Septuagint and Literary Criticism: The Case of Numbers 27,15-23", 59-67
Μία προσεκτική εξέταση της αλλαγής στον τρόπο που χρησιμοποιούνται οι ελληνικές συνώνυμες λέξεις στη μετάφραση των εβραϊκών στο κείμενο των Ο΄ μπορεί ίσως να μας βοηθήσει να εντοπίσουμε την εμπλοκή διαφορετικών μεταφραστών. Τέτοιες αλλαγές μπορεί κάποιες φορές να συνδέονται με κάποιες φάσεις σύνταξης του εβραϊκού κειμένου. Στο άρθρο εξετάζονται ορισμένες ενδιαφέρουσες διαφορές στο λεξιλόγιο της μετάφρασης των Ο΄ στην περικοπή για την τελετή της ανάληψης από τον Ιησού της εξουσίας στο Αρ 27,15-23. Επίσης κάποιες επιπλέον φιλολογικοκριτικές σκέψεις οδηγούν στην ακριβή διερεύνηση της διαδικασίας σταδιακής διαμόρφωσης του εβραϊκού κειμένου.

T.M. Willis, "Blasphemy, Talion, and Chiasmus: The Marriage of Form and Content in Lev 24,13-23", 68-74
Η λεκτική απάντηση του Θεού στην περίπτωση της βλασφημίας εκφέρεται με ένα μακροσκελή χιασμό στο Λευιτ 24,13-23. Μία άποψη αυτού του θέματος, που δεν έχει σχολιασθεί μέχρι σήμερα, είναι το πώς η συγκεκρικένη δομή του κειμένου υπαινίσσεται ότι η βλασφημία είναι σοβαρότερο έγκλημα από ό,τι ο φόνος. Αυτή η παρατήρηση καταδεικνύει πώς αυτή η περικοπή ταιριάζει θεματικά πολύ καλά στη συνάφεια του Λευιτ 18-26, όπου υπάρχουν συνεχώς παραδείγματα αυτοπαρουσίασης του Θεού ("εγώ είμαι ο Κύριος...") και αναφορές στην αγιότητά του.

Th. Booij, "Psalm 132: Zion’s Well-Being", 75-83
Ο Ψαλμός 132, ένα κείμενο της ύστερης προαιχμαλωσιακής περιόδου, αφορά στην ευημερία της Σιών και των πιστών της. Αυτή η ευημερία, ουσιαστικά του Δαυίδ, οφείλεται στην παρουσία του Γιαχβέ στη Σιών. Γίνεται πραγματικότητα, όταν ο Γιαχβέ στρέφει φιλικά το βλέμμα του στο βασιλιά της γενιάς του Δαυίδ. Το πρώτο μέρος του ψαλμού (στ. 1-10) ζητά τη χάρη να βρεθεί τόπος κατοικίας του Θεού. Το δεύτερο μέρος (στ. 11- 18) είναι μία απάντηση στο πρώτο μέρος. Ο ψαλμός είναι ένα εισοδικό άσμα για τη γιορτή της Σκηνοπηγίας. Καθώς ο ψαλμός παρέμεινε σημαντικός για τη θρησκευτική κοινότητα, επαναχρησιμοποιήθηκε μετά την αιχμαλωσία στο πλαίσιο της ίδιας γιορτής.

M. Rastoin, "Encore une fois les 153 poissons (Jn 21,11)", 84-92

Ο αριθμός των ψαριών στο Ιω 21,11 αποτελεί crux interpretum για τους ερμηνευτές του τέταρτου ευαγγελίου. Αν η θεολογική σημασία αυτής της σκηνής φαίνεται να είναι αρκετά σαφής -μία έμμεση αναφορά στην οικουμενικότητα της σωτηρίας που έφερε ο Χριστός- ο λόγος γιατί τα ψάρια είναι 153 προκάλεσε μία σειρά από ερμηνείες ήδη από την εποχή του Αυγουστίνου κι εξής. Το σύντομο αυτό άρθρο επιδιώκει να προσθέσει μία σειρά επιχειρημάτων στην πρόταση που έκανε ο J. Emerton το 1958 ότι ο αριθμός αναφέρεται στο Εσδ 47,1-12. Με τη βοήθεια των νέων αυτών επιχειρημάτων καθίσταται ευκολότερη η σύνδεση των δύο κειμένων και αναδεικνύεται σαφέστερα η θεολογική συνοχή αυτής της αναφοράς μέσα στο γενικότερο ιωάννειο θεολογικό πλαίσιο.


J. Swetnam, "Τῶν λαληθησομένων in Hebrews 3,5", 93-100
Η φράση "τῶν λαληθησομένων" στο Εβρ 3,5 αναφέρεται έμμεσα στους ιδρυτικούς της Θείας Ευχαριστίας λόγους. Αυτό υποστηρίζεται με βάση 1) την αντίθεση μεταξύ Χριστού και Μωυσή στο Εβρ 3,1-6, όπως αυτή κατανοείται με τη βοήθεια του Αρ 12,7 (Ο΄), 2) τη θεματική χρήση του "λαλέω" στην προς Εβραίους, 3) τη σχέση του Εβρ 9,20 προς το συγκεκριμένο στίχο, 4) τη θέση του Εβρ 3,4 μέσα στη δομή του Εβρ 1,1-3,6. Όλα αυτά θα πρέπει να κατανοηθούν με βάση την ευχαριστιακή ερμηνεία των Εβρ 2,12 και Εβ 13.

T. Callan, "Comparison of Humans to Animals in 2 Peter 2,10b-22", 113-113
Ένα εντυπωσιακό χαρακτηριστικό της 2 Πε 2,10α-22 είναι οι πολλαπλές αναφορές του συγγραφέα στις ομοιότητες και διαφορές μεταξύ των ανθρώπων και των ζώων. Στο άρθρο εξετάζεται αυτή η πλευρά της συγκεκριμένης περικοπής μέσα από τη διερεύνηση αυτής της σύγκρισης σε συγγραφείς αρχαιότερους της επιστολής ή σύγχρονους (σε γενικές γραμμές) με αυτήν. Τέτοιες συγκρίσεις ήταν πολύ συνηθισμένες στον αρχαίο κόσμο. Μπορούν να είναι ουδέτερες, θετικές ή αρνητικές. Η σύγκριση της 2 Πε ανήκει στην τελευταία κατηγορίας. Μολονότι η αρνητική σύγκριση στη 2 Πε ομοιάζει με άλλες συγκρίσεις, ο τρόπος σύγκρισης στην επιστολή είναι μοναδικός.

Δύο νέα άρθρα στο JHS

Στην ηλεκτρονική σελίδα του τρέχοντος τόμου [9 (2009)] του περιοδικού Journal of Hebrew Scriptures έχουν αναρτηθεί δύο νέα άρθρα (πατώντας στον τίτλο θα βρεθείτε στο κείμενο του άρθρου):

Bob Becking, "God-Talk for a Disillusioned Pilgrim in Psalm 121"

Στον Ψα 121, ένα μεταιχμαλωσιακό ψαλμό των αναβαθμών, μπορεί να παρατηρήσει κανείς μία μετάβαση από τους τύπους σε α΄ ενικό σε εκείνους του β΄ ενικού, οι οποίοι αναφέρονται στον προσκυνητή. Αυτή η μετάβαση εξηγείται (1) με την ερμηνεία της λέξης "όρη" στο στ. 1 ως συμβόλων απειλής, (2) με την κατανόηση του στ. 2 ως μίας έκφρασης της παραδοσιακής πίστης η οποία όμως ατόνησε και (3) με την ανάγνωση των στ. 3-8 ως το λόγο κάποιου τρίτου που θέλει να βοηθήσει τον συνειδητοποιημένο πια προσκυνητή να αντιμετωπίσει το εύθραυστο της ανθρώπινης ζωής.

Philippe Guillaume, "Lamentations 5: The Seventh Acrostic"

Έξι πλήρεις αλφαβητικές ακροστιχίδες δομούν τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου των Θρήνων. Το Midrash Eikhah Rabbah προτείνει ότι είναι επτά οι ακροστιχίδες. Ακολουθώντας τα βήματα των Siegfried Bergler καιι Azriel Rosenfeld το άρθρο εντοπίζει άλλα τέσσερα γράμματα του γρίφου.

(Πηγή: ιστολόγιο του Jim West)

Τρίτη 12 Μαΐου 2009

Δύο ενδιαφέροντα άρθρα στο νέο RThL

Στο νέο τεύχος του Revue théologique de Louvain 40:1 (2009) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής δύο άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Pierre M. Bogaert, "Les formes anciennes du livre d'Esther : réflexions sur les livres bibliques à traditions multiples à l'occasion de la publication du texte de l'ancienne version latine", 66-77
Η αρχαία λατινική μετάφραση της Εσθήρ είναι μία ακριβής απόδοση της αρχαιότερης ελληνικής μορφής αυτού του βιβλίου, όπως έδειξε ο Jean-Claude Haelewyck με την κριτική έκδοση του κειμένου. Υπάρχουν επομένως 3 ελληνικές εκδοχές της Εσθήρ πέρα της εβραϊκής. Δίνεται επομένως η ευκαιρία να ρίξουμε μια ματιά στη σπουδαιότητα αυτών των διαφορετικών κειμένων (αρχικού ή υβριδικού κειμένου, αρχαίου ή νεότερου κτλ.) στην ιστορία της εξήγησης και στις εκκλησίες. Η περίπτωση του βιβλίου της Εσθήρ δεν είναι η μοναδική.

Martin B. Bourgine, "Saint Paul et la philosophie : crise du multiculturalisme et universel chrétien", 78-94
Η μακρά ιστορία της φιλοσοφικής πρόσληψης των παύλειων κειμένων έχει πρόσφατα καταστεί ακόμη περισσότερο πλούσια χάρη στη συμβολή των Giogio Agamben, Alain Badiou, Bernard Sichère και Slavoj Žižek. Στην αρχή ο συγγραφέας αναφέρει το έναυσμα που έδωσε στη μελέτη του ένα άρθρο του Stanislas Berton και στη συνέχεια παρουσιάζει τον τρόπο ανάγνωσης του Παύλου από τους τέσσερις παραπάνω φιλοσόφους. Το ανανεωμένο ενδιαφέρον για την παύλεια γραμματεία ερμηνεύεται υπό το φως της κρίσης του οικουμενικού στη συνάφεια του πολιτισμικού και θρησκευτικού πλουραλισμού. Ο συγγραφέας καταλήγει με κάποιες σκέψεις για τη θεολογική φύση αυτών των διαφορετικών φιλοσοφικών εγχειρημάτων.

Το νέο τεύχος του CBQ

Στο νέο τεύχος του The Catholic Biblical Quarterly 71:2 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

  • Emil A. Wcela, "What is Catholic about a Catholic translation of the Bible?", 247-263
  • Jeremy Schipper, "From petition to parable : the prophet's use of genre in 1 Kings 20:38-42", 264-274
  • Rodney R. Hutton, "Are the parents still eating sour grapes? : Jeremiah's use of the mašal in contrast to Ezekiel", 275-285
  • Daniel C. Timmer, "God's speeches, Job's responses, and the problem of coherence in the book of Job : sapiential pedagogy revisited", 286-305
  • Elie Assis, "The unity of the book of Lamentations", 306-329
  • Alan Lenzi, "Secrecy, textual legitimation, and intercultural polemics in the book of Daniel", 330-348
  • John C. Poirier, "Jesus as an Elijianic figure in Luke 4:16-30", 349-363

Το νέο τεύχος του JJS

Στο νέο τεύχος του Journal of Jewish Studies 60:1 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Daniel R. Schwartz, "Joseph M. Baumgarten (1928-2008)", 1-4

Eran Viezel, "Haggai, Zechariah and Malachi and their role in the composition of Chronicles : the origin of an exegetical tradition", 5-17
Διάφορα μεσαιωνικά υπομνήματα θεωρούν ότι οι προφήτες Αγγαίος, Ζαχαρίας και Μαλαχίας συνέβαλαν κατά κάποιον τρόπο στη σύνταξη του βιβλίου των Χρονικών. Η μετέπειτα έρευνα ωστόσο απέρριψε αυτήν την παράδοση. Στο άρθρο ο συγγραφέας παρουσιάζει τις αρχές αυτής της παράδοσης, τον τρόπο που αυτή μεταβιβάστηκε από τον έναν υπομνηματιστή στον άλλο και τη θέση που κατέχει στα υπομνήματα. Η παράδοση για πρώτη φορά εμφανίζεται στο υπόμνημα στα Χρονικά που αποδίδεται σε ένα μαθητή του R. Sa̓adiah Gaon, ο οποίος ασχολείται με τη θέση σύμφωνα με την οποία ο Έσδρας δεν ήταν ο συντάκτης της γενεαλογίας του Ζοροβάβελ (1 Χρον 3,19-24). Η θέση του ότι οι προφήτες παρέδωσαν γενεαλογικό υλικό στον Έσδρα λύνει το αναχρονιστικό πρόβλημα που δημιουργείται από τον κατάλογο των απογόνων του Ζοροβάβελ. Από το υπόμνημα που αποδίδεται σε ένα μαθητή του Sa̓adiah Gaon η παράδοση συνεχίστηκε στο υπόμνημα στα Χρονικά που αποδίδεται στον Rashi και στη συνέχεια σε μία σειρά από επιπλέον υπομνήματα. Αυτοί οι υπομνηματιστές δε γνώριζαν ωστόσο τα αρχικά κίνητρα που δημιούργησαν αυτήν την παράδοση και την αντιμετώπισαν ως ιστορικό γεγονός.

Phoebe Makiello, "Daniel as mediator of divine knowledge in the book of Daniel", 18-31
Στο άρθρο ο συγγραφέας εξετάζει την επιστομολογική αξία των οραμάτων του βιβλίου του Δανιήλ και αναλύει την αυξανόμενη κατανόηση από μέρους του προφήτη του θείου και των μυστικών που αποκαλύπτει το θείο και αφορούν στον επίγειο κόσμο. Υποστηρίζει ότι η εξέλιξη του ορώντος τόσο στη γνώση όσο και ως ένα βαθμό και στη θέση εξαρτάται από τον τύπο του οράματος. Είναι περισσότερο αποτελεσματικό, όταν δέχεται οράματα μηνυμάτων, δηλαδή όταν το όραμα περιλαμβάνει ένα λόγο που λέει ένας άγγελος ή κάποιο άλλο υπερφυσικό ον. Μεγαλύτερη γνώση του θείου κόσμου και των μελλοντικών επίγειων γεγονότων μπορεί επίσης να αποκτηθεί, αν και με λιγότερο αποτελεσματικό τρόπο, μέσα από τα συμβολικά οράματα, όταν αυτά ερμηνευθούν στον ορώντα είτε από έναν άνδρα που χαίρει της προστασίας του Θεού (τον Δανιήλ, ο οποίος ερμηνεύει τα οράματα του βασιλιά) ή από έναν άγγελο (για παράδειγμα τον άγγελο, ο οποίος ερμηνεύει το όραμα του Δανιήλ). Η τελετουργική και πνευματική προετοιμασία του ορώντος, καθώς επίσης και ο τύπος του οράματος, έχει μια σημαντική επίδραση στην ικανότητα του ορώντος να αποκτήσει μεγαλύτερη γνώση τόσο στα αραμαϊκά όσο και στα εβραϊκά τμήματα του Βιβλίου του Δανιήλ.

Abraham P. Bos, "Philo on God as 'archê geneseôs'", 32-47
Ο Φίλων συζητά για τη "δημιουργία" από μία αριστοτελική προοπτική, αλλά η γλώσσα του παραμένει πλατωνική. Η εικόνα που έχουμε για τον Φίλωνα έχει επηρεαστεί από την τάση να διαβάζουμε τη φιλοσοφία του Αριστοτέλη μέσα από το πρίσμα του αρχαίου υπομνηματιστή του, Αλεξάνδρου της Αφροδισιάδος κι αργότερα μέσα από εκείνο του Γερμανού ακαδημαϊκού W. Jaeger. Στο άρθρο ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι ο Φίλων αντικατέστηκε τη μεταφορά του Πλάτωνα για τον "Ποιητή" με την αριστοτελική αντίληψη για το Θεό ως την "ἀρχὴ γενέσεως" ή "γεννήτορα" όλης της ζωντανής φύσης.

Tziona
Grossmark, "'A city of gold' : in quest of talmudic reality", 48-59
Η "Χρυσή Ιερουσαλήμ", το υπέροχο κόσμημα που ο Rabbi Aqiba κατασκεύασε για τη γυναίκα του, ήταν πολύ γνωστό κατά την περίοδο της Μισνά. Αυτό το κόσμημα εξετάζεται στο παρόν άρθρο με τη βοήθεια τόσο ραββινικών πηγών όσο και εικονογραφικών μαρτυριών. Υποστηρίζεται ότι η "Χρυσή Ιερουσαλήμ" ή η "Χρυσή Πόλη" ήταν ένα στέμμα από χρυσό του οποίου η εικονογραφική προέλευση πρέπει να αναζητηθεί στη θεματογραφία της τιάρας που είναι γνωστή από τα αρχαιολογικά ευρήματα ή στις φιλολογικές πηγές στον παλαιστινιακό πολιτισμικό χώρο κατά τη διάρκεια της ρωμαϊκής και βυζαντινής περιόδου. Ήταν πιθανόν το στέμμα με το τείχος της πόλης, που χαρακτήριζε τη Θεά Τύχη.

Peter W. Flint - Ulrich, Eugene, "The variant textual readings in the Hebrew University Isaiah Scroll (1QIsa b)", 60-79
Στο άρθρο παρουσιάζονται όλες οι παραλλαγές του κειμένου στο μικρότερο κύλινδρο του Ησαΐα από το Σπήλαιο 1 (1Q8 ή1QIsab), ο οποίος είναι επίσης γνωστός ως "ο Κύλινδρος του Ησαΐα στο Hebrew University" και διασώζει υλικός που καλύπτει από το Ησ 7,20 έως το 66,24. Λαμβάνοντας υπόψη τον κειμενικό του χαρακτήρα, το 1QIsab έχει χαρακτηρισθεί ως πρωτο-μασωριτικό κείμενο εξαιτίας της ομοιότητός του προς το μασωριτικό κείμενο. Για την προσεχή έκδοση του 1QIsab (τόμ. 32 στη σειρά ‘Discoveries in the Judaean Desert’), ορίζεται μία διαφορετική ανάγνωση κάθε φορά που το 1QIsab διαφοροποιείται από τους άλλους εβραϊκούς μάρτυρες (κείμενα Κουμράν όπως το 1QIsaa, το μασωριτικό κείμενο όπως τον κώδικα του Leningrad ή άλλα μασωριτικά χειρόγραφα και μασωριτικές εκδόσεις). Σε μερικές περιπτώσεις η σύγκριση είναι εις βάρος της μετάφρασης των Ο΄, οι διαφορές όμως από το ελληνικό κείμενο δεν είναι ένα δεδομένο κριτήριο για να καθορισθεί μία διαφορετική γραφή.

Peter W.
Flint -Nathaniel N. Dykstra, "Newly identified fragments of 1 QIsa b", 80-89
Το άρθρο ξεκινά με μία ανασκόπηση των προκαταρκτητών εκδόσεων του 1QIsab (από του E. L. Sukenik, D. Barthélemy and E. Jain). Ακολουθεί ένας νέος κατάλογος του περιεχομένου του κυλίνδρου ανά στήλη, όπως ακριβώς θα εκδοθεί στην προσεχή κριτική έκδοση (DJD 32, ed. E. Ulrich and P. W. Flint). Το κύριο τμήμα του άρθρου παρουσιάζει τις μεταφραφές, με σχόλια και παρατηρήσεις κριτικής του κειμένου, 12 νέων σπαραγμάτων που ανήκουν στο 1QIsab. Οι φωτογραφίες και των 12 σπαραγμάτων παρουσιάζονται στον πίνακα Ι.

Boaz
Zissu - Amir Ganor, "Horvat Ethri - a Jewish village from the Second Temple period and the Bar Kokhba revolt in the Judean foothills", 90-136
Η αρχαία τοποθεσία βρίσκεται στην ιουδαϊκή σε μία ακρώρεια. Ιδρύθηκε κατά το τέλος της περσικής περιόδου. Το χωριό γνώρισε άνθηση κατά τις αρχές του 1ου αι. μ.Χ. και κάλυπτε μία έκταση περίπου 12 dunam. Με βάση τα ευρήματα τουλάχιστον τεσσάρων τελετουργικών λουτρών (miqwa̓ot), λίθινων σκευών, διαφόρων τύπων κεραμικών, λυχναριών και νομισμάτων, οι κάτοικοί του κατά πάσα πιθανότητα ήταν Ιουδαίοι. Το χωριό εγκαταλείφθηκε μετά τον Ιουδαϊκό Πόλεμο κατά των Ρωμαίων (66-70 μ.Χ.) και κατοικήθηκε εκ νέου στο διάλειμμα μεταξύ των δύο ιουδαϊκών επαναστάσεων. Συμμετείχε στην επανάσταση του Bar Kokhba (132-135 π.Χ.) και καταστράφηκε. Η τοποθεσία κατοικήθηκε εν μέρει κατά την ύστερη ρωμαϊκή περίοδο από εθνικούς και συνέχισε να υπάρχει μέχρι τον 5ο αι. μ.Χ. Το πιο σημαντικό εύρημα από την περιοχή είναι ένα δημόσιο κτίριο που περιλάμβανε μία αυλή, ένα μεγάλο miqveh κι έναν προθάλαμo που οδηγούσε σε ένα τετράγωνο χωλ με τρείς κίονες στο κέντρο. Το κτίριο, πιθανόν μία συναγωγή, κτίσθηκε στην εποχή μεταξύ των δύο επαναστάσεων εναντίον των Ρωμαίων και χρησιμοποιήθηκε μέχρι το τέλος της επανάστασης του Bar Kokhba.

Tamar Zewi, "Nominal Clauses in the Dead Sea Scrolls — Corrigenda", 137
Στο άρθρο εξετάζονται διάφορες μορφές ονοματικών προτάσεων σε κείμενα της Νεκράς Θαλάσσης. Οι ονοματικές προτάσεις συγκεντρώθηκαν από διάφορα κείμενα της Νεκράς Θαλάσσης (DDS), τα οποία αντιπροσωπεύουν μία ανεξάρτητη γλώσσα και δεν είναι μεταγενέστερες εκδοχές των βιβλικών κειμένων. Αυτά είναι τα: Pesher Habakkuk, Κείμενο της Δαμασκού, Κύλινδρος του Πολέμου και Serekh Ha-Yaḥad. Αυτοί οι τύποι ονοματικών προτάσεων μπορούν να διακριθούν σε δύο βασικές κατηγορίες: (1) στις απλές ονοματικές προτάσεις με κατηγόρημα-υποκείμενο ή υποκείμενο-κατηγόρημα και (2) στις αναπτυγμένες ονοματικές προτάσεις που εμφανίζουν το φαινόμενο μετάθεσης όρων της πρότασης προς το τέλος της πρότασης. Μολονότι οι δύο τύποι διάταξης της απλής ονοματικής πρότασης, που εντοπίστηκαν στα κείμενα DDS, απαντούν και στα εβραϊκά της Βίβλου, εκείνοι των DDS εμφανίζουν αρκετούς περιορισμούς στην προτίμησή τους για μία συγκεκριμένη σειρά των λέξεων με συγκεκριμένους τύπους κατηγορημάτων. Οι απλές ονοματικές προτάσεις των DDS με τη σειρά υποκείμενο-κατηγόρημα περιέχουν επίσης έναν τύπο που είναι άγνωστος στα εβραϊκά της Βίβλου και περιορισμένος σε εκείνα της Μισνά. Πρόκειται για την περίπτωση όπου το κατηγόρημα είναι μία πρόταση περιεχομένου. Αυτός ο τύπος απαντά μόνο στο Pesher Habakkuk και η πρόταση περιεχομένου εισάγεται με το αναφορικό μόριο asher. Οι αναπτυγμένοι τύποι φαίνεται ότι είναι πολύ σπάνιοι στα DDS και συνήθως περιλαμβάνουν προτάσεις, οι οποίες ονομάζονται ως εξηγητικές εκφράσεις, οι οποίες παρουσιάζουν ομοιότητες προς ένα συγκεκριμένο τύπο προτάσεων παράθεσης στα εβραϊκά της Βίβλου.