Τα πατερικά παραθέματα της ΚΔ: το παράδειγμα του Λκ 1:50 / Patristic citation of the NT: the case of Lk 1:50

Στο ιστολόγιο Evangelical Textual Criticism ο Elijah Hixson παρουσιάζει τις πατερικές μαρτυρίες για τη φράση "εἰς γενεὰς καὶ γενεάς". Από τα όσα παραθέτει μάλλον τα πατερικά κείμενα (κι ειδικότερα ο Ωριγένης κι ο Χρυσόστομος) δε φαίνεται να στηρίζουν με απόλυτη βεβαιότητα αυτήν τη γραφή. Αυτό που προκύπτει από τη λεπτομερή ανάλυση του Hixson είναι ότι τα πατερικά παραθέματα, ακόμη και στις κριτικές εκδόσεις, θα πρέπει να εξετάζονται με προσοχή. Φυσικά εδώ επανέρχεται το βασικό αίτημα της ανάγκης έκδοσης κριτικών κειμένων για τους Πατέρες.

An example of how older editions mislead us about patristic citations 

Η Βίβλος στη μεταμοντέρνα εποχή / The Bible in postmodern times

Με αφορμή δυο νέα βιβλία που πραγματεύονται τη σημασία και τους τρόπους ανάγνωσης της Βίβλου στη μεταμοντέρνα εποχή (R. W. L. Moberly, The Bible in a Disenchanted Age: The Enduring Possibility of Christian Faith και Dale B. Martin, Biblical Truths: The Meaning of Scripture in the Twenty-First Century) η Amy Peeler συζητά τις μεγάλες αλλαγές στον τρόπο ανάγνωσης των βιβλικών κειμένων και κυρίως η κριτική στάση απέναντι στην παλαιότερη ιστορικοκριτική προσέγγισή τους:

"History Is Not Enough: The Bible After Modernity"

Τα πορνεία της αρχαίας Πομπηίας / The brothels of ancient Pompeii

Η Sarah Bond σχολιάζει το νέο βιβλίο της Sarah Levin-Richardson (The Brothel of Pompeii: Sex, Class, and Gender at the Margins of Roman Society, CUP 2019) και συζητά τη λειτουργία των πορνείων στην Πομπηία με βάση τα αρχαιολογικά ευρήματα από την αρχαία πόλη:

The Brothels of Ancient Pompeii

Στο τρέχον τεύχος του BASP / In the current issue of BASP

Bulletin of the American Society of Papyrologists 56 (2019)

• Nikos Litinas, "On the Usefulness of the North Wind in a Chreia Diogenis Cynici (P.Mich. inv. 6216z20): An Ancient Student Response Card?" 39-53 (abstract)
• Lajos Berkes - W. Graham Claytor, "Two Petitions Addressed to Village Epistatai," 55-63 (abstract)
• Matt Gibbs - C. Michael Sampson, "A First-Century Receipt from the Receivers of Public Clothing in Tebtunis (P.Tebt.UC 1607c)," 65-78 (abstract) 
• Adrienn Almásy-Martin -   Ruth Duttenhöfer, "Greek Tax Receipts from Abydos in the British Museum," 79-93 (abstract)
• Giulio Iovine, "Unpublished Latin Papyri from Dura-Europos at the Beinecke Library," 95-116 (abstract)
• Graziano Ranocchia, "P.Herc. 1015/832: Book 15, 16, or 19 of Philodemus' On Rhetoric?" 167-172 (abstract)
• Jacob W. Peterson, "An Updated Correction List for Chester Beatty BP II + P.Mich. Inv. 6238 (Gregory-Aland Papyrus 46 [P46])," 173-195 (abstract)
• Richard L. Phillips, "Ritual Evidence and the Art of Going Unnoticed in PGM I 222-231 and 247-262," 197-203 (abstract)
• Christopher A. Faraone, "Protection against Fear of Punishment from Hecate Ereschigal: Another Look at a Magical Recipe in Michigan (PGM LXX 4-19)," 205-224 (abstract)
• Eddy Lanciers, "Antaios, a Ptolemaic Strategos of Alexandria," 225-231 (abstract)
• Thomas Backhuys, "Apomoira für die Rachegöttinnen: Neuedition von PUG 4.155," 233-249 (abstract)
• Charikleia Armoni, "Notes on Papyri," 251-257 (abstract)
• Ines Bogensperger - Aikaterini Koroli, "Textile Terminology in the Apollonios Archive: A New Approach to the Meaning of Entype in P.Giss.Apoll. 20," 259-274 (abstract)
• A. Papathomas - N. Kanavou, "P.Philammon, 'Law Cases' 1-6 (= BGU 4.1024, pp. 3.1-6.2): Some Textual Notes," 275-286 (abstract)

Στο τρέχον τεύχος του ZThK / In the current issue of ZThK

Zeitschrift für Theologie und Kirche 141:1 (2019)

• Georg Braulik, "Wenn Gott versucht : zur "Theodizee der Erprobung" im Alten Testament," 22-43
• Michael Theobald, "Theologie und Anthropologie: fundamentaltheologische Aspekte des johanneischen Offenbarungsverständnisses," 44-63

Στο τρέχον τεύχος του Ancient Near Eastern Studies / In the current issue of Ancient Near Eastern Studies

Ancient Near Eastern Studies 55 (2018)

• Nissim Amzallag, "Why is the Cain Genealogy (Gen. 4:17-24) Integrated into the Book of Genesis?" 23-50 (abstract)
• Abdulla Galadari, "The Camel Passing through the Eye of the Needle: Qur'anic Interpretation of the Gospels," 77-89 (abstract)
• Youhanna Nessim Youssef, "Psali for the 3rd Ode," 91-101 (abstract)
• Takamitsu Muraoka, "Senile or Full of Beans? A Far Eastern Perspective on מְלאֵ יָמִים Jer 6:11," 103-105 (abstract)

Στο τρέχον τεύχος του ThLZ / In the current issue of ThLZ

Theologische Literaturzeitung 144/9 (2019)

• Christfried Böttrich, "Die "Leiter Jakobs" und die Erforschung der slavischen Apokryphen," 840-853
• Hermann Lichtenberger, "Gewalt in der Offenbarung des Johannes," 854-865

Δύο άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο τρέχον τεύχος του ThQ / Two articles of biblical interest in the current issue of ThQ

Theologische Quartalschrift 199:3 (2019)

• Niclas Förster, "Die Frage der moralischen Reinheit – Jesus und die Jerusalemer Priester," 229-246
• Michael Hauber, "Verfälschung der Worte Jesu? : Philologisches, Systematisches und Didaktisches zur sechsten Vaterunserbitte," 247-271 

Biblical Studies Carnival 164 - Σεπτέμβριος 2019 / Biblical Studies Carnival 164 -September 2019

Διαβάστε την επισκόπηση των αναρτήσεων σε βιβλικού περιεχομένου ιστολόγια κατά το μήνα Σεπτέμβριο 2019 στη σελίδα του Philip J. Long. Για μια ακόμη φορά είναι προφανής η κυριαρχία των αγγλόφωνων ιστολογίων κι η ισχνή παρουσία γυναικών. Λέει, άραγε, κάτι για το παρόν και το μέλλον των βιβλικών σπουδών σε διεθνές επίπεδο; Σε κάθε περίπτωση ο Long έκανε εξαιρετική δουλειά μαζεύοντας ενδιαφέρουσες αναρτήσεις βιβλικού περιεχομένου:

Biblical Studies Carnival 164

Tα καμμένα χειρόγραφα του Herculaneum / The carbonized manuscripts of Herculaneum

Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Guardian οι νέες τεχνολογίες μπορούν να βοηθήσουν στην ανάγνωση των απανθρακωμένων χειρογράφων που βρέθηκαν στο Herculaneum, μία πόλη κοντά στη Νάπολη που είχε την ίδια τύχη με την Πομπηία, όταν εξερράγη ο Βεζούβιος το 79 μ.Χ.:

Ancient scrolls charred by Vesuvius could be read once again

Και το ελληνικό δημοσίευμα στην Καθημερινή:  

"Αρχαία καμένα χειρόγραφα από τον Βεζούβιο μπορεί να διαβαστούν ξανά με τη βοήθεια της τεχνολογίας" 

Οι αρχαιολογικές ανασκαφές στο Wadi Shuʿaib (νότια κοιλάδα του Ιορδάνη) / Archaeological field work in Wadi Shuʿaib (Southern valley of Jordan)

Ο Alexander Ahrens παρουσιάζει σε ένα σύντομο κείμενο το αρχαιολογικό έργο στο Wadi Shuʿaib:

"From the Southern Jordan Valley Plains to the Transjordanian Plateau: Current Archaeological Fieldwork in the Wadi Shuʿaib, Jordan"

Ο πολεμιστής Θεός στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη / God as a warrior in Old and New Testament

Στην ιστοσελίδα The Bible Interpretation ο Scott C. Ryan  εξετάζει τα πολεμικά μοτίβα με τα οποία παρουσιάζεται ο Θεός σε αντιπαράθεση με τους αντιπάλους του στην Παλαιά Διαθήκη, αλλά και τις μορφές που προσέλαβαν αυτά μέσα στην Καινή Διαθήκη:

"God in Conflict: Images of the Divine Warrior in Ancient Jewish and Early Christian Texts"

Οι Μανιχαίοι στο αρχαία Kellis της Αιγύπτου / Manichaeans in ancient Kellis of Egypt

Στην ιστοσελίδα Ancient Jew Review o Mattias Brans παρουσιάζει το περιεχόμενο της διατριβής του με θέμα την καθημερινότητα και τη θρησκευτική ζωή των Μανιχαίων στο χωριό Kellis (σημερινή Ismant el-Kharab) της Άνω Αιγύπτου:

The Manichaeans of Kellis: Religion, Community, and Everyday Life 

Πώς να εξαφανίσεις τη μνήμη ενός αυτοκράτορα / How to make the memory of an emperor disappear

H πρακτική της damnatio memoriae ήταν μία διαδεδομένη πρακτική στον αρχαίο κόσμο κι εφαρμοζόταν με πολλούς τρόπους. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η απόσβεση του ονόματος του προσώπου που είχε πέσει σε δυσμένεια. Ο Δομιτιανός ήταν ένα τέτοιο πρόσωπο και μετά τη δολοφονία του το όνομά του σβήστηκε από πολλές επιγραφές της αυτοκρατορίας και οι προτομές και τα αγάλματά του αποσύρθηκαν από το δημόσιο χώρο. Στην ιστοσελίδα του Penn Museum παρουσιάζεται ένα τέτοιο παράδειγμα απάλειψης της μνήμης του συγκεκριμένου αυτοκράτορα. Πρόκειται για μία επιγραφή από τους Puteoli, η οποία απαριθμούσε τα αξιώματα του Δομιτιανού και η οποία αποξέσθηκε μετά από τη σχετική απόφαση της Συγκλήτου, ενώ στην πίσω πλευρά λαξεύτηκε παράσταση του Τραϊανού:

"The Puteoli Marble Block"

Τα όστρακα της Μαχαιρούντος / The ostraca from Machaerus

Η επιγραφή σε όστρακο από την Μαχαιρούντα όπως αποκαλύπτεται
με τη χρήση της νέας τεχνολογίας
(Φωτο: Harrison Jones/ GW Today)

Για τη χρήση και την ιστορική σημασία των πήλινων οστράκων μιλήσαμε ήδη σε παλαιότερη ανάρτηση. Στο δημοσίευμα του phys.org παρουσιάζεται η αξιοποίηση της τεχνολογίας για την ανάγνωση των χαραγμένων σημειωμάτων πάνω σε αυτό το αρχαίο υλικό γραφής. Η νέα αυτή τεχνολογία εφαρμόζεται από τον καθηγητή Chris Rollston για την ανάγνωση των επιγραφών επάνω στα όστρακα που βρέθηκαν στον χώρο του φρουρίου της Μαχαιρούντος, μίας τοποθεσίας που συνδέεται τόσο με τον Ηρώδη όσο και με το θάνατο του Ιωάννη του Βαπτιστή:

Advanced imaging reveals ancient inscriptions on 2,000-year-old pottery

Τα τελευταία χρόνια της Πομπηίας / The last years of Pompeii

Οι αρχαιολογικές εργασίες στη νεκρόπολη της Πομπηίας έξω από τα νότια τείχη της αρχαίας πόλης έφερε στο φως ένα εντυπωσιακό ταφικό μνημείο και μία εκτενή επιγραφή, στην οποία περιγράφονται τα έργα κι οι ευεργεσίες ενός άγνωστου πια πλούσιου νεαρού άνδρα της πόλης. Η επιγραφή αναφέρει τη διοργάνωση μίας πλούσιας γιορτής κατά τη μέρα της ενηλικίωσής του με τη συμμετοχή 6.840 προσκεκλημένων και ενός εντυπωσιακού θεάματος στο οποίο αγωνίστηκαν 416 μονομάχοι. Κάνει λόγο επίσης για έναν λιμό που ξέσπασε στην πόλη λίγα χρόνια πριν την καταστροφή της και κατά τον οποίο ο νεκρός εφοδίασε την πόλη με φτηνό σιτάρι. Τέλος, το 59 μ.Χ. ξέσπασε στην πόλη μία στάση κατά τη διάρκεια ενός μονομαχικού αγώνα, για τον οποίο η πόλη τιμωρήθηκε από τον Νέρωνα. Για την επιστροφή κάποιων εξόριστων πολιτών της πόλης μεσολάβησε στον αυτοκράτορα ο νεκρός και πέτυχε την χάρη. Η επιγραφή παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον, διότι, πρώτον, αποκαλύπτει κάποιες πτυχές από την καθημερινότητα της πόλης και την ιστορία της, οι οποίες φαίνεται να επιβεβαιώνονται κι από τις ιστορικές πηγές. Δεύτερον, επιτρέπει κάποιες υποθέσεις για το μέγεθος του πληθυσμού της πόλης. Σύμφωνα με τον αρχαιολόγο Massimo Osanna αυτός πρέπει να ήταν γύρω στα 30.000 άτομα. Ο Osanna παρουσίασε την ενδιαφέρουσα αυτή επιγραφή σε συνέδριο στη Νάπολη τον Ιούλιο 2018 και η εισήγησή του δημοσιεύθηκε στο Journal of Roman Archaeology (2018): 

 "Inscription Reveals Final Years of Life in Pompeii Before the City Was Buried in Ash"

Γραφικές αναπαραστάσεις πληροφοριών στο ρωμαϊκό κόσμο / Infographics in the ancient world

Το ηλιακό ρολόι των Φιλίππων, μ. 2ου-μ. 3ου αι. μ.Χ., 

αναπαράσταση στο Αρχαιολογικό Μουσείο της 

Θεσσαλονίκης (Φωτο: wikimedia)

Με αφορμή το βιβλίο του Andrew M. Riggsby, Mosaics of Knowledge: Representing Information in the Roman World (Oxford University Press, 2019) η ιστορικός Sarah Bond συζητά τις μορφές και τα τεχνολογικά μέσα με τα οποία οι Ρωμαίοι οπτικοποιούσαν την πληροφορία. Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που συνοδεύεται από φωτογραφικό υλικό:

Did the Ancient Romans Use Infographics?

Ένα εντυπωσιακό ρωμαϊκό ναυάγιο / An impressive Roman shipwreck

100 περίπου αμφορείς σε πολύ καλή κατάσταση βρέθηκαν
στο ναυάγιο της Mallorca (Φωτο: Associated Press)

Τον περασμένο Ιούλιο αρχαιολόγοι έφεραν στο φως ένα ρωμαϊκό ναυάγιο ανοικτά της ακτής στην Can Pastilla της Mallorca. To φορτίο του ναυαγίου που χρονολογείται γύρω στα 300 μ.Χ. ήταν αμφορείς με λάδι, κρασί και garum, την περίφημη ρωμαϊκή σάλτσα ψαριών. Ήδη οι αρχαιολόγοι ανέσυραν 100 ανέπαφους αμφορείς, και το περιεχόμενό τους εικάζεται με βάση τις επιγραφές στις αμφίπλευρες λαβές τους. Η ανακάλυψη έγινε γνωστή μέσω της μαγνητοσκόπησης των εργασιών στο ναυάγιο. Μπορείτε να δείτε το σχετικό βίντεο και να διαβάσετε περισσότερες πληροφορίες στο παρακάτω δημοσίευμα:

"Incredible footage reveals more than 100 'perfectly preserved' Roman amphorae used to store olive oil and wine in a 1,700-year-old shipwreck off the coast of Majorca"  

(Daily Mail)

Στο τρέχον τεύχος του Bibliotheca Sacra / In the current issue of Bibliotheca Sacra

Bibliotheca Sacra 176/701 (2019)

• Michael J. Anthony, "Toward a Biblical Theology of the Heart of God," 3-17
• C. Hassell Bullock, "Covenant Renewal and the Formula of Grace in the Psalter," 18-34
• Paul A. Himes, "Israel and Her Vocation : The Fourth Stage of Romans 11," 35-50
• Jared M. August, "Paul's View of Abraham's Faith : Genesis 22:18 in Galatians 3," 51-61
• Michael J. Svigel, "Can an Ecclesiology Be Biblical and Not Apostolic?" 62-80

Ένα νέο άρθρο στο τρέχον τεύχος του In die Skriflig / A new article in the current issue of In die Skriflig

In die Skriflig 53:1 (2019)

Martin H. Pohlmann, "Revelation 20:1–10 within the overall paradigm theological thrust of John’s Apocalypse"

Φτώχεια στην αρχαία Εκκλησία και σήμερα / Poverty in ancient Church and today

Aπό τον εκδοτικό οίκο Bloomsbury T&T Clark κυκλοφόρησε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον βιβλίο, το οποίο συζητά το θέμα της φτώχειας στην αρχαία Εκκλησία και σήμερα. Κι αυτό το βιβλίο είναι open access!

Steve Walton -  Hannah Swithibank (επιμ.), Poverty in the Early Church and Today: A Conversation. London et al.: T & T Clark, 2019
ISBN ePDF: 978-0-5676-7775-4

Ένα νέο βιβλίο για τα αραμαϊκά κείμενα του Κουμράν / A new book about the aramaic texts of Qumran

Τα αραμαϊκά κείμενα του Κουμράν χρονικά τοποθετούνται πριν από τα εβραϊκά κείμενα της κοινότητας και κατά την εκτίμηση των ειδικών στην ίδια περίπου εποχή με τα νεότερα κείμενα της εβραϊκής Βίβλου. Ο νέος συλλογικός τόμος της σειράς Studies on the Texts of the Desert of Judah (τόμος 131) δημοσιεύονται τα πρακτικά του συνεδρίου σχετικά με αυτά τα κείμενα που έλαβε χώρα στην Κοπεγχάγη το 2017. Ο τόμος διατίθεται ελεύθερος στο διαδίκτυο (open access): 

Mette Bundvad - Kasper Siegismund, Vision, Narrative, and Wisdom in the Aramaic Texts from Qumran.Essays from the Copenhagen Symposium, 14-15 August, 2017. Studies on the Texts of the Desert of Judah 131. Leiden-Boston: Brill, 2019

ISBN 978-90-04-41373-3 (e-book)

Μια αρχαιολογική ανακάλυψη στο θέατρο της αρχαίας Στρατονίκειας / An archaological discovery in the theatre of ancient Stratonikeia

Αρχαιολόγοι που εργάζονται στην ανασκαφή του ελληνιστικού θεάτρου της αρχαίας Στρατονίκειας έφεραν στο φως περίπου 17 ανάγλυφες παραστάσεις θεατρικών προσωπείων. Το σημαντικό αυτό εύρημα έχετε να προστεθεί στις 16 παρόμοιες παραστάσεις που είχαν βρεθεί παλαιότερα στον ίδιο χώρο. Φαίνεται πως διακοσμούσαν τη σκηνή του θεάτρου και κάποιες από αυτές αναπαριστούν θεότητες του ελληνορωμαϊκού κόσμου. Οι παραστάσεις των προσωπείων χρονολογούνται στην εποχή του Αυγούστου και κοσμούσαν το επιστύλιο της σκηνής που κατασκευάστηκε κατά την ίδια περίοδο. Δυστυχώς το δημοσίευμα στην ιστοσελίδα Αrchaeology News Network δε δίνει πολλές πληροφορίες για το νέο εύρημα, περιλαμβάνει όμως πολλές φωτογραφίες:

Marble blocks carved with theatrical masks unearthed in ancient city of Stratonikeia

Για τις ανάγλυφες διακοσμήσεις στα αρχαία θέατρα της Μ.Ασίας βοηθητικό είναι το άρθρο της  V

Valentina di Napoli, "Figured Reliefs from the Theatres of Roman Asia Minor," Λογείον 5(2015): 260-293

Στο τρέχον τεύχος του Theology / In the current issue of Theology

Theology 122:5 (2019)

• Duncan Dormor, "Difficult texts: humility, difference and the global Christian in 1 Corinthians 9.20–21," 342-346
• Stephen Laird, "Luke’s Gospel and the Qur’an," 347-354
• Emil Anton, "The Catholic trouble with justification: comments on Scott Hahn’s Romans," 355-362

Το τρέχον τεύχος του BBR / The current issue of BBR

Bulletin for Biblical Research 29:2 (2019)

• David P. Melvin, "There Is a God in Heaven Who Reveals Mysteries: Failed Divination and Divine Revelation in Daniel 2 and Genesis 41," 139-153 (abstract)
• Bruce Henning, "The Apostles as the Messiah’s Kingly and Prophetic Shepherds of Jeremiah 23," 154-173 (abstract)
• Matthew Malcolm, "Did the Syrophoenician Woman Change Jesus’s Mission?" 174-186 (abstract)
• Nicholas J. Moore, "Heaven’s Revolving Door? Cosmology, Entrance, and Approach in Hebrews," 187-207 (abstract)
• Steven Mann, "Ask and You Shall Intercede: The Peculiar Perlocutionary Power of Asking God Questions," 208-224 (abstract)