Σάββατο 18 Απριλίου 2009


Νεκροί άνθρωποι γυμνοί θα γίνουν όλοι ένα
με τον άντρα στον αγέρα και το φεγγάρι στη χάση·
όταν τα οστά τους απογυμνωθούν και τα γυμνά οστά αφανιστούν,
θα 'χουν άστρα στους αγκώνες και τα πόδια·
αν και τρελοί, θα είναι σώφρονες,
αν και θαλασσοπνιγμένοι, θα αναδυθούν ξανά·
αν κι εραστές χαμένοι, ο έρωτας δεν θα χαθεί·
κι ο θάνατος δεν θα 'χει πια εξουσία.

Κι ο θάνατος δεν θα 'χει πια εξουσία.
Κάτω από τα στροβιλίσματα της θάλασσας
εκείνοι εκεί για χρόνια ανεμορδαρμένοι μα διόλου πεθαμένοι·
με τη μέγγενη να σφίγγει, με τις δυνάμεις να τους εγκαταλείπουν,
σε τροχό δεμένοι, μα δεν θα εξαντλούνται·
η πίστη μες στα χέρια τους θα σπάει στα δυο,
και τα μονόκερα δεινά θα τους διαπερνούν·
εντελώς σακατεμένοι μα δεν θα λιγοψυχούν·
κι ο θάνατος δεν θα 'χει πια εξουσία.


Kι ο θάνατος δεν θα' χει πια εξουσία.
Ας μην κρώζουν πια οι γλάροι μες στα αφτιά τους
μήτε τα κύματα να σκάνε με ορμή στις ακτές·
εκεί που άνθισε ένα λουλούδι κανένα άλλο
ας μην σηκώσει το κεφάλι στα ραπίσματα της βροχής·
αν και τρελοί, νεκροί σαν τα καρφιά,
κεφαλές ειδώλων οι ίδιοι θα αποκαθηλώνουν μαργαρίτες·
θα διαρρηγνύουν τον ήλιο μέχρι ο ήλιος να συντριβεί.

Κι ο θάνατος δεν θα 'χει πια εξουσία.

Thomas Dylan

Παρασκευή 17 Απριλίου 2009

Ο Κύριος λέει τα εξής:
"Δείτε, σοφός θα γίνει ο δούλος μου,
θα εξυψωθεί, θα δοξαστεί,
πολύ ψηλά θ' ανέβει.
Όπως πολλοί θα εκπλαγούν γι' αυτόν
-τόσο θα έχει περιφρονηθεί απ' τους ανθρώπους
η μορφή του
και θα 'χει διασυρθεί η φήμη του -
έτσι έθνη πολλά θα τον θαυμάζουν,
και βασιλιάδες μπρος του θα μείνουν άφωνοι.
Γιατί αυτοί που δεν τους είχε αναγγελθεί για κείνον,
θα τον δουν,
κι αυτοί που δεν είχανε τίποτε γι' αυτόν ακούσει,
θα τον καταλάβουν῾".

Κύριε, ποιος πίστεψε σ' αυτό που αναγγείλαμε;
Και του Κυρίου η δύναμη σε ποιον αποκαλύφθηκε;

Ήταν σαν να μιλούσαμε στον κόσμο για ένα μικρό παιδί,
για κάποια ρίζα που σε διψασμένη γη φυτρώνει.

Δεν ήταν όμορφος ούτε είχε λαμπρότητα·

τον είδαμε, μα δεν ήταν ωραίος ούτε ελκυστικός.
Είχε όψη περιφρονημένου

και απαξιωμένου απ' όλους

τους ανθρώπους·

ήτανε ένας πληγωμένος άνθρωπος

που γνώριζε να υποφέρει·

αφού το πρόσωπό του είχε αλλοιωθεί,
εξευτελίστηκε
κι εξουθενώθηκε.

Αυτός όμως φορτώθηκε τις αμαρτίες μας,

και για μας υποφέρει πόνους·

αλλά εμείς νομίσαμε πως οι πόνοι του,

τα τραύματά του κι οι κακουχίες του ήταν

απ' τον Θεό.
Μα ήταν αιτία οι αμαρτίες μας που αυτός πληγώθηκε,
κι οι ανομίες μας η αιτία που αυτός πονούσε·
αντί για μας αυτός παιδεύτηκε, ώστε να βρούμε
την ειρήνη.
Με τις δικές του τις πληγές βρήκαμε εμείς τη γιατρειά.

Όλοι εμείς πλανιόμασταν σαν πρόβατα,

πλανιότανε καθένας μας στον δρόμο τον δικό του·

μα ο Κύριος αυτόν παρέδωσε να πάθει για
τις αμαρτίες μας.


Ωστόσο αυτός, παρά τα βάσανά του,

δεν άνοιξε το στόμα του.
Σαν πρόβατο στη σφαγή οδηγήθηκε,

και σαν το αρνί

που στέκει άφωνο μπροστά σ' αυτόν που το κουρεύει,
έτσι κι αυτός δεν άνοιξε το στόμα του.

Για να τον ταπεινώσουν, αρνήθηκαν δίκαια
να τον κρίνουν·

αλήθεια, στη γενιά του ποιος θ' αναφερθεί;

Γιατί απ' τη γη αφανίστηκε η ζωή του,
για του λαού μου τις ανομίες στο θάνατο
οδηγήθηκε.

..............................................................................................


Μ. Παρασκευή, Ανάγνωσμα Ώρας στ΄ Προφητεία Ησαΐου (52,13 εξ.)
Μετάφραση από το βιβλίο
Προφητολόγιον. Τα Λειτουργικά Αναγνώσματα από την Παλαιά Διαθήκη, Ελληνική Βιβλική Εταιρία 2008, σσ. 334-339

Η ταυτότητα του συγγραφέα του βιβλίου της Αποκάλυψης (2)

O Alan Bandy συνεχίζοντας τη σειρά των αναρτήσεών του σχετικά με την ταυτότητα του συγγραφέα της Αποκάλυψης παραθέτει σε ένα σύντομο κείμενο τη μαρτυρία της αρχαίας εκκλησίας, όσον αφορά σε αυτό το ζήτημα.
Για να διαβάσετε το κείμενο, πατήστε εδώ.

Ένα άρθρο για τη σημασία του αποστόλου στην αρχαία Εκκλησία

Στο ιστολόγιο BiblicalStudies.org.uk έχει αναρτηθεί ένα άρθρο για την έννοια του αποστόλου στην αρχαία Εκκλησία του Andrew C. Clark:

Andrew C. Clark, "Apostleship: Evidence From the New Testament and Early Christian Literature," Vox Evangelica 19 (1989): 49-82.

Περίληψη άρθρου
Ο W Bauer σχολιάζει ότι στην αρχαία χριστιανική γραμματεία γενικά "ο αριθμός 12 χρησιμοποιείται με τέτοιον τρόπο ώστε συχνά να αναφέρεται ακόμη και στις περιπτώσεις που ουσιαστικά το κείμενο μιλά για 11 μόνο μαθητές, π.χ. Ευαγγέλιο Πέτρου 5,9. Ανάληψη Ησαΐα 3,17. 4,3. 11,29. Κήρυγμα Πέτρου". Πολλά λέγονται στις Απόκρυφες Πράξεις και Επιστολές για τις διάφορες απόψεις και δραστηριότητες των αποστόλων μετά την Ανάληψη και ιδιαίτερα για το ιεραποστολικό τους έργο. Ο Παύλος δεν αποκλείεται εσκεμμένα από τον αριθμό τους, αλλά "μόνο όταν ο Μαρκίων και ο ύστερος Ιουδαιοχριστιανισμός άρχισαν να τον παρουσιάζουν σε αντιπαράθεση προς τους προηγούμενους αποστόλους, άρχισε να διαμορφώνεται η ιδέα του κύκλου των αποστόλων και η αρχαία καθολική Εκκλησία υποστήριξε ότι "οι 12 και ο Παύλος" μπορούσαν να χαρακτηρισθούν ως απόστολοι." Όσον αφορά στα αποστολικά συγγράμματα, προφανώς εξαιτίας του Μοντανού, ο οποίος υποστήριξε την ιδέα της "νέας προφητείας", δηλαδή της συνεχούς αποκάλυψης του Αγίου Πνεύματος, όπως και στην εποχή των αποστόλων, τέθηκε το ερμηνευτικό ζήτημα της θέσης των αποστολικών και μετα-αποστολικών συγγραμμάτων αντίστοιχα. Ο Gerald Bray σχολιάζει ότι "ο Τερτυλλιανός είναι ο πρώτος χριστιανός συγγραφέας που θεώρησε ότι είχε τελειώσει οριστικά η αποστολική εποχή και παράθεσε κείμενα των αποστόλων μαζί με κείμενα της Π.Δ. θεωρώντας το κάτι αυτονόητο." Παρατηρεί ωστόσο ότι "το γεγονός ότι μπορούσε να το κάνει αυτό χωρίς να επιχειρηματολογήσει καταδεικνύει ότι τα αποστολικά συγγράμματα θεωρούνταν Αγία Γραφή ήδη πριν την εποχή του."

Βιβλιοκρισίες στο Review of Biblical Literature 16/4/2009

Στη νέα ηλεκτρονική έκδοση του Review of Biblical Literature έχουν αναρτηθεί οι εξής βιβλιοκρισίες:

H. Ausloos, F. Garcνa Martνnez, M. Vervenne, J. Cook, and B. Lemmelijn, eds.
Translating a Translation: The LXX and Its Modern Translations in the Context of Early Judaism
Reviewed by Tuukka Kauhanen

Lytta Basset
Holy Anger: Jacob, Job, Jesus
Reviewed by Jutta Jokiranta

Elizabeth V. Dowling
Taking Away the Pound: Women, Theology and the Parable of the Pounds in the Gospel of Luke
Reviewed by James A. Metzger

Kathy Ehrensperger
Paul and the Dynamics of Power: Communication and Interaction in the Early Christ-Movement
Reviewed by Thomas R. Blanton IV

Tamara Cohn Eskenazi and Andrea L. Weiss, eds.
The Torah: A Women's Commentary
Reviewed by Susanne Scholz

J. Cheryl Exum and Ela Nutu, eds.
Between the Text and the Canvas: The Bible and Art in Dialogue
Reviewed by Hennie Stander

Harry Alan Hahne
The Corruption and Redemption of Creation: Nature in Romans 8.19-22 and Jewish Apocalyptic Literature
Reviewed by Ron Fay

George Heyman
The Power of Sacrifice: Roman and Christian Discources in Conflict
Reviewed by Giovanni Battista Bazzana

Heidi J. Hornik and Mikeal C. Parsons
Illuminating Luke: Volume 3: The Passion and Resurrection Narratives in Italian Renaissance and Baroque Painting
Reviewed by Hennie Stander

Elizabeth A. McCabe
An Examination of the Isis Cult with Preliminary Exploration into New Testament Studies
Reviewed by John S. Kloppenborg

Kathryn McClymond
Beyond Sacred Violence: A Comparative Study of Sacrifice
Reviewed by Leigh Trevaskis

Saul M. Olyan
Disability in the Hebrew Bible: Interpreting Mental and Physical Differences
Reviewed by David M. Maas
Reviewed by Hector Avalos

T. A. Perry
God's Twilight Zone: Wisdom in the Hebrew Bible
Reviewed by Thomas M. Bolin

Johannes Taschner
Die Mosereden im Deuteronomium: Eine kanonorientierte Untersuchung
Reviewed by Dominik Markl

Karel van der Toorn
Scribal Culture and the Making of the Hebrew Bible
Reviewed by Frank Polak

Πέμπτη 16 Απριλίου 2009

L.W. Hurtado: οι καινοδιαθηκικές σπουδές κατά τον 20ο αι. (3)

Οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αι.

Σημαντικά ερευνητικά προγράμματα στο γερμανόφωνο χώρο

Kommentar zum Neuen Testament aus Talmud und Midrasch (1922–1928) (Hermann Leberecht Strack & Paul Billerbeck). Μολονότι το έργο τους δέχθηκε κριτική, αποτελεί μέχρι σήμερα ένα σημαντικό εργαλείο αναφοράς για τους ερμηνευτές. Η εισαγωγή του Strack στη ραββινική γραμματεία (Einleitung in Talmud und Midrasch, 1887, αναθεωρημένες εκδόσεις 1908, 1920 και αγγλική μετάφρ. 1931) και η αναθεωρημένη από τον Günther Stemberger έκδοση του 1982 (αγγλική έκδοση 1991) παραμένουν χρήσιμα ερμηνευτικά βοηθήματα.

Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament (1932–1973) Το 9τομο έργο ξεκίνησε ο Gerhard Kittel, που υπήρξε ο εκδότης των 5 πρώτων τόμων και το συνέχισε ο Gerhard Friedrich. Στο συλλογικό αυτό έργο αναλύονται οι σημαντικότερες ελληνικές λέξεις της Κ.Δ., κάποια μάλιστα από τα λήμματα θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν σύντομες μονογραφίες. Στην έκδοση συμμετείχαν όλοι οι σημαντικοί Γερμανοί καινοδιαθηκολόγοι της εποχής. Μεταφράστηκε και στα αγγλικά (1964–1974). Επιμέρους άρθρα δέχθηκαν κριτική με βάση τα νέα δεδομένα στην έρευνα, το λεγόμενο όμως "λεξικό του Kittel" παραμένει ένα μνημειώδες έργο, χρήσιμο εργαλείο για κάθε βιβλικό επιστήμονα. Η αφιέρωση του πρώτου τόμου στον Adolf Schlatter, καθηγητή στην Τυβίγγη, ο οποίος υποστήριξε ότι η θεολογία και η κριτική προσέγγιση της Κ.Δ. μπορούν πολύ καλά να συμβιώσουν, αποτελεί μία ένδειξη του προσανατολισμού του λεξικού.

Zeitschrift für die Neutestamentliche Wissenschaft und die Kunde der Älteren Kirche. To 1900 κυκλοφόρησε το πρώτο τεύχος του διεθνούς κύρους επιστημονικού περιοδικού ZNW. Από τότε μέχρι σήμερα παραμένει ένα από τα πλέον έγκυρα περιοδικά για τη μελέτη της Κ.Δ.

Εξελίξεις στον τομέα των κριτικών εκδόσεων
Οι σημαντικές εκδόσεις κριτικού κειμένου κατά το 19ο αι. κατέδειξαν την ανάγκη αξιοποίησης των χειρογράφων της Κ.Δ. και εκπόνησης κριτικών εκδόσεων του κειμένου της. Η πρώτη έκδοση του Eberhard Nestle κυκλοφόρησε το 1898, το 1927 κυκλοφόρησε η 13η υπό την εποπτεία τώρα του γιου του Erwin. Περιελάμβανε κριτικό υπόμνημα και παρέθετε τις αναγνώσεις μίας σειράς αρχαίων χειρογράφων, εκκλησιαστικών συγγραφέων και αρχαίων μεταφράσεων (η 27η έκδοση κυκλοφόρησε με την επιμέλεια του Kurt Aland, ο οποίος ανέλαβε το έργο από την 21η έκδοση κι εξής). Η Nestle-Aland αποτελεί το κριτικό κείμενο για τους βιβλικούς επιστήμονες.

Hermann von Soden: ένας από τους σημαντικότερους Γερμανούς επιστήμονες που ασχολήθηκε με την κριτική του κειμένου. Σημαντικότερο έργο του είναι η τετράτομη μελέτη Die Schriften des Neuen Testaments in ihrer ältesten erreichbaren Textgestalt, auf Grund ihrer Textgeschichte (1911, 1913), όπου κάνει μία αναδρομή στη μέχρι τότε έρευνα, παρουσιάζει τις θεωρίες του για την ιστορία του κειμένου της Κ.Δ. και προτείνει το δικό του κριτικό κείμενο της Κ.Δ. Το έργο του ωστόσο μολονότι παραμένει σταθμός στην ιστορία της μελέτης του κριτικού κειμένου, δεν έγινε γενικά αποδεκτό.

Στις μελέτες του κριτικού κειμένου της Κ.Δ. πρωτοπόροι υπήρξαν κυρίως επιστήμονες από τον αγγλόφωνο χώρο, κάτι που οφειλόταν στο γεγονός της κατοχής πολλών χειρογράφων από ιδρύματα στη Βρετανία και ΗΠΑ.
Freer Gospels Codex:
οφείλει το όνομά του στον αγοραστή του Charles Freer, μεγιστάνα από το Detroit. Χρονολογείται κατά τα τ. 4ου - αρχ. 5ου αι. και θεωρείται ο τρίτος αρχαιότερος μάρτυρας των ευαγγελίων. Μελετήθηκε από τον Henry A. Sanders, ο οποίος τον εξέδωσε και δημοσίευσε μία σειρά σχετικών μελετών. Με αυτό το κείμενο ασχολήθηκαν επίσης οι Kirsopp Lake, B.H. Streeter κ.ά.
Kirsopp Lake: ένας από τους σημαντικότερους βιβλικούς επιστήμονες της εποχής του. Στην αρχή της επιστημονικής του πορείας (1902) εντόπισε μία ομάδα μεσαιωνικών μαρτύρων του κειμένου της Κ.Δ. (γνωστά στη συνέχεια ως Οικογένεια 1). Σε συνεργασία με τους Robert P. Blake (1923) και Silva New (1928) δημοσίευσε μία σειρά άρθρων, στα οποία προσπάθησε να αποδείξει ότι τα συγκεκριμένα χειρόγραφα διασώζουν ένα αρχαίο τύπο κειμένου των ευαγγελίων. Την ίδια θέση υποστήριξε και ο Streeter (1924), o οποίος ονόμασε το συγκεκριμένο τύπο "Τύπος της Καισάρειας". Οι θέσεις τους δέχθηκαν κριτική και το 1991 ο L.W. Hurtado υποστήριξε ότι ο κώδικας Freer δεν ανήκει σε αυτόν τον τύπο κειμένου. Παρά την κριτική ο Lake παραμένει μέχρι σήμερα ένας από τους πρωτοπόρους στο χώρο μελέτης της ιστορίας του κειμένου της Κ.Δ. και συνέδεσε το όνομά του με δύο κυρίως τύπους κειμένου: των οικογενειών 1 και 13. Οι σημαντικότερες μελέτες του υπάρχουν στη σειρά των μονογραφιών "Studies and Documents".

Το άλλο σημαντικό γεγονός αυτής της περιόδου είναι η έκδοση το 1933 των 12 βιβλικών παπύρων της Βιβλιοθήκης Chester Beatty από τον Frederick Kenyon. Ανάμεσά τους οι σημαντικότεροι είναι ο Ρ45 (P. Chester Betty I), το αρχαιότερο χειρόγραφο των ευαγγελίων και των Πράξεων (περ. 250 μ.Χ.) και ο Ρ46 (. Chester Betty IΙ), το αρχαιότερο χειρόγραφο των επιστολών του Παύλου (περ. 200 μ.Χ.).


Ο τάφος του Αντωνίου και της Κλεοπάτρας;

Στις ηλεκτρονικές σελίδες διαφόρων πρακτορείων ειδήσεων και σε ιστολόγια αναρτήθηκε χθες η είδηση ότι πιθανόν ομάδα αρχαιολόγων να έφτασε πολύ κοντά στα ίχνη των τάφων του Μ. Αντωνίου και της Κλεοπάτρας. Σύμφωνα με τα ίδια δημοσιεύματα η αρχαιολογική ομάδα, η οποία εργάζεται εδώ και τρία χρόνια στις ανασκαφές του ναού της Taposiris Magna (λίμνη Mariut, σήμερα Abusir), έφερε στο φως μέχρι σήμερα διάφορα ενδιαφέροντα ευρήματα, τα οποία θεωρεί ότι αποτελούν ενδείξεις για τον εντοπισμό των τάφων εκεί. Ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα, ένα από τα γνωστότερα ζευγάρια της αρχαιότητας, αυτοκτόνησαν μετά την ήττα τους από τον Οκταβιανό στη ναυμαχία του Ακτίου (μία μάχη που καθόρισε την πορεία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας) το 31 π.Χ., δεν είναι όμως γνωστός ο τόπος ταφής τους.
Σύμφωνα με το ιστολόγιο rogueclassicism του David Meadows κατά το τελευταίο έτος υπήρξαν διάφορες ανακοινώσεις στον τύπο (ηλεκτρονικό και έντυπο) για την ανακάλυψη διαφόρων ευρημάτων από τον αρχαιολογικό αυτό χώρο (ο David Μeadows έχει έναν κατάλογο των σχετικών δημοσιευμάτων): ένας υπόγειος τάφος, ένα αλαβάστρινο κεφάλι της Κλειούς και μία μάσκα πιθανόν του Αντωνίου.
Για να διαβάσετε και το σχετικό δημοσίευμα των Times, πατήστε εδώ.

(Φωτ. Νομίσματα με παράσταση της Κλεοπάτρας. Πηγή: δημοσίευμα των TIMES)

BMCR: βιβλιοκρισία ενός συλλογικού τόμου για την προφορικότητα και τη μνήμη

Στην ιστοσελίδα του Bryn Mawr Classical Review έχει αναρτηθεί η βιβλιοκρισία ενός τόμου που περιέχει μέρος των πρακτικών ενός συνεδρίου για την προφορικότητα και τη μνήμη στην αρχαιότητα. Πατώντας στον τίτλο θα βρεθείτε στη βιβλιοκρισία.

E. Anne Mackay (ed.), Orality, Literacy, Memory in the Ancient Greek and Roman World (Orality and Literacy in Ancient Greece, Volume 7).
Mnemosyne Supplementa 298. Leiden/Boston: Brill, 2008.
ISBN 9789004169913.
$158.00.

Oxford Biblical Studies Online

Διατίθεται ελεύθερο στο διαδίκτυο μέχρι τα τέλη Μαΐου από την Oxford University Press ένα νέο εργαλείο για τη μελέτη της Αγίας Γραφής. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του εκδοτικού οίκου στη σελίδα διατίθενται μεταφράσεις της Α.Γ., χάρτες, διάφοροι πίνακες, κείμενα αποκρύφων κτλ.
Πατώντας εδώ, θα βρεθείτε στην κύρια σελίδα του Oxford Biblical Studies Online.

Τετάρτη 15 Απριλίου 2009

L.W. Hurtado: οι καινοδιαθηκικές σπουδές κατά τον 20ο αι. (2)

Οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αι.

Μελέτες σχετικά με τα ευαγγέλια

Από τις αρχές του αιώνα κυριαρχούν στην έρευνα οι θέσεις α) ότι το κατά Μάρκον είναι το αρχαιότερο των ευαγγελίων ("Markan hypothesis") και β) ότι οι δύο άλλοι ευαγγελιστές χρησιμοποιούν μία επιπλέον πηγή, τη λεγόμενη πηγή των Λογίων (Q).
Στον αγγλόφωνο χώρο ο Burnett Hillman Streeter (The Four Gospels, 1924) εισήγαγε τη λεγόμενη υπόθεση των τεσσάρων κειμένων (Four Document Hypothesis): εκτός από τις δύο παραπάνω πηγές, έκανε λόγο για το ιδιαίτερο υλικό του Ματθαίου (Μ) και το ιδιαίτερο υλικό του Λουκά (L). Όσον αφορά στο κατά Λουκάν υποστήριξε ότι υπήρξε μία αρχαιότερη εκδοχή του (Proto-Luke).

Κριτική της Μορφής (Formgeschichte)
Η Κριτική της Μορφής αναπτύχθηκε στο γερμανόφωνο θεολογικό χώρο και στηρίχθηκε σε ανάλογες μελέτες των προφορικών λαϊκών παραδόσεων και της λαογραφίας. Ενώ ο Streeter κι άλλοι στηρίχθηκαν στην ιδέα ότι κείμενα όπως τα ευαγγέλια είχαν ως πηγές τους κυρίως άλλα γραπτά κείμενα, οι υποστηρικτές της Κριτικής της Μορφής έκαναν λόγο για μία περισσότερο σύνθετη και κυρίως προφορική μετάδοση των παραδόσεων για τον Ιησού.
Τρεις κύριοι εκπρόσωποι αυτής της περιόδου είναι:

Karl Ludwig Schmidt (Der Rahmen der Geschichte Jesu 1919): οι ευαγγελιστές άντλησαν τις επιμέρους αφηγήσεις για τον Ιησού από ένα υλικό που είχαν στη διάθεσή τους λογίων του Ιησού και ιστοριών σχετικά με αυτόν και τις συνέθεσαν σε ένα ενιαίο κείμενο. Σε μία άλλη μελέτη του (Die Stellung der Evangelien in der allgemeinen Literaturgeschichte, 1923) υποστήριξε ότι τα ευαγγέλια αποτελούν ένα ιδιαίτερο φιλολογικό είδος που δεν είναι υποχρεωτικό να έχει συγγένεια με άλλα φιλολογικά είδη της ρωμαϊκής περιόδου. Τα ευαγγέλια διαμορφώθηκαν από τις κηρυκτικές και ποιμαντικές ανάγκες των χριστιανικών κοινοτήτων του 1ου αι. Αυτή η θέση έτυχε μεγάλης αποδοχής από τη δεκαετία του '70 κι εξής κι είναι αποδεκτή μέχρι και σήμερα.

Martin Dibelius
(Formgeschichte des Evangeliums, 1923): σε αυτόν οφείλουμε το όνομα αυτής της νέας ερευνητικής τάσης: Formgeschichte. Διέκρινε 5 τύπους μορφών στα ευαγγέλια: "παραδείγματα" (σύντομα συχνά αντιφατικά μεταξύ τους επεισόδια που καταλήγουν σε μια αξιομνημόνευτη φράση του Ιησού), "νουβέλλες" (αυτοτελείς ιστορίες, που συχνά περιλαμβάνουν ένα θαύμα του Ιησού), "θρύλοι" (legends) (παρουσιάζουν την ηθική και πνευματική ποιότητα του Ιησού), "διδακτικό υλικό" (το μεγαλύτερο μέρος των λόγων του Ιησού) και "μύθοι" (ιστορίες με έντονο μεταφυσικό χαρακτήρα). Μια περαιτέρω συμβολή του στις καινοδιαθηκικές σπουδές ήταν η σύνδεση των επιμέρους μορφών με συγκεκριμένες καταστάσεις στις επιμέρους εκκλησιαστικές κοινότητες των πρώτων δεκαετιών.

Rudolf Bultmann (Geschichte der synoptischen Tradition, 1921): Έθεσε υπό αμφισβήτηση την ιστορικότητα ενός μεγάλου μέρους της παράδοσης για τον Ιησού. Ωστόσο οι θέσεις του Bultmann δεν ισοδυναμούσαν με απομάκρυνση από τη χριστιανική πίστη (ο ίδιος συνδύαζε στοιχεία μίας υπαρξιακής φιλοσοφικής προσέγγισης και την πίστη των Λουθηρανών). Δε θεωρούσε πρόβλημα το ότι η έρευνα δε μπορεί να μιλήσει με βεβαιότητα για κανένα άλλο ιστορικό γεγονός παρά μονάχα για τη Σταύρωση. Αυτός ο μεγάλος σκεπτικισμός μπορούσε να οδηγήσει σε μία απόλυτη εμπιστοσύνη, η οποία κατά τη γνώμη του είναι η βάση της αυθεντικής πίστης.
Μολονότι οι θέσεις του Bultmann για την ιστορικότητα των ευαγγελίων θεωρήθηκαν ακραίες, στις δεκαετίες που ακολούθησαν τα πορίσματα της κριτικής της μορφής έγιναν γενικά αποδεκτά στη Γερμανία και αλλού.

Ανάμεσα σε αυτούς που τα αξιοποίησαν δημιουργικά είναι ο Charles Harold Dodd. Στο έργο του Parables of the Kingdom (1935) υποστήριξε ότι τα ευαγγέλια παρουσιάζουν με ένα τέτοιο τρόπο τις παραβολές του Ιησού, ώστε αυτές να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των εκκλησιαστικών κοινοτήτων, στις οποίες απευθύνονται οι ευαγγελιστές. Οι παραβολές ωστόσο διασώζουν ένα αυθεντικό τμήμα της διδασκαλίας του Ιησού. Ο Dodd προσπάθησε να αναπαραστήσει την αρχική συνάφειά τους μέσα στο κήρυγμα του Ιησού και τόνισε τον εσχατολογικό χαρακτήρα τους. Το έργο του επηρέασε τον Joachim Jeremias (Die Gleichnisse Jesu, 1947), o οποίος ωστόσο εξέφρασε τις αντιρρήσεις του για την έμφαση του Dodds στην "πραγματοποιηθείσα εσχατολογία", η οποία κατά τη γνώμη του δε μπορούσε να εξηγήσει το στοιχείο του μελλοντικού που υπάρχει σε πολλούς λόγους του Ιησού για τη Βασιλεία του Θεού.
Ένα άλλο βιβλίο του Dodd, Τhe Apostolic Preaching and its Development (1936) άσκησε επίσης μεγάλη επιρροή στις μελέτες που ακολούθησαν. Σε αυτό προσπάθησε να προσεγγίσει με τη βοήθεια της Κριτικής των Μορφών το αρχέγονο κήρυγμα του Χριστιανισμού. Υποστήριξε ότι κεντρικά στοιχεία αυτού του κηρύγματος ήταν: η ανάσταση, η ανάληψη, η μελλοντική επάνοδος εν δόξει. Εντόπισε επίσης στην Κ.Δ. υλικό διδαχής των νεοφώτιστων, το οποίο θεώρησε ότι ήταν συμπληρωματικό προς το ευαγγελικό κήρυγμα.
Ως σπουδαιότερο ανάμεσα στα πολλά έργα του θεωρείται το The Interpretation of the Fourth Gospel (1953).


Το νέο SBL Forum

Έχουν αναρτηθεί στη σελίδα της Society of Biblical Literature τα άρθρα του Forum για το μήνα Απρίλιο. Πατώντας στον τίτλο, θα βρεθείτε στο σχετικό κείμενο:

P. Harland: μαγνητοφωνημένη διάλεξη για τη Σοφία του Ιησού Χριστού και το Μέσο Πλατωνισμό

Ο Philip Harland ανάρτησε σήμερα στο ιστολόγιό του μία ακόμη μαγνητοφωνημένη διάλεξη στη σειρά διαλέξεών του για τον αρχέγονο Χριστιανισμό με θέμα τη σχέση διαφόρων γνωστικών κειμένων (Εύγνωστος και Σοφία Ιησού Χριστού) και Μέσου Πλατωνισμού. Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, να ακούσετε και να "κατεβάσετε" το σχετικό αρχείο, πατήστε εδώ.

Το ευαγγέλιο του Παύλου και οι λεγόμενοι κανόνες οικιακής συμπεριφοράς

Στο ιστολόγιο BiblicalStudies.org.uk έχει αναρτηθεί ένα άρθρο για τη σχέση του ευαγγελίου του Παύλου (Γαλ 3,28) και των λεγόμενων 'Haustafeln' (κανόνων δηλαδή συμπεριφοράς των μελών ενός οίκου, οι οποίοι ήταν διαδεδομένοι στον αρχαίο κόσμο από τα ελληνιστικά χρόνια κυρίως και εξής και απαντούν σε εθνικά κείμενα αλλά και σε κείμενα της Κ.Δ.). Πατώντας στον τίτλο του άρθρου θα βρεθείτε στο κείμενό του (σε pdf):

Stephen Motyer, "The Relationship Between Paul's Gospel of 'All One in Christ Jesus' (Gal. 3:28) and the 'Household Codes'," Vox Evangelica 19 (1989): 33-48.

Τρίτη 14 Απριλίου 2009

L.W. Hurtado: οι καινοδιαθηκικές σπουδές κατά τον 20ο αι.

Στο ενδιαφέρον άρθρο του L.W. Hurtado, "New Testament Studies in the 20th century" στο πρόσφατο τεύχος του Religion [39 (2009) 43-57] αναφερθήκαμε σε παλαιότερη ανάρτηση. Στη σημερινή ανάρτηση και σε ορισμένες που θα ακολουθήσουν θα δώσουμε μία περίληψη του σχετικού άρθρου, διότι παρέχει ενδιαφέροντα στοιχεία για την ανάπτυξη των καινοδιαθηκικών σπουδών σε παγκόσμιο επίπεδο κατά τον 20ο αι. (Για όσους ενδιαφέρονται για μία παρουσίαση των καινοδιαθηκικών σπουδών στην Ελλάδα των νεότερων χρόνων, παραπέμπουμε στο κείμενο της επίκουρης καθ. του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας ΑΠΘ κ. Κ. Παπαδημητρίου, στην οποία αναφερθήκαμε σε παλαιότερη ανάρτηση. Για να το διαβάσετε, πατήστε εδώ).

Χαρακτηριστικά των καινοδιαθηκικών σπουδών κατά τον 20ο αι.
α) ο ιδιαίτερος ρόλος, τον οποίο διαδραματίζουν πλέον στις καινοδιαθηκικές σπουδές οι επιστήμονες της Β. Αμερικής
β) εντονότερη παρουσία των Ρωμαιοκαθολικών καινοδιαθηκολόγων, απόρροια της παπικής εγκυκλίου Divino Afflante Spiritu (1943)
γ) εμφάνιση στο χώρο των γυναικών με την εκπόνηση διατριβών και τη συμμετοχή τους στον επιστημονικό διάλογο


Οι πρώτες δεκαετίες του 20ου αι.

Εκπρόσωποι της Θρησκειοϊστορικής Σχολής

Στις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. κυριαρχούν οι γερμανοί βιβλικοί επιστήμονες, επειδή τα γερμανικά πανεπιστήμια είναι περισσότερο κέντρα επιστημονικής κι όχι απλά εκπαιδευτικά ιδρύματα (όπως ήταν εκείνη την εποχή τα παν/μια στη Βρετανία και Αμερική).
Έντονη είναι η επίδραση της λεγόμενης Religionsgeschichtliche Schule (Θρησκειοϊστορική Σχολή). Η συγκεκριμένη Σχολή στρέφει το ενδιαφέρον της στη θρησκεία του αρχέγονου Χριστιανισμού και τονίζει ότι ο Χριστιανισμός ως ιστορικό φαινόμενο θα πρέπει να κατανοηθεί μέσα στην ιστορική του συνάφεια. Η Σχολή γνωρίζει την ακμή της κατά τις δεκαετίες 1900-1920. Βιβλικοί επιστήμονες που συνδέονται με αυτήν είναι κυρίως καθηγητές της Θεολογικής Σχολής του Göttingen: Hermann Gunkel, Wilhelm Heitmüller, Richard Reitzenstein, William Wrede, Wilhlem Bousset
H μεγάλη συμβολή αυτής της τάσης έγκειται στην κατανόηση της Κ.Δ. με τη βοήθεια της ιστορίας και στην κατανόηση των πιθανών σχέσεων των αρχαίων χριστιανικών λατρευτικών πρακτικών και πεποιθήσεων με το ευρύτερο θρησκευτικό περιβάλλον της εποχής τους. Η ερευνητική αυτή τάση δέχθηκε ωστόσο κριτική, διότι έδωσε ιδιαίτερη έμφαση κυρίως στο ειδωλολατρικό περιβάλλον του Χριστιανισμού υποβαθμίζοντας κάποιες φορές το ιουδαϊκό υπόβαθρό του.

Άλλες σημαντικές μορφές αυτής της περιόδου
Johannes Weiss και Albert Schweizer: τόνισαν τη σημασία της ιουδαϊκής αποκαλυπτικής στην Κ.Δ.
Albert Schweitzer: Το βιβλίο του Leben-Jesu-Forschung (στην αγγλική μετάφραση The Quest of Historical Jesus) παραμένει μέχρι σήμερα κλασικό. Ο Schweitzer τόνισε την αδυναμία σύνθεσης μίας πλήρους βιογραφίας του ιστορικού Ιησού (με τη σύγχρονη σημασία του όρου) και επισήμανε ότι κάθε τέτοια απόπειρα συμπεριλαμβάνει αναγκαστικά στοιχεία της προσωπικότητας και των προτιμήσεων του εκάστοτε συγγραφέα.
Adolf Deissmann: Τόνισε την αξία των επιγραφών και παπύρων ως πηγών για τη μελέτη της γλώσσας της Κ.Δ. (βλ. το κλασικό του έργο Licht vom Osten). Ασχολήθηκε με το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο του αρχέγονου Χριστιανισμού και προσέγγισε τον Παύλο και τη σκέψη του από κοινωνικής και θρησκευτικής πλευράς και λιγότερο από θεολογικής.
Συνέβαλε στις λεξικογραφικές σπουδές της γλώσσας της Κ.Δ. τονίζοντας τη σχέση της γλώσσα αυτών των κειμένων περισσότερο με την ελληνιστική Κοινή της ρωμαϊκής περιόδου και λιγότερο με την ελληνική της κλασικής αρχαιότητας.
Με αυτήν την τάση συνδέεται και η έκδοση από τον Walter Bauer του κλασικού σήμερα λεξικού της Κ.Δ., Griechisch-Deutsches Wörterbuch zu den Schriften des Neuen Testaments und der übrigen urchristlichen Literatur
Ernst Loymeyer: υποστήριξε με πειστικό τρόπο ότι το Φιλ 2,6-11 προέρχεται από αρχαίο χριστιανικό ύμνο προγενέστερο του Παύλου. Η θέση του αυτή οδήγησε στη μελέτη μίας σειράς χριστολογικών κειμένων της Κ.Δ. και στον εντοπισμό κι άλλων υμνολογικών κειμένων μέσα στην Κ.Δ. Υποστήριξε επίσης τη διάκριση μεταξύ μίας χριστιανικής ομάδας με κέντρο τη Γαλιλαία και μίας με κέντρο την Ιερουσαλήμ.
Gustav Dalman: σύνδεσε το όνομά του κυρίως με την αρχαιολογία και τη γεωγραφία της Παλαιστίνης. Εξέδωσε επίσης πολλές μελέτες (π.χ. Die Worte Jesu ή Jesus - Jeschua) για τα αραμαϊκά ως γλώσσα του Ιησού και των μαθητών του.

(στην επόμενη ανάρτηση: μελέτες για τα ευαγγέλια, κριτικής κειμένου και άλλα ερευνητικά προγράμματα στο γερμανόφωνο κυρίως χώρο των αρχών του 20ου αι.)

Η ταυτότητα του συγγραφέα του βιβλίου της Αποκάλυψης

Ο Alan S. Bandy έχει πρόσφατα αναρτήσει στο ιστολόγιό του Café Apocalypsis ένα σύντομο κείμενο σχετικά με τις διάφορες υποθέσεις που έχουν κατά καιρούς διατυπωθεί όσον αφορά στην ταυτότητα του συγγραφέα της Αποκάλυψης. Ο ίδιος καταλήγει ότι η πιθανότερη εκδοχή είναι ο συγγραφέας να είναι ο Ιωάννης ο υιός του Ζεβεδαίου.
Τη θέση του σχολιάζει ο Matthew Burgess (Confessions of a Bible Junkie), ο οποίος σωστά παρατηρεί ότι το θέμα της ταυτότητας του συγγραφέα της Αποκάλυψης παραμένει ακόμη ανοικτό και παραθέτει την άποψη της Adela Yarbro Collins στο The Anchor Bible Dictionary (New York: Anchor Doubleday, 1992).
Για να διαβάσετε το κείμενο του Alan, πατήστε εδώ και για τα σχόλια του Matthew, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του JBL

Στο νέο τεύχος του Journal of Biblical Literature 128:1 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

  • Jonathan Z. Smith, "Religion and Bible", 5-27
  • Αndré L Cocque, "Whatever happened in the Valley of Shinar? A Response to Theodore Hiebert", 29-41
  • Cynthia Edenburg, "Ideology and Social Context of the Deuteronomic Women's Sex Laws (Deuteronomy 22:13-29)", 43-60
  • Charles Halton, "Samson's Last Laugh: The S/SHQ Pun in Judges 16:25-27", 61-64
  • Erasmus Gass, "Topical Considerations and Redaction Criticism in 2 Kings 3", 65-84
  • Hartmut N. Rösel, "Why 2 Kings 17 Does Not Constitute a Chapter of Reflection in the 'Deuteronomic History'", 85-90
  • Ryan E. Stokes, "'The Devil Made David Do It...Or Did He?' The Nature, Identity, and Literary Origins of the Satan in 1 Chronicles 21:1", 91-106
  • Tzvi Novick, "'She Binds Her Arms': Rereading Proverbs 31:17", 107-113
  • Jona Schellekens, "Accession Days and Holidays: The Origins of the Jewish Festival of Purim", 115-134
  • Benjamin D. Cox - Susan Ackerman, "Rachel's Tomb", 135-148
  • Victor H. Matthews, "Back to Bethel: Geographical Reiteration in Biblical Narrative", 149-165
  • David Toshio Tsumura, "Vertical Grammar of Parallelismin Hebrew Poetry", 167-181
  • R. Steven Notley, "The Sea of Galilee: Developmen of an Early Christian Toponym", 183-188
  • Mary Schmitt, "Restructuring Views on Law in Hebrews 7:12", 189-201

Άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο The Polish journal of biblical research

Στο νέα τεύχη του The Polish journal of biblical research 7:1 και 7:2 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

7:1 (2008)
  • Callaway, Phillip R., "A Dead Sea Scroll in stone or simply a prophetic text on stone from the first century BCE?", 5-14
  • Miller, Robert D., "Samuel the chief", 15-31
  • Tryfonidou, Marina, "The origins of feasting in the Eastern Mediterranean Basin of the 8th century BC", 33-45
  • MacAdam, Henry I., "'Numquid ego Iudaeus sum?' : Jewish attitudes to Romans and Christians from Jesus to Justinian ; part one of two", 47-70

7:2 (2008)
  • Kapera, Zdzislaw J., "Prof. Józef Wolski (1910-2008) - master of masters' in ancient history : his influence on the progress of biblical scholarship in Poland (personal remarks)", 101-112
  • ZiÈba, Zbigniew, "The meaning of the expression levav hokma 'the heart of wisdom' (Ps 90:12) in the context of the transitory and frail life of human beings in Psalm 90", 113-124
  • Turkiel, Jan, "Israel in the teaching of Ben Sirach and St. Paul", 125-144
  • MacAdam, Henry I.: "'Numquid ego Iudaeus sum?' : Jewish attitudes to Romans and Christians from Jesus to Justinian ; part two of two", 145-189

Δευτέρα 13 Απριλίου 2009

Βιβλική ιστορία και πολιτισμική μνήμη

Ένα ενδιαφέρον άρθρο του ομότιμου καθηγητή του Παν/μίου του Sheffield Philip Davies σχετικά με τη βιβλική ιστορία και την πολιτισμική μνήμη έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation. O όρος "πολιτισμική μνήμη" (ή αλλιώς "κοινωνική") προέρχεται από την κοινωνιολογία και τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται και στο χώρο των βιβλικών σπουδών. Ο όρος αυτός αναφέρεται στη διαπίστωση ότι α) το "παρελθόν" δεν είναι μία απλή ξερή καταγραφή γεγονότων αλλά μάλλον μία κατασκευή και β) η μνήμη του παρελθόντος σκοπό έχει να δημιουργήσει και να συντηρήσει την ταυτότητα μίας ομάδας. Επομένως, ενώ το αποτέλεσμα της μνήμης είναι η αναπαραγωγή του παρελθόντος, ουσιαστικά η δραστηριότητά της προσανατολίζεται στο παρόν, προς το οποίο προσαρμόζεται το παρελθόν (ή προς το μέλλον, όταν το παρελθόν προσδιορίζει τις μελλοντικές μας πράξεις). Η θεωρία για την πολιτισμική μνήμη έχει εφαρμοσθεί τα τελευταία χρόνια στις βιβλικές σπουδές, αν και οι κίνδυνοι εφαρμογής της σε αυτόν τον τομέα είναι τόσο μεγάλοι όσο και τα οφέλη της.
Ο Davies δίνει στη συνέχεια τον ορισμό της "μνήμης" και παρουσιάζει τη σχέση συλλογικής και ατομικής μνήμης.
Στο δεύτερο μέρος της μελέτης του ο Davies παρουσιάζει τα πλεονεκτήματα της εφαρμογής της θεωρίας της πολιτισμικής μνήμης στη μελέτη της ιστορίας του αρχαίου Ισραήλ.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο του Davies, πατήστε εδώ.

Ερμηνευτικά σχόλια στην Α΄ Θεσσαλονικείς

Ο Ken Schenk έχει αναρτήσει στο ιστολόγιό του Quadrilateral Thoughts τα ερμηνευτικά του σχόλια στην Α΄ Θεσσαλονικείς. Για να τα διαβάσετε, πατήστε εδώ.

BMCR: βιβλιοκρισίες βιβλίων σχετικών με λατρείες του αρχαίου κόσμου

Στην ηλεκτρονική σελίδα του BMCR έχουν πρόσφατα αναρτηθεί βιβλιοκρισίες των εξής βιβλίων που αναφέρονται σε θρησκείες του αρχαίου κόσμου (για να βρεθείτε σε αυτές, πατήστε επάνω στον τίτλο του κάθε βιβλίου):

Stephanie Budin, The Myth of Sacred Prostitution in Antiquity, New York: Cambridge University Press, 2008
ISBN 9780521880909
$90.00

R. Drew Griffith, Mummy Wheat, Egyptian Influence on the Homeric View of the Afterlife and the Eleusinian Mysteries, Lanham: University Press of America, 2008
ISBN 9780761842989
$37.00

Holger Kockelmann, Praising the Goddess: A Comparative and Annotated Re-edition of Six Demotic Hymns and Praises Addressed to Isis, Berlin/New York: Walter de Gruyter, 2008. ISBN 9783110212242
$84.00

Δύο άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο JAAS

Στο νέο τεύχος του Journal of Asia Adventist Seminary δημοσιεύονται μεταξύ άλλων τα εξής δύο άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

  • Hannah K. Harrington, "What is the Purpose of Ritual Ablutions in Ancient Judaism?", 1-17
  • James H. Park, "Overcoming Internal Barriers: The 'Conversion' of Ananias and Peter in Acts 9--10", 19-35

Κυριακή 12 Απριλίου 2009

Η χαναναία "Κυρία των λεαινών"


Στο ενδιαφέρον εύρημα από την Beth Shemesh, το οποίο πιθανόν απεικονίζει μία γυναίκα βασίλισσα της Χαναάν, αναφερθήκαμε σε ανάρτηση της προηγούμενης εβδομάδας. Στο ιστολόγιο Zenobia έχει αναρτηθεί ένα ενδιαφέρον κείμενο για την πιθανή ταυτότητα αυτής της βασίλισσας, τις σχέσεις της με τον Φαραώ της Αιγύπτου και για την πολιτική κατάσταση γενικότερα τη Χαναάν κατά την εποχή που βασίλευσε. Για να διαβάσετε τη σχετική ανάρτηση, πατήστε εδώ.

SPIEGEL online: ένα άρθρο για τη βιβλική αρχαιολογία

Στην ηλεκτρονική έκδοση του SPIEGEL Online δημοσιεύεται σήμερα ένα άρθρο της Angelika Franz για τη λεγόμενη βιβλική αρχαιολογία. Πρόκειται για ένα κλάδο της αρχαιολογίας, που προκαλεί πολλές συζητήσεις και έχει δεχθεί συχνά όχι άδικα αυστηρή κριτική.
Δίνουμε εδώ τα κεντρικά σημεία του γερμανικού άρθρου.


Η πρώτη αρχαιολόγος που συνδέεται με τη χριστιανική αρχαιολογία είναι η Flavia Iulia Helena Augusta, η γνωστή μας αγία Ελένη. Σύμφωνα με την παράδοση σε μεγάλη ηλικία (στα 76 χρόνιά της) οργάνωσε την ανασκαφή στο Γολγοθά κι έφερε στο φως το σταυρό του Ιησού.


Στα χρόνια που ακολούθησαν μέχρι σήμερα οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως ευρήματα που συνδέονται με διάφορα πρόσωπα που συναντούμε στην Καινή Διαθήκη. Για παράδειγμα τον Απρίλιο 2007 ο αρχαιολόγος Ehud Netzer, καθηγητής στο Παν/μιο της Ιερουσαλήμ, έφερε στο φως μία σαρκοφάγο, η οποία εικάζεται ότι ήταν του Ηρώδη του Μεγάλου.


Συχνά τα ευρήματα των αρχαιολόγων δεν μπορούν να ταυτοποιηθούν με μεγάλη βεβαιότητα. Για παράδειγμα ο αρχαιολόγος του Βατικανού Giorgio Filippi υποστήριξε ότι εντόπισε κάτω από τα θεμέλια της βασιλικής San Paolo fuori le Mura τη σαρκοφάγο του αποστόλου Παύλου, μια υπόθεση που αντιμετωπίστηκε με μεγάλο σκεπτικισμό από την επιστημονική κοινότητα. Επιπλέον το Βατικανό απαγόρευσε τις περαιτέρω έρευνες.


Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα αμφιλεγόμενου ευρήματος είναι το περίφημο οστεοφυλάκιο του Ιακώβου, αδελφού του Ιησού. Σύμφωνα με τον ειδικό επιγραφολόγο André Lemaire η επιγραφή που έφερε το οστεοφυλάκιο και ανέφερε τον Ιάκωβο, τον αδελφό του Ιησού, μπορούσε να χρονολογηθεί το 63 μ.Χ. καθιστώντας έτσι την ταύτιση του Ιακώβου της επιγραφής με τον αδελφόθεο Ιάκωβο σχεδόν βέβαιη. Γρήγορα οι ειδικοί έδειξαν ότι η επιγραφή ήταν πλαστή. (Α.Τ.: Η υπόθεση είναι σήμερα στα δικαστήρια και η σύζητηση στους αρχαιολογικούς κύκλους συνεχίζεται με την ίδια ένταση).


Το 2004 ο αρχαιολόγος Shimon Gibson υποστήριξε ότι εντόπισε τη σπηλιά, όπου βάπτιζε ο Ιωάννης Βαπτιστής, μια θέση που γρήγορα απορρίφθηκε από τους επιστήμονες. Σύμφωνα με την Κ.Δ. ο Ιωάννης βάπτιζε στον Ιορδάνη και πουθενά δε γίνεται λόγος για σπηλιά. Επιπλέον κανένα εύρημα από τη σπηλιά δε βεβαιώνει την ανθρώπινη παρουσία σε αυτό μέχρι το 150 μ.Χ.


Ένα εύρημα που προκάλεσε μεγάλη αίσθηση και πολλές συζητήσεις είναι ο λεγόμενος τάφος της οικογένειας του Ιησού, τον οποίο παρουσίασε πριν δύο χρόνια σε ένα ντοκυμαντέρ ο γνωστό σκηνοθέτης James Cameron. Η επιστημονικότητα της προσέγγισης του Cameron και των συνεργατών του γρήγορα αμφισβητήθηκε. Επιπλέον τονίσθηκε ότι τα ονόματα, τα οποία βρέθηκαν χαραγμένα στα οστεοφυλάκια του συγκεκριμένου τάφου, Ιησούς, Μαρία, Ιούδας κτλ., ήταν ιδιαίτερα συνηθισμένα στην Ιερουσαλήμ του 1ου αι. μ.Χ.


Τέλος ένα άλυτο μέχρι σήμερα αίνιγμα παραμένει η σινδόνη του Τορίνου. Οι τελευταίες μετρήσεις την τοποθετούν στον 14ο αι., εποχή κατά την οποία για πρώτη φορά η σινδόνη αναφέρεται στις γραπτές πηγές. Ωστόσο επάνω της απεικονίζονται λεπτομέρειες, οι οποίες ήταν δύσκολο να ήταν γνωστές σε έναν καλλιτέχνη του 14ου αι. Η συζήτηση για τη σινδόνη εξακολουθεί χωρίς η επιστήμη να έχει ακόμη καταλήξει σε ένα οριστικό συμπέρασμα.




Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο, πατήστε εδώ.

Ένα νέο βιβλίο για την ελληνική γλώσσα στην αρχαία Αλεξάνδρεια


Από το ιστολόγιο What's New in Papyrology πληροφορούμαστε για την έκδοση ενός νέου βιβλίου σχετικού με την χρήση της ελληνικής στην Αλεξάνδρεια και τη σχέση αυτής της γλώσσας με την ιστορική και πολιτισμική πραγματικότητα της πόλης κατά την αρχαιότητα:

Jean-Luc Fournet, Alexandrie : une communauté linguistique ? ou la question du grec alexandrin, (collection: Etudes Alexandrines 17), IFAO, Le Caire 2009
ISBN 978-2-7247-0497-6
18 euros

Περιγραφή εκδοτικού οίκου
Μπορεί να υποστηριχθεί ότι ο μοναδικός χαρακτήρας του αλεξανδρινού πολιτισμού επιβεβαιώνεται ακριβώς από τη γλώσσα του, ώστε κάποιος να μπορεί να κάνει λόγο για την "αλεξανδρινή ελληνική"; Αυτό το ερώτημα επιχειρεί να απαντήσει ο συγγραφέας συγκεντρώνοντας και εξετάζοντας τις γλωσσικές ιδιαιτερότητας (λεξικολογικές κυρίως), τις οποίες επεσήμαναν ήδη οι αρχαίοι συγγραφείς, οι οποίοι είχαν εντοπίσει το θέμα. Η ιδιαίτερη φύση αυτής της πόλης εκφράζεται μέσα από τις ιδιαιτερότητες της γλώσσας της: τα ήθη και ο χαρακτήρας των κατοίκων της, συγκεκριμένα χαρακτηριστικά της αστικής δομής της και του υλικού πολιτισμού της, η χώρα της και οι οικονομικές δραστηριότητες που συνδέονται με αυτήν. Ένώ κάποια στοιχεία προκύπτουν από τη στερεότυπη εικόνα γι' αυτήν την πόλη και τον πληθυσμό της, όπως αυτή προβλήθηκε από τους αρχαίους συγγραφείς, κάποιες άλλες ιδιαιτερότητες ρίχνουν φως σε πτυχές της πολιτισμικής και υλικής πραγματικότητας της πόλης, οι οποίες διέφυγαν της προσοχής κάποιες φορές των ιστορικών, παπυρολόγων και αρχαιολόγων.