Το νέο τεύχος του ZAW

Στο νέο τεύχος του Zeitschrift für die Alttestamentliche Wissenschaft 121 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Benjamin Ziemer, "Erklärung der Zahlen von Gen 5 aus ihrem kompositionellen Zusammenhang", 1-18

Οι επιμέρους αριθμοί στο Γεν 5 δεν προκύπτουν από κάποιες πηγές της Πεντατεύχου, αλλά χρησιμοποιήθηκαν σκόπιμα από τον (ιερατικό) συντάκτη της Πεντατεύχου με σκοπό να συνδυάσουν στοιχεία από διαφορετικές πηγές και παραδόσεις μέσα στο συγκεκριμένο κείμενο. Η σκόπιμη επανερμηνεία των μη ιερατικών στοιχείων με τη βοήθεια ενός τέτοιου αριθμητικού συστήματος παρέχει την εξήγηση για την απουσία του ενός έτους που μεσολαβεί μεταξύ της σύλληψης και τη γέννησης, για το χρονολογικό πλαίσιο της θεϊκής "ημέρας", η οποία διαρκεί 1000 χρόνια και για τη 17η μέρα του 2ου μήνα ως την αποφασιστικής σημασίας ημερομηνία στην ιστορία του Κατακλυσμού. Το ίδιο σύστημα εφαρμόζεται και σε επιμέρους αριθμούς ετών, τα οποία αναφέρονται στο μασωριτικό κείμενο του Γεν 5 και θα πρέπει να εκτιμηθούν σύμφωνα με τα παραπάνω.

Robert Couffignal, "Le Roi, le Prophète et la nécromancienne. Interprétation du chapitre 28 du Premier Livre de Samuel", 19-30

Ο όρος "ερμηνεία" εδώ σημαίνει την αναζήτηση του κρυμμένου νοήματος, το οποίο ανήκει στο χώρο του ασυνείδητου. Η ιστορία παρουσιάζει τις σχέσεις μεταξύ των μελών της οικογένειας: ο γιος, Σαούλ, ο οποίος είναι ένοχος, γιατί επιτέθηκε στον πνευματικό του πατέρα, τον Σαμουήλ, και πίσω από αυτόν στον ίδιο τον Γιαχβέ, τον υπέρτατο πατέρα. Η μητέρα, το μέντιουμ, που αισθάνεται οίκτο για το γιο της. Η εξέλιξη της αφήγησης περνά από φάσεις που θυμίζουν ψυχολογικές διαδικασίες: την κατάσταση της δίωξης, όταν ο πατέρας ανατρέχει στα λάθη του βασιλιά και ανακοινώνει την τιμωρία του, την κατάσταση της κατάθλιψης, όταν ο πληγωμένος άνδρας απελπίζεται, και τέλος την αποκατάσταση χάρη στην εύσπλαχνη στήριξη της γυναίκας. Έτσι αναδεικνύονται οι φαντασιώσεις που συνιστούν το οιδιπόδειο σύμπλεγμα: η δολοφονία του Πατέρα, η οποία υπονοείται στην ανυπακοή του Σαούλ, ο ευνουχισμός, καθώς ο βασιλιάς χάνει και το θρόνο και τη ζωή του, και η αιμομειξία, η οποία υπονοείται από τη στενή σχέση του με τη μητρική προστασία της γυναίκας. Είναι ένα μοναδικό παράδειγμα στη Βίβλο, όπου το πρόβλημα του Οιδίποδα δε λύνεται κι όπου ο υπέρτατος Πατέρας παρουσιάζει το πρόσωπο της εχθρικής θεότητας της ελληνικής τραγωδίας.

Mark Leuchter, "»The Prophets« and »The Levites« in Josiah's Covenant Ceremony", 31-47

Οι ερευνητές έχουν εντοπίσει εδώ και χρόνια την παράξενη παραλλαγή "οι λευίτες" στο 2 Χρον 34,30 αντί για το "οι προφήτες" του 2 Βασ 23,2 στις παράλληλες περιγραφές της Τελετής της Διαθήκης στα χρόνια του Ιωσία. Στο παρόν άρθρο υποστηρίζεται ότι η παραλλαγή που απαντά στο βιβλίο των Χρονικών είναι μέρος μίας εσκεμμένης στρατηγικής που σκοπό έχει να προσανατολίσει τους αναγνώστες του βιβλίου στην παράδοση του Ιερεμία, την οποία θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν ως τον ερμηνευτικό φακό μέσω του οποίου πρέπει να διαβάσουν το υλικό των βιβλίων των Βασιλειών. Η στρατηγική του χρονικογράφου ωστόσο αποκαλύπτει επίσης τα βαθύτερα στρώματα του νοήματος, όσον αφορά στην τυπολογία λευίτης - προφήτης, η οποία αναδεικνύεται από την παράδοση του Ιερεμία και η οποία καθόριζε τον τρόπο που εκείνος κατανοούσε το παρελθόν. Η παραλλαγή "λευίτης" στο 2 Χρον 34,30 υποδηλώνει ένα πολύ πιο σύνθετο κοινωνικά κόσμο στις φιλολογικές παραδόσεις που αφορούν στη βασιλεία του Ιωσία, τις οποίες θυμάται ο συγγραφέας των Χρονικών και τις οποίες χρησιμοποιεί για τους δικούς του ιστοριογραφικούς σκοπούς.

Csaba Balogh, "Blind People, Blind God. The Composition of Isaiah 29,15–24", 48-69

Σε αυτό το άρθρο υποστηρίζεται ότι το Ησ 29,15-24 αποτελείται από πέντε συνδεδεμένα μεταξύ τους μέρη. Ο αρχαίος λόγος του Ησαΐα, 29,15+21, επανερμηνεύθηκε με ένα νέο τρόπο από έναν αιχμαλωσιακό συγγραφέα στο 29,16-17 +20. Η προϋποτιθέμενη τυφλότητα του Γιαχβέ που λειτουργεί ως ένα κίνητρο για μια ζωή χωρίς Θεό σε εκείνους, στους οποίους απευθύνεται το 29,15, κατανοείται από τους απελπισμένους Ιουδαίους ως η εξήγηση για την παρούσα ερήμωση της Ιερουσαλήμ. Η προηγούμενη κοινωνική αδικία στην εποχή του Ησαΐα (29,21) επενερμηνεύεται ως η αδικία του ξένου δυνάστη εναντίον του λαού του Γιαχβέ. Τα Ησ 29,18+24 (η τυφλότητα του λαού) και 29,19+23δ-3 (η καταπίεση των ανθρώπων που λατρεύουν τον Γιαχβέ) αναπτύσσου το ίδιο θέμα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο και προϋποθέτουν μία παρόμοια κατάσταση κι έναν παρόμοιο συγγραφέα, όπως αυτοί που υπονοούνται στα 29,16–17+21. Ο συγγραφέας θα πρέπει να ταυτισθεί με τον Δευτεροησαΐα. Μία τελευταία διεύρυνση του κειμένου που επανεκτιμά το όραμα του Ιακώβ και το σεβασμό του Γιαχβέ από τους απογόνους του Ιακώβ εντοπίζεται στους στ. 29,22-23γ, οι οποίοι πιθανόν ανάγονται στη μεταιχμαλωσιακή εποχή.

Marjo C. A. Korpel, "Kryptogramme in Ezechiel 19 und im Ιzbet-Sara-Ostrakon", 70-86

To Ιεζ 19 είναι ένας θρήνος για την πτώση της δαυιδικής δυναστείας. Πολλοί ερμηνευτές υπέθεσαν ότι το Ιεζ 19,12-9 είναι μία επεξεργασμένη εκδοχή ενός παλαιότερου κοσμικού άσματος. Είναι αξιοπρόσεκτο ότι δε γίνεται καθόλου λόγους για το Θεό στο άσμα. Με βαση ένα γρίφο atbash, που βρίσκεται κρυμμένος στους στ. 1-5, μπορεί να υποθέσει κανείς ότι το αρχικό άσμα αναφερόταν στην Ιεζάβελ και στους γιους της Ahaziah και Jehoram. Ο Ιεζεκιήλ επεξεργάστηκε και επικαιροποίησε αυτό το αρχαίο άσμα (πρβλ. στ. 14), επειδή του έκανε εντύπωση η καταπληκτική ομοιότητα μεταξύ της τύχης της Ιεζάβελ και των δυο γιων της κι εκείνη της Hamutal και των δυο γιών της Jehoahaz και Zedekiah. Ο Ιεζεκιήλ πρόσθεσε ένα θρήνο για τη δαυιδική δυναστεία στο τέλος (στ. 10-14), ένα είδος ΄μαθήματος από την ιστορία. Η δυσαρμονία που προκύπτει στο τελικό κείμενο μπορεί να κατανοηθεί καλύτερα ως αποτέλεσμα του συνδυασμού παλαιών και νέων θεμάτων. Η αποκωδικοποίηση atbash ήταν ήδη γνωστή σπό το 12ο αι. π.Χ. κι επομένως μπορούσε σαφώς να χρησιμοποιηθεί και κατά τον 9ο αι. Αυτό καθίσταται σαφές μέσα από μία εντελώς νέα ερμηνεία του μέχρι τώρα αινιγματικού κειμένου στο όστρακο Izbet Sara.

Jonathan Stökl, "Ištar's Women, YHWH's Men? A Curious Gender-Bias in Neo-Assyrian and Biblical Prophecy", 87-100

Σε αυτό το άρθρο ο συγγραφέας πραγματεύεται το εξής ερώτημα: γιατί υπάρχουν τόσο λίγες προφήτιδες στην εβραϊκή Βίβλο; Η νεοασσυριακή και βιβλική προφητεία έχουν κοινή την ιδιαιτερότητα ότι οι προφήτες / οι προφήτιδες και στα δύο σώματα κειμένων έχουν την τάση να ανήκουν στο ίδιο φύλο με τη θεότητα στην οποία απευθύνονται. Η ανθρωπολογική σύγκριση μας διδάσκει ότι αυτή είναι μια ασυνήθιστη αντιστοιχία κι επομένως σημαντική. Η νεοασσυριακή και βιβλική κοινωνία είναι και οι δύο πατριαρχικές αλλά η πλειοψηφία του προφητικού προσωπικού στην νεοασσυριακή αυτοκρατορία είναι γυναίκες. Αυτό οδηγεί στην υπόθεση ότι εξαιτίας αυτής της ιδιαιτερότητας, κι όχι εξαιτίας της πατριαρχικής κοινωνίας αυτής καθαυτής, η μονοθεϊστική / ενοθεϊστική θρησκεία της εβραϊκής Βίβλου αφήνει ελάχιστα περιθώρια για γυναίκες προφήτιδες.

Joel N. Lohr, "»So YHWH established a sign for Cain«: Rethinking Genesis 4,15", 101-103

Το λεγόμενο σημάδι του Κάιν θεωρούνταν για πολλά χρόναι ως κάτι, το οποίο έβαλε ο Θεός στο σώμα του Κάιν ή ως ένα χαρακτηριστικό του Κάιν που θα απέτρεπε τους επίδοξους τιμωρούς. Αυτό που ωστόσο παραβλέπει η συγκεκριμένη ερμηνεία είναι οι λεπτομέρειες που ακολουθούν μετά την ιστορία στο Γεν 4,17, οι οποίες αφορούν στην ανοικοδόμηση μίας πόλης κι οι οποίες πολύ πιθανόν δηλώνουν αυτό το σημάδι. Στο σύντομο αυτό άρθρο ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι αυτό το σημάδι μπορεί να κατανοηθεί καλύτερα όχι ως ένα σημάδι επάνω στο σώμα αλλά ως κάτι που ο Θεός θέσπισε για να προστατεύσει τον Κάιν, ίσως μια πόλη-καταφύγιο.

Zoltán Kustár, "Leerstellen innerhalb biblischer Verse. Ein Beitrag zur hebräischen Textgeschichte", 104-111

Από τις 55-60 περιπτώσεις κενού διαστήματος μέσα στο βιβλικό στίχο (pisqa') στις 37 το κενό απαντά αμέσως μετά από μια εισαγωγική διατύπωση κι επομένως ως σκοπό έχει να δώσει έμφαση στην ευθύ λόγο που ακολουθεί. Σε 11 άλλες περιπτώσεις λειτουργεί ως setumah ή petuchah. Επομένως στο 83% των περιπτώσεων της pisqa' αυτές μπορούν και πρέπει να ερμηνευθούν ως παλαιότερα σημάδια χωρισμού της παραγράφου, οι οποίες στη συνέχεια εντάχθηκαν στο μασωριτικό χωρισμό σε παραγράφους και στίχους.

Το νέο τεύχος του Novum Testamentum

Στο νέο τεύχος του Novum Testamentum 51:2 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Vadim Wittkowsky, "'Pagane' Zitate im Neuen Testament", 107-126

Στην Καινή Διαθήκη υπάρχουν παραθέσεις χωρίων από εθνικά κείμενα, τα οποία συνήθως θεωρούνται ενδείξεις της εξοικείωσης του Παύλου και του Λουκά με την ελληνική γραμματεία. Μία προσεκτικότερη εξέταση των σχετικών κειμένων καταδεικνύει ωστόσο ότι καθεμιά από αυτές τις παραθέσεις μπορεί καλύτερα να κατανοηθεί μέσα σε ένα πλαίσιο αρχαίας ιουδαϊκής πρακτικής. Η σύνδεση με την εθνική γραμματεία χρησιμεύει την ίδια στιγμή ως μία διακειμενική αναφορά στην ιουδαϊκή πολεμική εναντίον του εθνικού κόσμου. Αυτό το συμπέρασμα επιβεβαιώνει για μια ακόμη φορά τη γνωστή θέση του M. Hengel ότι δηλαδή δεν υπάρχει άμεση σχέση του αρχέγονου χριστιανισμού με τη μη ιουδαϊκή σκέψη.

Nils Neumann, "Die kynisch geprägte Struktur der Argumentation in 1 Tim 6:3-12", 127-147

Στο τελευταίο κεφάλαιο της Α΄ Τιμ υπάρχει μια περικοπή, η οποία στρέφεται με πάθος και πολεμική διάθεση εναντίον των διδασκάλων που έχουν διαφορετική διδασκαλία. Ο συγγραφέας καλεί τους αναγνώστες του να φυλαχθούν από τη διαφορετική αυτή διδασκαλία (1 Τιμ 6,3-12). Αυτό το κείμενο της Κ.Δ. προβάλλει μία γραμμή σκέψης, η οποία παρουσιάζει μεγάλη ομοιότητα με εκείνη της κυνικής φιλοσοφίας κατά τον 1ο και 2ο αι. Η κριτική, την οποία ασκεί η 1 Τιμ στους αντιπάλους αντιστοιχεί στην κριτική που ασκούν οι σύγχρονοι με την επιστολή κυνικοί στους δικούς τους αντιπάλους. Αφορά κυρίως στα υποκριτικά κίνητρα, τα οποία οδηγούν αυτούς τους διδασκάλους: σύμφωνα με την άποψη των επικριτών τους ο μόνος τους σκοπός ήταν να κερδίσουν χρήματα από τη διδασκαλία τους. Σε αυτήν την επιχειρηματολογία ενώνονται στοιχεία πολεμικής και παραίνεσης. Η προσεκτική μελέτη της ομοιότητας αυτού του κειμένου της Κ.Δ. προς τον κυνικό κόσμο σκέψης συμβάλλει επίσης στην περιγραφή μέσα σε ένα κυνικό πλαίσιο της ιδιαίτερης φύσης του σκοπού που εξυπηρετεί η 1 Τιμ , δηλ. το χριστολογικό χρωματισμό της προβαλλόμενης καλής διδασκαλίας και του προβαλλόμενου τρόπου ζωής.

Jonathan Moo, "Rev 21:1 and the Function of Sea Imagery in the Apocalypse of John", 148-167

Η αινιγματική φράση στο Αποκ 21,1 "καὶ ἡ θάλασσα οὐκ ἔστιν ἔτι" πρέπει να ερμηνευθεί ικανοποιητικά και να συνδεθεί με το υπόλοιπο βιβλίο. Σε αυτό το άρθρο ο συγγρααφέας παρουσιάζει τους διάφορους ρόλους, τους οποίους διαδραματίζει η θάλασσα στα Αποκ 4-20 και συζητά τις πιθανές συνέπειες που έχει κάθε τέτοια χρήση της εικόνας της θάλασσας στην κατανόηση της απουσίας της από το όραμα του Ιωάννη για τη νέα γη και το νέο ουρανό. Επιπλέον γίνεται μία εκτίμηση των διαφόρων ερμηνειών που έχουν ως τώρα προταθεί. Στη συνέχεια ο συγγραφέας συζητά εν συντομία τη πιθανή σχέση που έχουν διάφορα παράλληλα μεταξύ τους. Με βάση αυτές τις αναλύσεις και μία ανάλυση της συνάφειας του Αποκ 21-22 ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι αυτή η δύσκολη φράση στο 21,1γ μπορεί καλύτερα να κατανοηθεί χρησιμοποιώντας την τυπολογία της νέας δημιουργίας, η οποία εξυπηρετεί επίσης στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο αυτή η νέα δημιουργία διαφέρει από εκείνην που περιγράφεται στο Γεν 1.

Daniel Stökl Ben Ezra, "Weighing the Parts. A Papyrological Perspective on the Parting of the Ways", 168-186

Μία σύγκριση της ιδεολογικής σύνθεσης της βιβλιοθήκης του Κουμράν και των χριστιανικών βιβλιοθηκών της αρχαίας Αιγύπτου, με βάση τους προκωνσταντίνειους παπύρους, αποκαλύπτει μία μεγάλη διαφορά στην ποσότητα του υλικού που ανήκει σε συγκεκριμένη ομάδα: περίπου 28% υλικού χαρακτηριστικού της ομάδας του Κουμράν έναντι 60% "χριστιανικών" βιβλίων στις αρχαίες χριστιανικές βιβλιοθήκες της Αιγύπτου. Ακόμη και κατά το 2ο αι., εποχή από την οποία έχουμε πολύ λιγότερο υλικό, η διαφορά και πάλι είναι αρκετά μεγάλη. Αν χρησιμοποιήσουμε το Κουμράν ως παράδειγμα βιβλιοθήκης μίας ιουδαϊκής ομάδας, η οποία ακόμη είναι προσανατολισμένη κυρίως στην εβραϊκή Βίβλο και στα κείμενα εκείνα που είναι κοινά σε όλους τους Ιουδαίους, οι χριστιανικές βιβλιοθήκες παρουσιάζουν την εικόνα μίας ανεξάρτητης ταυτότητας ομάδας ήδη σε μία πρώιμη εποχή.

Βιβλιοπαρουσιάσεις του Review of Biblical Literature, 28/03/2009

Στη νέα ηλεκτρονική έκδοση του Review of Biblical Literature έχουν αναρτηθεί οι εξής βιβλιοκρισίες / βιβλιοπαρουσιάσεις:


Stephen P. Ahearne-Kroll
The Psalms of Lament in Mark's Passion: Jesus' Davidic Suffering
Reviewed by Steve Moyise
Reviewed by Adam Winn

Adele Berlin
The Dynamics of Biblical Parallelism
Reviewed by Allan Rosengren

Gabriele Boccaccini and John J. Collins, eds.
The Early Enoch Literature
Reviewed by William Loader

Pieter Craffert
The Life of a Galilean Shaman: Jesus of Nazareth in Anthropological Perspective
Reviewed by Robert J. Miller

Pascale Dominique; Carmen Bernabι and Carlos Gil, eds.
Reimaginando los orνgenes del cristianismo: Relevancia social y eclesial de los estudios sobre Orνgenes del cristianismo (Libro homenaje a Rafael Aguirre en su 65 cumpleaρos)
Reviewed by Leif Vaage

Michael Dübbers
Christologie und Existenz im Kolosserbrief: Exegetische und semantische Untersuchungen zur Intention des Kolosserbriefs
Reviewed by Christoph Stenschke

Tamara Cohn Eskenazi and Andrea Weiss, eds.
The Torah: A Women's Commentary
Reviewed by Yael Shemesh

Yosef Garfinkel and Susan Cohen, eds.
The Middle Bronze Age IIA Cemetary at Gesher: Final Report
Reviewed by Ralph K. Hawkins

Pauline Nigh Hogan
"No Longer Male and Female": Interpreting Galatians 3.28 in Early Christianity
Reviewed by Susan G. Eastman

Jurie Le Roux and Eckart Otto, eds.
South African Perspectives on the Pentateuch between Synchrony and Diachrony
Reviewed by William Johnstone

Jill Middlemas
The Templeless Age: An Introduction to the History, Literature, and Theology of the Exile
Reviewed by Flemming A. J. Nielsen

Uwe-Karsten Plisch
The Gospel of Thomas: Original Text with Commentary
Reviewed by Tobias Nicklas

Jean-Louis Ska
Introduction to Reading the Pentateuch
Reviewed by Reinhard Achenbach

Bruce Wells
The Law of Testimony in the Pentateuchal Codes
Reviewed by Jeffrey Stackert

Ρώμη: εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Βεσπασιανού

Αύριο αρχίζουν στη Ρώμη οι εορταστικές εκδηλώσεις για τα 2000 χρόνια από τη γέννηση του αυτοκράτορα Βεσπασιανού (17 Νοεμβρίου 9 μ.Χ.). Απόγονος οικογένειας ιππέων, ικανός στρατιωτικός που γρήγορα διακρίθηκε για τις ικανότητές του, συνέδεσε το όνομά του με την καταστολή της ιουδαϊκής επανάστασης. Διαδέχθηκε τον Νέρωνα στο θρόνο της Ρώμης μετά από μία περίοδο αναταραχής και έγινε ο ιδρυτής της δυναστείας των Φλαβίων (τον διαδέχθηκαν στη συνέχεια οι γιοι Τίτος και Δομιτιανός). Τα οικονομικά μέτρα που επέβαλε θεωρήθηκαν ιδιαίτερα σκληρά και έμεινε στην ιστορία γνωστός για την τσιγκουνιά του. Εξαιτίας ενός από τους φόρους που επέβαλε, αυτού για τη χρήση των δημόσιων ουρητηρίων, το όνομά του ακόμη και σήμερα σημαίνει τις δημόσιες τουαλέτες. (Ο ίδιος σχολιάζοντας το συγκεκριμένο φόρο είπε τη φράση "τα χρήματα δεν έχουν μυρωδιά"). Όμως ο Βεσπασιανός συνέδεσε το όνομά του επίσης με το Κολοσσαίο (ολοκληρώθηκε μετά το θάνατό του), οργάνωσε σχολεία και τη δημόσια διοίκηση και ξεκίνησε ένα πρόγραμμα ανοικοδόμησης στη Ρώμη και στην υπόλοιπη αυτοκρατορία. Τόσο ο Βεσπασιανός όσο και οι δύο γιοι του παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όσους μελετούν την εποχή της Κ.Δ. Και οι τρεις για παράδειγμα συνδέθηκαν με τον Ιουδαϊκό Πόλεμο, στις Πράξεις αναφέρεται η Βερενίκη, κόρη του Αγρίππα Α΄, η οποία διατηρούσε δεσμό με τον Τίτο, ο Δομιτιανός συνδέεται κατά πάσα πιθανότητα με το βιβλίο της Αποκάλυψης κτλ.). Στη σημερινή ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Ιndependent δημοσιεύεται ένα άρθρο για την προσωπικότητα του Βεσπασιανού. Για να το διαβάσετε, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του Bibel und Kirche

Το νέο τεύχος του περιοδικού Bibel und Kirche 64:2 (2009) είναι αφιερωμένο στην Ανάσταση. Ανάμεσα στα άλλα δημοσιεύονται σε αυτό τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Klaus u. Sabine Bieberstein, "Auferweckt gemäß cder Schrift. Das Ringen um Gottes Gerechtigkeit und die Hoffnung aud Auferweckung der Toten", 70-77

Τα νεότερα παλαιοδιαθηκικά κείμενα και άλλες αρχαίες ιουδαϊκές πηγές διασώζουν πολύ διαφορετικές μεταξύ τους παραστάσεις για το θάνατο, την μετά θάνατον ζωή και την ανάσταση. Αυτή η ποικιλία απαντά επίσης και στα κείμενα της Κ.Δ. Αυτό που αποτελεί το κοινό σημείο αναφοράς δεν είναι μία συστηματική διδασκαλία αλλά μία δυνατή λύση, ότι δηλαδή ο Θεός, ο οποίος δεν ξεχνά τους δικούς του επιθυμεί τη δικαιοσύνη. Εδώ έχει και ο λόγος περί αναστάσεως του Ιησού την ιστορική και θεολογική του θέση.

Martin Ebner, "Die Auferweckung Jesu - oder: Woran glauben Christen? Die urchristliche Osterbotschaft im Kontext zeitgenössischer Vorstellungen", 78-86

Ο λόγος περί αναστάσεως του Ιησού από τους νεκρούς είναι θεμελιώδης πρόταση πίστης του αρχέγονου χριστιανισμού. Η σημασία του κατά συνέπεια μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί στον ορίζοντα αντίληψης των πρώτων ακροατών του. Οι μαθητές του Ιησού ερμηνεύουν τις εμφανίσεις του Ιησού με βάση τη θεμελιώδη πεποίθησή τους ότι η Βασιλεία του Θεού έχει ήδη αρχίσει. Με άλλα λόγια αποδέχονται την πίστη του Ιησού.

Ulrike Bechmann, "Der Lebenshauch Gottes. Die Verwandlungskraft des Geistes Gottes am Beispiel von Ez 37,1-14 und Joh 20,19-23", 87-92

Χωρίς την ζωηφόρα πνοή και το ζωηφόρο πνεύμα του Θεού δε μπορεί να υπάρξει ζωή! Η ruach του Θεού δίνει ζωή στην αρχή της δημιουργίας του ανθρώπου , με την ruach του Θεού οι άνθρωποι υπερνικούν το θάνατο. Τα Γεν 2,7 και Ιεζ 37 σημειώνουν συγκεκριμένες γραμμές της παλαιοδιαθηκικής πνευματολογίας, η οποία καταρχάς κατανοεί το δώρο της ζωής μέσα στον κόσμο και στη συνέχεια όμως και πέρα από το θάνατο. Η περικοπή Ιω 20,19-23 συνδέει την ανάσταση του Ιησού με τη ζωηφόρο πνοή του, η οποία χαρίζει ζωή στην κοινότητα μέσα από τη μαθητεία.

Claudia Janssen, "Mit welchem Körper werden wir auferstehen? Auferstehung und Neuschöpfung in 1 Kor 15", 93-98

Ο Θεός χαρίζει ζωή τώρα και στο μέλλον. Αυτή είναι η απάντηση του Παύλου στο ερώτημα σχετικά με την ανάσταση των σωμάτων. Η ζωή "εν Χριστώ" είναι για τον Παύλο μια ζωντανή ζωή μέσα στο χώρο ζωής του Θεού που δε μπορεί να ορισθεί πλέον από τις δομές θανάτου, οι οποίες έχουν χάσει κάθε εξουσία εξαιτίας της ανάστασης του Χριστού. .

Ulrike Metternich, "Die Seherinnen des Lichtes (Mk 16,1-8). Wie Auferstehungs- und Heilungserzählungen sich gegenseitig auslegen", 99-103

Οι ευαγγελικές διηγήσεις θεραπειών και της ανάστασης περιέχουν έναν ασυνήθιστο και εντυπωσιακό πλούτο λέξεων, οι οποίες προσπαθούν να αποδώσουν την ένταση της ανθρώπινης εμπειρίας. Έχουν ένα κοινό λεξιλόγιο, το οποίο δημιουργεί λεκτικούς χώρους για να περιγραφούν εμπειρίες της παρουσίας του Θεού, οι οποίες ξεπερνούν τα όρια του συνηθισμένου.

Το νέο τεύχος του OTSSA

Στο νέο τεύχος του Old Testament essays : journal of the Old Testament Society of South Africa 21:3 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• David T. Adamo, "Reading Psalm 109 in African Christianity", 575-592
• Phil J. Botha, "Annotated history : the implications of reading Psalm 34 in conjunction with 1 Samuel 21-26 and vice versa", 593-617
• L.J. Claassens, "'To the captives come out and to those in darkness be free ...' : using the book of Isaiah in (American) politics?", 618-634
• Randall Gauthier, "From formula to quotation : a study of intratextuality in the Hebrew text of the Psalms with comparisons from the LXX and Targum", 635-652
• Louis C. Jonker, "The Chronicler's portrayal of Solomon as the king of peace within the context of the international peace discourses of the Persian era", 653-669
• Liswanisu Kamuwanga, "Prayer for protection : a comparative perspective on the Psalms in relation to Lozi traditional prayers", 670-691
• Matthew Michael, "Old Testament angelology and the African understanding of the spirit world : exploring the forms, motifs and descriptions", 692-712
• Hans J. van Deventer, "Did someone say 'history'? In Africa we say 'his story'! : a study in African biblical hermeneutics with reference to the book of Daniel", 713-728
• Willie Wessels, "Prophet, poetry and ethics : a study of Jeremiah 5:26-29", 729-744

Δύο νέα άρθρα στο TC 13 (2008)

Στην ηλεκτρονική σελίδα του περιοδικού TC: A Journal of Biblical Textual Criticism δημοσιεύονται δύο ακόμη άρθρα που προέρχονται από τον τόμο 13 (2008) (πατήστε στον τίτλο για να βρεθείτε στο κείμενο του άρθρου):

Tobias Nicklas, Das Christentum der Spätantike: Religion von "Büchern", nicht (nur) von Texten Zu einem: Aspekt der "Materialität von Kommunikation"

O συγγραφέας εξετάζει το ερώτημα, εάν ο αρχέγονος Χριστιανισμός θα έπρεπε να χαρακτηρισθεί ως "η θρησκεία των βιβλίων" ή "η θρησκεία του ενός βιβλίου" και πραγματεύεται ειδικότερα τη χρήση του κώδικα στις αρχαίες χριστιανικές ομάδες.

Paola Marone, Optatus and the African Old Latin
Στο άρθρο εξετάζονται τα λεγόμενα "Αφρικανικά Παλαιολατινικά" σύμφωνα με τον Optatus. Αναλύοντας συγκεκριμένες απόψεις των παραθέσεων μέσα στο έργο Adversus donatistas (δηλ. παραθέσεις οι οποίες εμφανίζονται σε δύο παραλλαγές), η συγγραφέας αποπειράται να αναπαραστήσει τη συνάφεια μέσα στην οποία έλαβε χώρα μία αναθεώρηση του έργου.

Συνέδριο για τον Ιστορικό Ιησού

Η Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Πράγας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Princeton διοργανώνουν από τις 22 έως 24 Απριλίου 2009 την τρίτη συνάντηση για την έρευνα του ιστορικού Ιησού.

Πρόγραμμα συνεδρίου

22 Απριλίου

15.00–15.35 Opening the conference (P. Pokorný, J. Charlesworth)

15.35–16.30 L. M. McDonald: Jesus Knowledge and Use of So-called Non-canonical Texts

16.30–17.25 A. Merz: Jesus and Mara bar Sarapion on possessions: a comparison
17.40–18.20 H.-G. Bethge: Neuinterpretationen der Jesustradition in Codex Tsachos

18.20–19.00 W. Pratscher: Die Jesustraditionen im 2. Clemensbrief

23 Απριλίου

Topic: Jesus in the New Testament
09.20–10.15 G. Theissen: Historischer Jesus und kerygmatischer Christus
10.15–10.55 U. Luz: Jesus in den fruehchristlichen Briefen
11.10–11.50 P. Mareček: The Appearance of Jesus on the Road to Emmaus (Lk 24:13-35) Its Historicity and Significance
11.50–12.30 M. Ryšková: Paulus und die Tradition der Jesusworte

14.00–14.55 J. Charlesworth: The Historical Jesus in the Fourth Gospel: A Paradigm Shift
14.55–15.35 V. Vitkovskiy: Hat Jesus historische Parallelen? Methodologische Erwaegungen

Topic: Jesus and his disciples
15.50–16.30 J. Klimeš: Jesus' gradual acceptation of an identity of suffering Messiah from the point of view of psychology
16.30–17.10 E. Tsalampouni: Judas´ Death: a Case of Early Christian damnatio memoriae?

24 Απριλίου

Topic: Jesus´ Life Story
09.20–10.00 I. Gruenwald: What Does the New Testament Tell Us about the Judaism of the Time?
10.00–10.40 M. Wojciechowski: The Symbolic Acts of Jesus

10.55–11.35 S. Bǿe: Is there a relationship between Paul's idea of being "crucified with Christ" (Gal 2:19; 5:24; 6:14 Rom 6:6) and the Logia on Cross-bearing (Mt 10:38, 16:24; Mrk 8:34; Lk 9:23, 14:27)?
11.35–12.30 P. Pokorný: Jesus´ Expectation of the Kingdom of God and Post-Easter Eschatology

14.30–15.10 K. Zarras: ´Whoever Practices and Teaches´ in Mt 5:19 as Describing the Type of the Truly Righteous: Elements of an Insisting Paradigm
15.10–16.05 C. Breytenbach: From Mark´s Son of God to Jesus of Nazareth: a cul-de-sac?

16.25–17.05 T. Fornberg: Mark 9:1 – A Reference to the Transfiguration and/or the Parousia?
17.05–17.45 M. Myllykoski: The Descent of the Spirit and the Voice of the Father. The Text of Mark 1:10-11 and its Parallels

Ο David Stacey για το Κουμράν

Και η επόμενη είδηση αφορά στον αρχαιολογικό χώρο του Κουμράν. Στο ιστολόγιο The Bible and Interpretation έχει αναρτηθεί ένα άρθρο του αρχαιολόγου David Stacey, στο οποίο διατυπώνονται διάφορες σκέψεις σχετικά με τη λειτουργία του Κουμράν και τη σχέση του με τον Ηρώδη. Ο Stacey υποστηρίζει ότι το Κουμράν συνδέεται άμεσα με το οικοδομικό έργο του Ηρώδη στον Μαχαιρούντα, στη Μασάδα και στην Υρκανία. Εκεί, δηλ. στο Κουμράν, ήταν το κέντρο συγκέντρωσης και διανομής των οικοδομικών υλικών και τόπος αποθήκευσης τροφίμων για τις βασιλικές κατοικίες. Επομένως εκεί διέμενε ένας μικρός αριθμός τεχνιτών, για τους οποίους κατασκευάστηκαν εγκαταστάσεις αποθήκευσης νερού και υδροδότησης.

Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο, πατήστε εδώ.

Οι Εσσαίοι και το Κουμράν

Τις τελευταίες μέρες μεγάλη συζήτηση έχει προκληθεί στο διαδίκτυο με αφορμή τις θέσεις της Rachel Elior ότι οι Εσσαίοι στην πραγματικότητα δεν υπήρξαν ποτέ και ότι κατά συνέπεια τα κείμενα της Νεκράς Θαλάσσης δεν προέρχονται από τους εσσαϊκούς κύκλους. Η δεύτερη θέση υποστηρίζεται κι από μία άλλη μερίδα ερευνητών η Elior όμως προχώρησε περισσότερο υποστηρίζοντας ότι οι Εσσαίοι, οι οποίοι δεν αναφέρονται σε κανένα κείμενο της Νεκράς Θαλάσσης, απουσιάζουν και από τα υπόλοιπα κείμενα της ιουδαϊκής γραμματείας της αρχαιότητας. Οι μόνες αναφορές σε αυτούς υπάρχουν στον Φίλωνα, τον Ιώσηπο και τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο. Οι πληροφορίες, τις οποίες μας δίνουν, κινούνται περισσότερο στο χώρο του μύθου και στην πραγματικότητα ο ένας συγγραφέας δανείζεται από τον άλλο. Τις θέσεις της αυτές η Elior θα τις παρουσιάσει στο νέο της βιβλίο Memory and Oblivion, το οποίο θα κυκλοφορήσει κατά τον επόμενο μήνα.

Όσον αφορά στα ίδια τα κείμενα του Κουμράν η συγγραφέας θεωρεί ότι προέρχονται από ιερατικούς κύκλους της Ιερουσαλήμ, οι οποίοι συνδέονταν με τον Σαδώκ. Τα κείμενα μεταφέρθηκαν στο Κουμράν κατά το 2ο αι. π.Χ. από τους Σαδδουκαίους, μετά τη βεβήλωση του Ναού από τους Σελευκίδες (175 π.Χ.).

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε τις παρακάτω διευθύνσεις:

http://www.azcentral.com/offbeat/articles/2009/03/17/20090317ODDdeadsea-scrolls0317-ON.html

http://www.timesonline.co.uk/tol/comment/faith/article5927336.ece

http://www.time.com/time/world/article/0,8599,1885421,00.html

BMCR βιβλιοκρισία: The Cambridge Companion to the Greek and Roman Novel

Στην ηλεκτρονική έκδοση του Bryn Mawr Critical Revies έχει αναρτηθεί η βιβλιοκρισία του εξής βιβλίου:

Τim Whitmarsh (ed.), The Cambridge Companion to the Greek and Roman Novel, Cambridge University Press: Cambridge/New York 2008.
ISBN 9780521684880.

Συντάκτης της βιβλιοκρισίας: Yun Lee Too

Για να διαβάσετε τη βιβλιοκρισία, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του JSJ

Στο νέο τεύχος του Journal for the Study of Judaism 40:2 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Tommaso Leoni, "The Text of Josephus's Works: An Overview", 149-184

Κατά τα τελευταία χρόνια ο Φλ. Ιώσηπος και τα έργα του έχουν αποτελέσει αντικείμενο μελέτης, καμιά όμως σύγχρονη μελέτη δεν παρέχει μία συνοπτική εισαγωγή στα έργα του. Το παρόν άρθρο έχει ως στόχο να καλύψει αυτό το σημαντικό κενό εξετάζοντας τους διάφορους τύπους μαρτύρων (π.χ. τα κύρια ελληνικά χειρόγραφα, τις αρχαίες λατινικές μεταφράσεις και την έμμεση παράδοση), επάνω στους οποίους στηρίζεται το κείμενο του Ιωσήπου.

Annette Yoshiko Reed, "The Construction and Subversion of Patriarchal Perfection: Abraham and Exemplarity in Philo, Josephus, and the Testament of Abraham", 185-212

Στο διάλογο με τη σύγχρονη έρευνα για τη ρωμαϊκή έκφραση του παραδείγματος, το άρθρο εξετάζει τον τρόπο που παρουσιάζεται ο Αβραάμ μέσα σε επιλεγμένες πηγές από τον πρώτο αι. και τις αρχ. του 2ου αι. μ.Χ. Στο πρώτο μέρος του άρθρου εξετάζονται οι αναφορές στον πατριάρχη μέσα στα κείμενα του Φίλωνα και του Ιωσήπου υπό το φως της μεταμόρφωσης που υπέστησαν οι ελληνικές ιδέες για το παράδειγμα σε Ρωμαίους συγγραφείς όπως ο Πολύβιος, ο Λίγιος ή Βαλέριος Μάξιμος. Στο δεύτερο μέρος η αντιστροφή του παραδείγματος του Αβραάμ στη Διαθήκη του Αβραάμ εξετάζεται σε σχέση προς τον τρόπο που παρουσιάζονται σπουδαίες μορφές στην Apocolocyntosis και στη 10η Σάτιρα του Ιουβενάλη. Αντιδιαστέλλοντας τον τρόπο που παρουσιάζεται το παράδειγμα σε σύγχρονες ρωμαϊκές και ιουδαϊκές πηγές, το άρθρο διερευνά τον παράλληλο τρόπο κατανόησης της δύναμης του παρελθόντος και καταδεικνύει πώς ρωμαϊκά και ιουδαϊκά κείμενα υιοθέτησαν τα στοιχεία του ελληνικού πολιτισμού για για εκφράσουν νέες μορφές τοπικής περηφάνειας, εθνικής ιδιαιτερότητας και πολιτιστικής αντίστασης.

Steven Weitzman, "Warring against Terror The War Scroll and the Mobilization of Emotion", 213-241

Ενώ η παλαιότερη έρευνα επισήμανε ότι η τακτική και τα όπλα που ορίζονται στον Κύλινδρο του Πολέμου, ομοιάζουν εκείνα, που χρησιμοποιούσε ο ελληνικός και ο ρωμαϊκός στρατός, εξέφρασε επιφυλάξεις για το εάν το χειρόγραφο έδινε οδηγίες για πραγματικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, διότι το σχέδιο μάχης που προτείνει δεν έχει πρακτική εφαρμογή. Κατέληξε επομένως στο συμπέρασμα ότι το κείμενο προϋποθέτει μία σύγκρουση, η οποία στηρίζεται στην πνευματική και υπερφυσική βοήθεια. Το άρθρο επιχειρεί επανεκτίμηση του ρόλου που διαδραμάτισε ο Κύλινδρος του Πολέμου στην αρχαία ιουδαϊκή στρατιωτική πρακτική και διαβάζει το κείμενο υπό το φως των ελληνορωμαϊκών θεωριών για τον τρόπο που κανείς πρέπει να χρησιμοποιεί αποτελεσματικά το συναίσθημα στη μάχη. Στρατιωτικοί συγγραφείς, όπως ο Ξενοφών και ο Ιούλιος Καίσαρας, αναγνώριζαν την ιδέα της ψυχολογίας του στρατεύματος ως μία σημαντική παράμετρο στρατιωτικής τακτικής, η οποία μπορούσε να χειραγωγηθεί μέσω τελετουργικών και υπερφυσικών οιωνών. Ο Κύλινδρος του Πολέμου αντικατοπτρίζει αυτές τις πρακτικές με έναν τρόπο που υποστηρίζει την ανάγνωσή του ως μία παρόμοια προσπάθεια χειραγώγησης της ψυχολογίας του στρατεύματος, η οποία προκύπτει από την επίδραση και ίσως και την αντίδραση απέναντι στις ελληνορωμαϊκές στρατιωτικές πρακτικές.

Ronald Charles, "Hybridity and the Letter of Aristeas", 242-259

Το άρθρο εξετάζει πώς η σύνθετη ιδέα της υβριδικότητας, όπως αυτή αναπτύχθηκε από τον Homi K. Bhabha, μπορεί να ρίξει φως στην επιστολή Αριστέα. Μέσα στην αφήγηση αυτής της αρχαίας ιουδαϊκής ιστορίας ανακαλύπτει κανείς μία τολμηρή προσπάθεια από τη μεριά του συγγραφέα να ενσωματώσει τα καλύτερα στοιχεία των δύο πολιτισμών και τρόπων σκέψης -του Ιουδαϊσμού και του Ελληνισμού - μέσα στους οποίους ζούσε η κοινότητά του στην Αλεξάνδρεια. Με σκοπό να κατανοηθούν οι δυναμικές της υβριδικής κατάστασης, που αντικατοπτρίζει η Επιστολή Αριστέα, μέσα στην αμφισημία τους, αυτό το άρθρο υποστηρίζει ότι οι πολλαπλοί φορείς που εκπροσωπούν μία συγκεκριμένη εκδοχή της ιουδαϊκής ταυτότητας σε αυτήν την κοινωνική κατάσταση της Διασποράς μπορούν να κατανοηθούν καλύτερα μέσα από μορφές υπολογισμένων συμβιβασμών, συνετών προσχωρήσεων και εξιδανικευμένης μνήμης.

Eyal Ben Eliyahu, "The Rabbinic Polemic against Sanctification of Sites", 260-280

Ο χαρακτηρισμός ως ιερών διαφόρων τόπων στην αρχαιότητα δεν περιοριζόταν ούτε σε μία συγκεκριμένη εθνική ή θρησκευτική ομάδα ούτε σε μία συγκεκριμένη γεωγραφική τοποθεσία, αλλά μάλλον εφαρμοζόταν από μία μεγάλη ομάδα σε σχέση με διάφορες τοποθεσίες. Αντίθετα προς αυτές τις απόψεις οι ραββίνοι έκαναν σαφείς και σύντομες δηλώσεις, όσον αφορά την ιερότητα της Ιερουσαλήμ και του όρους του Ναού και αρνήθηκαν την ιδέα ύπαρξης ιερών τόπων έξω από την Ιερουσαλήμ. Οι ραββίνοι αγωνίστηκαν για το βιβλικό "ιερό όρος" καθώς επίσης και ενάντια σε τοποθεσίες που μπορούσαν να θεωρηθούν ιερές με βάση τη βιβλική αφήγηση.

Η ανακάλυψη αυτής της πολεμικής διαφωτίζει και προσφέρει μία εξήγηση για πολλά απίθανα κείμενα στην πρώιμη ραββινική γραμματεία, τα οποία μειώνουν την αξία των υψηλών τόπων και των "τόπων μνήμης" στη γη του Ισραήλ. Τα παραδείγματα, τα οποία προέρχονται από διάφορα στρώματα της πρώιμης ραββινικής γραμματείας, αποκαλύπτουν μία εκπληκτική συμφωνία των ραββίνων σε αυτό το ζήτημα.

Το νέο τεύχος του Ricerche storico bibliche

Στο νέο τεύχος του Ricerche storico bibliche 21:1 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• Gian L. Prato, "Religione biblica e religione storica dell'antico Israele : le aporie della ricerca e la metodologia del confronto", 5-23
• Francesco Cocco, "Il processo di centralizzazione delle istituzioni religiose e culturali", 25-36
• Ida Oggiano, "Spazio sacro e architettura religiosa : l'archeologia e la centralizzazione del culto", 37-54
• Paolo Merlo, "Il profetismo nel Vicino Oriente antico : panoramica di un fenomeno e difficoltà comparative", 55-83
• Maria G. Biga, "La diffusione del culto aniconico nel Mediterraneo orientale e nel mondo semitico-occidentale dal III al I millennio a.C.", 99-121
• Jean L. Ska, "La Legge come strumento di comunicazione divina e controllo istituzionale : Mosè lo scriba e il libro della Legge", 123-144
• Flavio DallaVecchia, "Un dio esclusivo e un popolo suo : giustificazione teologica di un'identità etnico-religiosa", 145-167
• Riccardo Contini, "Gli ebrei di Elefantina : un esempio emblematico di religione non biblica", 169-195
• Claudio Balzaretti, "La storiografia maccabaica come primo esempio storico di una religione 'biblica'", 197-238

Ένα άρθρο για την κοινωνική γλωσσολογία και την ερμηνεία της Αγίας Γραφής

Στο ιστολόγιο BiblicalStudies.org.uk έχει αναρτηθεί ένα άρθρο του Peter Cotterell για την εφαρμογή της κοινωνικής γλωσσολογίας στην ερμηνεία της Αγίας Γραφής. Ως παράδειγμα χρησιμοποιεί την περικοπή της συνομιλίας του Ιησού με τον Νικόδημο στο κατά Ιωάννην ευαγγέλιο (πατώντας επάνω στον τίτλο θα βρεθείτε στο αρχείο pdf):

Peter Cotterell, "Sociolinguistics and Biblical Interpretation," Vox Evangelica 16 (1986): 61-76.

Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Rüdiger Bartelmus

Από τον εκδοτικό οίκο Ugarit κυκλοφορεί συλλογικός τόμος προς τιμήν του καθηγητή Rüdiger Bartelmus. 24 ειδικοί τιμούν τα 65α γενέθλια του καθηγητή της Π.Δ. R. Bartelmus. Η θεματολογία του τόμου περιλαμβάνει μελέτες αφιερωμένες στον Ιερεμία, τον Ησαΐα και τονΙώβ. Γλωσσολογικές μελέτες επικεντρώνονται στις υπερβολές στα εβραϊκά και στο περίφημο εβραϊκό ρήμα hishtahaweh. Οι πολιτισμικές μελέτες εξετάζουν τη ζωη και το θάνατο των παιδιών στην αρχαία Παλαιστίνη και την Εγγύς Ανατολή και τις βιβλικές αντιλήψεις για τον παράδεισο. Κάποιες μελέτες ασχολούνται με τη μουσική ιστορία της Π.Δ. και τη μουσική της πρόσληψη στη σύγχρονη εποχή.

Sprachen - Bilder - Klänge : Dimensionen der Theologie im Alten Testament und in seinem Umfeld ; Festschrift für Rüdiger Bartelmus zu seinem 65. Geburtstag, (ΑΟΑΤ 359)

Münster : Ugarit-Verlag 2009

ISBN 978-3-86835-017-3

84 ευρώ

Περιεχόμενα βιβλίου

• Klaus Baltzer, "Das Rätsel der Sphinx - eine weibliche Sphinx?", 1-10
• Dietrich Walter, "'Le roi David'" : ein modernes Oratorium und seine biblische Vorlage", 11-21
• Fischer, Georg: "'Der Fels' : Beobachtungen im Umfeld einer theologischen Metapher", 23-33
• Friedhelm Hartenstein, "Orte des Ursprungs und der Erneuerung : altorientalische und biblische Paradiesvorstellungen", 35-48
• Ulrich Hübner, "Sterben, überleben, leben : die Kinder und der Tod im antiken Palästina", 49-73
• Ernst Jenni, "Sprachliche Übertreibungen im Alten Testament", 75-88
• Jörg Jeremias, "JHWH - ein Gott der 'Rache'", 89-104
• Christiane Karrer-Grube, "Von der Rezeption zur Redaktion : eine intertextuelle Analyse von Jeremia 33,14-26", 105-121
• Manfred Krebernik -Uwe Becker, "Beobachtungen zu Jesaja 8,1-8", 123-137
• Jutta Krispenz, "Namen im Jeremiabuch : ein Vergleich zwischen Jer 1-10 und Jer 26-35", 139-153
• Thomas Krüger, "Schöpfung und Sabbat in Genesis 2,1-3", 155-169
• Augustin R. Müller, "Qoh 12,6 - die Ambivalenz des menschlichen Lebens", 171-181
• Wolfgang Orth, "König Antiochos und die energeia des Baalshamin von Baitokaike", 183-192
• Anja Pistor-Hatam, "'Die Wallfahrt nach Karbala' ist kein touristischer Ausflug' : zum richtigen Verhalten beim Besuch der schiitischen heiligen Stätten im Irak", 193-212
• Robert Rollinger - Josef Wiesehöfer, "Königlicher Haushalt, Residenz und Hof : der persische König und sein Palast ; auch ein Beitrag zur Umwelt des Alten Testaments", 213-225
• Christian Rose, "Anfang und Ende des Deuteronomiums", 227-239
• Udo Rüterswörden, "Das Deuteronomium im Lichte epigraphischer Zeugnisse", 241-256
• Aaron Schart, "Totenstille und Endknall : ein Beitrag zur Analyse der Soundscape des Zwölfprophetenbuchs", 257-274
• Annette Schellenberg, "'Esther' : exegetisch-theologische Beobachtungen zur Rezeption des biblischen Stoffs bei Georg Friedrich Händel", 275-293
• Klaus Seybold, "Zum Textprofil des 51. Psalms", 295-304
• Herbert Specht, "Die Gestalt des Ruben in der Josefserzählung", 305-320
• Helmut Utzschneider, "'... jetzt aber hat mein Auge dich gesehen' (Hi 42,5) : das Hiobbuch in ästhetisch-theologischer Perspektive", 321-338
• Hans G. von Mutius, "Einige Pentateuchtextvarianten im Midrasch ha-Gadol des David ben Amram aus Aden (13.Jh.)", 339-349
• Thomas Willi, "Evokation und Bekenntnis : Art und Ort der chronistischen Vokal- und Instrumentalmusik", 351-361
• Ina Willi-Plein, "hištahawa - Ehrenbezeugung oder Proskynese? : pragmatische Zugänge zur Bedeutung eines etymologisch umstrittenen hebräischen Verbs", 363-377
• "Publikationsliste Rüdiger Bartelmus bis 2008", 379-385

Πρόσκληση για συμμετοχή σε συνέδριο με θέμα με την οικογένεια στον αρχαίο κόσμο

Από το ιστολόγιο Research News in Late Antiquity πληροφορούμαστε τη διοργάνωση του 5ου συνεδρίου ARACHNE με τον τίτλο: "Oikos - Familia: The Family in the Ancient Greco-Roman World". Το συνέδριο διοργανώνεται από κοινού από τα πανεπιστήμια του Gothenburg (Σουηδία) και Birmingham (Μεγάλη Βρετανία). Το συνέδριο θα λάβει χώρα στο διάστημα 5-7 Νοεμβρίου 2009.

Η θεματολογία του συνεδρίου θα είναι:

-Δομές της οικογένειας και σχέσεις στην περίοδο 500 π.Χ. έως 500 μ.Χ. (αρραβώνας, γάμος, διαζύγιο, γονείς και παιδιά, θετοί γονείς, δυναστείες, πρόγονοι, ρόλοι των φύλων μέσα στην οικογένεια, οικιακή οικονομία κτλ.)

-Νέες κατευθύνσεις στη μελέτης της οικογένειας κατά την αρχαιότητα

Περιλήψεις των εισηγήσεων (μέχρι 300 λέξεις) θα πρέπει να αποσταλούν μέχρι τις 15 Ιουνίου 2009 στη διεύθυνση: Arachne, University of Gothenburg, Department of Historical Studies, Box 200, SE 405 30 Gothenburg, Sweden

Συμμετοχή στο συνέδριο: 70 ευρώ για τους μη ομιλητές, 60 ευρώ για τους ομιλητές και 30 ευρώ για τους φοιτητές.

Ο Ιησούς ως ευεργέτης

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Mohr Siebeck ένα νέο βιβλίο, το οποίο προσεγγίζει κριτικά το ερώτημα, το οποίο συχνά τίθεται στην έρευνα, εάν ο Ιησούς παρουσίασε τον εαυτό του κατά τη δημόσια δράση του (διδασκαλία, θαύματα) ως ευεργέτη:

Jonathan Marshall, Jesus, Patrons, and Benefactors. Roman Palestine and the Gospel of Luke, (WUNT II 259), Mohr Siebeck, Tübingen: 2009

ISBN 978-3-16-149901-2

74 ευρώ

Περιγραφή εκδοτικού οίκου

Χρησιμοποίησε ο Ιησούς την ιδέα της ρωμαϊκής πατρωνείας και παρουσίασε τον εαυτό του ως ευεργέτη; Οι μελέτες για τον ιστορικό Ιησού χρησιμοποιούν συχνά τέτοιους χαρακτηρισμούς, όταν περιγράφουν τον Ιησού. Με τη βοήθεια των ιστορικών μελετών ο συγγραφέας εξετάζει κριτικά αυτές τις απόψεις. Πρώτον παρουσιάζει συνολικά τις σημαντικότερες αρχαιολογικές και ιστορικές μαρτυρίες, που έχουν κάποια σημασία για την Παλαιστίνη του 1ου αι. μ.Χ. Στη συνέχεια εξετάζει τον τρόπο που παρουσιάζει τον Ιησού το κατά Λουκάν ευαγγέλιο και μάλιστα σε τρεις περικοπές (6,17-38. 14,1-24. 22,14-34). Το γεγονός ότι ο Λουκάς δεν ενδιαφέρεται για την ιδέα της πατρωνείας και αποφεύγει να χρησιμοποιήσει τον όρο "ευεργέτης" / "ευεργεσία", όταν περιγράφει τον Ιησού, συμφωνεί με τα ευρήματα από την Παλαιστίνη και με τη μαρτυρία των γραπτών πηγών.

Α.Τ.: Το θέμα που προσεγγίζει η συγκεκριμένη μελέτη είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον. Δεν έχω ακόμη παραλάβει το βιβλίο, αλλά θεωρώ ότι ίσως θα έπρεπε να γίνει μία διάκριση στον τρόπο που ο ίδιος ο Ιησούς παρουσίαζε τον εαυτό του και στον τρόπο που τα κείμενα των ευαγγελίων (τα οποία έχουν υπόψη τους ένα συγκεκριμένο ακροατήριο) αλλά και το ίδιο το ακροατήριο (το οποίο έχει ένα συγκεκριμένο πολιτισμικό υπόβαθρο) αντιλαμβανόταν τους λόγους και τα έργα του Ιησού που παραδίδονται στα ευαγγελικά κείμενα. Έπειτα το γεγονός ότι δε χρησιμοποιούνται οι συγκεκριμένοι όροι "ευεργέτης"/"ευεργεσία", δε μπορεί από μόνο του να αποτελέσει απόδειξη, διότι την ίδια στιγμή στο κείμενο του Λουκά βρίσκουμε άλλους όρους και παραστάσεις που συνδέονται με την έννοια της ευεργεσίας: π.χ. χάρις, αντικαλώ, ανταπόδωσις, δείπνο κτλ.). Έπειτα θα ήταν καλό να εξετάσει κανείς και την παρουσίαση του Ιησού ως ευεργέτη όχι μόνο στους λόγους του (και τα τρία κείμενα που εξετάζονται στην εργασία είναι διδασκαλίες και λόγοι του Ιησού) αλλά και στα θαύματά του (βλ. για παράδειγμα τον τρόπο που παρουσιάζεται ο Ιησούς στο θαύμα του χορτασμού στο κατά Λουκάν ευαγγέλιο).

Επιστημονικό συμπόσιο για τον θεό Διόνυσο

Στο Βερολίνο και ειδικότερα στο Pergamonmuseum (Theodor-Wiegand-Saal, Pergamonmuseum, Am Kupfergraben 5, 10117 Berlin-Mitte) θα λάβει χώρα κατά το διάστημα 25-28 Μαρτίου 2009 επιστημονικό συμπόσιο με θέμα: "Ein differenter Gott? Dionysos im Kontext des antiken Polytheismus". Ειδικοί επιστήμονες από 8 χώρες θα συζητήσουν την πολυμορφία του θεού κατά την αρχαιότητα αλλά και την διατήρηση κάποιων στοιχείων της λατρείας του μέχρι και σήμερα, την παρουσία του θεού στην καθημερινή ζωή και στη λατρεία από την κλασσική μέχρι και την ελληνιστική και ρωμαϊκή εποχή.

Για να διαβάσετε το πρόγραμμα και για περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με το συμπόσιο, πατήστε εδώ.

(Φωτο: Ο θεός Διόνυσος κρατώντας κάνθαρο και σταφύλι. Αττικός ερυθρόμορφος αμφορέας, 490-480 π.Χ., από το Vulci της Ιταλίας)