Codex Complutensis I

Στο ιστολόγιο του Mark Goodacre διαβάζουμε την είδηση για τον εντοπισμό από δύο ερευνητές του ITSEE microfilms του κατεστραμμένου σήμερα κατά πολύ λατινικού Codex Complutensis Ι. Οι φωτογραφίες των σελίδων του χειρογράφου σχεδιάζεται σύντομα να ψηφιοποιηθούν και να είναι προσβάσιμα στο κοινό στην ιστοσελίδα Virtual Manuscript Room του Πανεπιστημίου του Birmingham. Για να διαβάσετε τη σχετική ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του ITSEE, πατήστε εδώ.

Στο τρέχον τεύχος του Theoforum / In the current issue of Theoforum

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Theoforum 40:2 (2009) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

• Walter Vogels, "Caïn bâtit Hénok-ville (Gn 4,17) : la ville dans la Bible", 161-183
• Jean J. Lavoie, "De l'exégèse historico-critique à l'herméneutique queer : analyse de Qohélet 4,9-12", 185-209
• Pierre Auffret, "Nouvelle étude structurelle du Psaume 19", 211-223

Το νέο τεύχος του Revue de Qumran / The current issue of Revue de Qumran

Στον νέο τεύχος του Revue de Qumran 24:3 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• Dries de Crom - Elke Verbeke, - Reinhart Ceulemans, "A Hebrew-Greek index to 8HevXIIgr", 331-349
• Brian P. Gault, "The fragments of "Canticles" from Qumran : implications and limitations for interpretation", 351-371
• Henryk Drawnel, "Between Akkadian tupšarrutu and Aramaic SPR : some notes on the social context of the early Enochic literature", 373-403
• Ingo Kottsieper, "'WT und RV : ein Beitrag zum hebräischen Lexikon und zum Verhältnis von CD zu 1QS", 405-419
• Liora Goldman, "Dualism in the 'Visions of Amram'", 421-432
• Émile Puech, "L'épigraphie de Qumrân : son apport à l'identification du site", 433-440
• Paul Heger, "Qumranic marriage prohibitions and rabbinic equivalents", 441-451
• Gregor Geiger, "'dagîm' (1QIsa a 15:11) : Fischer", 453-456

Αρχαιολογικά ευρήματα - Ισραήλ 2010 / Archaeological findings - Israel 2010

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation έχει αναρτηθεί ένα κείμενο του Stephen Gabriel Rosenberg (W.F. Albright Institute of Archaeological Research, Ιερουσαλήμ), στο οποίο παρουσιάζονται τα σημαντικότερα ευρήματα από τις ανασκαφές του τρέχοντος έτους στο Ισραήλ. Μεταξύ τους ξεχωρίζουμε τις κυψέλες που βρέθηκαν στο Tel Rehov και χρονολογούνται γύρω στο 900 π.Χ., το μεταλλικό αντικείμενο που συγκρατούσε τροχό αρχαίου άρματος (σε αυτό αναφερθήκαμε σε παλαιότερη ανάρτηση), το χρυσό νόμισμα Αντωνίνου Πίου με παράσταση του αυτοκράτορα που βρέθηκε στη Βηθσαϊδά και το θραύσμα πινακίδας με σφηνοειδή γραφή του 14ου αι. και προέρχεται από την Ιερουσαλήμ. Για να διαβάσετε το σχετικό κείμενο, πατήστε εδώ.

Το μέλλον της βιβλικής εξήγησης / The future of Bible exegesis

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation αναρτήθηκε σήμερα ένα σύντομο κείμενο του Jim West, ο οποίος συζητά το μέλλον της βιβλικής εξήγησης, διαπιστώνει την ανεπάρκεια της ιστορικοκριτικής μεθόδου να οδηγήσει σε ικανοποιητική εξήγηση της Αγίας Γραφής και προτείνει ως εναλλακτική ερμηνευτική προσέγγιση τη θεολογική ερμηνεία. Καλεί μάλιστα στην επιστροφή στις ρίζες της βιβλικής παράδοσης (που στη δική του περίπτωση είναι φυσικά οι Μεταρρυθμιστές Καλβίνος, Λούθηρος και Ζβίγγλιος). Για να καταστήσει μάλιστα σαφή τη θέση του παρουσιάζει και κάποια ερμηνευτικά παραδείγματα.

[Α.Τ. Το πρόβλημα της ερμηνευτικής των βιβλικών κειμένων παραμένει φυσικά πάντοτε επίκαιρο. Οπωσδήποτε όσα επισημαίνει ο J. West σχετικά με το αδιέξοδο της ιστορικοκριτικής μεθόδου είναι σε γενικές γραμμές αληθινά. Σϊγουρα δεν έχουμε καταλήξει σε ασφαλή συμπεράσματα για το συνοπτικό πρόβλημα, δεν καταφέραμε ακόμη να εντοπίσουμε τις κοινότητες που κρύβονται πίσω από κάθε κείμενο της Κ.Δ., για να μιλήσω για τον τομέα της Κ.Δ. Όμως από την άλλη κανείς δε μπορεί να αμφισβητήσει ότι η ιστορικοκριτική μέθοδος προσέγγισης των κειμένων παρά την αυστηρότητα και τη στεγνή παράθεση γεγονότων που την χαρακτηρίζουν εξακολουθεί να αποτελεί ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για κάθε ερευνητή και σίγουρα ακόμη κι αν πολλά από τα προβλήματα παραμένουν άλυτα, άνοιξε παράθυρα στον κόσμο των κειμένων της Κ.Δ. και συνέβαλε στην καλύτερη κατανόησή τους. Αυτό που κανείς σήμερα διαπιστώνει και το οποίο ουσιαστικά είναι αποτέλεσμα της ίδιας της μεθόδου είναι ότι δεν μπορεί να αποτελέσει το μοναδικό και απόλυτο εργαλείο, ότι δεν υπάρχουν σίγουρα εύκολες και προφανείς απαντήσεις στα ερωτήματά μας, ότι πιθανόν είναι πολύ περισσότερα αυτά που δε γνωρίζουμε και δε θα μάθουμε ποτέ από εκείνα που μπορούμε να μάθουμε. (Άλλωστε ποια μέθοδος θα μπορούσε να διεκδικήσει για τον εαυτό της ότι διαθέτει το κλειδί που μπορεί να ξεκλειδώσει όλες τις πόρτες του κειμένου;). Τα κείμενα της Αγίας Γραφής είναι βέβαια κείμενα που προέρχονται από μία συγκεκριμένη ιστορική στιγμή και αυτό που γνωρίζουμε πλέον είναι την αδυναμία να αναπαραστήσουμε με ακρίβεια το παρελθόν και τις συνθήκες μέσα στις οποίες γεννήθηκαν τα κείμενά μας. Δε διαθέτουμε πλέον την αισιόδοξη βεβαιότητα του ιστορικισμού ή και της μορφοϊστορικής σχολής ότι μπορούμε να γνωρίζουμε ποια κοινότητα βρίσκεται πίσω από κάθε λογοτεχνική μορφή του κειμένου. Δεν είμαστε ακόμη βέβαιοι ποια είναι η σχέση μεταξύ προφορικής / γραπτής παράδοσης, ευαγγελιστή και κοινότητας. Από την άλλη όμως τα κείμενα της Κ.Δ. ως καταγραφή της εμπειρίας της πρώτης κοινότητας κι επομένως ως μέρος της ζωντανής παράδοσης της Εκκλησίας γίνονται σε κάθε εποχή αντικείμενο βιωματικής οικειοποίησης και πρόσληψης. Και γι' αυτό δεν είναι αρκετή η ιστορικοκριτική μέθοδος. Επομένως η παρατήρηση του J. West είναι κατά τη γνώμη μου επιτυχής. Ο συνδυασμός της ιστορικοκριτικής μεθόδου (κι όσων γεννήθηκαν από αυτήν) με περισσότερο συγχρονικές προσεγγίσεις του κειμένου αλλά και με την ιστορία της πρόσληψης του βιβλικού κειμένου μέσα στην πορεία της Εκκλησίας, ίσως είναι μία ικανοποιητική απάντηση στο πρόβλημα. Μέσα σε αυτήν την προβληματική η πατερική ερμηνευτική παράδοση είναι απαραίτητη βοηθός. Μία αναδρομή όμως στους Πατέρες όχι με τη μορφή μίας δουλικής παράθεσης πατερικών χωρίων (συχνά στη μορφή μίας catena) αλλά ως δημιουργική αξιοποίηση του προηγούμενου πατερικού λόγου ως μέρους της παράδοσης της Εκκλησίας. Άλλωστε, όπως έγραφε ο αείμνηστος καθηγητής μας Ν. Ματσούκας, Αγία Γραφή και Πατέρες αποτελούν τους εύχυμους καρπούς της εκκλησιαστικής εμπειρίας και παράδοσης. Θεωρώ επομένως ότι φωνές, όπως αυτές του J. West, οι οποίοι ας σημειωθεί ότι πληθαίνουν στον ευαγγελικό χώρο, απλώνουν γέφυρες συνάντησης ανατολικής και δυτικής ερμηνευτικής παράδοσης.]

Για να διαβάσετε το κείμενο του J. West, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του ZNW / The current issue of ZNW

Στο τρέχον τεύχος του Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft 101:2 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• Andreas Lindemann, "ZNW Jahrgang 100", 159-173
  
• Heinz W. Kuhn, "Betsaida und et-Tell in frührömischer Zeit : historische, archäologische und philologische Probleme einer als Wirkungsstätte Jesu angenommenen Ortslage (Teil 2)", 174-203
• Eduard Lohse, "Christuskerygma und Verkündigung Jesu im Markusevangelium", 204-222:
  
• Dietrich A. Koch, "The quotations of Isaiah 8,14 and 28,16 in Romans 9,33 and 1Peter 2,6.8 as test case for Old Testament quotations in the New Testament", 223-240
  
• Andries B. DuToit, "'Ta pros ton theon' in Romans and Hebrews : towards understanding an enigmatic phrase", 241-251
  
• Manuel Vogel, "Die Kreterpolemik des Titusbriefes und die antike Ethnographie",
  252-266
• Peter Nagel, "Papyrus Oxyrhynchus 654,1-5 und der Prolog des Thomasevangeliums", 267-293
  
• Gerd Häfner, "Ein übereinstimmendes Falschzeugnis - zur Auslegung von Mt 26,61", 294-299
  
• Erich Gräßer, "Georg Eichholz : Neutestamentler zwischen Barth und Bultmann", 300-306

Το νέο τεύχος του Henoch / The current issue of Henoch

Το τρέχον τεύχος του Henoch 32:1 (2010) είναι αφιερωμένο στη συμβολή Γάλλων ερευνητών στη μελέτη του αρχαίου Ιουδαϊσμού και αρχέγονου Χριστιανισμού:

Theme Section: Ancient Judaism and Christianity in Their Greco Roman Context: French Perspectives (ed. French Editorial Board)

• Emiliano Rubens Urciuoli, "'Ein Erratischer Block': The Pre-Jesuanic and the Pre-Christian Exegesis of Isaiah 53"
  
• Ida Fröhlich, "Theology and Demonology in Qumran Texts"
  
• Alexander Kulik, "Apocalyptic Message and Method: The Case of 3 Baruch"

To νέο τεύχος του Bibel u. Kirche / The new issue of Bibel u. Kirche

Το νέο τεύχος του Bibel u. Kirche 65:3 (2010) είναι αφιερωμένο στην προς Ρωμαίους επιστολή:

• Marlis Gielen, "Der Römerbrief : ein systematisch-theologisches Lehrschreiben ohne Situationsbezug?", 126-131
• Peter Lampe, "Juden und Christen in Rom : sozialhistorische Aspekte", 132-136
• Michael Theobald, "Welcher Schlüssel passt zum Römerbrief? : große Theologen des 20. Jh. zur Brieferöffnung Röm 1,1-17", 138-146
• Moisés Mayordomo-Marín, "Ambivalente Gerechtigkeit : der Römerbrief als offener Text", 148-153
• Luise Schottroff, "'Wir bestätigen die Geltung der Tora' (Röm 3,31) : die toratreue Völkerkirche nach dem Brief des Paulus an die Gemeinde in Rom",154-158
• Friedrich W. Horn, "Paulus und Jerusalem : die Geschichte eines spannungsvollen Verhältnisses im Römerbrief", 160-164
• Micha Brumlik, "Paulus - ein Grieche? Ein Grieche! : warum die Quelle der Rechtfertigungstheorie nicht biblisch, sondern platonisch ist", 165-168
• Jens Schröter, "Der Glaube an Jesus Christus und die Rettung Israels : Aspekte der Wirkungsgeschichte des Römerbriefes", 169-173
• Thomas Schumacher, "Vollendung der Auslegung : Anmerkungen zur Übersetzung des Römerbriefs", 174-176

EABS - SBL International Meeting, Tartu Εσθονία (4) / EABS - SBL International Meeting, Tartu Estonia (4)

Έχοντας γυρίσει αισίως στην πατρίδα από τη ζεστή αλλά όμορφη Εσθονία θα σας παρουσιάσω σήμερα τις περιλήψεις των εισηγήσεων που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της δικής μου ερευνητικής ομάδας με τον τίτλο "Graeco-Roman World" . Ήταν μία συνεργασία μεταξύ της Εuropean Assocation of Biblical Studies (EABS) και της Society of Biblical Literature (SBL). Η συνεδρία χωρίστηκε σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος τα θέματα είχαν περισσότερο να κάνουν με το ιδιαίτερο θέμα της ερευνητικής ομάδας της EABS που φέτος ήταν, όπως ήδη γνωρίζετε από παλαιότερες αναρτήσεις η οικογένεια και η φιλία ως πραγματικότητα και μεταφορά στον ελληνορωμαϊκό κόσμο και στην Κ.Δ. (Family and Friendship as Reality and Metaphor in the Graeco-Roman World and in the New Testament).

H πρώτη εισήγηση ήταν της Karin Neutel (Rijksuniversiteit Groningen) και θέμα της ήταν οι μεικτοί γάμοι στην κοινότητα της Κορίνθου ("Married to an Unbeliever: Religious Choice and Family Ties According to Paul"). Η ομιλήτρια ασχολήθηκε με τις σχετικές μαρτυρίες από την Α΄ Κορ, από όπου φαίνεται σαφώς ότι ο Παύλος αναφέρεται σε θρησκευτικά μεικτές ομάδες. Ο Παύλοε ενθαρρύνει τους χριστιανούς άνδρες και γυναίκες να παραμείνουν παντρεμένοι με τους / τις εθνικούς συζύγους τους και να ζήσουν έτσι σε οίκους που συναπαρτίζονταν από χριστιανούς και εθνικούς. Αυτή η θέση του Παύλου είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. Ο Παύλος φαίνεται να υιοθετεί μία πολύ ρεαλιστική αποδοχή των μεικτών γάμων και η θέση του αποτελεί μία από τις διαφορετικές στάσεις του αρχέγονου Χριστιανισμού απέναντι στην οικογένεια. Επιπλέον το έμμεσο μήνυμα ότι ο σύζυγος και η σύζυγός του μπορούν να επιλέξουν διαφορετικές θρησκείες ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλο μπορεί να έχει μία ιδιαίτερη σημασία για την οικογένεια του σήμερα. Στη συζήτηση, που ακολούθησε, επισημάνθηκε ότι αυτή η στάση του Παύλου ίσως συνδέεται άμεσα με τις εσχατολογικές προσδοκίες του και τη βεβαιότητα για την επερχόμενη προσδοκία.

Η δεύτερη εισήγηση ήταν η δική μου και θέμα της ήταν ο ελληνορωμαϊκός τόπος της φιλίας στο κατά Λουκάν ευαγγέλιο ("The Greco-Roman Topos of Friendship in the Gospel of Luke"). Στο πρώτο μέρος της εισήγησης συζήτησα σε επίπεδο πηγών και σύνταξης των χωρίων του κατά Λουκάν που αναφέρονται άμεσα και έμμεσα στη φιλία. Από αυτή την ανάλυση προκύπτει ότι στο κείμενο του κατά Λουκάν υπάρχει μία τάση ο συγγραφέας να προσθέτει την αναφορά σε φίλους ακόμη κι όταν οι πηγές του δεν έχουν μια τέτοια αναφορά. Επειδή όμως είναι σήμερα αδύνατο πλέον να γνωρίζουμε τι προέρχεται από τις πηγές και τι από κάποια συντακτική φάση του ευαγγελίου ή τον ίδιο τον ευαγγελιστή, προτείνεται μία περισσότερο συγχρονική προσέγγιση του κειμένου, όπου αντιμετωπίζεται το κείμενο ως τελικό αποτέλεσμα στο οποίο ο συγγραφέας επιλέγει να προσθέσει ή να διατηρήσει τις αναφορές σε φίλους. Για να κατανοηθεί η σημασία των φίλων στο κατά Λουκάν στο δεύτερο μέρος παρουσίασα βασικές πτυχές της φιλίας στον ελληνορωμαϊκό κόσμο. Αντίθετα από ό,τι συνήθως γίνεται στηρίχθηκα κυρίως σε παπύρους, επιγραφές , μύθους, παροιμίες και γνώμες των πρώτων αιώνων μ.Χ., οι μαρτυρίες των οποίων μας δίνουν μία εικόνα αρκετά διαφορετική από εκείνη των φιλοσοφικών κειμένων της εποχής. Πρόκειται για μία περισσότερο ρεαλιστική εικόνα η οποία φαίνεται να αποτελεί το υπόβαθρο των σχετικών περικοπών του Λουκά. Στοιχεία αυτής της εικόνας δίνουν τη δυνατότητα να κατανοηθούν τα σχετικά με τους φίλους χωρία του ευαγγελίου και να δοθεί μία νέα ερμηνεία σε κάποια από αυτά. Στη συζήτηση που ακολούθησε το ενδιαφέρον επικεντρώθηκε στην πιθανή σχέση φιλίας και πατρωνείας και ποια στοιχεία της εικόνας της φιλίας μέσα στα κείμενα που παρουσιάστηκαν στην εισήγησημ είναι ρωμαϊκά και ποια ελληνικά.

Η επόμενη εισήγηση ήταν του Valeryi Alikin (St. Petersburg Christian University) o οποίος ασχολήθηκε με τις πρωινές συνάξεις των χριστιανών μέσα το πλαίσιο του ελληνορωμαϊκού κόσμου ("The Morning Gathering of Christians in the Context of the Graeco-Roman World"). O ομιλητής συζήτησε τις μαρτυρίες για τις πρωινές συνάξεις των χριστιανών κυρίως κατά το 2ο αι. Τέτοιες πρωινές λατρευτικές συγκεντρώσεις δεν ήταν κάτι το ασυνήθιστο. Αρχαιολογικές και φιλολογικές μαρτυρίες βεβαιώνουν την ύπαρξη τέτοιων συνάξεων και σε άλλες λατρείες. Αυτές οι χριστιανικές συναντήσεις αποτελούν τον αντίλογο λοιπόν σε ανάλογες συναντήσεις των εθνικών. Παραμένει ωστόσο ανοικτό το ζήτημα γιατί οι χριστιανοί της Βιθυνίας προτίμησαν την Κυριακή για αυτές τις λατρευτικές τους συγκεντρώσεις. Η συζήτηση στη συνέχεια επικεντρώθηκε στο πρόβλημα της μέτρησης των ημερών και του χρόνου κατά την αρχαιότητα, καθώς ο ομιλητής στην εισήγησή του υποστήριξε ότι η νέα ημέρα στα ευαγγέλια αρχίζει όχι από το απόγευμα της προηγούμενης αλλά από το πρωί, όταν οι άνθρωποι ξυπνούν. Η θέση του αυτή προκάλεσε μία ενδιααφέρουσα συζήτηση καθώς αναφέρθηκαν από το ακροατήριο μία σειρά από παραδείγματα της Κ.Δ. τα οποία φαίνεται να οδηγούν σε αντίθετα συμπεράσματα.
Μετά το διάλειμμα ο ομιλητής ήταν ο Daniel Johansson (University of Ediburgh), ο οποίος σύγκρινε τις ιστορίες που υπάρχουν στην αρχαία γραμματεία για τη διάβαση θάλασσας από ηγεμόνες (π.χ. Ξέρξη, Αντίοχο Δ΄, Καλιγούλα) ("The Greco-Roman Significance of Walking on the Water"). O ομιλητής ξεκίνησε από την παρατήρηση της Adela Yabro Collins ότι πίσω από την περιγραφή του περίπατου του Ιησού επί της θαλάσσης στο Μκ 6, 45-52 κρύβονται μοτίβα γνωστά τόσο από την ιουδαϊκή όσο και από τη χριστιανική παράδοση κι ότι σαφώς αυτή η θεολογική σημασία του θαύματος είναι να τονίσει τη μεσσιανικότητα του Ιησού. Ο ομιλητής ανέπτυξε περαιτέρω αυτήν τη θέση παρουσιάζοντας μαρτυρίες από τις πηγές για συγκεκριμένους ηγεμόνες και ως σκοπό είχε να τονίσει τη θεϊκή τους ιδιότητα. Επομένως η παράσταση αυτή, γνωστή τόσο στον ιουδαϊκό όσο και στον εθνικό κόσμο, οδηγούσε τους αναγνώστες του ευαγγελίου στο συμπέρασμα της θεϊκής ιδιότητας του Ιησού. Στη συζήτηση τονίστηκε ότι η υιοθέτηση ενός τέτοιου μοτίβου πολύ πιθανόν να αποτελεί ένα στοιχείο της αντι-αυτοκρατορικής τάσης και κριτικής του κατά Μάρκον, η οποία ήδη έχει επισημανθεί από τους σύγχρονους μελετητές. Στη θέση των κυρίων της εποχής εκείνης που διεκδικούν μία θεϊκή ιδιότητα χωρίς να τους ανήκει (ας σημειωθεί ότι σε καμιά περίπτωση ηγεμόνων που πέρασαν τη θάλασσα δεν έχουμε πραγματική διάβαση), το ευαγγέλιο αντιπαραθέτει τον Ιησού που είναι πραγματικός Θεός.

Τελευταία ήταν η εισήγηση της Phylis Bird, (Garrett-Evangelical Theological Seminary) η οποία ασχολήθηκε με το θέμα της "ιερής πορνείας", το οποίο στα βιβλικά κείμενα συνδέεται με τη χαναανιτική θρησκεία ("Lucian's Last Laugh: The Origins of "Sacred Prostitution" at Byblos"). Η αρχαιότερη θύραθεν σύνδεση της ιερής πορνείας με την περιοχή γίνεται από τον Λουκιανό (2ος αι. μ.Χ.). Συγκρίνοντας τη μαρτυρία του με εκείνη του Ηροδότου, ο οποίος παρουσιάζει μία ανάλογη μαρτυρία για τη Βαβυλώνα η ομιλήτρια υποστήριξε ότι ο Λουκιανός παρωδεί το κείμενο του Ηροδότου μετατρέποντας τη Βαβυλώνα σε Βύβλο και μεταφέροντας εκεί πληροφορίες του Ηροδότου από άλλες περιοχές αποδίδοντάς τες μάλιστα στην εκεί λατρεία. Υποστήριξε επίσης ότι συχνά αγνοείται ότι η εικόνα της πορνείας σε θρησκευτική συνάφεια μέσα στα βιβλικά κείμενα είναι μεταφορά κι ότι η έννοια της "ιερής πορνείας" έτσι, όπως υποστηρίχθηκε στη Δύση, αποτελεί ουσιαστικά ιδεολογικό κατασκεύασμα της δυτικής σκέψης από το Διαφωτισμό κι εξής χωρίς να στηρίζεται ουσιαστικά σε πηγές. Η συζήτηση που ακολούθησε περιστράφηκε κυρίως γύρω από την τελευταία θέση της ομιλήτριας, η οποία έδωσε διευκρινιστικές απαντήσεις και παρουσίασε συγκεκριμένα παραδείγματα.

(Φωτ.: επιγραφή από το σπίτι όπου γεννήθηκε και έζησε ο Adolf von Harnack στο Tartu. Ο γνωστός ερευνητής σπούδασε επίσης για ένα διάστημα στο πανεπιστήμιο της πόλης).

Το τρέχον τεύχος του JSJ / The current issue of JSJ

Στο τρέχον τεύχος του Journal for the Study of Judaism 41:3 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Erkki Koskenniemi, "Philo and Greek Poets", 301-322

O τρόπος με τον οποίο ο Φίλων παραθέτει και αναφέρεται στους Έλληνες ποιητές δεν έχει ακόμη μελετηθεί συστηματικά. Σε αυτό το άρθρο ο συγγραφέας καταδιεκνύει πώς ο Φίλων συχνά παραθέτει από τον Όμηρο αλλά και από το Ησίοδο, Σόλωνα, Πίνδαρο και Θεόγνι. Γνωρίζει τους ποιητές τόσο καλά όσο κάθε Έλληνας συγγραφέας. Στις περισσότερες περιπτώσεις ο Φίλων παραθέτει τους στίχους κατά λέξη, όπως τους γνωρίζουμε από άλλες πηγές, διατηρώντας τις ιδιαιτερότητες της διαλέκτου. Ωστόσο ίσως διορθώνει τα παραθέματα θεολογικά, κάνοντας κάποιο λάθος ή αφαιρώντας ένα στίχο και κάποιες φορές ίσως γνώριζε ένα κείμενο το οποίο να διαφέρει από τη μορφή που το γνωρίζουμε σήμερα. Συχνά έξυπνα δίνει στις λέξεις ένα νέο νόημα και τις κάνει να μιλούν από μόνες τους ακολουθώντας τον τρόπο των Στωικών. Τα έργα του Φίλωνα μας επιτρέπουν ρίξουμε μία ματιά στους μορφωμένους κύκλους των Ιουδαίων της Αλεξάνδρειας. Ο Φίλων αποστήθισε ποιητές στο γυμνάσιο. Δεν έχασε την επαφή του μαζί μετά τα νεανικά του χρόνια αλλά τους χρησιμοποιούσε για τη δική του ψυχαγωγία και των φίλων του σε όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Daniel Boyarin, "Beyond Judaisms: Metatron and the Divine Polymorphy of Ancient Judaism", 323-365

Ο συγγραφέας στο παρόν άρθρο αποπειράται να συνδυάσει σχετικές και γνωστές ερωτήσεις στην ιστορία του Ιουδαϊσμού σε μία: ποιος είναι σύνδεσμος μεταξύ της ημίθεης (ή αγγελικής) μορφής που είναι γνωστή στο Ταλμούδ ως Metatron, της μορφής του αναληφθέντος Ενώχ στα βιβλία του Ενώχ (1-3 Ενώχ! ), εκείνου που ομοιάζει στον "υιό του ανθρώπου" στον Δανιήλ, του Ιησού, του Υιού του Ανθρώπου και της ραββινικής αίρεση "των δύο δυνάμεων / εξουσιών στον ουρανό"; Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι για να οδηγηθούμε σε κάποια απάντηση θα πρέπει να αναπτύξουμε μία κάπως διαφορετική προσέγγιση στη μελέτη του αρχαίου Ιουδαϊσμού. Υποστηρίζει ότι τα ραββινικά κείμενα της Ύστερης Αρχαιότητας, όταν διαβάζονται στη συνάφεια όλων των σύγχρονών τους και των αρχαιότερων κειμένων του Ιουδαϊσμού - αυτά που ορίζονται ως ραββινικά κι εκείνα που ορίζονται ως μη - παρά - ή και αντι-ραββινικά μας παρέχουν πολλές μαρτυρίες για και πληροφορίες για μία πίστη σε (και πιθανόν και τη λατρεία) σε ένα δεύτερο θεϊκό πρόσωπο μέσα ή πολύ κοντά στους λεγόμενους "ορθόδοξους" ραββινικούς κύκλους πολύ μετά την εμφάνιση του Χριστιανισμού. Μέρος των μαρτυριών γι' αυτήν τη λατρεία προέρχεται από την προσπάθεια των ραββινικών κειμένων να υποβιβάσουν αυτή τη λατρεία. Ο συγγραφέας πιστεύει ότι υπάρχει μία γραμμή εξέλιξης που οδηγεί από αυτήν τη μεταγενέστερη λατρευτική μορφή στο 3 Ενώχ της Ύστερης Αρχαιότητας, στον Ενώχ των Παραβολών του Ενώχ του 1ου αι. - γνωστών και ως Παρομοιώσεων του Ενώχ - κι έτσι στον Υιό του Ανθρώπου αυτού του του κειμένου κι ακόμη σε εκείνον που ομοιάζει τον Υιό του Ανθρώπου στο Δαν 7.

Στο τρέχον τεύχος του Feminist Theology / In the current issue of Feminist Theology

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Feminist Theology 18: 3 (2010) δημοσιεύεται μεταξύ των άλλων κι ένα άρθρο σχετικά με τα απόκρυφα και τον αρχέγονο Χριστιανισμό:

Blossom Stafaniw, "Becoming Men, Staying Women: Gender Ambivalence in Christian Apocryphal Texts and Contexts", 341-355
Το μοτίβο των γυναικών που αναλαμβάνουν ανδρικά χαρακτηριστικά ή "γίνονται " άνδρες εμφανίζεται σε αρκετά χριστιανικά απόκρυφα κείμενα. Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται οι λόγοι πίσω από αυτό το μοτίβο με όρους της πολιτισμικής συνάφειας χωρίς να αξιολογείται εάν η στάση απέναντι στις γυναίκες, την οποία μπορεί να θεωρηθεί ότι αντικατοπτρίζει αυτό το συγκεκριμένο μοτίβο, καταδεικνύει ότι οι χριστιανικές κοινότητες ήταν περισσότερο ή λιγότερο αρνητικές απέναντι στις γυναίκες από ό,τι η υπόλοιπη κοινωνία. Το μοτίβο της "μεταβολής σε άνδρα" είναι αναμενόμενο εξαιτίας της ιδιαιτερότητάς του σε σχέση με τις σύγχρονες απόψεις για το κοινωνικό φύλο και τις ρίζες του σαφώς στην ύστερη αρχαιότητα και μπορεί να αποκαλύψει τις σχετικές κοινωνικές και πολιτισμικές υποθέσεις σχετικά με τη σχέση μεταξύ κοινωνικού φύλου και πνευματικής αυθεντίας που κρύβεται πίσως από την εμφάνισή του στα απόκρυφα κείμενα. Αυτές οι υποθέσεις με τη σειρά τους εξηγούν γιατί το μοτίβο δηλώνει αμφισημία παρά ισότητα ή ουδετερότητα.

Ένα νέο άρθρο στο τρέχον τεύχος του HTS / A new article in the current issue of HTS

Στην ηλεκτρονική σελίδα του τρέχοντος τεύχος του HTS Teologiese Studies 66:1 (2010) αναρτήθηκε ένα ακόμη άρθρο βιβλικού ενδιαφέροντος (σε μορφή pdf):

Craig S. Keener, "Cultural comparisons for healing and exorcism narratives in Matthew’s Gospel"
Oι αναγνώσεις του κατά Ματθαίον (και των ευαγγελίων γενικότερα) που προέρχονται από τις αναπτυσσόμενες χώρες συχνά μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα διάφορα είδη των ιστοριών, οι οποίες είναι περισσότερο ξένες στους αναγνώστες της Δύσης: ιστορίας ασυνήθιστων θεραπειών και εξορκισμοί εχθρικών πνευμάτων. Αντί να καταφύγει κανείς στην αλληγορική ερμηνεία αυτών των αφηγήσεων, πολλοί αναγνώστες του Τρίτου Κόσμου τις αντιμετωπίζουν ως μοντέλα εμπειρίας θεραπειών και σωτηρίας. Περιγραφές τέτοιων εμπειριών εμφανίζονται σε μία ευρεία κλίματα πολιτισμών. Εκτός από μία σειρά δημοσιευμένων πηγών το άρθρο συμπεριλαμβάνει και κάποιο υλικό που στηρίζεται στις συνεντεύξεις του συγγραφέα με ανθρώπους που ισχυρίζονται ότι έχουν προσωπικές εμπειρίες τέτοιας φύσης στη Δημοκρατία του Κογκό. Τέτοιες αναγνώσεις προσκαλούν σε μία προσέγγιση κάποιων ευαγγελικών αφηγήσεων με μεγαλύτερη κατανόηση από ό,τι συνήθως συμβαίνει στη Δύση.