Παρασκευή 5 Ιουνίου 2009

Χρήσιμοι ορισμοί σχετικά με τις παραβολές των ευαγγελίων

Διαβάζοντας το εξαιρετικό βιβλίο του Charles W. Hendrick, Many Things in Parables. Jesus and His Modern Critics, 2004 συνάντησα τους εξής χρήσιμους ορισμούς σχετικά με τις διάφορες λογοτεχνικές μορφές που χαρακτηρίζονται μέσα στα ευαγγέλια ως "παραβολές":

Η αφήγηση είναι μία λογοτεχνική μορφή, η οποία αφηγείται μία ιστορία (έχει δηλαδή πλοκή και χαρακτήρες) κι έχει αρχή, μέση και τέλος, π.χ. βλ. τα τρία μέρη της παραβολής του Σπορέως στο κατά Μάρκον: Μκ 4,3 (αρχή) -Μκ 4,4-7 (μέση) - Μκ 4,8 (τέλος)

Η παροιμία είναι ένα σύντομο, πυκνό λόγιο που συνοψίζει κάποια παραδοσιακή σοφή διαπίστωση της κοινότητας. Διατυπώνει αυτό που είναι σαφές και αναγνωρίζεται ως αληθινό, σωστό και πρέπον από αυτούς που συμμετέχουν στη ζωή αυτής της κοινότητας. Συχνά παροιμίες και αφορισμοί συγχέονται, επειδή αυτά τα λόγια έχουν παρόμοια "σφικτή" δομή και πυκνό νόημα.

Ένας αφορισμός είναι μια λακωνική δήλωση σχετικά με μία αρχή ή αντίληψη, η οποία δεν είναι σαφής αμέσως. Ο ακροατής ή αναγνώστης πρέπει να σκεφτεί ποιο είναι το πραγματικό νόημα αυτής της δήλωσης. Ο αφορισμός παρουσιάζεται ως παροιμία, στην πραγματικότητα όμως υπονομεύει την αποδεκτή σοφία της κοινότητας. Συχνά έχει το χαρακτήρα του παράδοξου: βλ. για παράδειγμα τα Λκ 9,60 (ἄφες τοὺς νεκροὺς θάψαι τοὺς ἑαυτῶν νεκρούς), Λκ 6,39 (μήτι δύναται τυφλὸς τυφλὸν ὁδηγῆσαι;), Μτ 10,16 (φρόνιμοι ὡς οἱ ὄφεις καὶ ἀκέραιοι ὡς αἱ περιστεραί).

H εικόνα, όπως προδίδει και η λέξη, είναι μία σειρά από λέξεις, οι οποίες περιγράφουν παραστατικά μία εμπειρία των αισθήσεων. Σκοπό έχει να βοηθήσει τον αναγνώστη / ακροατή να έχει μία "οπτική" αντίληψη των όσων διαβάζει. Βλ. για παράδειγμα τις εικόνες που χρησιμοποιεί ο Ιωάννης (ο οποίος τις ονομάζει "παροιμίαι): π.χ. ο καλός ποιμήν και τα πρόβατα, η άμπελος κτλ.

Πέμπτη 4 Ιουνίου 2009

Ένα νέο βιβλίο για την ιουδαϊκή πρόσληψη των ελληνικών μεταφράσεων της Π.Δ.

Από τον εκδοτικό οίκο Bryn Mawr κυκλοφορεί το ακόλουθο βιβλίο, το οποίο περιέχει μελέτες σχετικά με την ιουδαϊκή πρόσληψη των ελληνικών μεταφράσεων της Π.Δ. κατά την ύστερη αρχαιότητα και το Μεσαίωνα:

Nicholas de Lange, Julia G. Krivoruchko & Cameron Boyd-Taylor (εκδ.),
Jewish reception of Greek Bible versions : studies in their use in Late Antiquity and the Middle Ages, (TSMJ 23), Mohr Siebeck, Tübingen 2009
ISBN 978-3-16-149779-7
€ 99.00

Περίληψη εκδοτικού οίκου
Οι συγγραφείς των μελετών που περιέχονται στον τόμο πραγματεύονται την ιουδαϊκή πρόσληψη και χρήση των ελληνικών μεταφράσεων της Βίβλου κατά την ύστερη αρχαιότητα και μέχρι την πρώιμη σύγχρονη εποχή. Μόνο κατά τα τελευταία χρόνια η ιδέα μία τέτοιας ιουδαϊκής πρόσληψης άρχισε να κερδίζει έδαφος και ο παρών τόμος αποτελεί μία πρώτη προσπάθεια συγκέντρωσης μελετών ειδικών που προέρχονται όχι μόνο από τις βιβλικές και ιουδαϊκές σπουδές αλλά και από άλλους επιστημονικούς τομείς, όπως την επιγραφική, τη Βυζαντινή Ιστορία κτλ., οι οποίοι πραγματεύονται διάφορες πλευρές του ζητήματος. Αυτοί οι ειδικοί εξετάζουν όχι μόνον τους τρόπους που οι ελληνόφωνοι Ιουδαίοι διατήρησαν ζωντανή την παράδοση της ελληνικής Βίβλου από τα αρχαία ήδη χρόνια, αλλά επίσης τον τρόπο που αυτή αυτή η παράδοση επηρέασε και τη χριστιανική μελέτη της Βίβλου. Ανοίγουν ένα παράθυρο σε ένα ξεχασμένο κεφάλαιο της βιβλικής επιστήμης και την ίδια στιγμή ρίχνουν φως σε πλευρές της ιουδαϊκής ζωής κατά τον Μεσαίωνα.

Περιεχόμενα τόμου
  • William Horbury, "The Septuagint in Cambridge", 9-38
  • Marcos, Natalio Fernández :"Non placet Septuaginta : revisions and new Greek versions of the Bible in Byzantium", 39-50
  • James K. Aitken, "The Jewish use of Greek proverbs", 53-77
  • Philip S. Alexander, "The cultural history of the ancient Bible versions : the case of lamentations", 78-102
  • Alison Salvesen, "The relationship of LXX and the three in Exodus 1-24 to the readings of F b", 103-127
  • Silvia Cappelletti, "Biblical quotations in the Greek Jewish inscriptions of the diaspora", 128-141
  • Giuseppe Veltri, "The Septuagint in disgrace : some notes on the stories on Ptolemy in Rabbinic and medieval Judaism", 142-154
  • David Jacoby, "The Jewish Communities of the Byzantine World from the tenth to the mid-fifteenth century : some aspects of their evolution", 157-181
  • Ben Outhwaite, "Byzantium and Byzantines in the Cairo Genizah : new and old sources", 182-220
  • Saskia Dönitz, "Sefer Yosippon and the Greek Bible", 223-234
  • Patrick Andrist, "The Greek Bible used by the Jews in the dialogues "Contra Iudaeos" (four-tenth centuries CE)", 235-262
  • Timothy M. Law, "The use of the Greek Bible in some Byzantine Jewish glosses on Solomon's building campaign", 263-283:
  • Dries de Crom, "The book of Canticles in Codex Graecus Venetus 7", 287-301
  • Natalio Fernández Marcos, "Greek sources of the Complutensian Polyglot", 302-315

Ένα νέο βιβλίο για την ερμηνεία της Βίβλου στο Κουμράν

Κυκλοφορεί ένα νέο βιβλίο από τον εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck με θέμα την ερμηνεία της Βίβλου στα κείμενα του Κουμράν:

Devorah Dimant - Reinhard G. Kratz, The dynamics of language and exegesis at Qumran
, (FAT II, 35) Mohr Siebeck, Tübingen 2009
ISBN 978-3-16-149849-7
€ 54.00

Περίληψη εκδοτικού οίκου
H ανακάλυψη των χειρογράφων το Κουμράν πριν 60 χρόνια άλλαξε ριζικά τη μέχρι τότε αντίληψη για την εξέλιξη και την ερμηνεία της εβραϊκής Βίβλου. Κατέστη σαφές ότι εξέλιξη της Βίβλου και ερμηνεία της ήταν δύο αμοιβαία εξαρτώμενες διαδικασίες που άρχισαν κατά τα τελευταία στάδια της εβραϊκής Βίβλου και συνέχισαν μέχρι την τελική σύνταξη του κανόνα γύρω στα 100 μ.Χ. Καθώς τα κείμενα του Κουμράν χρονολογούνται μεταξύ του 300 π.Χ. και του 50 μ.Χ., τοποθετούνται ακριβώς στα κρίσιμα στάδια αυτών των εξελίξεων. Η πρόσφατη έκδοση όλης της συλλογής των χειρογράφων φωτίζει αυτά τα στάδια και ανοίγει νέους δρόμους κατανόησης της αρχαίας ερμηνείας της εβραϊκής Βίβλου καθώς και της δυναμικής αυτής της ερμηνείας. Οι συγγραφείς αυτού του τόμου πραγματεύονται αυτά τα ζητήματα υπό το φως του νέου υλικού. Αρκετές από τις μελέτες του τόμου ανιχνεύουν την εξέλιξη από την εσωβιβλική ερμηνεία στη συνέχειά της στα χειρόγραφρα του Κουμράν και σε άλλα αρχαία ιουδαϊκά κείμενα. Άλλες μελέτες εξετάζουν πώς διάφορες βιβλικές αφηγήσεις και μορφές ερμηνεύονται στα χειρόγραφα του Κουμράν. Η ερμηνευτική τεχνική των Pesharim, και ειδικότερα η ερμηνεία των βιβλικών προφητών, την οποία ακολουθούσαν οι αναγνώστες των κειμένων του Κουμράν. είναι τέλος το αντικείμενο δύο άρθρων του παρόντος άρθρου.

Περιεχόμενα τόμου
  • Moshé Bar-Asher, "Qumran Hebrew between biblical and Mishnaic Hebrew : a morphological study", 3-17
  • George J.: Brooke, "New perspectives on the Bible and its interpretation in the Dead Sea Scrolls", 19-37
  • Annette Steudel, "Dating exegetical texts from Qumran", 39-53
  • Ariel Feldman, "The Story of the Flood in 4Q422", 57-77
  • Reinhard G. Kratz, "Friend of God, brother of Sarah, and father of Isaac : Abraham in the Hebrew Bible and in Qumran", 79-105
  • Jan Joosten, "The interpretation of Deuteronomy 29:17-18 in the Hellenistic period : Septuagint, Qumran and parabiblical literature", 107-120
  • Devorah Dimant, "The book of Tobit and the Qumran Halakhah", 121-143
  • Ingo Kottsieper, "Look, son, what Nadab did to Ahikaros ..." : the Aramaic Ahiquar tradition and its relationship to the book of Tobit", 145-167
  • Anja Klein, "From the 'right spirit' to the 'spirit of truth' : observations on Psalm 51 and 1QS", 171-191
  • Liora Goldman, "The exegesis and structure of Pesharim in the Damascus Document", 193-202
  • Peter Porzig, "The ark of the covenant in the non-biblical texts from Qumran", 203-218

Τετάρτη 3 Ιουνίου 2009

Συνέδριο για το Κουμράν

Από το ιστολόγιο του Jim West πληροφορούμαστε ότι το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης διοργανώνει διεθνές συμπόσιο με θέμα τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας στο διάστημα 16-18 Ιουνίου 2009.
Για να διαβάσετε το πρόγραμμα, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος ZAC

Το νέο τεύχος του Zeitschrift für antikes Christentum 13:1 (2009) δημοσιεύονται οι εισηγήσεις που διαβάστηκαν στο συμπόσιο προς τιμήν του καθηγητή της Κ.Δ. Hans-Gebhard Bethge με αφορμή τη συνταξιοδότησή του. [Α.Τ.: Ο H.-G. Bathge, τον οποίο είχα τη χαρά να γνωρίσω προσωπικά στο συνέδριο για τον Ιστορικό Ιησού στην Πράγα τον Απρίλιο, είναι ειδικός στα κοπτικά χειρόγραφα και στο Γνωστικισμό και μέλος της ομάδας "Berliner Arbeitskreis für koptisch-gnostische Schriften". Ένα από τα τελευταία έργα του είναι η έκδοση και η μετάφραση των κειμένων του κώδικα Tchacos, o oποίος περιέχει μεταξύ άλλων και το ευαγγέλιο του Ιούδα]. Το συνέδριο έλαβε χώρα την 1η Νοεμβρίου 2008 στο Βερολίνο και είχε ως τίτλο του:
"Alte Texte – neue Forschungen. Der Weg des Berliner Arbeitskreises für koptisch-gnostischeSchriften".
Τα άρθρα - εισηγήσεις που δημοσιεύονται στο παρόν τεύχος του περιοδικού είναι τα εξής:

Christoph Markschies, "Carl Schmidt und kein Ende. Aus großer Zeit der Koptologie an der Berliner Akademie und der Theologischen Fakultät der Universität", 5-28
Στο άρθρο παρουσιάζεται η ζωή και το έργο του κοπτολόγου καθηγητή στο Βερολίνο Carl Schmidt (1868-1938) υπό το φως των πηγών, ανάμεσα στις οποίες συγκαταλέγεται και η αλληλογραφία του Schmidt με τον μέντορά του Adolf Harnack. Χάρη στις συνεχείς αγορές από τον Carl Schmidt νεοανακαλυφθέντων κειμένων και στην προετοιμασία κριτικών εκδόσεων άλλαξε ριζικά η εικόνα που υπήρχε μέχρι τότε για τον αρχαίο Χριστιανισμό. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τα μανιχαϊκά και άλλα γνωστικά κείμενα αλλά και για κάποια απόκρυφα, τα οποία ανακάλυψε σε κάποιες από τις επισκέψεις του στην Αίγυπτο. Οι κριτικές εκδόσεις του των νέων τότε κειμένων χαίρουν εκτίμησης μέχρι και σήμερα. Ως βοηθός στην “Berliner Kirchenväteredition” και στη συνέχεια ως καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, ο οποίος έκανε επίσης παραδόσεις στο Τμήμα Θεολογίας του Βερολίνου, ο Schmidt στήριξε τον μέντορά του Harnack.

Ursula Ulrike Kaiser, "", 29-37
H μνεία της λέξεως "perisson" (κοπτικά) στο έργο Σχετικά με την Αρχή του Κόσμου (NHC II, 5) 99,18, ερμηνεύθηκε στο παρελθόν ήταν ως "πλακούντας" (Painchaud, Layton) ή "αποβολή" (Bethge). Η συγγραφέας υποστηρίζει εδώ (Ι) ότι η συνάφεια στην οποία απαντά η λέξη "perisson" καθώς επίσης και η περιγραφή του ως μία υγρή ουσία, δεν μπορούν να συμφωνήσουν με τις παλαιότερες ερμηνείες. Θα πρέπει μάλλον να κατανοηθεί ως το αμνιακό υγρό το οποίο ρέει από τη μήτρα της εγκύου λίγο μετά τη γέννα. Οι μαρτυρίες για τη χρήση της λ. "περίσσωμα" στη γυναικολογική γραμματεία της ύστερης αρχαιότητας (Soranus) επιβεβαιώνουν αυτήν την ερμηνεία. Στο τελευταίο τμήμα του άρθρο (ΙΙΙ) διατυπώνεται η υπόθεση ότι ο συγγραφέας του κειμένου πρέπει να είναι γυναίκα, καθώς η βαθύτερη γνώση για τη γέννα καθαυτή αποτελούσε σχεδόν αποκλειστική γνώση των γυναικών και των μαιών (και κάποιων γιατρών μερικές φορές). Το δεύτερο μέρος του άρθρου συγκρίνει το απόσπασμα όπου ο Yaldabaoth δημιουργεί τους απογόνους του στο έργο Περί των Αρχών του Κόσμου με ένα απόσπασμα από την Υπόσταση των Αρχόντων, όπου οι άρχοντες προσπαθούν να δώσουν ζωή (δηλαδή πνοή) στον πρώτο άνθρωπο που κατασκεύασαν από σκόνη και υποστηρίζεται μία σχέση μεταξύ των κοπτικών λέξεων και με βάση τις λέξεις τῦφος / τυφώς.

Jens Schröter, "", 38-47
Έχοντας ως αφετηρία κάποιες σκέψεις για την ιστορία του "Berliner Arbeitskreis" ο συγγραφέας συζητά τα χαρακτηριστικά της γερμανικής μετάφρασης του Ευαγγελίου του Θωμά, η οποία υπήρξε έργο αυτής της ομάδας και εκδόθηκε στην 15η έκδοση της “Synopsis Quattuor Evangeliorum” καθώς επίσης και στη σειρά “Nag Hammadi Deutsch”. Επομένως το λόγιο 58, το οποίο αποτελεί και τον τίτλο του Συμποσίου προς τιμήν του Hans-Gebhard Bethge, έχει επιλεγεί ως παράδειγμα του παρόντος άρθρο. Μία σύγκριση με την πρώτη γερμανική μετάφραση, την οποία εκπόνησε ο Johannes Leipoldt και δημοσιεύθηκε το 1958, βοηθά να κατανοήσει κανείς τις φιλολογικές και κειμενικές επιλογές στις οποίες οδηγήθηκε η "Berliner Arbeitskreis", όταν εργαζόταν στο Ευαγγέλιο του Θωμά.

Petr Pokorný, "Die Eschatologie des Thomasevangeliums", 48-54
Το Ευαγγέλιο του Θωμά με την πνευματική του εσχατολογία αποτελεί μία αχρονική πλατωνική ερμηνεία της αρχαίας χριστιανικής πίστης. Ωστόσο στην εσωτερική του δομή ίσως ήταν και μία συνειδητή προσπάθεια να αποκαταστήσει και να ανα-παραστήσει την πραγματοποιηθείσα εσχατολογία, η οποία επετεύχθη με τη διαμεσολάβηση του αγίου Πνεύματος, όπως αυτή γινόταν κατανοητή στην αρχή. Πρόκειται για μία εμπειρία, η οποία δεν έκανε ακόμη τη διάκριση στη χριστιανική εσχατολογία μεταξύ πρώτης και δεύτερης ελεύσεως του Ιησού ως Μεσσία. Η ομάδα, που συνδέεται με το Ευαγγέλιο του Θωμά, θεωρούσε ότι αυτή η αρχαία εμπειρία ήταν η πιο αυθεντική έκφραση της πίστης και προσπάθησε να την εκφράσει με τη βοήθεια ενός πλατωνικού σχήματος.

Uwe-Karsten Plisch, "„Perlen vor die Säue“ – Mt 7,6 im Licht von EvThom 93", 55-61
Θέμα του άρθρου είναι ο διπλός κανόνας στο Μτ 7,6 υπό το φως του παράλληλου χωρίου στο Ευαγγέλιο του Θωμά 93. Αυτό το παράλληλο, το οποίο, αν και αποτελεί το πλησιέστερο παράλληλο στο Μτ 7,6, συχνά αγνοείται, έχει μία απλούστερη δομή από ό,τι το κείμενο στο Μτ 7,6. Αυτή η απλή δομή (κανόνας 1, ο οποίος ακολουθείται από την αιτιολόγησή του, στη συνέχεια κανόνας 2, ο οποίος με τη σειρά του ακολουθείται από την αιτιολόγησή του) παρέχει το ισχυρότερο επιχείρημα για να ερμηνευθεί το κείμενο στο Μτ 7,6 ως χιαστόν σχήμα. Υπό το φως του Ευαγγ. Θωμά 93, οι γνωστότερες γερμανικές και αγγλικές μεταφράσεις του Μτ 7,6 φαίνεται να έχουν αποδώσει εσφαλμένα το συγκεκριμένο χωρίο.

Judith Hartenstein, "Spekulationen über ein altes Philippusevangelium", 62–75
Υπήρχε κάποιο άλλο ευαγγέλιο που έφερε το όνομα του Φιλίππου εκτός από το γνωστό κείμενο στον Κώδικα ΙΙ,2 του Nag Hammadi; Ο Επιφάνιος και η Πίστις Σοφία φαίνεται να γνωρίζουν ένα τέτοιο κείμενο. Είναι μάλλον δύσκολο να θεωρήσει κανείς ότι οι δύο αυτοί μάρτυρες αναφέρονται στο κείμενο του Nag Hammadi, αλλά η μαρτυρία τους μπορεί πολύ καλά να συνδυασθεί με κείμενα τα οποία συνδέουν τον Φίλιππο με την παράδοση της γνωστικής παράδοσης όπως τη Σοφία του Ιησού Χριστού και την Επιστολή Πέτρου προς Φίλιππο. Επιπλέον οι Πράξεις και το Ευαγγέλιο του Ιωάννη μαρτυρούν την ύπαρξη μίας παράδοσης περί τον Φίλιππο κατά τον 1ο αι. Αυτές οι μαρτυρίες μαζί υπαινίσσονται την ύπαρξη μίας αρχαίας και συνεχώς εξελισσόμενης παράδοσης Φιλίππου, η οποία πιθανόν να άρχισε με τη διδασκαλία του Φιλίππου του Ελληνιστή, απόκτησε σημασία στους γνωστικούς κύκλους κι οδήγησε στη συγγραφή τουλάχιστον δύο ευαγγελίων που φέρουν το όνομά του.

Gerard P. Luttikhuizen, "Sethianer?", 76–86
Σε δύο σημαντικά άρθρα του Hans Martin Schenke και του "Berliner Arbeitskreis" προτάθηκε ο όρος "Σηθιανισμός" για να χαρακτηρισθεί μία εικαζόμενη ξεχωριστή ομάδα γνωστικών κειμένων. Η πρότασή του υιοθετήθηκε και αναπτύχθηκε περαιτέρω στη συνέχεια από άλλους επιστήμονες. Επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον στο Απόκρυφον Ιωάννου η παρούσα μελέτη πραγματεύεται κάποιες απόψεις αυτής της περί Σηθιανισμού θέσης: ποιος ήταν ο ρόλος που διαδραμάτισε ο Σηθ και οι Σηθιανοί σε αυτό το σημαντικό μυθολογικό κείμενο, είναι σωστό να υποθέσουμε ότι οι διδασκαλίες αυτού του κειμένου είναι ουσιαστικά προχριστιανικές και ιουδαϊκές;

Johanna Brankaer, "Der Begriff μετάνoια in gnostischen Schriften", 87–97
Στο άρθρο εξετάζεται η χρήση και η σημασία της έννοιας "μετάνοια" στα γνωστικά κείμενα. Απαντά σε σχέση με τη Σοφία, τον Σαβαώθ και την ψυχή. Εκφράζει την απομάκρυνσή τους από την τάξη της δημιουργίας και το δημιουργό της και τη μεταστροφή του στον πραγματικό Θεό. Τα κύρια χαρακτηριτικά της μετάνοιας είναι: ξεκινά ως μία αποστροφή, ένα είδος αρνητικής γνώσης για την πραγματικότητα. Εμπεριέχει κάποιο είδος δημόσιας εκδήλωσης ενοχής και μεταμέλειας. Είναι το αίτημα προς μία εύσπλαχνη θεότητα, που δίνει τη δυνατότητα εσχατολογικής απελευθέρωσης σε καθετί που ανήκει στην τάξη της δημιουργίας. Πριν λάβει χώρα αυτή η επιστροφή στις πληρωματικές απαρχές, ο μετανοών στέκεται συχνά σε έναν τόπο που καλείται μετάνοια. Χαρακτηριστικό για τη γνωστική μετάνοια είναι το γεγονός ότι αυτή έχει μία γνωσιολογική αξία: είναι η προϋπόθεση για την πραγματική γνώση.

Gesine Schenke Robinson, "The Gospel of Judas in Light of the New Testament and Early Christianity", 98–107
Αντίθετα προς εκείνο το οποίο μπορεί να υποθέτει κανείς εξαιτίας του εντυπωσιακού ρεύματος εκδόσεων που ακολούθησαν την ανακάλυψη του Ευαγγελίου του Ιούδα, στο άρθρο τονίζεται ότι το συγκεκριμένο κείμενο δεν ενδιαφέρεται να υπερασπισθεί τον Ιούδα, ανεξάρτητα από το πόσο εμείς επιθυμούμε να ακυρώσουμε τη δαιμονοποίησή του, η οποία πολλές φορές έδωσε το πρόσχημα για το διωγμό των Ιουδαίων. Ενώ στην Κ.Δ. ο Ιούδας διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στο θεϊκό σχέδιο της σωτηρίας, η μοίρα του στο Ευαγγέλιο του Ιούδα είναι προκαθορισμένη από ένα άστρο, ότι δηλαδή θα οδηγηθει στην προδοσία του Ιησού. Ο Ιούδας παραμένει σε όλο το κείμενο μία αμφιλεγόμενη μορφή: μολονότι είναι ο κύριος συνομιλητής του Ιησού, γίνεται αποδέκτης της αποκάλυψης για τη δική του καταστροφή. Το Ευαγγέλιο του Ιούδα στρέφεται εναντίον του τελετουργικού της εκκλησίας της πλειοψηφίας εκείνης της εποχής. Έτσι θεωρεί την προσφορά θυσίας στον εχθρικό δημιουργό Θεό ως εσφαλμένη και επιτίθεται εναντίον της πίστης ότι η θυσία του Ιησού ήταν αναγκαία για τον εξιλασμό και την απολύτρωση της ανθρωπότητας. Με το να μιλά ειρωνικά για την άγνοια των 12 μαθητών, οι οποίοι οδηγούν με τη σειρά τους τούς οπαδούς τους στην πλάνη, ουσιαστικά παραπέμπει στην πλάνη της μη γνωστικής, ορθόδοξης εκκλησίας και των επικεφαλής της. Ο Ιούδας ανήκει σε εκείνους τους αδαείς οπαδούς για τους οποίους ο Ιησούς διατυπώνει μία οριστική και τρομακτική ετυμηγορία. Το μήνυμα του Ευαγγελίου του Ιούδα είναι ότι αρνείται κάθε ελπίδα σωτηρίας της ανθρωπότητας, γιατί κάθε θνητός βρίσκεται κάτω από τον έλεγχο των παραπλανητικών άστρων κι επομένως είναι καταδικασμένος στην αιώνια απώλεια. Μόνο εάν κανείς αφυπνισθεί και αποδεχθεί τη σωτηριώδη γνώση, υπάρχει η δυνατότητα της σωτηρίας. Επομένως φαίνεται ότι το Ευαγγέλιο του Ιούδα χρησιμοποιούνταν για κατηχητικούς λόγους μέσα σε κάποια κοινότητα.

Silke Petersen, "Warum und inwiefern ist Judas ein „Daimon“? Überlegungen zum Evangelium des Judas (Codex Tchacos 44,21)", 108–126
Το πρόσφατα δημοσιευμένο Ευαγγέλιο του Ιούδα σύντομα έγινε ένα πολυσυζητημένο κείμενο. Ενώ κάποιοι επιστήμονες δέχονται ευχαρίστως την εικόνα του "καλού Ιούδα", την οποία πιστεύουν ότι αναγνωρίζουν στο κείμενο, κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν ότι ο Ιούδας παρουσιάζεται εδώ με πολύ αρνητικό τρόπο. Ότι ο Ιησούς αποκαλεί τον Ιούδα "δαίμονα", φαίνεται να στηρίζει την τελευταία άποψη. Το άρθρο εξετάζει τη χρήση του όρου "δαίμων" σε μία σειρά από αρχαία κείμενα - την Κ.Δ., τα κείμενα του Nag Hammadi και εκείνα της πλατωνικής παράδοσης - εξετάζοντας εκείνα τα στοιχεία που θα μπορούσαν να ρίξουν περισσότερο φως στη μορφή του Ιούδα μέσα στο Ευαγγέλιο του Ιούδα. Η συγγραφέας καταλήγει ότι το ερώτημα, εάν ο Ιούδας παρουσιάζεται με θετικό ή αρνητικό τρόπο, είναι παραπλανητικό: ο Ιούδας δεν είναι ούτε καλός ούτε κακός, αλλά μια μεσαία μορφή με την ικανότητα να γίνεται αποδέκτης και να μεταδίδει αποκαλύψεις.

Katrine Brix, "Erste Annäherung einer Hermeneutik des in alttestamentlichen Schriften mit Überlegungen zur Rezeption dieses Begriffes in den neutestamentlichen Evangelien", 127–141
Συγκρίνοντας τη συχνή χρήση της λέξης "παραβολή" στη μετάφραση των Ο' και στα συνοπτικά ευαγγέλια με την απουσία του όρου στο κατά Ιωάννην η συγγραφέας οδηγείται στην εξέταση του τρόπου που ερμηνεύεται η εβραϊκή λέξη σε σχέση προς την ελληνική μετάφραση των Ο' που την αποδίδει ως "παραβολή" και "παροιμία". Ετυμολογικά το έχει διάφορες ερμηνείες: "παροιμία" , "ρητό", "επίπληξη" και "παραβολή". Παρά τις διαφορετικές αυτές σημασίες φαίνεται να υπάρχει μία ενότητα στο ερμηνευτικό πλαίσιο της λέξης, όπου δηλώνει είτε τη θετική είτε την αρνητική σχέση μεταξύ του Γιαχβέ και του Ισραήλ. Με την αρνητική έννοια η λέξη έχει τη σημασία της "παροιμίας", του "ρητού" και της "επίπληξης" και δηλώνει τη διακοπή της σχέσης μεταξύ του Γιαχβέ και του Ισραήλ, η οποία προκλήθηκε από την ανυπακοή προς το λόγο της Διαθήκης. Με τη θετική σημασία η λέξη δηλώνει την εμφανή και μοναδική σχέση μεταξύ του Γιαχβέ κι εκείνου που εκφέρει την , δηλαδή του εκλεκτού, όπως ενός προφήτη ή βασιλιά του Ισραήλ. Μόνο στον Ιεζεκιήλ (Ιεζ 17,2. 21,5. 24,3) η λέξη φαίνεται να έχει τη σημασία της παραβολής, όπως αυτή απαντά στα συνοπτικά ευαγγέλια, δηλαδή να δηλώνει τη διδαχή μέσα από αινίγματα. Ενώ το χρειάζεται πάντα ένα ανθρώπινο ον ως μεσάζοντα κι επομένως ποτέ δεν βγαίνει απευθείας από το στόμα του Γιαχβέ, η αποκάλυψη του θελήματος του Γιαχβέ δεν εκφράζεται με αλλά με דבד,אמד και στη μετάφραση των Ο΄ με τη λέξη "λόγος" και "ῥῆμα". Μολονότι η συνοπτική παραβολή κατανοείται ως ένας γρίφος ή παρομοίωση, είναι αξιοπρόσεκτο το γεγονός ότι αυτοί οι γρίφοι δεν εμφανίζονται ποτέ χωρίς να συνοδεύονται από παραίνεση, κάτι που ίσως μπορεί να μας οδηγήσει σε μία επανεκτίμηση του όρου "παραβολή" στους Συνοπτικούς. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί σε περαιτέρω ερωτήσεις όσον αφορά στις συνέπειες που έχει για τη χριστολογία ένας Χριστός που μιλά με παραβολές. Αν γίνει αποδεκτό αυτό το επιχείρημα, τότε είναι δυνατό να καταλήξουμε σε πιθανά συμπεράσματα για την απουσία της λέξης "παραβολή" από το ευαγγέλιο του Ιωάννη, όπου ο θείος Λόγος δεν μεταμορφώνεται σε παραβολή μέσω της ενσάρκωσης του Ιησού ή της πράξης λόγου, αλλά παραμένει, λόγος, ῥῆμα και συνδέεται άμεσα με τη θετική σημασία του ως παροιμία. Επομένως ο Ιησούς όχι μόνο αποκτά ανώτερο status ως προφήτης, αλλά οι λόγοι τους οποίους εκφέρει είναι κάτι σπουδαιότερο από διδαχή για το το Λόγο του Γιαχβέ, είναι ο ίδιος ο Λόγος του Γιαχβέ.

Karl-Wolfgang Tröger, "Hermes Trismegistos, die Gnosis und der „Berliner Arbeitskreis für koptisch-gnostische Schriften“ – Ein Rückblick", 142–146
Εδώ και 40 χρόνια η ομάδα "Berliner Arbeitskreis für koptisch-gnostische Schriften" ασχολείται με τη μετάφραση των κειμένων του Nag Hammadi. Σε αυτό το διάστημα έλαβαν χώρα πολλές διεθνείς συναντήσις και συνεργασίες, ο καρπός των οποίων είναι ποικίλες δημοσιεύσεις. Η σύγκρουση Ανατολής-Δύσης φυσικά προκάλεσε μεγάλες δυσκολίες στις συνεργασίες, αλλά η επιστημονική εργασία και οι προσωπικές φιλίες τις κατέστησαν τελικά δυνατές. Τα υψηλά πρότυπα που έθεσε ο Hans-Martin Schenke († 2002) συνεχίζουν να εφαρμόζονται επιτυχώς από τον Hans-Gebhard Bethge και πολλούς νέους επιστήμονες.



Ένα νέο βιβλίο για την εσχατολογία της 1 Θεσσαλονικείς

Κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Vandenhoeck & Ruprecht ένα νέο βιβλίο για την εσχατολογία της 1 Θεσσαλονικείς:

David Luckensmeyer, The Eschatology of First Thessalonians, (NTOA 71), Vandenhoeck & Ruprecht 2009
ISBN 978-3-525-53969-9
79.90 €

Περιγραφή εκδοτικού οίκου
Ο συγγραφέας εξετάζει τα εσχατολογικά μοτίβα της 1 Θεσσαλονικείς, αναλύει τις βασικές γραμμές της επιχειρηματολογίας της επιστολής όσον αφορά στο θέμα της εσχατολογία και παρουσιάζει τόσο τη ρητορική όσο και την επιστολική δομή αυτού του κειμένου. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν τα διάφορα εσχατολογικά μοτίβα της επιστολής να κατανοηθούν ως μέρος των προτροπών του συγγραφέα προς την κοινότητα, η οποία πρέπει να αντιμετωπίσει μία κατάσταση έντασης.
Ο Luckenmeyer υποστηρίζει ότι η εσχατολογία αποτελεί το καλύτερο ερμηνευτικό κλειδί για να κατανοηθούν οι συστηματικές πλευρές της επιστολής. Τα εσχατολογικά μοτίβα είναι άλλωστε πολλά σε αυτήν την επιστολή: 1,9-10. 2,13-16. 4,13-18 ή 5,1-11. Το ερώτημα

με ποιον τρόπο αυτά τα μοτίβα διασαφηνίζουν τις προθέσεις του Παύλου μέσα στην επιστολή, αποτελεί ένα από τα ιδιαίτερα θέματα του βιβλίου. Ο Παύλος μπορεί να εξηγήσει γιατί οι Θεσσαλονικείς βρίσκονται σε αυτήν την ένταση και ταυτόχρονα να τους προτρέψει για μια νέα κατανόηση της κοινότητας. Η εκτενής βιβλιογραφία παρέχει μία γενική εικόνα της έρευνας μέχρι σήμερα.

Τρίτη 2 Ιουνίου 2009

P. Harland: μαγνητοφωνημένη διάλεξη για το Ευαγγέλιο της Μαρίας

Ο P. Harland έχει αναρτήσει στο ιστολόγιό του μία ακόμη μαγνητοφωνημένη διάλεξη με θέμα το Ευαγγέλιο της Μαρίας και τη μυστική γνώση. Ο Ηarland παρουσιάζει τις ιδέες του ευαγγελίου για την ουράνια άνοδο της ψυχής, το οποίο αποτελεί και το κύριο θέμα του συγκεκριμένου γνωστικού ευαγγελίου και της αποκάλυψης που κάνει ο αναστημένος Ιησούς στην ξεχωριστή ανάμεσα στους μαθητές του Μαρία Μαγδαληνή.
Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ.

[Α.Τ.: Το Ευαγγέλιο της Μαρίας σώζεται σε ένα κοπτικό χειρόγραφο που φυλάσσεται στο Αιγυπτολογικό Μουσείο του Βερολίνου. Η πρώτη έκδοσή του έγινε στα 1955. Ο Κώδικας, ο οποίος φέρει το όνομα Berolinensis Gnosticus, περιέχει εκτός από το Ευαγγέλιο της Μαρίας, το Απόκρυφον Ιωάννου, τη Σοφία Ιησού Χριστού κι ένα απόσπασμα από τις μη γνωστικές Πράξεις Πέτρου. Μικρά αποσπάσματα του ευαγγελίου στην ελληνική γλώσσα σώζονται επίσης σε 2 σπαράγματα παπύρων. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών το κοπτικό κείμενο ανάγεται στον 5ο αι., ενώ τα ελληνικά αποσπάσματα στον 3ο αι. Το ένα από αυτά (PRyl 463) είναι πιθανόν να αντιγράφηκε λίγο μετά το 200. Επομένως οι ειδικοί εκτιμούν ότι το αρχικό κείμενο του ευαγγελίου θα πρέπει να συντάχθηκε κάπου μεταξύ του 150 και του 200 στα ελληνικά]

Αρχαίες γλώσσες που δεν έχουν ακόμη αποκρυπτογραφηθεί

Από το ιστολόγιο BiblePlaces πληροφορούμαστε για το ενδιαφέρον άρθρο του Andrew Robinson (Wolfson College, Cambridge) σχετικά με τις αρχαίες γλώσσες, οι οποίες ακόμη δεν έχουν αποκρυπτογραφηθεί (αναμεσά τους πρωτοελαμιτική, η γλώσσα του δίσκου της Φαιστού, γραμμική Α κτλ.). Για να διαβάσετε το άρθρο online πατήστε στον παρακάτω τίτλο.

Decoding Antiquity: Eight Scripts That Still Can't Be Read

Το νέο τεύχος του ThR

Στο νέο τεύχος του Theologische Rundschau 74:2 (2009) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

  • Melanie Köhlmoos, "Kanon und Methode. Zu einer Zwischenbilanz der »kanonischen Auslegung«", 135-146
  • Michael Tilly, "Aus der Literatur zum antiken Judentum 1997-2008", 147-178

Τα δύο τελευταία τεύχη του Filología neotestamentaria

Έχουν αναρτηθεί στο διαδίκτυο τα δύο τελευταία τεύχη του Filología neotestamentaria 19 & 20 ( 2006-2007). Σε αυτά δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Filología neotestamentaria 19 (2006):

Filología neotestamentaria
20 (2007):

Δευτέρα 1 Ιουνίου 2009

Ένα άρθρο για το Κουμράν και την ιστορία του

Ένα ενδιαφέρον άρθρο σχετικά με το Κουμράν και τις διάφορες θεωρίες που έχουν διατυπωθεί, όσον αφορά στην ιστορία του, έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation. O συντάκτης του, Robert R. Cargill (Center for the Digital Humanities, Qumran Visualization Project, UCLA) συζητά την υπόθεση ότι το Κουμράν υπήρξε φρούριο της εποχής των Ασμοναίων. Ο αρχαιολόγος Roland de Vaux, που έφερε στο φως τις αρχαίες εγκαταστάσεις στο Khirbet Qumran υποστήριξε ότι το κτιριακό σύμπλεγμα ήταν εξαρχής χώρος εγκατάστασης της θρησκευτικής ομάδας στην οποία ανήκαν και τα κείμενα που βρέθηκαν στα παραπλήσια σπήλαια. Στη συνέχεια διατυπώθηκε η θεωρία ότι επρόκειτο αρχικά για ένα φρούριο της εποχής των Ασμοναίων, θέση όπως που απορρίφθηκε εξαιτίας του συνδυασμού των ερειπίων με τα χειρόγραφα του Κουμράν. Κατά τα τελευταία χρόνια η θέση αυτή έχει ξαναέλθει στο προσκήνιο.Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το κτιριακό αυτό σύμπλεγμα ήταν αρχικά ένα φρούριο, το οποίο στη συνέχεια εγκαταλήφθηκε και χρησιμοποιήθηκε στη συνέχεια από μία ιουδαϊκή θρησκευτική ομάδα.

Για να διαβάσετε το άρθρο, πατήστε εδώ.

Ένα ενδιαφέρον άρθρο στο νέο ZRGG

Στο νέο τεύχος του Zeitschrift für Religions- und Geistesgeschichte 61:2 (2009) δημοσιεύονται τα εξής δύο ενδιαφέροντα άρθρα για όσους μελετούν την ιστορία Χρόνων της Κ.Δ. και τον χριστιανισμό κατά την ύστερη αρχαιότητα:

L. Bormann, "Jüdische oder römische Perspektive? Neue Studien zum römisch dominierten Judäa – Ein kritischer Literaturbericht", 105-123
Στο άρθρο παρουσιάζονται τα σημαντικότερα πορίσματα πρόσφατων γερμανόφωνων μελετών, οι οποίες έχουν ως θέμα τους την υπό ρωμαϊκή κατάκτηση Ιουδαία/Παλαιστίνη. Ο συγγραφέας εντάσσει αυτές τις μελέτες στο γενικότερο πλαίσιο της διεθνούς έρευνας. Οι μελέτες που παρουσιάζονται είναι εκείνες των Monika Bernett, Werner Eck, Linda-Marie Günther, Achim Lichtenberger και Julia Wilker. Σε όλες αυτές τις μελέτες γίνεται ενδελεχής εξέταση των πηγών αλλά η προοπτική της καθεμιάς είναι ουσιαστικά διαφορετική. Το ερώτημα που βρίσκεται πίσω από αυτήν την εξέταση είναι εάν αυτή η περιοχή αναπτύχθηκε με έναν ιδιαίτερο τρόπο, ο οποίος καθορίστηκε από την ιουδαϊκή θρησκεία και τον ιουδαϊκό πολιτισμό ή εάν ήταν μία "κανονική" ρωμαϊκή επαρχία με μία ιστορία που καθορίσθηκε από τα ίδια γεγονότα και τις ίδιες περιστάσεις, κατά ανάλογο τρόπο όπως και σε άλλα τμήματα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Στην περίπτωση της Ιουδαίας τα ευρήματα της ιστορικής έρευνας βρίσκονται στο επίκεντρο των σύγχρονων συζητήσεων νομιμοποίησης. Ο συγγραφέας προτείνει μία πολιτισμική ιστορική συγκριτική έρευνα, η οποία κριτικά αμφισβητεί τη διάκριση μεταξύ ιουδαϊκού και εθνικού.

Επίσης στο ίδιο τεύχος υπάρχει ένα σύντομο άρθρο για ένα νέο ερευνητικό πρόγραμμα σχετικά με τον Μανιχαϊσμό:
Michael Knüppel, "„Manichäische Studien“ Ein neues Forschungs-Projekt", 179-182

Το νέο τεύχος του JQR

Στο νέο τεύχος του Jewish Quarterly Review 99:1 (2009) δημοσιεύονται άρθρα σχετικά με τις σχέσεις Χριστιανισμού και Ιουδαϊσμού κατά την ύστερη αρχαιότητα:

  • Nathalie B. Dohrmann, "Name Calling: Thinking about (the Study of) Judaism in Late Antiquity", 1-6
  • Daniel Boyarin, "Rethinking Jewish Christianity: An Argument for Dismantling a Dubious Category (to which is Appended a Correction of my Border Lines)", 7-30
  • Megan Hale Williams, "No More Clever Titles: Observations on Some Recent Studies of Jewish-Christian Relations in the Roman World", 37-55
  • Seth Schwartz, "Sunt Lachrymae Rerum", 56-64
  • Martha Himmelfarb, "Judaism in Antiquity: Ethno-Religion or National Identity", 65-73
  • Ra'anan S. Boustan, "Augustine as Revolutionary? Reflections on Continuity and Rupture in Jewish–Christian Relations in Paula Fredriksen’s Augustine and the Jews", 74-87
  • Jeffrey l. Rubenstein, "The Exegetical Narrative: New Directions", 88-106
  • Richard Kalmin, "Jesus in Sasanian Babylonia", 107-112
  • Galit Hasan-Rokem, "Embarrassment and Riches", 113-120
  • Beth A. Berkowitz, "The Limits of ‘‘Their Laws’’: Ancient Rabbinic Controversies about
  • Jewishness (and Non-Jewishness)", 121-158

Κυριακή 31 Μαΐου 2009

Ψηφιοποίηση του LIMC

Από τον Explorator του David Meadows πληροφορούμαστε ότι το γνωστό Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae πρόκειται σύντομα να είναι ψηφιοποιηθεί και να καταστεί διαδικτυακά προσβάσιμο. Το λεξικό είναι καρπός του έργου ενός ερευνητικού προγράμματος, το οποίο άρχισε πριν 70 χρόνια. Φέτος η ερευνητική προσπάθεια ολοκληρώθηκε με την έκδοση 2 συμπληρωματικών τόμων. Οι υπεύθυνοι υπολογίζουν ότι σε περίπου 3 χρόνια η ψηφιοποίηση θα έχει ολοκληρωθεί και το υλικό θα είναι δωρεάν προσβάσιμο στο διαδίκτυο. Για να διαβάσετε το σχετικό δελτίο τύπου, πατήστε εδώ.
Για να επισκεφθείτε τη σελίδα του LIMC Foundation πατήστε εδώ (πρέπει να εγγραφείτε για να περιηγηθείτε στις σελίδες).

BMCR: Βιβλιοκρισία ενός βιβλίου για τις θυσίες ζώων στην αρχαία ελληνική θρησκεία, στον Ιουδαϊσμό και χριστιανισμό

Στην ιστοσελίδα του Bryn Mawr Classical Review έχει αναρτηθεί η βιβλιοκρισία του Paul Dilley στο βιβλίο της Μαρίας-Ζωής Πετροπούλου για τη θυσία ζώων στην αρχαία ελληνική θρησκεία, τον Ιουδαϊσμό και Χριστιανισμό.

Maria-Zoe Petropolou, Animal Sacrifice in Ancient Greek Religion, Judaism, and Christianity, 100 BC to AD 200. Oxford Classical Monographs. Oxford: Oxford University Press, 2008.
ISBN 978-0-19-921854-7
$120.00

Η συγγραφέας προσπαθεί να απαντήσει στο ερώτημα γιατί τελικά ο Χριστιανισμός εγκατέλειψε τις θυσίες των ζώων, αν και τα μέλη της αρχαίας εκκλησίας προέρχονταν από περιβάλλοντα (εθνικός κόσμος και Ιουδαϊσμός), στα οποία τέτοιου είδους θυσίες ήταν κάτι το συνηθισμένο. Ανεξάρτητα από το εάν η συγγρ. κατορθώνει να δώσει μια ικανοποιητική απάντηση στο σπουδαίο αυτό ερώτημα ή όχι, το θέμα είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον όχι μόνο για τους θρησκειολόγους αλλά και για όσους μελετούν τον αρχέγονο Χριστιανισμό. Για να διαβάσετε τη βιβλιοκρισία, πατήστε εδώ.

Ανεύρεση ση αρχαίου κειμένου σε σφηνοειδή γραφή σε παλάτι των Υκσώς


Από το ιστολόγιο BiblePlaces Blog πληροφορούμαστε για μία ενδιαφέρουσα ανακάλυψη από ομάδα αυστριακών αρχαιολόγων που διενεργεί ανασκαφές στην τοποθεσία Tell el-Dab‘a στην Αίγυπτο. Η ομάδα αρχαιολόγων του Αυστριακού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου στο Κάιρο και του Παν/μίου της Βιέννης με επικεφαλής τον καθηγ. Manfred Bietak και την αρχαιολόγο Irene Forstner-Mueller εντόπισαν στη συγκεκριμένη τοποθεσία ένα ανάκτορο του βασιλιά των Υκσώς Khayan (c. 1600-1585 π.Χ.). Το Tell el-Dab‘a ήταν η πρωτεύουσα των Υκσώς, οι οποίοι βασίλευσαν στη Β. Αίγυπτο στο διάστημα 1640 έως 1530 π.Χ. Το ανάκτορο, το οποίο έχει έκταση 10.000 τ.μ. ανήκει στο βόρειο συριακό τύπο και συγκαταλέγεται μεταξύ των μεγαλυτέρων αυτού του είδους που έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί.
Τρία σύμφωνα με το δελτίο τύπου είναι τα σημαντικότερα ευρήματα, τα οποία ήρθαν στο φως μέχρι στιγμής. Το πρώτο είναι ένα απόσπασμα επιστολής σε σφηνοειδή γραφή (φωτο.)γραμμένο στο ύφος της Ν. Μεσοποταμίας, το οποίο πιθανόν να προέρχεται από τη Βαβυλώνα. Σύμφωνα με τους Karen Radner και Frans van Koppen του University College London πρόκειται για τμήμα επιστολής που τοποθετείται χρονικά στα τελευταία 50 χρόνια του αρχαίου βαβυλωνιακού βασιλείου του Χαμουραμπί. Το εύρημα αποδεικνύει τις επαφές των Υκσώς με τη Μεσοποταμία και δίνει ενδιαφέρουσες πληροφορίες που βοηθούν στην αντιστοίχιση της αιγυπτιακής με τη μεσοποταμιακή χρονολόγηση.
Το δεύτερο εύρημα είναι η ταφή ενός αλόγου. Οι Υκσώς ήταν εκείνοι που έφεραν το άλογο στην Αίγυπτο και το συγκεκριμένο εύρημα αποτελεί το αρχαιότερου του είδους στην Αίγυπτο. Οι αρχαιολόγοι εικάζουν ότι ήταν κατοικίδιο ζώο πιθανόν του ίδιου του βασιλιά.
Το τρίτο ενδιαφέρον εύρημα είναι μία αυλή, που χρησιμοποιούνταν για τελετουργικά δείπνα. Στην αυλή βρέθηκαν θαμμένα αγγεία με υπολείμματα τροφής. Τέτοιες αυλές είναι γνωστές από κείμενα της Μεσοποταμίας και της Εγγύς Ανατολής που χρονολογούνται ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ. Τα λατρευτικά αυτά δείπνα τελούνταν στη μνήμη του νεκρού βασιλιά ή στα γενέθλια των θεών. Πρόκειται για το πρώτο εύρημα αυτού του είδους στην Αίγυπτο.
Η περίοδος των Υκσώς στην Αίγυπτο είναι ιδιαίτερα σκοτεινή, αλλά σύμφωνα με το δημοσίευμα το συγκεκριμένο εύρημα μπορεί να οδηγήσει σε ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Οι Υκσώς μάλλον κατάγονταν από το Λίβανο και τη Β. Συρία, και ήταν λαός που κατοικούσε σε αστικά κέντρα. Έφτασαν στην Αίγυπτο στα μέσα της 12ης Δυναστείας ως κατασκευαστές πλοίων, στρατιώτες, ναύτες και τεχνίτες. Οι φαραώ τους τοποθέτησαν σε ένα λιμάνι στο ΒΑ Δέλτα, στη μετέπειτα Avaris. Σε μία περίοδο πολιτικής αστάθειας κατόρθωσαν να ιδρύσουν εκεί το δικό τους μικρό βασίλειο και στη συνέχεια να καταλάβουν το Δέλτα και τη Μέση Αίγυπτο. Τελικά τους νίκησε ο φαραώ Ahmose και ίδρυσε το Νέο Βασίλειο.
Για να διαβάσετε το σχετικό δημοσίευμα στα γερμανικά, πατήστε εδώ. Το αγγλικό δελτίο τύπου θα το βρείτε πατώντας εδώ.