Παρασκευή 30 Ιουλίου 2010

Ναός των Φιλισταίων στην πόλη Gath / A Philistine temple in Gath

Σύμφωνα με χθεσινό δημοσίευμα της Jerusalem Post ομάδα αρχαιολόγων του Πανεπιστημίου Bar-Ilan με επικεφαλής τον καθηγητή Aren Maeir έφεραν στο φως τα ερείπια φιλισταϊκού ναού και ενδείξεις ότι στην περιοχή έγινε σεισμός 8 βαθμών περίπου της κλίμακος Richter κατά την αρχαιότητα. Το εύρημα του ναού είναι σημαντικό καθώς χρονολογείται στα βιβλικά χρόνια και μπορεί να δώσει στοιχεία στους ειδικούς για τη μορφή που είχαν οι ναοί των Φιλισταίων, όπως κι εκείνος στην πόλη Dagon, τον οποίο σύμφωνα με τη βιβλική αφήγηση κατέστρεψε ο Σαμψών. Όσον αφορά στον ισχυρό σεισμό οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι θα μπορούσε να συνδεθεί με το σεισμό τον οποίο αναφέρουν οι προφήτες Ησαΐας και Αμώς. Αποδεικνύει ότι στην περιοχή έλαβε χώρα ένας τόσο ισχυρός σεισμός, ο οποίος προκάλεσε ισχυρή εντύπωση στους προφήτες. Για να διαβάσετε το σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας, πατήστε εδώ.

Τετάρτη 28 Ιουλίου 2010

EABS / SBL International Meeting Tartu Εσθονία (3) / EABS - SBL International Meeting, Tartu Estonia (3)


Η συνεδρία του απογεύματος της Δευτέρας 26/7 που παρακολούθησα ήταν αφιερωμένη σε επιμέρους ζητήματα των παύλειων επιστολών (SBL Paul and Pauline Literature Section).

H πρώτη εισήγηση ήταν του Francois Tolmie (University of Free State) και έφερε τον τίτλο "Angels as arguments? The rhetorical function of references to angels in the main letters to Paul". Αφετηρία της εισήγησης ήταν το ερώτημα που διατυπώνεται και στον τίτλο της εισήγησης, ποιο ρόλο μπορεί να διαδραματίζουν από απόψεως ρητορικής του κειμένου οι αναφορές σε αγγέλους μέσα στα παύλεια κείμενα. O ομιλητής παρουσίασε και σχολίασε όλες τις αναφορές σε αγγέλους που απαντούν στις παύλειες επιστολές (Ρωμ, 1 Κορ, 2 Κορ, Γαλ). Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Παύλος ποτέ δε χρησιμοποιεί τους αγγέλους ως κύριο επιχείρημα μέσα στις επιστολές του. Επιπλέον ο απόστολος αναφέρεται σε διάφορους ρόλους που μπορεί αυτοί οι άγγελοι να αναλαμβάνουν ή στα χαρακτηριστικά τους. Από ρητορικής άποψης ο ομιλητής υποστήριξε ότι οι άγγελοι συνήθως εμφανίζονται σε συνάφειες οι οποίες μπορούν να θεωρηθούν ότι χαρακτηρίζονται από την υπερβολή.

Στη συνέχεια ο Thomas r. Blanton (Luther College) ασχολήθηκε με το θέμα της ανταποδοτικότητας στον ελληνορωμαϊκό κόσμο και μάλιστα όσον αφορά σε συμβολικά αγαθά ("Economies of Symbolic Goods? Pauline Epistles as Test Cases"). O ομιλητής αξιοποίησε την ιδέα του Pierre Bourdieu για το "συμβολικό κεφάλαιο", όπου ως κεφάλαιο ορίζεται κάθε πολιτισμικό αγαθό που μπορεί να ανταλλαγεί με άλλο πολιτισμικό αγαθό (υλικά αγαθά αλλά και υπηρεσίες). Το "συμβολικό κεφάλαιο" υπάρχει μόνο μέσα στην αφήγηση. Στην περίπτωση του Παύλου αυτό αφορά στην υπόσχεση για λύτρωση από την κρίση κατά τα έσχατα καθώς και την μελλοντική ύπαρξη στην ουράνια σφαίρα. Έτσι η υπόσχεση αντιμετωπίζεται ως ανταλλάξιμο αγαθό για τα υλικά αγαθά ή υπηρεσίες. Ο ομιλητής παρέπεμψε στο Ρωμ 15, 27, όπου ο Παύλος εξισώνει τα "πνευματικά" με τα "υλικά" και βεβαιώνει ότι μία προσφορά του πρώτου θα ανταμοιφθεί με μία δωρεά του δευτέρου. Στο 2 Κορ 9, 6-15 ο Παύλος υποστηρίζει ότι η απολαβή των απερίγραπτων αγαθών του Θεού (σωτηρία από την τελική κρίση) θα πρέπει να αναγκάσει τους Κορίνθιους να σπεύσουν στη βοήθεια της εκκλησίας των Ιεροσολύμων.

Η τελευταία εισήγηση ήταν του Edward Pillar ("'Whom he raised from the Dead': Exploring the Anti-imperial Context from Paul's First Statement of Resurrection"). O ομιλητής διερεύνησε στην εισήγησή του ποια απήχηση μπορεί να είχε το κήρυγμα της ανάστασης στο αυτοκρατορικό ακροατήριο του ευαγγελίου. Υποστήριξε ότι όταν ο Παύλος στη Θεσσαλονίκη έκανε λόγο για την ανάσταση ουσιαστικά ασκούσε κριτική στην αυτοκρατορία και κυρίως υπέσκαπτε τις θέσεις της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας για την κυριαρχία της επάνω στους υπηκόους της και την ιδέα της παντοδυναμίας της.

Ο τόπος θανάτου του Ηρώδη Αγρίππα Α΄ / The place of death Herod Agrippa I

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation έχει αναρτηθεί ένα σύντομο άρθρο του Todd Bolen σχετικά με τον τόπο, όπου πραγματικά πέθανε ο Ηρώδης Αγρίππας Α΄. Σύμφωνα με το κείμενο των Πράξεων ο Ηρώδης Αγρίππας πέθανε στο θέατρο της Καισάρειας κι ενώ το πλήθος τον χαιρέτιζε ως θεό. Στηριζόμενος στη μαρτυρία του Ιωσήπου ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το περιστατικό πρέπει να έλαβε χώρα στο αμφιθέατρο της πόλης δίπλα στο ναό της λατρείας του αυτοκράτορα. Το κείμενο συνοδεύεται από χάρτες της αρχαίας πόλης. Για να διαβάσετε το σχετικό κείμενο, πατήστε εδώ.

Το τρέχον τεύχος του CBQ / The current issue of CBQ

Στο τρέχον τεύχος του Catholic Biblical Quarterly 72:3 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

  • Michael Chan, "Isaiah 65-66 and the genesis of reorienting speech", 445-463
  • Michael Segal, "Text, translation, and allusion : an unidentified biblical reference in 1 Enoch 1:5", 464-474
  • Walter T. Wilson, "Seen in secret : inconspicuous piety and alternative subjectivity in Matthew 6:1-6,16-18", 475-497
  • David M. Miller, "Seeing the glory, hearing the Son : the function of the wilderness theophany narratives in Luke 9:28-36", 498-517
  • Nijay K. Gupta, "Which 'body' is a temple (1 Corinthians 6:19)? : Paul beyond the individual/communal divide", 518-536
  • Debbie Hunn, "Christ versus the law : issues in Galatians 2:17-18", 537-555

Τρίτη 27 Ιουλίου 2010

Στο νέο τεύχος του ETR / In the current issue of ETR

Στο τρέχον τεύχος του Etudes théologiques et religieuses 85:2 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

  • Anne Fraisse, "Comment traduire la Bible? : un échange entre Augustin et Jérôme au sujet de la "citrouille" de Jonas 4,6", 145-165
  • François Bovon, "Premières christologies : exaltation et incarnation, ou de Pâques à Noël", 185-200
  • Dan Jaffé, "Post coïtum triste: le désir, l'imaginaire et la transgression dans le Midrash : chapitre d'anthropologie talmudique", 201-219
  • Katell Berthelot, "'La Bibliothèque de Qumrân' et la constitution du corpus biblique : quelques réflexions en lien avec chantier éditorial des Éditions du Cer", 221-232
  • Jan A. Roetman - Gaspard Visser 't Hooft, "Le Psaume 106 et le Pentateuque", 233-243

EABS / SBL International Meeting Tartu Εσθονία (2) / EABS - SBL International Meeting, Tartu Estonia (2)

EABS Early Christianity between Judaism and Hellenism: Imperial Power Politics and Early Christianity Section
Χθες πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρία της ομάδας της EABS "Early Christianity" η οποία φέτος ασχολείται με ζήτημα της αντιρωμαϊκής στάσης των κειμένων της Κ.Δ.
Η πρώτη εισήγηση ήταν της Anathea Portier-Young (Duke University) με τον τίτλο "The Edict of Antiochus: Persecution and the Unmaking of the Judaean World" στην οποία η ομιλήτρια σχολίασε τα κείμενα των 1 και 2 Μακκαβαίων και με τη βοήθεια εργαλείων της μεταποικιακής θεωρίας προσπάθησε να ερμηνεύσει τα μέτρα εξελληνισμού των Ιουδαίων που έλαβε ο Αντίοχος ο Επιφανής ως προσπάθεις αποδόμησης της παλαιότερης ιουδαϊκής ταυτότητας και δημιουργίας μίας νέας ταυτότητας. Εκτός από μία προσπάθεια καθυπόταξης του ιουδαϊκού λαού ήταν ταυτόχρονα μία προσπάθεια βασιλικής παρέμβασης στο χώρο, χρόνο, την κοινωνική δομή, στη μνήμη, στο ανθρώπινο σώμα των κατοίκων της Ιουδαίας καθώς απαγόρευε τις παραδοσιακές θρησκευτικές πρακτικές και δημιουργούσε μία νέα τάξη στην θρησκευτική και πολιτική ζωή. Με το διάταγμά του ο Αντίοχος σκοπό είχε να αντικαταστήσει την ιουδαϊκή ταυτότητα, ιστορία και κοινωνική μνήμη με μία νέα αντίληψή τους. Χρησιμοποιώντας διάφορα παραδείγματα από τις επιμέρους διατάξεις του διατάγματος και αναλύοντάς τα με τη βοήθεια της θεωρίας της κοινωνικής ταυτότητας η ομιλήτρια υποστήριξε ότι το πολιτικό πρόγραμμα του Αντιόχου ήταν ένα πρόγραμμα αποδόμησης και δημιουργίας, καταστροφής και δημιουργίας, όπου ο Αντίοχος προβάλλει ως ο δημιουργός μίας νέας παγκόσμιας τάξης και ταυτότητας των κατοίκων της Ιουδαίας.

Η δεύτερη εισήγηση ήταν του George Brooke (University of Manchester) κι έφερε τον τίτλο "The Kittim and Hybridity in the Dead Sea Scrolls". Ο ομιλητής διερεύνησε τον τρόπο με τον οποίο διάφορα κείμενα του Κουμράν παρουσιάζουν τους Ρωμαίους (Kittim) και παρατήρησε ότι η εικόνα που προκύπτει μέσα από αυτά είναι αμφίσημη. Άλλοτε παρουσιάζονται θετικά ως εκπρόσωποι του Θεού, τηρητές της τάξης και πολιτικοί μεσάζοντες που παρέχουν τη δυνατότητα θρησκευτικής αναγέννησης. Από την άλλη παρουσιάζονται επίσης αρνητικά ως πολιτικοί τύραννοι, ως οι εθνικά και θρησκευτικά "ξένοι" κι επομένως ως κάποιοι που πρέπει να καταστραφούν. Ο ομιλητής τόνισε την ανάγκη να μελετηθεί το κάθε κείμενο του Κουμράν, στο οποίο γίνεται λόγος για τους Kittim, μέσα στην ιστορική του συνάφεια, διατύπωσε την υπόθεση ότι σε κάποιες περιπτώσεις σε μία αρχική φάση του κειμένου οι Κittim πρέπει να ήταν εκπρόσωποι της δυναστείας των Σελευκιδών και πρότεινε την χρήση στοιχείων της θεωρίας της υβριδικότητας για να εξηγηθεί η αμφησημία των πηγών όσον αφορά στους Ρωμαίους, μία αμφισημία η οποία επίσης εντοπίζεται και στον αρχαία χριστιανική στάση απέναντι στη Ρώμη.

Η τελευταία εισήγηση της συνεδρίας ήταν του Justin K. Hardin (University of Oxford), o οποίος σχολίασε το Ρωμ 13, 1-7 ("Anti-Imperial Polemic in Paul? A Critical Assessment of a Recent Trend"). Στο πρώτο μέρος της εισήγησής του ο ομιλητής σχολίασε κριτικά τις διάφορες ερμηνείες που δόθηκαν στο κείμενο και επικεντρώθηκε κυρίως σε εκείνες των O'Neil, Jewett, Neil Elliot και Tom Wright. Τόνισε το γεγονός ότι η συγκεκριμένη περικοπή πλαισιώνεται από δύο άλλες με εσχατολογικό περιεχόμενο (παρατήρηση που έχει ήδη κάνει ο Stefan Kraute σε σχετική μελέτη του) και υποστήριξε ότι αντίθετα από ό,τι υποστηρίζεται από πολλούς ερμηνευτές η συγκεκριμένη περικοπή δεν αποδυναμώνει τη θέση ότι το κήρυγμα του Παύλου έχει αντι-αυτοκρατορικά μηνύματα, αφού ακόμη κι εδώ ο απόστολος ουσιαστικά ασκεί κριτική στην αυτοκρατορική πολιτική.

Το νέο τεύχος του JSHJ / The current issue of JSHJ

Στο τρέχον τεύχος του Journal for the Study of the Historical Jesus 8:2 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Richard A. Horsley, "Jesus and the Politics of Roman Palestine", 99-145
Στην Παλαιστίνη της ρωμαϊκής περιόδου, η πολιτική και η θρησκεία ήταν συνδεδεμένες στενά μέσα στις σχέσεις εξουσίας που αναπτύχθηκαν μεταξύ των χωρικών της Γαλιλαίας και της Ιουδαίας και τους Ρωμαίους, τους Ηρώδες ή τους ιερείς άρχοντές τους. Αντί ωστόσο να καταφύγει κανείς στην προηγούμενη πολύ απλή διάκριση μεταξύ επανάστασης και ηρεμίας ως τις κύριες πολιτικές επιλογές που είχε ο Ιησούς, είναι ίσως δυνατό να διακρίνει μια σειρά από μορφές στη λαϊκή πολιτική-θρησκευτική αντίσταση με τη βοήθεια της συγκριτικής μελέτης της πολιτικής συμπεριφοράς των χωρικών. Για να μπορέσει να εκτιμήσει το πώς οι άνθρωποι που βρίσκονται κάτω από την κυριαρχία μίας εξουσίας, όπως συνέβαινε στην περίπτωση του Ιησού και των μαθητών του από τη Γαλιλαία, ελίσσονταν πολιτικά, είναι αναγκαίο να αναπτυχεί μία περισσότερο σύνθετη συναφειακή προσέγγιση του "κινήματος του Ιησού". Θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή σε τέτοιες θρησκευτικές πραγματικότητες όπως είναι οι βασικές κοινωνικές μορφές της αγροτικής ζωής και οι πολιτικές και οι οικονομικές πιέσεις στις οικογένειες και στις κοινότητες των χωριών μπορούν να βοηθήσουν στην κατανόηση παραλλαγμένων μορφών λαϊκής αντίστασης που είχαν τις ρίζες τους στη διατήρηση της λαϊκής παράδοσης. Το κριτικό ενδιαφέρον για της επικοινωνιακές μορφές των πηγών των ευαγγελίων, όπως αφηγήσεις και λόγοι για ζητήματα που ήταν σημαντικά για τους χωρικούς - σε αντίθεση προς τις παλαιότερες προσπάθειες να δημιουργηθούν πληροφορίες μέσα από από αποσπάσματα κειμένου - δίνει τη δυνατότητα να διακρίνει κανείς στις αφηγήσεις και στους λόγους των ευαγγελίων τον τρόπο με τον οποίο ο Ιησούς δημιούργησε ένα κίνημα ανανέωσης των κοινοτήτων και αντίστασης στους αρχιερείς, στο Ναό, στο ρωμαϊκό φορολογικό σύστημα, το οποίο όμως είχε πολύ πιο λεπτές μορφές έκφρασης από εκείνες της επανάστασης ή της συναίνεσης.

Simon J. Joseph, "The Ascetic Jesus", 146-181
Οι καινοδιαθηκολόγοι δεν συμφωνούν μεταξύ τους όσον αφορά στο ζήτημα της ασκητικότητας του Ιησού. Ο συγγραφέας του παρόντος άρθρου υποστηρίζει ότι ο ιστορικός Ιησούς θα πρέπει να θεωρηθεί Ιουδαίος ασκητής του 1ου αι. Εδώ ο ασκητισμός κατανοείται μέσα από μία κοινωνιολογική, διαπολιτισμική και συγκριτική προοπτική, μέσω της οποίας μπορούν να κατανοηθούν μία σειρά από συμπεριφορές. Κατά συνέπεια μέσα από τη σύγκριση της αρχαίας παράδοσης για τον Ιησού με άλλες σύγχρονες προς αυτήν εκφράσεις της ασκητικής πρακτικής στην αρχαιότητα, ο συγγραφέας αποπειράται να καταδείξει ότι ένα ασκητικό μοντέλο για τον ιστορικό Ιησού δεν είναι μόνο συμβατό για τον και μέσα στον Ιουδαϊσμό του 1ου αιώνα, αλλά μπορεί να εξηγήσει και συμβιβάσει μεταξύ τους διαφορετικές και αντιφατικές μεταξύ τους περιγραφές του Ιησού και να αναπτύξει τα θεωρητικά εκείπου μπορούν να συμβάλουν στη μελλοντική έρευνα για τον ιστορικό Ιησού.

Δευτέρα 26 Ιουλίου 2010

Ένα νέο άρθρο στο τρέχον τεύχος του HTS / A new article in the current HTS

Στην ιστοσελίδα του τρέχοντος τεύχους του περιοδικού Hervormde teologiese studies 66:1 (2010) προστέθηκε ένα ακόμη άρθρο βιβλικού ενδιαφέροντος:

Pieter M. Venter, "A triadic construct in Jubilees 30"
Δημοσιεύσεις σχετικά με την ηθική της Π.Δ. συχνά χρησιμοποιούν τριαδικά συστήματα για να εξηγήσουν την ηθική απήχηση που έχουν τα βιβλικά κείμενα. Στο Γεν 11, 27-50, 26, Έσδρα 9, 6-15, Νεεμίας 7, 72β -10, 40, στο Κείμενο της Δαμασκού (CD) V: 1, 2-6 και στα Ιωβηλαία 8-9 και 23, χρησιμοποιούνται δομές τριών αλληλοσχετιζόμενων μεταξύ τους παραστάσεων, οι οποίες όλες συνδέονται με το γάμο. Στο παρόν άρθρο εξετάζεται ο βιασμός της Δείνα στο βιβλίο των Ιωβ 30, 1-25 και συγκρίνεται με την αρχική εκδοχή στο Γεν 33, 18 -34, 31. Ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι και οι δύο εκδοχές χρησιμοποιούν ένα σύστημα αλληλοσχετιζόμενων παραστάσεων. Η Γένεση την τριάδα των απογόνων, του γάμου και της γης. Το βιβλίο των Ιωβηλαίων εκείνες του Νόμου, της ταυτότητας και του γάμου. Στα Ιωβηλαία το ενδιαφέρον μετατίθεται από τη ντροπή εξαιτίας του βιασμού της Δείνα στη ντροπή του μεικτού γάμου μεταξύ διαφορετικών ομάδων. Εδώ ένα πρόσωπο που ενδιαφέρεται για τη λατρεία συνδέει τους νόμους που αποκαλύφθηκαν στον Μωυσή με μία συγκεκριμένη αντίληψη για τους μεικτούς γάμους, την καθαρότητα και την ακαθαρσία. Σκοπός του είναι να προβάλει μία νέα καθαρή ταυτότητα για τους Ιουδαίους της εποχής του.

EABS / SBL International Meeting Tartu Εσθονία (1) / EABS - SBL International Meeting, Tartu Estonia (1)


Χθες το απόγευμα άρχισε τις εργασίες του το Διεθνές συνέδριο που διοργανώνουν από κοινού οι Society of Biblical Literature και European Association of Biblical Studies. Μετά τους χαιρετισμούς των προέδρων των δύο εταιριών Jorunn Økland (EABS) και John e. Kutsko (SBL) ακολούθησε η παρουσίαση του έργου της θεολογικής σχολής του Πανεπιστημίου του Tartu (του σημαντικότερου πανεπιστημίου της χώρας) (ομιλητής Riho Altnurme).
Η θεολογική σχολή ιδρύθηκε το 1632, έκλεισε κατά τη διάρκεια του Βόρειου Πολέμου (1710) και άρχισε να λειτουργεί και πάλι στα 1802. Μέχρι το 1918 ήταν γερμανόφωνο. Ανάμεσα στους γνωστούς επιστήμονες που σπούδασαν εδώ είναι και ο Adolph von Harnack. Τη μεγάλη του άνθηση τη γνώρισε κατά το δεύτερο μισό του 19ου. Στη διάρκεια της Σοβιετικής Κατοχής (1940-1991) το Τμήμα Θεολογίας έπαψε να λειτουργεί ως Σχολή και λειτούργησε ως ιερατικό σεμινάριο της Λουθηρανικής Εκκλησίας της χώρας. Από το 1991 λειτουργεί και πάλι ως πανεπιστημιακό τμήμα. Βασικές προτεραιότητές του τώρα είναι η ακαδημαϊκή θεολογική εκπαίδευση και η προαγωγή του διαλόγου με τις υπόλοιπες χριστιανικές ομολογίες της χώρας (τους Ορθοδόξους, καθολικούς κτλ).

Στη συνέχεια δύο ακόμη ομιλητές (Imas Nömmik και Amar Annus) παρουσίασαν τη ζωή και το έργο δύο σημαντικών θεολόγων του 20ου αι., οι οποίοι σπούδασαν και δίδαξαν στο Tartu. Πρόκειται για τον άγνωστο γενικά καθηγητή της θρησκείας και της Παλαιάς Διαθήκης Uku Masing και τον καθηγητή της κριτικής του κειμένου της Κ.Δ. και του Συριακού Χριστιανισμού, πολύ γνωστό για το έργο του σχετικά με τον αρχαίο χριστιανικό ασκητισμό και την κριτική έκδοση συριακών κειμένων της Αγίας Γραφής, Arthus Vööbus.