Το μυστικό ευαγγέλιο του Μάρκου / The secret gospel of Mark

Το μυστικό ευαγγέλιο του Μάρκου εξακολουθεί να απασχολεί την έρευνα. Απόδειξη γι' αυτό είναι μία σειρά από πρόσφατες αναρτήσεις στο διαδίκτυο και κάποια νέα άρθρα που δημοσιεύθηκαν σε επιστημονικά περιοδικά τον τελευταίο καιρό. Με το θέμα βέβαια του μυστικού κατά Μάρκον είχαμε ασχοληθεί και παλαιότερα, όταν παρουσιάζαμε το σχετικό κεφάλαιο από το βιβλίο του H.-J. Klauck, Die apokryphe Bibel (για να διαβάσετε τις σχετικές αναρτήσεις, πατήστε εδώ και εδώ). Μολονότι η γνησιότητα του χειρογράφου και του κειμένου έχει αμφισβητηθεί σοβαρά, δε λείπουν κι εκείνες οι φωνές που υποστηρίζουν με διάφορα επιχειρήματα τη θέση είτε ότι το κείμενο είναι αυθεντικό και προέρχεται από τον Κλήμεντα είτε ότι δεν είναι έργο του Morton Smith (βλ. για παράδειγμα το πρόσφατο άρθρο του F. Watson, JThS 61:1 (2010), 128-170).

Αφορμή για την πρόσφατη συζήτηση έδωσε το άρθρο που δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του BAR το οποίο στηρίζεται στην έρευνα της Ελληνίδας γραφολόγου Βενετίας Αναστασοπούλου (για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ). Η έκθεση της γραφολόγου που δημοσιεύεται στο περιοδικό καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο Morton Smith δεν κατασκεύασε ο ίδιος το μυστικό ευαγγέλιο του Μάρκου, θέση που πρόσφατα υποστήριξε και ο Watson (όσον αφορά το περιεχόμενο του κειμένου). Σε σημερινή ανάρτησή του ο Peter M. Head στο ιστολόγιο Evangelical Textual Criticism παρουσιάζει την πρόσφατη βιβλιογραφία για το θέμα. Και ο Phil Harland στο ιστολόγιό του συζητά το δημοσίευμα του BAR και παραπέμπει σε παλαιότερες αναρτήσεις του.

Τέλος ο Timo S. Paananen δημοσιεύει στο ιστολόγιό του το νέο άρθρο των Scott G. Brown & Allan J. Pantuck, "Stephen Carlson’s Questionable Questioned Document Examination", στο οποίο ασκούν κριτική στις θέσεις του S. Carlson ο οποίος ήταν και ο κύριος υπέρμαχος της θέσης ότι το μυστικό ευαγγέλιο του Μάρκου είναι πλαστό.

Το νέο τεύχος του JBL / The recent issue of JBL

Στο νέο τεύχος του Journal of Biblical Literature 129:1 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

- D.J.A. Clines, "Learning, Teaching, and Researching Biblical Studies, Today and Tomorrow", 5-29

- Paul S. Evans, "The Function of the Chronicler's Temple Despoliation Notices in Light of Imperial Realities in Yehud", 31-47

- Matthew J. Suriano, "Death, Disinheritance, and Job's Kinsman-Redeemer", 49-66

- Francesca Stavrakopoulou, "Gog's Grave and the Use and Abuse of Corpses in Ezekiel 39:11-20", 67-84

-Matthew S. Rindge, "Jewish Identity under Foreign Rule: Daniel 2 as a Reconfiguration of Genesis 41", 85-104

- Kenneth C. Way, "Donkey Domain: Zechariah 9:9 and Lexical Semantics", 105-114

- Dorothy Lee, "The Gospel of John and the Five Senses", 115-127

- Thomas R. Blanton, IV, "Spirit and Covenant Renewal: A Theologoumenon of Paul's Opponents in 2 Corinthians", 129-151

- Robert E. Van Voorst, Why Is There No Thanksgiving Period in Galatians? An Assessment of an Exegetical Commonplace", 153-172

Άρθρο του Α. Χανιώτη για τους θεοσεβείς της Αφροδισιάδος στο BAR / An article of Chaniotis on the God-fearers of Aphrodisias in recent BAR

Στο τελευταίο τεύχος του Biblical Archaeology Review 36:6 (2010) δημοσιεύεται ένα άρθρο του γνωστού καθηγητή της αρχαίας ιστορίας και επιγραφικής Άγγελου Χανιώτη (δυστυχώς online μπορεί κανείς να διαβάσει μόνο την αρχή του άρθρου) σχετικά με τους θεοσεβείς στην Αφροδισιάδα ("Godfearers in the City of Love"). Ο Χανιώτης παρουσιάζει εν συντομία τη γνωστή επιγραφή από την Αφροδισιάδα, η οποία κάνει λόγο θεοσεβείς μέσα στη συνάφεια της συναγωγής της πόλης, τη χρονολόγησή της και άλλα ζητήματα σχετικά με αυτή και συζητά τις σχέσεις Ιουδαίων και εθνικού περιβάλλοντος στην πόλη (βλ. επίσης το άρθρο του ιδίου, SCI 21:2002, 209-242). Την επιγραφή, η οποία χρονολογείται στον 4ο ή 5ο αι. μ.Χ., μπορεί να διαβάσει κανείς στην ιστοσελίδα του PHI Greek Inscriptions. Σε αυτήν την επιγραφή διασώζονται τα ονόματα των μελών της "δεκανίας των φιλομαθών", οι οποίοι ανέγειραν ένα ταφικό μνημείο. Μεταξύ τους αναφέρονται "θεοσεβείς" και ένας προσήλυτος (Για μία πρόσφατη παρουσίαση και ανάλυση της επιγραφής βλ. IJudO II, nr. 14). Η ανακάλυψη αυτής της επιγραφής και η δημοσίευσή της από τους Reynolds / Tannenbaum αναζωπύρωσε τη συζήτηση για την ύπαρξη τέτοιων εθνικών στο περιβάλλον της συναγωγής, κάτι το οποίο ήταν επίσης γνωστό από τις Πράξεις και για τη θέση τους μέσα στη συναγωγή. Για τις μαρτυρίες στις γραμματειακές και επιγραφικές πηγές της εποχής βλ. L.H. Feldman, " Jewish Proselytism" , στο έργο των H. Attridge / G. Hatta, Eusebius, Christianity and Judaism. Studia Post-Biblica 42. Leiden: Brill 1992, 372-408. Οπωσδήποτε ο όρος θεοσεβής / φοβούμενος δε χρησιμοποιείται πάντοτε στις πηγές ως terminus technicus (κυρίως στις αρχαιότερες), κι ίσως να χαρακτηρίζει γενικά μία ομάδα εθνικών, οι οποίοι δε συνδέονται με τη συναγωγή του τόπου τους με τον ίδιο κάθε φορά τρόπο. Ακολουθώντας την τυπολογία που πρότεινε ο Sh. Cohen (HTR 1989, 13 εξ.) για τους βαθμούς προσέγγισης του Ιουδαϊσμού από τους εθνικούς, ο βαθμός σύνδεσης των εθνικών με τη συναγωγή μπορούσε να ξεκινά από έναν απλό θαυμασό της ιουδαϊκής θρησκείας και να καταλήγει στην πιστή τήρηση κάποιων χαρακτηριστικών ιουδαϊκών κανόνων.

Το νέο τεύχος του JSPs / The recent issue of JSPs

Στο νέο τεύχος του Journal for the Study of the Pseudepigrapha 19:3 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Carla Sulzbach, "When Going on a Heavenly Journey, Travel Light and Dress Appropriately", 163-193
Πώς συμβαίνει όταν οι άνθρωποι στη γη συναντούν ουράνια όντα, αυτά πάντοτε να εμφανίζονται με ανθρώπινη μορφή; Και στη συνέχεια, όταν οι ίδιοι θνητοί επισκέπτες εισέρχονται στον ουράνιο κόσμο να αποκτούν αγγελικές ιδιότητες; Μήπως τα πολύ διαφορετικά αυτά περιβάλλοντα επηρεάζουν ουσιαστικά τη φύση τόσο των κατοίκων όσο και των επισκεπτών; Προκειμένου να απαντήσει αυτά τα ερωτήματα η συγγραφέας του παρόντος άρθρου εξετάζει διάφορα κείμενα που πραγματεύονται επιφάνειες και ουράνια ταξίδια καθώς και καταβάσεις μέσα από την προοπτική των χώρων, οι οποίοι απαρτίζουν το σκηνικό αυτών των αφηγήσεων. Τα κείμενα που χρησιμοποιούνται ως παράδειγμα, θα ρίξουν φως στη σχέση μεταξύ της φύσης των ουράνιων αγγελικών / θείων και γήινων ανθρώπινων όντων από τη μία και την ουσία η οποία χαρακτηρίζει τους δύο αυτούς κόσμους από την άλλη. Η ανάλυση των κειμένων θα δώσει τη δυνατότητα να κατανοηθεί η δομή και να κατασκευασθεί το παράδειγμα μέσω του οποίου άλλες αφηγήσεις συναντήσεων ανθρώπων και θείων όντων μπορούν να κατανοηθούν. Επιπλέον αυτό το παράδειγμα θα βοηθήσει στην εξήγηση των μηχανισμών της υπέρβασης των ορίων.

Pierpaolo Bertalotto, "The Enochic Son of Man, Psalm 45, and the Book of the Watchers", 195-216
Σκοπός αυτού του άρθρου είναι να συμβάλει στη συζήτηση σχετικά με τη φύση του Υιού του Ανθρώπου στις Παραβολές του Ενώχ. Αυτός ο χαρακτήρας κατασκευάστηκε στη βάση διαφόρων κειμένων της βιβλικής παράδοσης, ανάμεσα στα οποία σαφώς κεντρικό ρόλο διαδραμάτισε ο Ψα 45, τα οποία ερμηνεύθηκαν ως προφητείες της έλευσης ενός υπεράνθρωπου εσχατολογικού πρωταγωνιστή. Αυτά τα κείμενα συνδυάστηκαν στη βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της ενωχικής ιδεολογίας και της μυθικής τους αναπαράστασης, όπως αυτό προκύπτει ιδιαίτερα από το Βιβλίο των Φυλάκων. Το αποτέλεσμα είναι μία υβριδική μορφή, η οποία έχει τη φύση των αρχαγγέλων και των ανθρώπων. Παρουσιάζεται επομένως ως ένα θετικό αντίστοιχο των Γιγάντων, των τεράτων που προέκυψαν από την αμαρτωλή σχέση μεταξύ των φυλάκων και των θυγατέρων των ανθρώπων κι ως εκείνος που νόμιμα αποκαλύπτει την ουράνια σοφία, εμφανίζεται επίσης ως η κατοπτρική αντανάκλαση των ίδιων των φυλάκων.

S.R. Burge, "‘ZR’L, The Angel of Death and the Ethiopic Apocalypse of Peter", 217-224
Ενώ ο άγγελος ‘!Ezr’l, ένας άγγελος της Κόλασης, εμφανίζεται στην αιθιοπική Αποκάλυψη του Πέτρου, το όνομα ‘!Ezr’l παραμένει ακατανόητο. Από πού προέρχεται αυτό το όνομα; Η ισλαμική παράδοση ίσως προσφέρει την απάντηση, αφού το ίδιο αγγελικό όνομα ‘!Azr’l ή ‘!Izr’l, είναι ένα συνηθισμένο όνομα για τον Άγγελο του Θανάτου. Ο συγγραφέας αξιολογεί την ιστορία της χρήσης αυτού του ονόματος και ερωτά, εάν η ισλαμική παράδοση επηρέασε τη χρήση του στην αιθιοπική εκδοχή της Αποκάλυψης του Πέτρου. Επιπλέον σε αυτή τη μελέτη τίθεται το ερώτημα, εάν είναι δυνατό επίσης να αξιοποιηθεί η συμπερίληψη του ονόματος ‘!Ezr’l ως ένας τρόπος χρονολόγησης του κειμένου.

Nancy Klancher, "The Male Soul in Drag: Women-as-Job in the Testament of Job", 225-245
Στην έρευνα η εμφατική παρουσία των γυναικείων χαρακτήρων στην Διαθήκη του Ιώβ έχει αξιολογηθεί ως ένα λογοτεχνικό μέσο που συμβολίζει τα όρια της θηλυκής ανθρώπινης φύσης. Οι γυναικείοι χαρακτήρες κατανοούνται ως μέσο για να τονισθεί η υπεροχή του Ιώβ μέσα από μία αντίθεση προς την αρετή και την πνευματική γνώση του Ιώβ. Ωστόσο το κείμενο επιτρέπει μία ανάγνωση, όπου οι γυναίκες αντιπροσωπεύουν διάφορες πλευρές του Ιώβ, ως μορφές που αντικατοπτρίζουν τους αγώνες και τις νίκες του. Αυτό το άρθρο προσφέρει μία προσεκτική ανάγνωση των λειτουργιών που αναλαμβάνουν οι γυναικείοι χαρακτήρες ως Ιώβ. Στο τελευταίο μέρος του παρουσιάζονται κάποια παραδείγματα από ανάλογες λογοτεχνικές παραδόσεις όπου οι γυναικείοι χαρακτήρες λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο μέσα στο πλαίσιο της φεμινιστικής ερμηνευτικής προσέγγισης.

Στο τελευταίο τεύχος του Louvain Studies / In the recent issue of Louvain Studies

Στο τελευταίο τεύχος του Louvain Studies 33:3-4 (2008) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

F.M. Young, "John and the Synoptics. An Historical Problem or a Theological Opportunity?", 208-220
Ο συγγραφέας παρουσιάζει το πρόβλημα της σχέσης μεταξύ του κατά Ιωάννην και των συνοπτικών ευαγγελίων όπως αυτό αντιμετωπίζεται από την σύγχρονη ιστορικοκριτική μέθοδο. Στη συνέχεια συζητά το ζήτημα με παραδείγματα τα οποία καταδεικνύουν τον τρόπο με τον οποίο οι Πατέρες το αντιμετώπισαν και υποστηρίζει ότι μέσα σε μία μεταμοντέρνα συνάφεια θα μπορούσε κανείς να διδαχθεί πολλά από την πατερική αντιμετώπιση. Η εστίαση του ενδιαφέροντος στην ιστορικότητα των ευαγγελίων ίσως να ήταν ένα λάθος. Από την άλλη ωστόσο έδωσε τη δυνατότητα διάκρισης των τεσσάρων πορτραίτων εκείνου απέναντι στον οποίο υπήρξαν διαφορετικές πνευματικές τοποθετήσεις.

P. Fitzpatrick, "Narrative Art and Narrative Criticism A Dialogue between Scripture and Art", 255-272

Σε αυτή τη διαθεματική προσέγγιση ο συγγραφέας αποπειράται να αναλύσει την σχέση μεταξύ αφηγηματικής τέχνης και αφηγηματικής κριτικής. Αξιοποιώντας τα διαθεματικά εργαλεία της σύνθεσης, της εστίασης και του χαρακτηρισμού ο συγγραφέας συγκρίνει την παράσταση της Μεταμόρφωσης του Ραφαήλ με το βιβλικό κείμενο: Λκ 9,28-45. Εάν αγνοήσει κανείς τα όρια μεταξύ του οπτικού και λεκτικού κειμένου, σύμφωνα με το συγγραφέα, θα είναι σε θέση να αναλύσει τα διαφορετικά επίπεδα νοήματος που βρίσκονται κρυμμένα μέσα σε κάθε κείμενο. Η τέχνη της αφήγησης είναι μία σύνθετη και ανεπαίσθητη ανάγνωση του κειμένου. Σκοπό έχει να προσφέρει μία νέα οπτική και διεύρυνση του κειμένου. Ο καλλιτέχνης αξιοποιεί την εστίαση για να διερευνήσει τον χαρακτήρα των διαφόρων προσώπων που εμφανίζονται στην αφήγηση. Η αφηγηματική κριτική χρησιμοποιεί την εστίαση ως μέσο για να επικεντρωθεί στην ερμηνεία και στον ορισμό του χαρακτήρα. Αυτό είναι από τα ουσιαστικά σημεία συνάντησης μεταξύ της αφηγηματικής κριτικής και της αφηγηματικής τέχνης.

J. Corley, "Wisdom, Perseverance and Humility Christian Reflections on Sirach 1-3", 273-386
Το βιβλίο του Σειράχ κάνει λόγο για τρεις αρετές που έχουν σημασία και για τους χριστιανούς σήμερα: τη δεκτική στάση προς στη σοφία (Σειρ 1,1-10), την αποδοχή της δοκιμασίας (2,1-18) και την ταπείνωση της καρδιάς (3,17-24). Ενώ οι άνθρωποι μπορεί να αναζητούν τη σοφία, ο Θεός είναι εκείνος που την αποκαλύπτει, αν κι εμείς μπορούμε να κατανοήσουμε μόνο ένα μικρό μέρος της. Εκείνοι που αναζητούν το Θεό θα αντιμετωπίσουν τη δυσκολία της δοκιμασίας, αλλά όλοι όσοι δείξουν επιμονή θα αναμοιφθούν. Όπως οι μαθητές χρειάζεται να έχουν δεκτική διάθεση για να ωφεληθούν από τα μαθήματα, έτσι κι εκείνοι που θέλουν να μάθουν τη θεία σοφία χρειάζονται την ταπείνωση.

EABS 2010: Συνεδρίες / EABS 2010: Sessions

Έχουν αναρτηθεί οι τίτλοι των συνεδριών της φετινής συνάντησης της EABS που θα γίνει από κοινού με την SBL στο Tartu.

Για να ενημερωθείτε για αυτές, πατήστε εδώ.

Βιβλιοκρισία του λεξικού του Muraoka / Review of Muraoka's Lexicon

Στην ιστοσελίδα του Bryn Mawr Classical Review έχει αναρτηθεί η βιβλιοκρισία της νέας έκδοσης του ελληνοαγγλικού λεξικού της ελληνικής μετάφρασης των Ο΄του T. Muraoka:

Takamitsu Muraoka, A Greek-English Lexicon of the Septuagint. Louvain/Paris/Walpole, MA: Peeters, 2009. 797 σελ.
ISBN 9789042922488
$138.00.

Για να τη διαβάσετε, πατήστε εδώ.

Hanan Eshel (1958-2010)

Με μία μικρή καθυστέρηση ανακοινώνουμε το θάνατο του Εβραίου αρχαιολόγου καθηγητή Hanan Eshel, ο οποίος έχασε τη μάχη με τον καρκίνο σε ηλικία 52 ετών. Σύνδεσε το όνομά του με τη μελέτη των κειμένων του Κουμράν και της εποχής του Bar Kochba. Διετέλεσε καθηγητής της ιουδαϊκής αρχαιολογίας στο πανεπιστήμιο Bar Ilan, ενώ δίδαξε επίσης στο Harvard και στην Οξφόρδη. Ένα από τα γνωστά του βιβλία είναι το The Dead Sea Scrolls and the Hasmonean State.

Ένα νέο βιβλίο για τους Ιουδαίους στην ελληνιστική γραμματεία / A new book on the Jews in the Hellenistic Literature

Κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο University of California Press ένας νέος τόμος στη σειρά Hellenistic Culture and Society με θέμα την εικόνα των Ιουδαίων σε κείμενα της ελληνιστικής εποχής:

Bezalel Bar-Kochva, The Image of the Jews in Greek Literature; The Hellenistic Period (Hellenistic Culture and Society 51), University of California Press 2010. 632 σελίδες
ISBN: 9780520253360
$ 95

Ο συγγραφέας παρουσιάζει την εικόνα των Ιουδαίων σε διάφορα κείμενα της ελληνιστικής περιόδου, όπως για παράδειγμα στο έργο του Θεοφράστου, του Εκαταίου του Αβδηρίτη=(πατέρα της επιστημονικής εθνογραφίας) και τον Απολλώνιο Μόλωνα (έναν από τους μεγαλύτερους ρήτορες της ελληνιστικής εποχής).

Το νέο τεύχος του DSD / The recent issue of DSD

Στο νέο τεύχος του Dead Sea Discoveries 17:1 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Richard J. Saley, "Reconstructing 4QJerb According to the Text of the Old Greek", 1-12
Είναι γενική η εκτίμηση ότι το 4QJerb και η μετάφραση των Ο΄ συμφωνούν μεταξύ τους όσον αφορά στη σειρά των στίχων και τη συντομία του κειμένου. Ωστόσο δεν κατεβλήθη ποτέ η προσπάθεια να αποκατασταθεί το 4QJerb στο σύνολό του - το 90% του κειμένου απουσιάζει - με βάση το αρχαίο ελληνικό κείμενο. Αν γίνει μια τέτοια αποκατάσταση τότε αναδεικνύεται η σχέση του 4QJerb προς το κείμενο στο οποίο στηρίχθηκε η αρχαία ελληνική μετάφραση.

Shulamit Elizur, "Two New Leaves of the Hebrew Version of Ben Sira", 13-29
Σε αυτό το άρθρο παρουσιάζεται μία ελαφρά αναθεωρημένη μετάφραση της πρώτη έκδοσης, η οποία κυκλοφόρησε στα εβραϊκά το 2007 των δύο νέων φύλλων του χειρογράφου C της Geniza της εβραϊκής εκδοχής της Ben Sira. Με αυτά τα δύο νέ φύλλα, από ένα μη συνεχόμενο δίφυλλο, έχουμε τώρα οκτών φύλλα από τρία συνεχόμενα δίφυλλα του χειρογράφου. Το δεύτερο φύλλο περιέχει την πρώτη εβραϊκή μαρτυρία για τους στίχους Σειρ 20,30 - 25,7.

Alec J. Lucas, "Scripture Citations as an Internal Redactional Control: 1QS 5:1-20a and Its 4Q Parallels", 30-52
Σε αυτό το άρθρο ο συγγραφέας πρώτον αποδομεί τα εσωτερικά επιχειρήματα που προτάθηκαν από την Sarianna Metso για την αρχαιότητα του 4QSb,d και την παράδοση του κειμένου σε σχέση με το 1QS 5:1-20a. Στη συνέχεια κατασκευάζει το δικό του εσωτερικό επιχείρημα για την αρχαιότητα του 4QSb,d στη βάση των γραφικών παραθεμάτων τα οποία είναι παρόντα στο 1QS 5:1-20a, αλλά απουσιάζουν στο 4QSb,d. Υποστηρίζεται ότι κάθε παράθεση (Σοφ 1,6 στο 1QS 5,11, Λευιτ 22,16 στο 1QS 5,14-15, Έξοδ 23,7 στο 1QS 5:15, Ησ 2,22 στο 1QS 5,17) υιοθετείται λαμβάνοντας υπόψη την αρχική της συνάφεια και η πρόληψή της γίνεται με ένα ιδιαίτερο λεξιλόγιο, το οποίο δεν απαντά στο 4QSb,d. Αυτή η συνέπεια στο μοτίβο σύνταξης οδηγεί στο συμπέρασμα της αρχαιότητς του 4QSb,d, αφού είναι ευκολότερο να εξηγηθεί πώς τα μη παράλληλα παραθέματα και το σχετικό λεξιλόγιο προστέθηκαν στην S παράδοση του κειμένου παρά να εξηγηθεί πώς και τα παραθέματα και το λεξιλόγιο απαλείφθηκαν από αυτό.

Kazen, Thomas, "4Q274 Fragment 1 Revisited—or Who Touched Whom? Further Evidence for Ideas of Graded Impurity and Graded Purifications ", 53-87
Αυτό το απόσπασμα αφορά στους φορείς της ακαθαρσίας σε ενδιάμεσα στάδια μείωσης της ακαθαρσίας και της επαφής τους με καθαρά και ακάθαρτα. Αποτελεί μαρτυρία της αρχαίας προέλευσης των ιδεών για κλιμακούμενη ακαθαρσία και κλιμακούμενη κάθαρση. Στο πρώτο τμήμα λόγος γίνεται για τον "λεπρό" κι όχι για τον zav. Η αρχική ακαθαρσία της γυναίκας σε έμμηνο ρύση μειώνεται με την τελετή κάθαρσης με νερό κατά την πρώτη μέρα, μία τελετή ανάλογη με εκείνη της κάθαρσης των "λεπρών" και με την αναπτυσσόμενη πρακτική για τους καθαρμούς της πρώτης μέρας εξαιτίας της ακαθαρσίας μέσω ενός πτώματος. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το κείμενο δε θα πρέπει να αναγνωσθεί μέσα στο πλαίσιο του στενού περιβάλλοντος της συγκεκριμένης θρησκευτικής ομάδας, αλλά αντικατοπτρίζει μία γενικότερη ανάπτυξη ευρύτερων πρακτικών καθαρμού κατά τη διάρκεια της εποχής του Δεύτερου Ναού.

Alex P. Jassen, "A New Suggestion for the Reconstruction of 4Q370 1 i 2 and the Blessing of the Most High (Elyon) in Second Temple Judaism", 88-113
Σε αυτό το άρθρο διατυπώνεται μία νέα πρόταση για την αποκατάσταση το κενού στο χειρόγραφο της Νεκράς Θαλάσσης 4Q370 (Προειδοποίηση με βάση τον κατακλυσμό). Ο συγγραφέας συζητά τις επιπτώσεις που έχει αυτή η αποκατάσταση στη λειτουργική ευλογία του Θεού κατά την περίοδο του Δεύτερου Ναού. Οι δύο πρώτες σειρές του 4Q370 κάνουν μία ανασκόπηση της προσδοκίας για ευγνωμοσύνη εκ μέρους των ανθρώπων εξαιτίας της προκατακλυσμιαίας γεωργικής ευφορίας , η οποία περιγράφεται στο κείμενο. Κάνοντας μία παράφραση του Δευτ 8,10, το 4Q370 καλεί τους ανθρώπους να φάνε, να χορτάσουν και να ευλογήσουν. Το διασωζόμενο κείεμνο παρέχει μέρους του άμεσου αντικειμένου της ευλογίας -"το όνομα του ..."- και ακολουθεί ένα μικρό κενό. Με βάση τις παλαιογραφικές και συγκριτικές φιλολογικές μαρτυρίες, ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το κενό θα πρέπει να συμπληρωθεί με το θείο όνομα "Ύψιστος". Αυτή η παράφραση του Δευτ 8,10 στο 4Q370 είναι μέρος μίας μεγαλύτερης παράδοσης εξηγητικής επαναδιατύπωσης του Δευτ 8,10 στις προσευχές μετά το γεύμα της εποχής του Δεύτερου Ναού, όπου το θείο επίθετο "Ύψιστος" αντικαθιστά το τετραγγράμματο ως αντικείμενο ευλογίας.

Ένα νέο βιβλίο για το θάνατο και την ανάσταση του σώματος

Κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο de Gruyter ένας συλλογικός τόμος με θέμα το σώμα στο θάνατο και την ανάσταση στον αρχαίο Ιουδαϊσμό, στον αρχέγονο Χριστιανισμό και σε άλλες αρχαίες θρησκείες:

Tobias Nicklas / Friedrich V. Reiterer /Joseph Verheyden (εκδ.), The Human Body in Death and Resurrection (Deuterocanonical and Cognate Literature. Yearbook), de Gruyter 2009
458 σελίδες
ISBN: 978-3-11-020880-1
98 ευρώ

Περιγραφή εκδοτικού οίκου
Σίγουρα δεν υπάρχει κάτι περισσότερο τρομακτικό ή πρωταρχικό στη ζωή από την εμπειρία του θανάτου και της θνητότητας και είναι αναγκαίο για τον πολιτισμό και τη θρησκεία να αντιμετωπίσουν αυτήν την εμπειρία όσο το δυνατόν καλύτερα. Επιπλέον η στάση απέναντι στους ετοιμοθάνατους, η φροντίδα της σορού κι επίσης η ελπίδα για μία "ζωή" ή ανάλογη "ύπαρξη" μετά το θάνατο συχνά αποτελούν ουσιαστικής σημασίας στοιχεία για την κατανόηση των ανθρωπολογικών προϋποθέσεων της αντίστοιχης κοινωνικής, πολιτισμικής και θρησκευτικής συνάφειας. Οι μελέτες του παρόντος τόμου ασχολούνται με τα εξής ερωτήματα: ποιο ρόλο διαδραματίζει το ανθρώπινο σώμα στη συνάφεια του θανάτου και της ανάστασης στον αρχαίο Ιουδαϊσμό, στον πρώιμο Χριστιανισμό και στις αντίστοιχες πολιτισμικές και θρησκευτικές συνάφειές τους; Σε ποια συμπεράσματα οδηγούν οι δηλώσεις για το σώμα, αλλά και η αντιμετώπισή του όσον αφορά στις ανθρωπολογικές ιδέες μέσα σε συγκεκριμένες κοινωνικές, πολιτισμικές και θρησκευτικές συνάφειες; Το κέντρο βάρους του συγκεκριμένου τόμου βρίσκεται στα ιουδαϊκά και χριστιανικά κείμενα από τον 3ο αι. π.Χ. έχως και τον 3ο αι. μ.Χ. Κάποιες μελέτες ωστόσο έχουν ως θέμα τους διαφορετικές παραδόσεις όπως την θρησκεία της Αιγύπτου της εποχής των Πτολεμαίων, το Ζωροαστρισμό ή τον αρχαίο Γνωστικισμό.