Σάββατο 16 Ιουλίου 2016

Φωτογραφία της ημέρας: το καθημερινό μας ψωμί / Photo of the day: our daily bread

Φωτο 1. Ένα καρβέλι ψωμί, το οποίο βρέθηκε στην Πομπηία
(Πηγή: www.ancientresources.com)
Το αντικείμενο της εικόνας είναι ένα καρβέλι ψωμί, το οποίο βρέθηκε στα ερείπια της αρχαίας Πομπηίας. Αριστερά διακρίνεται η σφραγίδα του αρτοποιείου που το κατασκεύασε. Τέτοιες σφραγίδες έχουν έρθει στο φως (βλ. φωτο 2) και διέσωζαν το όνομα του αρτοποιείου που είχε παρασκευάσει το ψωμί ή ότι το ψωμί είχε κατασκευαστεί για συγκεκριμένους αγοραστές (ή ακόμη κι ότι ήταν για διάθεση στο ευρύτερο κοινό). Η σφραγίδα μπορούσε επίσης να δηλώνει την ποιότητα του ψωμιού.
Φωτο 2. Σφραγίδα ψωμιού (1ος-2ος αι. μ.Χ.). Ανάμεσα
σε κηρύκειο και θύρσο η επιγραφή SEX ANTO ORIP
(Πηγή: www.ancientresources.com)
Ήδη από το 168 π.Χ. οι Ρωμαίοι με νόμο επέτρεψαν την σύσταση του πρώτου σωματείου αρτοποιών, του Collegium Pistorum, το οποίο βρισκόταν υπό την άμεση εποπτεία και τον έλεγχο του κράτους. Τα μέλη του σωματείου ήταν ελεύθεροι πολίτες και συνήθως το επάγγελμα ήταν κληρονομικό. Ωστόσο σύμφωνα με ρωμαϊκό νόμο οι αρτοποιοί απαγορευόταν να έχουν σχέσεις με ηθοποιούς ή μονομάχους ή να παρακολουθούν αγώνες στο αμφιθέατρο. 
Όσον αφορά στην παρασκευή του ψωμιού οι ελεύθεροι πολίτες της Ρώμης είχαν δικαίωμα σε μία συγκεκριμένη ποσότητα σιταριού (που συνήθως ερχόταν από την Αίγυπτο), το οποίο το έδιναν στον φούρναρη της γειτονιάς και τους παρασκεύαζε το καθημερινό ψωμί με μικρό κόστος. Συχνά τοπικοί ευεργέτες ή ο αυτοκράτορας χάριζε ψωμί στους κατοίκους μιας πόλης. Υπήρχαν διάφοροι τύποι ψωμιού στην Ρώμη όπως panis mustaceus και panis farreus (αναλωνόταν στους γάμους),  panis militaris (το ψωμί των στρατιωτών, συνήθως στη μορφή γαλέτας), panis secundarius (ψωμί από άσπρο αλεύρι που στα χρόνια του Αυγούστου ήταν το πιο συνηθισμένο ψωμί και για αυτό έχασε την αρχική του σπουδαιότητα). Τύποι ψωμιού διασώζονται και στο κείμενο του Ιπποκράτη, Περὶ ἀρχαίη ἰητρικῆς («καθαρός ἄρτος», «αὐτόπυρος ἄρτος», «ῥαντὸς ἄρτος», «ἄρτος συλίγνειτος»). Οι κατώτερες κοινωνικές ομάδας στις ρωμαϊκές επαρχίες κατανάλωναν κυρίως κριθαρένιο ψωμί (μᾶζα), ενώ οι πλουσιότερες λευκό (ἄρτον). 

Στο τρέχον τεύχος του In die Skriflig / In the current issue of In die Skriflig

In die Skriflig 50:3 (2016)

Francois P. Viljoen, "The Torah in Matthew: Still valid, yet to be interpreted alternatively"

Στο τρέχον τεύχος του VE / In the current issue of VE

Verbum et Ecclesia 37:1 (2016)

Hendrik Viviers, "Can the Song of Songs be described (also) as a form of dark green religion?"

Στο τρέχον τεύχος του HTS / In the current issue of HTS

Hervomde teologiese studies 72:3 (2016)

Hans-Georg Wünch, "Like an eagle carries its young"

Παρασκευή 15 Ιουλίου 2016

Φωτογραφία της ημέρας: μία οικογένεια χριστιανών; / Photo of the day: A Christian family?


Μαρμάρινη πλάκα από την περιοχή της Προύσας στην Βιθυνία (σήμερα στο Μουσείο της πόλης, inv. nr. 3140). Χρονολογείται στο 2ο αι. μ.Χ. Στο επάνω μέρος παράσταση νεκρικού δείπνου και αντικειμένων καθημερινής χρήσης (π.χ. καθρέφτης, βιβλίο σε κύλινδρο, καλάθι κ.ά.). Κάτω η εξής επιγραφή:

Η επιτύμβια στήλη του Επίθερση
(Φωτο: Thomas Corsten,http://philipharland.com/
greco-roman-associations/
wp-content/uploads/IPrusaOlymp-115-Corsten.jpg)
 
Ἐπιθέρσῃ τῷ θεοσε|βῇ κ<α>ὶ Θεοκτίστῳ |τὰ τέκνα Μα<ρ>κιανὸς| καὶ Ἐπιθέρσης μετὰ||τῶν ἀδελφῶν ἐκ τῶν|εἰδείων μνήμης χάριν.
Αυτό που παρουσιάζει ενδιαφέρον στην επιγραφή είναι ο χαρακτηρισμός του νεκρού Επίθερση ως "θεοσεβή". Αυτός ο όρος αποδίδεται τόσο σε Ιουδαίους και χριστιανούς, όσο και εθνικούς φιλικούς προς τον Ιουδαϊσμό ή ακόμη και σε εθνικούς. Στην περίπτωση αυτής της επιγραφής είναι πιθανόν ο Επίθερσης να είναι χριστιανός. Σε αυτό συνηγορεί και το όνομα του Θεοκτίστου, το οποίο σύμφωνα με το σχόλιο του Thomas Corsten, εκδότη της επιγραφής στο IPrusaOlymp 115, είναι συνηθισμένο χριστιανικό όνομα στην περιοχή. Αν, λοιπόν, η υπόθεση ισχύει, τότε πρόκειται για την αρχαιότερη χριστιανική επιγραφή στην περιοχή της Βιθυνίας. Για την ύπαρξη χριστιανών εκεί κατά τον 2ο αιώνα γνωρίζουμε βέβαια από την αλληλογραφία του Πλίνιου με τον αυτοκράτορα Τραϊανό, όμως αυτή η επιγραφή είναι το πρώτο αρχαιολογικό τεκμήριο της χριστιανικής παρουσίας στην περιοχή. 

Ένα μωσαϊκό ρωμαϊκών χρόνων στην Λάρνακα / A Roman mosaic in Larnaca

Close-up detail of a rare Roman mosaic that has been uncovered in Cyprus.
Tμήμα του μωσαϊκού που ήρθε στο φως (Φωτο: AFP: Iakovos Hatzistavrou)
Οι εργασίες για το αποχετευτικό σύστημα στην πόλη της Λάρνακας έφεραν στο φως ένα μεγάλο μωσαϊκό, το οποίο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων χρονολογείται στα ρωμαϊκά χρόνια (στα δημοσιεύματα δεν δίνεται ακριβέστερη χρονολόγηση). Πρέπει να αποτελούσε μέρος αρχαίου λουτρού. Το τμήμα του που ήρθε στο φως είναι αρκετά μεγάλο (19 μ. x 7 μ.), εκτιμάται όμως ότι οι ανασκαφές που θα ακολουθήσουν θα εντοπίσουν και το υπόλοιπο μέρος του καθώς και κτίρια του αρχαίου λουτρού. Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα το μωσαϊκό είναι μία παράσταση των 12 άθλων του Ηρακλή, η πρώτη στο είδος της που βρέθηκε στην Κύπρο. Εκτός από το εντυπωσιακό του μέγεθος και την ιδιαιτερότητά του όσον αφορά στη θεματική του, το νέο εύρημα θα δώσει πληροφορίες για την καθημερινή ζωή της αρχαίας πόλης Κίτιον, επάνω στην οποία έχει κτισθεί η σύγχρονη Λάρνακα. 

Το κοιμητήριο της Ashkelon: κριτικές εκτιμήσεις / The cemetery at Ashkelon: critical evaluation

Ένας από τους πολλούς σκελετούς της Ashkelon
(Φωτο: Tsafrir Abayov/Leon Levy Expedition)
Μετά τον πρώτο ενθουσιασμό για το σημαντικό εύρημα του μεγάλου κοιμητηρίου στην Ashkelon, το οποίο χαρακτηρίστηκε ως το πρώτο φιλισταϊκό κοιμητήριο στην Παλαιστίνη (βλ. εδώ), άρχισαν να ακούγονται οι πρώτες κριτικές φωνές. Ειδικότερα, στο ηλεκτρονικό περιοδικό livescience o Owen Jarus δημοσιεύει ένα εκτενές κείμενο, στο οποίο σχολιάζεται κριτικά η αρχαιολογική ανακάλυψή της κι ο τρόπος που παρουσιάστηκε στη διεθνή κοινότητα. Η κριτική αυτή εστιάζεται στα εξής σημεία:
  • είναι πραγματικά το πρώτο κοιμητήριο Φιλισταίων στην Παλαιστίνη; Ήδη στο παρελθόν ταφές ήρθαν στο φως και σε άλλες πόλεις των Φιλισταίων
  • με ποια κριτήρια κάποια από αυτές τις ταφές μπορεί να χαρακτηρισθεί ως φιλισταϊκή;
  • οι Φιλισταίοι φαίνεται να έφτασαν στην Παλαιστίνη από το Αιγαίο κατά τον 12ο αι. και γρήγορα ήρθαν σε επαφή και επιμειξίες με τους ντόπιους κατοίκους. Πόσο αμιγώς φιλισταϊκές λοιπόν μπορούν να θεωρηθούν αυτές οι ταφές; (κι είναι ίδιος ο τρόπος όπως όταν πρωτοήρθαν οι Φιλισταίοι στην περιοχή;)
  • Φοινικικά αγγεία και αρχιτεκτονικά στοιχεία αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο οι νεκροί να είναι Φοίνικες έμποροι
Οι ειδικοί αναμένουν την δημοσίευση των ευρημάτων σε επιστημονικά περιοδικά ώστε η εικόνα να γίνει περισσότερο σαφής. Όμως και σε αυτήν την περίπτωση είναι πιθανόν ο διάλογος των ειδικών όσον αφορά στην κριτική αποτίμηση του νεκροταφείου της Ashkelon να είναι μακρύς και να μην υπάρξει ομοφωνία.

Το κακό στον αρχαίο Ιουδαϊσμό και στον αρχέγονο Χριστιανισμό / Evil in ancient Judaism and early Christianity

Evil in Second Temple Judaism and Early ChristianityΑπό τον εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck κυκλοφόρησε ένα συλλογικός τόμος με τις εισηγήσεις που διαβάστηκαν στο συνέδριο που διοργάνωσε το Centre for the Social-Scientific Study of the Bible στο St Mary's University (Twickenham) κατά το έτος 2014 κι είχε ως θέμα την έννοια του κακού στον αρχαίο Ιουδαϊσμό και στον αρχέγονο Χριστιανισμό. 

Chris Keith and Loren T. Stuckenbruck (eds.), Evil in Second Temple Judaism and Early Christianity, WUNT II.417 (Tübingen: Mohr Siebeck 2016) 
VIII + 417 σελ.
ISBN 978-3-16-153299-3

Περιεχόμενα
Christopher A. Rollston: An Ur-History of the New Testament Devil: The Celestial שׂטן (śāṭān) in Zechariah and Job – Jutta Leonhardt-Balzer: Evil at Qumran – Benjamin Wold: Demonizing Sin? The Evil Inclination in 4QInstruction – Louise J. Lawrence: Evil and the Body of Antiochus IV Epiphanes: Disability, Disgust and Tropes of Monstrosity in 2 Maccabees 9:1–12 – Tommy Wasserman: Variants of Evil: The Disassociation of Jesus from Evil in the Text of the New Testament – James G. Crossley: Jesus, Healings and Mark 2:1–12: Forgiveness, a Release, or Bound Again to the Great Satan? – Christopher W. Skinner: Overcoming Satan, Overcoming the World: Exploring the Cosmologies of Mark and John – Jonathan A. Draper: Darkness as Non-Being and the Origin of Evil in John's Gospel – Loren T. Stuckenbruck: How Much Evil Does the Christ Event Solve? Jesus and Paul in Relation to Jewish “Apocalyptic” Thought – James P. Davies: Evil's Aetiology and False Dichotomies in Jewish Apocalyptic and Paul – Chris Tilling: Paul, Evil, and Justification Debates – Steve Walton: Evil in Ephesus: Acts 19:8–40 – Lloyd K. Pietersen: Artemis, Demons, Mammon and Satan: The Construal of Evil in First Timothy – Susanne Luther: The Evil of the Tongue: Evil and the Ethics of Speech in the Letter of James – Nicholas J. Ellis: A Theology of Evil in the Epistle of James: Cosmic Trials and the Dramatis Personae of Evil – Robbie Griggs: Apocalyptic Experience in the Theodicy of 4 Ezra – Jonathan Knight: The Portrayal of Evil in the Ascension of Isaiah – Chris Keith: “The Scriptures are Divine Charms”: Evil, Books, and Textuality in Early Christianity – Dieter T. Roth: Evil in Marcion's Conception of the Old Testament God – Paul Middleton: Overcoming the Devil in the Acts of the Martyrs
Close 

Η προσευχή στα κείμενα του Κουμράν / Prayer in Qumran texts

Στην ηλεκτρονική εφημερίδα του Penn State University έχει αναρτηθεί ένα ενδιαφέρον κείμενο της Cherie Winner σχετικά με την σημασία της προσευχής στην κοινότητα του Κουμράν. Με αφορμή αυτήν την παρουσίαση η συγγραφέας παρουσιάζει συνοπτικά δεδομένα σχετικά με τη μυστηριώδη αυτή κοινότητα και παρέχει πληροφορίες για βασικές πτυχές της σκέψης της ομάδας (λατρεία, αποκαλυπτική κ.ά.)

Πέμπτη 14 Ιουλίου 2016

Η φωτογραφία της ημέρας: ρωμαϊκά μπικίνι / Photo of the day: Roman bikinis

Villa Romana del Casale: γυναίκες που παίζουν ένα είδος πετόσφαιρας
(Φωτο: http://www.thecultureconcept.com/bikini-girls-splitting-the-atom-on-sicily-in-a-roman-villa

Λεπτομέρεια του γνωστού μωσαϊκού με τις γυναίκες αθλήτριες από την Villa Romana del Casale (4ος αι. μ.Χ.). Κτίστηκε επάνω στα ερείπια παλαιότερης βίλλας και είναι ένα εντυπωσιακό κτίριο 4.000 τ.μ. με λουτρά, σύμπλεγμα δωματίων ποικίλων χρήσεων και βασιλική. Ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της βίλλας είναι τα πλούσια ψηφιδωτά της κατασκευασμένα κατά πάσα πιθανότητα από τεχνίτες της Β. Αφρικής. Το ψηφιδωτό με τις 10 γυναίκες αθλήτριες ίσως είναι ένα από τα πλέον γνωστά, κυρίως για το ελαφρύ ένδυμα με το οποίο παριστάνονται οι γυναίκες που αθλούνται σε αυτό. Η αρχαία εκδοχή του bikini αποτελούνταν από ένα επάνω μέρος από λινό ύφασμα (strophium ή mamillare), το οποίο αποτελούσε απαραίτητο γυναικείο εσώρουχο. Το κάτω μέρος είναι το γνωστό από τους άνδρες αθλητές subligar ή subligaculum. Το bikini βέβαια ως καλοκαιρινή θαλασσινή ενδυμασία των γυναικών λανσαρίστηκε στα 1946 από τον Γάλλο Louis Réard και πήρε το όνομά του από τα γνωστά για τις ατομικές δοκιμές νησιά Bikini, η ιστορία όμως αυτού του γυναικείου ενδύματος φαίνεται να είναι πολύ αρχαιότερο. Eκτός από το μωσαϊκό της Villa Romana del Casale, έχουν βρεθεί αγάλματα της Αφροδίτης με ανάλογη ενδυμασία (Πομπηία, οικία της Julia Felix) κι υπάρχουν αναφορές σε αυτό σε Ρωμαίους συγγραφείς (Οβίδιο και Μαρτιάλη). 


Πρόσκληση για συμμετοχή σε περιοδικό: DWJ / Call for contributions: DWJ

Call for Papers: Second Edition of the Distant Worlds Journal (DWJ)

Dealing with Antiquity: Case Studies and Methodological Considerations in the Ethical Engagement of Ancient Materials 

How should those working in academia deal with ancient materials in a way that is ethically and morally sound? This is an ever-present issue behind the scenes of research across academic disciplines, and one growing ever more relevant in contemporary times. Often the evidence we draw on in researching antiquity does not reach us in a pure and unproblematic form, and we are faced with serious ethical quandaries in the process of research. Problems might occur when excavating or studying human remains, researching archaeological material excavated under difficult political circumstances, or in using manuscripts and other archaeological materials not obtained through modern controlled excavations, thus missing crucial contextual information. 

In this issue of the Distant Worlds Journal, we welcome contributions that address these problems either from a methodological perspective or in the form of case studies. Some possible topics include: the utility of archaeological material obtained from illicit excavations (either politically illegal or looted); the engagement of scholars in the identification, appraisal, and publication of unprovenanced materials; the ethical issues of excavating graveyards or studying human remains; the antiquities market as ‘grey’ in character rather than legal or illegal; concepts of ownership in public and private collections; the problems in the appearance and detection of fakes and forgeries; and, the role of scholars as preservers of cultural heritage, especially in the aftermath of destruction. 

If you are interested in publishing in this volume of the DWJ, please submit a paper to mailto:dw-journal@mzaw.lmu.de by 19th September 2016. Contributions should be between 3000 and 6000 words, in English or in German. Information on the editorial guidelines and the review process are available on our website.http://journals.ub.uni-heidelberg.de/index.php/dwj/index

Οι ανασκαφές στη Jezreel για το 2016 / The 2016 Jezreel Expedition Report

Διαβάστε στην ιστοσελίδα της Biblical Archaeology Review την αναφορά για τις αρχαιολογικές εργασίες στην Jezreel κατά το έτος 2016.

Το τρέχον τεύχος του περιοδικού TYCHE / The current issue of TYCHE

To τεύχος του περιοδικού TYCHE 30 (2015) είναι διαθέσιμο online κι οι ενδιαφερόμενοι αναγνώστες μπορούν να καταφορτώσουν τα άρθρα που δημοσιεύονται σε αυτό σε μορφή pdf. Ανάμεσα στα πολλά κι ενδιαφέροντα ξεχωρίζω ένα που παρουσιάζει βιβλικό ενδιαφέρον:



Ο αριθμός των βιβλίων στην ΠΔ / The number of the books of the Bible

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation η Eva Mroczek έχει αναρτήσει ένα ενδιαφέρον κείμενο σχετικά με τον αριθμό των βιβλίων της ΠΔ, όπως αναφέρονται στον Ιώσηπο, σε εξωβιβλικά ιουδαϊκα κείμενα, στη ραββινική γραμματεία και σε κάποια πατερικά κείμενα. Ο αριθμός που κυριαρχεί είναι ο 22. Η συγγραφέας του άρθρου συζητά τη σημασία που μπορεί να είχε αυτός ο αριθμός για τους Ιουδαίους της αρχαιότητας:

Τετάρτη 13 Ιουλίου 2016

Φωτογραφία της ημέρας: τα ναυάγια των Φούρνων / Photo of the day: the shipwrecks of Fourni

Another 23 shipwrecks located off the Greek island of Ikaria
Αμφορέας ελληνιστικών χρόνων σε ναυάγιο στο Βαθύλακα Θύμαινας (φωτο: Vasilis Mentogianis)
Το σύμπλεγμα των μικρών νησιών των Φούρνων είναι ίσως λίγο γνωστό σε πολλούς. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ήταν επίσης σχετικά άσημα κατά την αρχαιότητα και δεν αναφέρονται στις αρχαίες πηγές. Η θέση του όμως είναι σημαντική καθώς εκεί συναντώνται δύο σημαντικοί ναυτικοί δρόμοι. Δεν προκαλεί, επομένως, εντύπωση ότι ο βυθός γύρω από αυτά τα νησιά είναι γεμάτος ναυάγια της αρχαιότητας αλλά και νεότερων εποχών. Ωστόσο ακόμη και σε αυτήν την περίπτωση, ο αριθμός των ναυαγίων που έχουν μέχρι σήμερα εντοπιστεί είναι εντυπωσιακός: 22 ναυάγια εντοπίστηκαν στην αρχαιολογική αποστολή της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων το 2015 (αρχαϊκής έως και ύστερης βυζαντινής εποχής) κι άλλα 23 εντοπίστηκαν φέτος στην κοινή αποστολή της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων και του RPM Nautical Foundation (αρχαιϊκής εποχής έως και 19ου αι.). Έτσι ο βυθός των Φούρνων αναδεικνύεται ως ο τόπος όπου είναι συγκεντρωμένος τα περισσότερα ναυάγια στη Μεσόγειο. Τα ευρήματα που ήρθαν στο φως είναι εντυπωσιακά: αμφορείς από την Κω (ελληνιστικής εποχής), ένα ναυάγιο της ύστερης αρχαϊκής / πρώιμης κλασικής περιόδου, ένα ναυάγιο με αμφορείς από την Σινώπη της ρωμαϊκής περιόδου, ένα ναυάγιο με αμφορείς από τη Β. Αφρική της ρωμαϊκής επίσης περιόδου και ένα ναυάγιο με κεραμεικά της πρώιμης χριστιανικής περιόδου.

Και δέστε το βίντεο: Ο πλούτος των Φούρνων

O αποκαλυπτικός Παύλος / Apocalyptic Paul

Paul Among the Apocalypses?Από τον εκδοτικό οίκο Bloomsbury κυκλοφόρησε ένα νέο βιβλίο σχετικά με την αποκαλυπτική ως μίας πτυχής της παύλειας σκέψης και θεολογίας. Ο J. P. Davies εστιάζει το ενδιαφέρον σε τέσσερις επιμέρους θεολογικές περιοχές, στην επιστημολογία, εσχατολογία, κοσμολογία και σωτηριολογία. Παρατηρεί ότι οι προηγούμενες μελέτες είχαν δίκιο, όταν υποστήριζαν ότι η "αποκαλυπτική" είναι μια σημαντική κατηγορία στην κατανόηση του αποστόλου, επισημαίνει όμως τις αδυναμίες και τα αδιέξοδα  των προηγούμενων προσεγγίσεων.

P. J. Davies, Paul Among the Apocalypses?An Evaluation of the ‘Apocalyptic Paul’ in the Context of Jewish and Christian Apocalyptic Literature, LNTS 562 (Bloomsbury 2016)
240 σελίδες
ISBN: 9780567667281
£63.00

Περιεχόμενα
Preface
Acknowledgements
Abbreviations
1. Perplexed by the 'apocalyptic Paul'?
2. Epistemology: Revelation and Wisdom
3. Eschatology: 'Irruption' and History
4. Cosmology: Heaven and Earth
5. Soteriology: Deliverance and Justice
6. Conclusions: Questioning the Dichotomies
Bibliography

Indexes - See more at: http://www.bloomsbury.com/uk/paul-among-the-apocalypses-9780567667281/#sthash.wblWDg7i.dpuf

Το τρέχον τεύχος του RB / In the current issue of RB

Revue biblique 123:3 (2016)

  • Claude Lichtert, " Structure littéraire du livre de Tobie selon la forme courte du texte grec (2e partie)," 321-356
  • Nissim Amzallag, "The Paradoxical Source of Hope in Isaiah 12," 357 - 377
  • Étienne Nodet, "D'un logos à l'autre (Jn 1,1 & 21,22-23)," 378 - 399 
  • Hans Förster, "Zur Bedeutung von ἐγκαίνια in Joh 10,22," 400 - 417
  • Bruno Callegher & Aranna D' Ottone Rambach, "Coins from the Excavations at St. John Prodromos's Church-Jerusalem," 418 - 437
  • Steven Shnider, "The Winged Sun Disk in Psalm 18," 438 - 442
  • Kevin Trehuedic, "Une anse LMLK surgravée et un poids de l'âge du Fer en provenance de l'église saint Jean-Baptiste Prodromos à Jérusalem," 443 - 445

Τρίτη 12 Ιουλίου 2016

Ένα νέο βιβλίο για τον πρόλογο του Ιω / A new book on the prologue of John's Gospel

The Prologue of the Gospel of John
Κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Mohr Siebeck ένας νέος συλλογικός τόμος με τις εισηγήσεις του πρώτου Colloqiuum Johanneum που έλαβε χώρα το 2013. Σε αυτήν την πρώτη συνάντηση ειδικών στο κατά Ιωάννην ευαγγέλιο το θέμα ήταν ο πρόλογος του  κατά Ιωάννην ευαγγελίου, η δομή, η προέλευση και βασικές ιδέες του.

Jan G. van der Watt, R. Alan Culpepper, and Udo Schnelle (eds.), The Prologue of the Gospel of John
Its Literary, Theological, and Philosophical Contexts. Papers read at the Colloquium Ioanneum 2013. WUNT 359. Tübingen: Mohr Siebeck 2016
ISBN 978-3-16-154771-3

Περιεχόμενα
Part 1: Confronting the Challenges of the Prologue
R. Alan Culpepper: The Prologue as Theological Prolegomenon to the Gospel of John – John Ashton: Really a Prologue? – William R. G. Loader: The Significance of the Prologue for Understanding John's Soteriology – Jan G. van der Watt: John 1:1 – A »Riddle”? Grammar and Syntax Considered – Catrin H. Williams: (Not) Seeing God in the Prologue and Body of John's Gospel – Ruben Zimmermann: John (the Baptist) as a Character in the Fourth Gospel: The Narrative Strategy of a Witness Disappearing – Michael Theobald: Eine Gemeinschaft von »Zeugen« (von Joh 1:7, 15 bis 3 Joh 12): Beobachtungen zur Genese des Corpus Iohanneum auf der Basis des Prologs – Christos Karakolis: The Logos-Concept and Dramatic Irony in the Johannine Prologue and Narrative

Part 2: Reading the Language and Concepts of the Prologue in Their Philosophical Context
Udo Schnelle: Philosophische Interpretation des Johannesevangeliums: Voraussetzungen, Methoden und Perspektiven – Jörg Frey: Between Torah and Stoa: How Could Readers Have Understood the Johannine Logos? – Craig R. Koester: »Spirit” (Pneuma) in Greco-Roman Philosophy and the Gospel of John – George L. Parsenios: Confounding Foes and Counseling Friends: Parrēsia in the Fourth Gospel and Greco-Roman Philosophy – Marianne Meye Thompson: »Light” (φῶς): The Philosophical Content of the Term and the Gospel of John – Jean Zumstein: »Zeichen« (σημεῖον): Philosophischer Inhalt und Gebrauch des Begriffs im Johannesevangelium

Στο τρέχον τεύχος του Open Theology / In the current issue of Open Theology

Open Theology 2:1 (2016)
Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Open Theology υπάρχει ειδικό αφιέρωμα στην μετάφραση των βιβλικών κειμένων:

Η φωτογραφία της ημέρας: ρωμαϊκό λουτρό στη Via Ostiense / Photo of the day: Roman baths at Via Ostiense

Rome workers unearth ancient baths and tombs
Ένα ρωμαϊκό λουτρό και τάφοι  1ου έως 4ου αι. μ.Χ. ήρθαν στο φως στη διάρκεια των εργασιών για την ανέγερση εκκλησίας στην περιοχή της Casal Bernocchi. Οι αρχαιολόγοι έφεραν σε φως το σύστημα υδροδότησης και θέρμανσης του λουτρού. Παραμένει ανοικτό το ζήτημα εάν το λουτρό ήταν μέρος ρωμαϊκής βίλλας ή εάν εξυπηρετούσε τους ταξιδιώτες που χρησιμοποιούσαν την  Via Ostiense, κοντά στην οποία βρέθηκε. Οι τάφοι ήταν πλούσιοι σε κτερίσματα, ενώ οι νεκροί ήταν ηλικίας 20-40 ετών. Σύμφωνα με μία μελέτη που κυκλοφόρησε νωρίτερα μέσα στο έτος το προσδόκιμο ενός μέσου Ρωμαίου εργάτη ήταν 30 έτη. 

Στο τρέχον τεύχος του Chaos e Cosmos / In the current issue of Chaos e Cosmos

Chaos e Kosmos 15 (2014)



Δευτέρα 11 Ιουλίου 2016

Αρχαία λιμάνια - αρχαία ναυσιπλοΐα / Ancient ports - ancient seafaring

Για όσους ενδιαφέρονται για τα αρχαία λιμάνια και την αρχαία ναυσιπλοΐα η σελίδα του Arthur de Graauw προσφέρει πλούσιο υλικό: κατάλογοι αρχαίων λιμένων, αρχαίες πηγές, πληροφορίες για τα αρχαία συστήματα πλοήγησης, αρχαίους χάρτες και απεικονίσεις αρχαίων καραβιών:

Το τρέχον τεύχος του Early Christianity / The current issue of Early Christianity

Early Christianity 7:2 (2016)

  • Sören Swoboda, "Mitleid wecken im flavischen Rom? Zur Plausibilisierung einer Intention des Josephus im Bellum Judaicum," 155-185 (abstract)
  • Wally V. Cirafesi ; Gregory Peter Fewster, "Justin's απομνημονευματα and Ancient Greco-Roman Memoirs," 186-212 (abstract)
  • David L. Eastman, "Ignatius, Pseudo-Ignatius, and the Art of Pauline Reception," 213-229 (abstract)
  • Gregor Wurst, "EvPhil 52,2 (55b) – eine neue Rekonstruktion," 230-233 (abstract)
  • Klaus Hallof, "Ein christlicher Steckkalender aus Sikyon (IG IV2 3, 1825)," 237-246 (abstract)
  • Bonifatia Gesche, "Projekt: Sirach-Synopse," 249-255

Στο τρέχον τεύχος του ExpT / In the current issue of ExpT

Expository Times 127:10 (2016)

  • Hannah S. An, "The Prophet Like Moses (Deut. 18:15–18) and the Woman at the Well (John 4:7–30) in Light of the Dead Sea Scrolls," 469-478 (abstract)
  • Andrés García Serrano, "The Pauline Sense of the Expression “Now the Lord is the Spirit” (2 Cor. 3:17a)," 479-487 (abstract)
  • Richard K. Moore, "Commemorating 500 Years of the Greek New Testament in Print: Erasmus and his Legacy," 488-493 (abstract

Φωτογραφία της ημέρας: κοιμητήριο Φιλισταίων στην Ashkelon / Photo of the day: Philistine cemetery at Ashkelon

Πηγή: http://www.haaretz.com/jewish/archaeology/1.729879


Ο εικονιζόμενος είναι ένας από τους πολλούς σκελετούς που έφερε στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη σε κοιμητήριο της Ashkelon. Πρόκειται για ένα μεγάλο κοιμητήριο Φιλισταίων, το πρώτο που έρχεται στο φως στην Παλαιστίνη. Σύμφωνα με τις πρώτες αξιολογήσεις των ειδικών βάσει του τρόπου ταφής οι Φιλισταίοι πρέπει να ήρθαν από από την περιοχή του Αιγαίου κι είχαν στενές σχέσεις με τους Φοίνικες. Οι 150 ταφές του κοιμητηρίου χρονολογούνται μεταξύ του 11ου και του 8ου αι. Το νέο αυτό εύρημα εκτιμάται ότι θα συμβάλει στην κατανόηση του τρόπου ζωής και των εθίμων των Φιλισταίων. Τα κτερίσματα των τάφων είναι τα συνηθισμένα της αρχαιότητας (κοσμήματα, αγγεία, βέλη). Μικρά αρωματοδοχεία βρέθηκαν δίπλα στο πρόσωπο των νεκρών (σε δύο περιπτώσεις δίπλα στη μύτη τους, για να μπορούν μυρίζουν το άρωμα και στην άλλη ζωή). Στο κοιμητήριο βρέθηκαν επίσης ταφικοί θάλαμοι κι ένα ταφικό κτίσμα συλημμένο. 
Τα ευρήματα από την Ashkelon, μία από τις σημαντικές πόλεις των Φιλισταίων στην Παλαιστίνη, βεβαιώνουν ότι αυτοί δεν ανήκαν στον αυτόχθονα πληθυσμό. Κατά πάσα πιθανότητα ήρθαν από την Κρήτη, χωρίς, ωστόσο, να είναι βέβαιο ότι αυτός ήταν ο τόπος καταγωγής τους. 

Διαβάστε περισσότερα:


Κυριακή 10 Ιουλίου 2016

Φωτογραφία της ημέρας: Απελεύθεροι έμποροι δούλων / Photo of the day: Freedmen traders of slaves

Η στήλη του Αύλου Καπρείλιου Τιμόθεου στην Αμφίπολη
(Φωτο: https://elearning.unifr.ch/antiquitas/fr/noticesimages/81)
Επιτύμβια στήλη του δουλέμπορου Αύλου Καπρείλιου Τιμόθεου. Βρέθηκε στην Αμφίπολη και σήμερα φυλάσσεται στο Μουσείο της Καβάλας. Σύμφωνα με τον Hervé Duchêne πρέπει να χρονολογηθεί περίπου στον 1ο αι. μ.Χ. 
Η στήλη χωρίζεται σε τρεις εικονογραφικές ζώνες κι η επιγραφή κάτω από την πρώτη, που είναι και μεγαλύτερη σε διαστάσεις, έχει ως εξής: 

Αὖλος Καπρείλιος, Αὔλο[υ] ἀπελεύθερος, Τιμόθεος, σωματένπορος

Στην επάνω ζώνη εικονίζεται ο νεκρός Τιμόθεος σε ημικλινή στάση σε παράσταση ταφικού δείπνου, ως ήρωας (βλ. φίδι, δένδρο και άλογο στα δεξιά της παράστασης), μία συνηθισμένη παράσταση στις επιτάφιες στήλες των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παράσταση δούλου στα αριστερά του νεκρού, εκεί που στις συνηθισμένες απεικονίσεις νεκρικών δείπνων συναντούμε μία γυναικεία μορφή. Ίσως κι αυτό αποτελεί μία ακόμη υπόμνηση του επαγγέλματος του νεκρού, αλλά και της κοινωνικής διαφοροποίησής του από τους δούλους του σπιτικού του. Ο νεκρός είναι απελεύθερος κάποιου Αύλου Καπρίλιου (γνωρίζουμε ότι η ρωμαϊκή οικογένεια εμπόρων των Caprilii είχε εγκατασταθεί στη Μακεδονία ήδη από τα χρόνια της Δημοκρατίας) και μετά την απελευθέρωσή του απέκτησε τη ρωμαϊκή πολιτεία κι υιοθέτησε το όνομα του πάτρωνά του κρατώντας όμως το αρχικό του όνομα Τιμόθεος ως cognomen. Στη μεσαία ζώνη υπάρχει η παράσταση τρύγου. Ανδρικές μορφές κουβαλούν καλάθια με σταφύλια κι ένας άνδρας δεξιά κουβαλά έναν αμφορέα. Η επιλογή αυτής της παράστασης δεν πρέπει να είναι τυχαία. Ο οίνος χρησιμοποιούνταν συχνά ως ανταλλάξιμο αγαθό στο δουλεμπόριο του ρωμαϊκού κόσμου (C.R. Koester, 2008: 773). Ίσως επίσης να συνδέεται και με την καλλιέργεια αμπελιού που ήταν διαδεδομένη στην περιοχή της Αμφίπολης και των Φιλίππων. Η τελευταία ζώνη παρουσιάζει την πομπή 12 αιχμαλώτων οι οποίοι οδηγούνται δέσμιοι στο σκλαβοπάζαρο: 8 άνδρες που τους ακολουθούν δύο γυναίκες και δύο παιδιά. Ο άνδρας επικεφαλής της πομπής είναι μάλλον ο ίδιος ο δουλέμπορος. 
Η παράσταση παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον από πολλές απόψεις: α) δίνει πληροφορίες για σημαντικές πτυχές της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της Μακεδονίας του 1ου αι. μ.Χ., β) αντικατοπτρίζει με πολύ σαφή τρόπο πώς μπορούσε να δηλωθεί το κοινωνικό status μίας συγκεκριμένης ομάδας ανθρώπων, στην περίπτωσή μας ενός δουλέμπορου και γ) στην περίπτωση του Τιμόθεου υποδηλώνει την αμφισημία της κοινωνικής του θέσης· ένας πρώην δούλος έμπορος δούλων χρησιμοποιεί το επάγγελμά του ως στοιχείο της κοινωνικής του θέσης και μέσο προβολής . Επιπλέον, αξιοσημείωτη είναι η προσπάθειά του να μιμηθεί τις ανώτερες κοινωνικές τάξεις και να ταυτισθεί μέσα από την υιοθέτηση κοινών εικονογραφικών μοτίβων μαζί τους. Ο Τιμόθεος αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα απελεύθερου και το μνημείο είναι απόδειξη της κοινωνικής αμφισημίας και κινητικότητας αυτής της τάξης: πάντα κουβαλούν το κοινωνικού στίγμα του δούλου, ταυτόχρονα όμως το ρωμαϊκό κοινωνικό σύστημα και οι οικονομική τους επιφάνεια τους δίνει τη δυνατότητα να διεκδικήσουν μία ανώτερη θέση στην κοινωνία. Δεν είναι βέβαιο ότι οι συμπολίτες του Τιμόθεου τον αντιμετώπισαν ποτέ ως ίσο με αυτούς, σίγουρα όμως ο δουλέμπορος της Αμφίπολης είχε τα οικονομικά μέσα και το θάρρος (αν κι όχι την κοινωνική θέση) να διεκδικήσει μία θέση στην κοινωνία της εποχής του και στη μνήμη των επερχόμενων γενεών.

Βιβλιογραφία
H. Duchêne, (1986). "Sur la stèle d’Aulus Caprilius Timothéos, sômatemporos". BCH 110:513-530.
C. R. Koester (2008). "Roman Slave Trade and the Critique of Babylon in Revelation 18". CBQ 70/4: 766-786

O Χριστός ως Λεωνίδας / Jesus as Leonidas

Greece & Rome 63:1 (2016)

Jeffrey Murray, "‘Christ, Our Leonidas’: Dracontius' Reception on the Battle of Thermopylae," 106-115 (abstract)

Στο τρέχον τεύχος του In die Skriflig / In the current issue of In die Skriflig

In die Skriflig 50:1 (2016)

David T. Adamo, "African biblical studies: Illusions, realities and challenges"

Ένα άρθρο βιβλικού ενδιαφέροντος στο τρέχον τεύχος του ZKTh/ An article of biblical interest in the current issue of ZKTh

Zeitschrift für katholische Theologie 137:3-4 (2016)

Boris Repschinski SJ, "Ekklesia als Kultgemeinde oder Volksversammlung? Zur Genese des Begriffs in Apostelgeschichte und Matthäusevangelium, " 346-365