Το χειρόγραφο των ευαγγελίων Garima / The manuscript of Garima gospels

Και πάλι η είδηση είναι από το ιστολόγιο PaleoJudaica. Η ηλεκτρονική έκδοση της Art Newspaper δημοσίευσε χθες ένα άρθρο του Martin Bailey σχετικά με το αρχαίο κοπτικό χειρόγραφο των ευαγγελίων με το όνομα Garima (βλ. και προηγούμενη ανάρτησή μας. Για να διαβάσετε το σχετικό δημοσίευμα της εφημερίδας, πατήστε εδώ.

Διάγραμμα του αρχαίου εβραϊκού κόσμου / Diagram of the ancient Hebrew world

O Jim Davila στο ιστολόγιό του PaleoJudaica παραπέμπει σε ένα πολύ ενδιαφέρον διάγραμμα του Michael Paukner για τον τρόπο που αρχαία εβραϊκή σκέψη αντιλαμβανόταν τον κόσμο. Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ.

Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή John Emerton / Festischrift for Prof. John Emerton

Κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Brill ο συλλογικός τιμητικός τόμος για τον καθηγητή της Εβραϊκή στο Πανεπιστήμιο του Cambridge John Emerton. Oι μελέτες που περιέχονται σε αυτόν αφορούν, όπως προδίδει και ο τίτλος του τόμου, θέματα σχετικά με τα βιβλία της Γένεσης, του Ησαΐα και των Ψαλμών, τα οποία αποτέλεσαν αντικείμενο της μελέτης του καθηγητή κατά την επιστημονική του πορεία:

Katherine Dell, Graham Davies και Yee Von Koh (εκδ.), Genesis, Isaiah and Psalms: A Festschrift to honour Professor John Emerton for his eightieth birthday, Brill 2010
ISBN: 978 90 04 18231 8
261 σελίδες
€ 103.00

Περιεχόμενα του τόμου

• Arie van der Kooij, "The story of paradise in the light of Mesopotamian culture and literature", 3-22
  
• Terry Fenton, "Nimrod's cities : an item from the rolling corpus", 23-31
  
• Ina Willi-Plein, "Power or inheritance : a constructive comparison of Genesis 16 and Genesis 21", 33-43
  
• John F.Healey, "The Nabataean 'God of the Fathers'", 45-57
  
• Graham I. Davies, "The transition from Genesis to Exodus", 59-78
  
• Bertil Albrektson, "Novelists as interpreters of Genesis", 79-92
  Menahem Haran, "Isaiah as a prophet to Samaria and his memoirs", 95-103
• Alan R. Millard, "'Take a large writing tablet and write on it' : Isaiah - a writing prophet?", 105-117
• Katharine J. Dell, "The suffering servant of Deutero-Isaiah : Jeremiah revisited", 119-134
• Joachim L. Schaper, "God and the gods : pagan deities and religious concepts in the Old Greek of Isaiah", 135-152
• Knud Jeppesen, "Frants Buhl as an Old Testament scholar : the Isaiah commentary in Danish", 153-162
• Anthony Gelston, "Editorial arrangement in Book IV of the Psalter", 165-176
• Yee V. Koh, "G.H. Wilson's theories on the organization of the Masoretic Psalter", 177-192
• Stefan C. Reif, "Psalm 93 : an historical and comparative survey of its Jewish interpretations", 193-214
• Patrick D. Miller, "Gregory of Nyssa : the superscriptions of the Psalms", 215-229
• Rudolf Smend, "Wellhausen on the Psalms", 230-246
  

Το νέο τεύχος του περιοδικού Bibliotheca Sacra / In the current issue of Bibliotheca sacra

Στο νέο τεύχος του περιοδικού Bibliotheca Sacra 167/667 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• Thomas C. Oden, "Early Libyan Christianity from Marmarica to Tripolitania", 259-280
  
• Benjamin L. Merkle, "The meaning of ekklesia in Matthew 16:18 and 18:17", 281-291
  
• David A. Mappes, "What is the meaning of "faith" in Luke 18:8?", 292-306
  
• Stephen S. Kim, "The significance of Jesus' healing the blind man in John", 307-318
  
• S.J. Murphy, "The role of Barnabas in the Book of Acts", 319-341
  
• Charles C. Bing, "Does fire in Hebrews refer to hell?", 342-357
  
  

Ένας νέος συλλογικός τόμος για τη μετάφραση των Ο΄ / A new Sammelband on Septuagint

Κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck ένας νέος συλλογικός τόμος με τις εισηγήσεις που διαβάστηκαν στην ημερίδα του ερευνητικού προγράμματος Septuaginta Deutsch που έλαβε χώρα στο Wuppertal το 2008:

Wolfgang Kraus - Martin Karrer (εκδ.) & τη συνεργασία του Martin Meiser, Die Septuaginta - Texte, Theologien, Einflüsse. 2. Internationale Fachtagung veranstaltet von Septuaginta Deutsch (LXX.D), Wuppertal 23.-27. Juli 2008, (WUNT I 252), Mohr Siebeck, Tübingen 2010
ISBN: 978-3-16-150225-5
750 σελίδες
€ 144.00

Περιεχόμενα τόμου

• Emanuel Tov, "Reflections on the Septuagint with special attention paid to the post-Pentateuchal translations", 3-22
  
• Adrian Schenker, "Was führte zur Übersetzung der Tora ins Griechische? : Dtn 4,2-8 und Platon (Brief VII,326a-b)", 23-35
  
• Gilles Dorival, "New light about the origin of the Septuagint?", 36-47
  
• Armin Lange, "Textual standardization in Egyptian Judaism and in the 'Letter of Aristeas'", 48-71
  
• Arie van der Kooij, "The Old Greek of Isaiah and other prophecies published in Ptolemaic Egypt", 72-84
  
• Johannes Engels, "Syrien, Phönikien und Judäa in den "Geographika" Strabos von Amaseia (Strab. Geog. 16,2,1-46)", 85-98
  
• Siegfried Kreuzer, "Übersetzung - Revision - Überlieferung : Probleme und Aufgaben in den Geschichtsbüchern", 101-116
  
• Robert J. Hiebert, "Establishing the textual history of Greek 4 Maccabees", 117-139
  
• Martin Karrer - Marcus Sigismund - Ulrich Schmid, "Textgeschichtliche Beobachtungen zu den Zusätzen in den Septuaginta-Psalmen", 140-161
  
• Michaël N. van der Meer, "The question of the literary dependence of the Greek Isaiah upon the Greek Psalter revisited", 162-200
  
• Peter J. Gentry, "Issues in the text-history of LXX Ecclesiastes", 201-222
  
• Heinz J. Fabry, "'Der Herr macht meine Schritte sicher' (Hab 3,19 Barb.) : die Versio Barberini, eine liturgische Sondertradition von Hab 3?", 223-237
  
• Gert J. Steyn, "Two New Testament papyri on the quotations in Hebrews and their possible value in the reconstruction of LXX texts", 238-255
  
• Martin Meiser, "Hieronymus als Textkritiker", 256-271
  
• Cameron Boyd-Taylor, "Echoes of the Septuagint in Byzantine Judaism", 272-288
  
• Marcus Sigismund, "Anmerkungen zu alttestamentlichen Zitaten in der gotischen neutestamentlichen Bibelüberlieferung", 289-310
  
• Takamitsu Muraoka, "The logico-semantic analysis of the genitive relationship in the LXX Greek (Gen 1-25)", 313-321
  
• Anna Passoni Dell'Acqua, "Translating as a means of interpreting : the Septuagint and translation in Ptolemaic Egypt", 322-339
  
• Christoph Kugelmeier, "'Voces biblicae' oder 'voces communes'? : zum Sprachgebrauch der Septuaginta im Lichte neuerer Papyrusforschungen", 340-356
  
• Hans Ausloos - Bénédicte Lemmelijn, "Content-related criteria in characterising the LXX translation technique", 357-376
  
• Jan Joosten, "'Al tiqré' as a hermeneutical device and the Septuagint", 377-390
  
• Jong H. Kim, "Die Wiedergabe von ebed mit dulos oder pais in der Septuaginta der Samuel- und Königebücher", 391-403
  
• Eberhard Bons, "Seltene Wörter in der Septuaginta des Amosbuches (Am 3,5.15) : izeutes, schazomai, therinos, peripteros", 404-415
  
• Pierre M. Bogaert, "Baal au féminin dans la Septante", 416-434
  
• Katrin Hauspie, "Hebrew transliterations in the Septuagint version of Ezekiel elucidated : in search of the sources of Theodoret of Cyrrhus", 435-444
  
• Martin Rösel, "Tempel und Tempellosigkeit : der Umgang mit dem Heiligtum in der Pentateuch-LXX", 447-461
  
• Helmut Utzschneider, "Die LXX als 'Erzählerin' : Beobachtungen an der LXX-Fassung der Geburts- und Kindheitsgeschichte des Mose (Ex 2,1-10)", 462-477
  
• Natalio Fernández Marcos, "Jephthah's daughter in the Old Greek (Judges 11:29-40)", 478-488
  
• Philippe Hugo, "Abner der Königsmacher versus David den gesalbten König (2Sam 3,21.39) : die Charakterisierung Abners und Davids als Merkmale der literarischen Abweichung zwischen dem Massoretischen Text und der Septuaginta", 489-505
  
• Beate Ego, "Mordechais Verweigerung der Proskynese vor Haman im Kontext der religiösen Vorstellungswelt des Esterbuches", 506-522
  
• Albert Pietersma, "A commentary on Psalm 15 in Greek : text-production and text-reception", 523-542
  
• Mario Cimosa - Gillian Bonney, "Angels, demons and the Devil in the book of Job (LXX)", 543-561
  
• William R. Loader, " Proverbs' 'trange woman': image and reality in LXX Proverbs and Ben Sira, Hebrew and Greek", 562-575
  
• Cécile Dogniez, "La nécromancie dans la LXX d'Isaïe", 576-589
  
• Johann Cook, "Interpreting the Septuagint : exegesis, theology and/or Religionsgeschichte?", 590-606
  
• Tim MacLay, "Why not a theology of the Septuagint?", 607-620
  Jutta Leonhardt-Balzer, "Philo und die Septuaginta", 623-637
  
• Mogens Müller, "Josephus und die Septuaginta", 638-654
  
• Cilliers Breytenbach, "JesLXX 53,6.12 als Interpretatio Graeca und die urchristlichen Hingabeformeln", 655-670
  
• Jan Dochhorn, "Das Testament Hiobs als exegetischer Text : ein Beitrag zur Rezeptionsgeschichte der Hiob-Septuaginta", 671-688
  
• Jean M. Auwers, "Les désignations des bien-aimés dans le Cantique des cantiques et leur traduction dans les langues modernes", 689-701
  
• Riemer Roukema, "Patristic interpretation of Micah : Micah read as a book about Christ", 702-719
  

Στο νέο τεύχος του JETS / In the current issue of JETS

Στο νέο τεύχος του Journal of Evangelical Theological Society 53:2 (2010) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

• Gregory Goswell, "The order of the books of the New Testament", 225-241
  
• Grant R. Osborne, "Moving forward on our knees : corporate prayer in the New Testament", 243-267
  
• Benjamin J. Johnson, "What type of son is Samson? : reading Judges 13 as a biblical type-scene", 269-286
  
• Don Garlington, "'Who is the greatest?'", 287-316
  
• Andrew E. Steinmann, "Literary clues in Judges : a response to Robert Chisholm", 365-373

Αφιέρωμα στο Θεό Ύψιστο στο Γαριζίμ / Dedication to the Most High God on Mount Garizim

Στην τρέχουσα ηλεκτρονική έκδοση του Journal of Greco-Roman Christianity and Judaism 7 (2010) έχει αναρτηθεί ένα ενδιαφέρον άρθρο για μία αφιέρωση στο Θεό Ύψιστο που βρέθηκε στο όρος Γαριζίμ:

Michael Meerson, "One God Supreme: A Case Study of Religious Tolerance and Survival"
Ο συγγραφέας σχολιάζει την ελληνική επιγραφή που συνοδεύει το ηλιακό ρολόι που βρέθηκε στο όρος Γαριζίμ και φωτογραφία του οποίου δημοσιεύθηκε σε άρθρο του Qadmoniot 33 (2000) (Y. Magen, “Mount-Gerizim – A Temple City”). Πρόκειται για επιγραφή της ελληνιστικής ή πρώιμης ρωμαϊκής περιόδου και το κείμενο έχει ως εξής:

Θεῷ ὑψίστῳ / Πτολεμαῖ[ος] ὁ χρηματαγω[γὸς] / τῶν ἀπ’ Α[ἰγ]ύπτου ἁγίων δ [...]

Από την επιγραφή ο συγγραφέας συμπεραίνει ότι το ο Πτολεμαίος μετέφερε δωρεά από τη σαμαριτική κοινότητα της Αιγύπτου στο σαμαριτικό ναό στο Γαριζίμ. Ο συγγραφέας αναλύει διάφορες αρχαίες πηγές σχετικά με το ναό στο όρος Γαριζίμ και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο ίδιος ναός σε διαφορετικές εποχές αφιερώθηκε στο Θεό των Σαμαριτών, στον Ύψιστο Θεό και στο Δία Ύψιστο.

[Α.Τ.: Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα όσα σημειώνει ο συγγραφέας για τη λατρεία του Θεού Υψίστου. Ο Θεός Ύψιστος είναι μία ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα θεότητα των ελληνορωμαϊκών χρόνων, η προέλευση και η ταυτότητα της οποίας, έχει προκαλέσει συζητήσεις μεταξύ των ερευνητών. Ο συγγραφέας συνδυάζει στην αρχή του άρθρου του (χωρίς ωστόσο να αποδεικνύει γιατί) τη λατρεία του Θεού Υψίστου με εκείνη του «ἑνὸς θεοῦ» και αμφισβητώντας τη γενική άποψη ότι εδώ πρόκειται για «ιουδαιοχριστιανικό» τίτλο, παραπέμπει στο άρθρο της L. Di Segni (SCI 13 (1994): 94-115), όπου επισημαίνονται οι ειδωλολατρικές απαρχές του. Μάλιστα μεταξύ των παραδειγμάτων που αναφέρει η Di Segni κάποια προέρχονται από τη Σαμάρεια. Στη συνέχεια παραπέμπει στον S. Mitchell, ο οποίος σχολιάζοντας τα μνημεία της λατρείας του Θεού Υψίστου υποστηρίζει ότι πίσω από αυτά κρύβεται μία ενιαία κίνηση των ανθρώπων με παρόμοιες μονοθεϊστικές πεποιθήσεις. Ο συγγραφέας ωστόσο, σωστά κατά τη γνώμη μου, υπογραμμίζει ότι σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει ένα σαφώς ειδωλολατρικό υπόβαθρο. Επίσης σωστή είναι η προσπάθειά του να αποδεσμεύσει τον «ἕνα θεό» και τον «θεὸ ὕψιστο» από το ιουδαϊκό περιβάλλον θεωρώντας τους εθνικούς το ίδιο ικανούς να συλλάβουν την ιδέα μιας ανώνυμης θεότητας. Στη συνέχεια παρουσιάζει και σχολιάζει τις επιγραφικές μαρτυρίες για τη λατρεία του Θεού Υψίστου στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι οι δύο παραπάνω τίτλοι είναι καθαρά ειδωλολατρικοί κι ότι ο δεύτερος (θεός ὕψιστος) παραπέμπει σαφώς στην πολυθεΐα. Ο τίτλος αυτός επικρατεί στο διάστημα 2ος αι. π.Χ. έως 2ος αι. μ.Χ. και στη συνέχεια τον διαδέχεται εκείνος του «ἑνὸς θεοῦ». Εξαιτίας της ειδωλολατρικής τους προέλευσης ο συγγραφέας θεωρεί ότι οι Ιουδαίοι τους απέφευγαν, αν και δεν απουσιάζουν και κάποιες αποκλίσεις από τον κανόνα. Εξαίρεση επίσης αποτελεί και το παράδειγμα των Σαμαρειτών που υιοθετούν αυτούς τους τίτλους.

Μολονότι ο τίτλος "θεός ύψιστος" μπορεί να παραπέμπει καταρχάς σε ένα πολυθεϊστικό σύστημα και σε μία ιεραρχία μέσα σε αυτό, οπωσδήποτε προδίδει μία "ενοθεϊστική" τάση (ο Άγγελος Χανιώτης στο βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα σχετικά με τέτοια φαινόμενα, S. Mitchell - P. van Nuffelen (εκδ.), One God. Pagan Monotheism in the Roman Empire (σσ. 112 εξ.) κάνει λόγο για "μεγαθεϊσμό"), που πρέπει να συνδυασθεί και με τα φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής αλλά και με το θρησκευτικό πλουραλισμό της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα μνημεία του Θ.Υ. είναι ανεικονικά και συχνά συνδέονται με την ιδέα του φωτός και τον ήλιο, όπως και στην περίπτωση του μνημείου από το Γαριζίμ. Από την άλλη αυτός ο θεός φαίνεται να ενδιαφέρεται για τις καθημερινές ανάγκες των πιστών του και αποδεικνύεται σωτήρας τους. Αυτός ο διπλός χαρακτήρας της θεότητας θα μπορούσε να θεωρηθεί ως ένα κοινό στοιχείο και με το θεό των Ιουδαίων, κάτι που δημιουργούσε τις γέφυρες για να υιοθετηθεί κατά περίπτωση ο τίτλος και από αυτούς. Οπωσδήποτε είναι σωστή η παρατήρηση του Meerson ότι στην πλειοψηφία τους τα μνημεία του Θ.Υ. δε συνδέονται με Ιουδαίους. Από την άλλη ωστόσο η χρήση του τίτλου στην μετάφραση των Ο΄ και τα κάποια ιουδαϊκά παραδείγματα επιτρέπουν να δεχθούμε ότι κι εκείνοι κυρίως μέσα στο περιβάλλον της Διασποράς υιοθέτησαν τον τίτλο. Τα όρια μεταξύ ιουδαϊκών και ειδωλολατρικών αναφορών στο Θ.Υ. δεν είναι ωστόσο πάντοτε καθαρά. Υπάρχουν πολλές περιπτώσεις όπου οι μαρτυρίες κινούνται στη "γκρίζα" περιοχή μεταξύ των ορίων των δυο πραγματικοτήτων κι αυτό καθιστά το Θ.Υ. μία τόσο ενδιαφέρουσα θεότητα. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι το ηλιακό ρολόι του Γαριζίμ. Κλείνοντας να σημειώσουμε ότι σε κάθε περίπτωση είναι απαραίτητο το κάθε μνημείο να εξετάζεται ξεχωριστά και μέσα στην ιδιαίτερη συνάφειά του. ].

Το τέλος του κατά Μάρκον (L. Hurtado) / The ending of Mark (L. Hurtado)

Ο Larry Hurtado ανάρτησε σήμερα στο ιστολόγιό του ένα κείμενό του για το τέλος του κατά Μάρκον, στο οποίο υποστηρίζει ότι αντίθετα με την άποψη της πλειοψηφίας ερευνητών ότι ουσιαστικά η κορύφωση του κατά Μάρκον είναι η σκηνή της Σταύρωσης κι ότι το τέλος του κατά Μάρκον στο 16, 8 μάλλον κλείνει το ευαγγέλιο "άδοξα" αφήνοντας τον αναγνώστη με απορίες, η σκηνή της εμφάνισης του αγγέλου στις γυναίκες αποτελεί ουσιαστικά την κορύφωση του ευαγγελίου κι ότι ο ρόλος των γυναικών εκεί είναι ιδιαίτερα σημαντικός.

[Α.Τ.: Μολονότι, όπως παρατηρεί ο ίδιος ο Hurtado, η θέση αυτή δεν είναι ευρέως αποδεκτή από την ακαδημαϊκή κοινότητα, θεωρώ ότι δίνει μία καλή λύση στο γνωστό πρόβλημα του τέλους του κατά Μάρκον. Το "ανοικτό" του τέλος, το οποίο αποδόθηκε σε πολλούς λόγους και γρήγορα συμπληρώθηκε στη χειρόγραφη παράδοση (βλ. το κριτικό υπόμνημα της 27ης έκδοσης της Nestle-Aland) μπορεί ουσιαστικά να οδηγεί σε μία κλιμάκωση της ευαγγελικής διήγησης, αφήνοντας όμως στον αναγνώστη την απόφαση, εάν θα αποδεχθεί ή όχι το γεγονός της ανάστασης στηριζόμενος στη μαρτυρία των γυναικών για τον άδειο τάφο και τη δήλωση του νεανία ότι ο Ιησούς ηγέρθη. ]

Για να πάτε στη σχετική σελίδα του ιστολογίο του Hurtado, όπου θα βρείτε και κάποιες άλλες δημοσιεύσεις του, πατήστε εδώ.

Κομμάτι πινακίδας με σφηνοειδή γραφή βρέθηκε στην Ιερουσαλήμ / Cuneiform tablet found in Jerusalem

Ήδη η είδηση έχει αναρτηθεί σε πολλά βιβλικά ιστολόγια σήμερα ότι σε ανασκαφή που διενέργησε το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο (υπεύθυνος Eilat Mazar) στην Ιερουσαλήμ (περιοχή Ophel) βρέθηκε θραύσμα πήλινης πινακίδας με σφηνοειδή γραφή. Το θραύσμα είναι πολύ μικρό (2 εκ x 2,8 εκ.) και περιέχει μερικές μόνο λέξεις. Σύμφωνα με τους ειδικούς χρονολογείται στον 14ο αι. και προέρχεται από το χέρι έμπειρου τεχνίτη. Παρά τον αποσπασματικό χαρακτήρα του διασωζόμενου κειμένου οι ίδιοι συμπεραίνουν ότι συνδέεται με το βασιλικό οίκο και ίσως πρόκειται για αλληλογραφία του βασιλιά της Ιερουσαλήμ με τον φαραώ της Αιγύπτου. Τέλος πρόκειται για το αρχαιότερο γραπτό κείμενο που βρέθηκε στην Ιερουσαλήμ (το αμέσως επόμενο είναι 600 χρόνια νεότερο).

Για να διαβάσετε το σχετικό δημοσίευμα στην ηλεκτρονική έκδοση της Jerusalem Post, όπου αρχικά δημοσιεύθηκε η είδηση, πατήστε εδώ.

D.-A. Koch: Ευχαριστία και Διδαχή / D.-A. Koch, Eucharist and Didache

Στο τρέχον τεύχος του Studia Theologia - Nordic Journal of Theology 64:1 (2010) δημοσιεύεται μεταξύ άλλων και το εξής άρθρο:

Dietrich-Alex Koch, "Eucharistic meal and eucharistic prayers in Didache 9 and 10", 77-96
Γενικά αμφισβητείται κατά πόσο οι ευχαριστήριες προσευχές στα Διδαχή 9 και 10 συνδέονται με αυτό καθαυτό το λατρευτικό (ευχαριστιακό) δείπνο. Στο άρθρο υποστηρίζεται ότι το δείπνο στα Διδ. 9 και 10 θα πρέπει να κατανοηθεί τόσο ως λατρευτικό όσο και ως πραγματικό δείπνο. Η πρόσκληση στο Διδ. 10,6c: ("αν κάποιος είναι άγιος, ας έλθει. Όποιος δεν είναι, ας μετανοήσει) δεν παραπέμπει στο δεύτερο μέρος της λειτουργίας που απουσιάζει τώρα από τη Διδαδή. Αντίθετα είναι μία πρόσκληση σε όσους συμμετέχουν στο δείπνο (τουλάχιστον στους "αγίους" μεταξύ τους) να προσθέσουν τις ευχαριστήριες προσευχές του στο τέλος του λατρευτικού δείπνου της κοινότητας.

Στο νέο τεύχος του JQR / In the current issue of JQR

Στο τρέχον τεύχος του Jewish Quarterly Review 100:2 (2010) δημοσιεύονται μεταξύ των άλλων και τα εξής άρθρα:

• Natalie B. Dohrmann, "100 years of JQR and Rabbinic Judaism" , 193-196
  
• Eyal Regev, "Herod's Jewish Ideology Facing Romanization: On Intermarriage, Ritual Baths, and Speeches", 197-222
  
• Tzvi Novick, "Tradition and Truth: The Ethics of Lawmaking in Tannaitic Literature", 223-243
  
• Michael L. Satlow, "'Fruit and the Fruit of Fruit': Charity and Piety among Jews in Late Antique Palestine", 244-277
  
• Jonathan Klawans, "Josephus, the Rabbis, and Responses to Catastrophes Ancient and Modern", 278-309
  
• Shai Secunda, "Reading the Bavli in Iran", 310-342

Στο νέο ThR/ In the current issue of ThR

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Theologische Rundschau 75:3 (2010) δημοσιεύεται μεταξύ άλλων και το πρώτο μέρος ενός άρθρου του Udo Schnelle σχετικά με την πορεία έρευνας του κατά Ιωάννην ευαγγελίου. Το πρώτο μέρος είναι αφιερωμένο στα υπομνήματα στο τέταρτο ευαγγέλιο που εκδόθηκαν κατά τα τελευταία χρόνια (από το 1993 κι εξής). Μεταξύ των υπομνημάτων που συζητά είναι εκείνα των Chr. Dietzfelbinger, F.J. Moloney, L. Schenke, U. Schnelle, W.G. Stibbe, M. Theobald, H. Thyen, S. van Tilborg, K. Wengst, U. Wilckens:

Udo Schnelle, "Aus der Literatur zum Johannesevangelium 1994 – 2010. Erster Teil : Die Kommentare als Seismographen der Forschung" , 265-303

Όπως παρατηρεί ο συγγραφέας μέχρι τη δεκαετία του '70 στην ιωάννεια έρευνα κυριαρχούσε το έργο του R. Bultmann. Κατά τα τελευταία 30 χρόνια παρατηρείται μία στροφή και οι θέσεις του Bultmann δέχονται κριτική. Η αλλαγή αυτή αφορά όλους τους επιμέρους τομείς της έρευνας του κατά Ιωάννην (σχέση με τον γνωστικισμό, θεολογία της ενσάρκωσης, εσχατολογία, μυστήρια, πνευματολογία, σχέση με τους συνοπτικούς, πηγές του ευαγγελίου κτλ). Σεισμογράφο της αλλαγής αυτής στον τρόπο προσέγγισης του ευαγγελίου χαρακτηρίζει ο Schnelle τα υπομνήματα που κυκλοφόρησαν κατά τα τελευταία χρόνια, από το 1993/4 κι εξής.

[Α.Τ. Ας σημειώσουμε επίσης, αν και θα κάνουμε και τη σχετική ανακοίνωση σύντομα, ότι η φετινή συνάντηση της Εταιρείας Ορθόδοξων Βιβλικών Θεολόγων το Σεπτέμβρη στις Σέρρες, θα έχει ως θέμα της το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο.]