III. Οι Πράξεις του Πέτρου
Τα δύο επόμενα παραδείγματα που παρουσιάζει ο Κ. προέρχονται από τις Πράξεις του Πέτρου. Ο Κ. στηρίζεται στην Actus Vercellenses, ένα λατινικό χειρόγραφο μίας παλαιότερης παράδοσης για τον Πέτρο, το οποίο βρέθηκε στη βιβλιοθήκη της πόλης Vercelli. Στη μορφή που το χειρόγραφο διασώζει την παράδοση ανάγεται στον 4ο αι. μ.Χ.
1. Το σκυλί που μιλούσε
Το πρώτο περιστατικό διαδραματίζεται στη Ρώμη, στο σπίτι του συγκλητικού Marcellus, όπου έχει εγκατασταθεί ο Σίμων ο Μάγος. Ο Πέτρος φτάνει στη Ρώμη και αναλαμβάνει δράση. Πηγαίνει στο σπίτι του συγκλητικού και ζητά να μιλήσει στο μάγο, όμως ο μάγος αρνείται να τον δει. Τότε ο Πέτρος ελευθερώνει ένα σκυλί που ήταν δεμένο στην είσοδο του σπιτιού ως φύλακας και το στέλνει μέσα στο σπίτι για να καλέσει το μάγο να βγει έξω. Ο σκύλος υπακούει και με ανθρώπινη φωνή επαναλαμβάνει το κάλεσμα του Πέτρου. Ένας δαιμονισμένος στο πλήθος έξω από το σπίτι περιγράφει τα τεκταινόμενα στο σπίτι: ο σκύλος κατηγορεί το μάγο ότι είναι απατεώνας και τον απειλεί με αιώνια τιμωρία. Στη συνέχεια ο σκύλος επιστρέφει στον Πέτρο, του διηγείται τη συζήτηση με το μάγο και πεθαίνει στα πόδια του αποστόλου.
Το μοτίβο ζώων που μιλούν δεν είναι άγνωστο στην αρχαιότητα, π.χ. το άλογο του Αχιλλέα στην Ιλιάδα (19,404-418) ή ο γάιδαρος του Βαλαάμ (Αρ 22) (για το δεύτερο παράδειγμα βλ. επίσης 2 Πε 2,16). Ο Κ. διακρίνει επίσης ένα κωμικό στοιχείο στο γεγονός ότι ο μάγος δεν έχει να πει τίποτε, αντίθετα προς το σκύλο που είναι ιδιαίτερα ομιλητικός.
Τα σκυλιά γενικά είχαν μία αμφίβολη φήμη στην αρχαία γραμματεία. Ο Κ. αναφέρει το παράδειγμα του Άργου, του σκύλου του Οδυσσέα, ο οποίος πέθανε στα πόδια του Οδυσσέα.
Ο Κ. συνδέει το σκύλο και το ρόλο που διαδραματίζει στην ιστορία με εκείνον του Παύλου. Ο σκύλος λειτουργεί ως απόστολος του αποστόλου μεταφέροντας το μήνυμά του. Από την άλλη και ο Πέτρο ενεργεί κατά κάποιον τρόπον ως φύλακας, αφού σε εκείνον δόθηκαν τα κλειδιά του ουρανού (βλ. Μτ 16,19).
Τα δύο επόμενα παραδείγματα που παρουσιάζει ο Κ. προέρχονται από τις Πράξεις του Πέτρου. Ο Κ. στηρίζεται στην Actus Vercellenses, ένα λατινικό χειρόγραφο μίας παλαιότερης παράδοσης για τον Πέτρο, το οποίο βρέθηκε στη βιβλιοθήκη της πόλης Vercelli. Στη μορφή που το χειρόγραφο διασώζει την παράδοση ανάγεται στον 4ο αι. μ.Χ.
1. Το σκυλί που μιλούσε
Το πρώτο περιστατικό διαδραματίζεται στη Ρώμη, στο σπίτι του συγκλητικού Marcellus, όπου έχει εγκατασταθεί ο Σίμων ο Μάγος. Ο Πέτρος φτάνει στη Ρώμη και αναλαμβάνει δράση. Πηγαίνει στο σπίτι του συγκλητικού και ζητά να μιλήσει στο μάγο, όμως ο μάγος αρνείται να τον δει. Τότε ο Πέτρος ελευθερώνει ένα σκυλί που ήταν δεμένο στην είσοδο του σπιτιού ως φύλακας και το στέλνει μέσα στο σπίτι για να καλέσει το μάγο να βγει έξω. Ο σκύλος υπακούει και με ανθρώπινη φωνή επαναλαμβάνει το κάλεσμα του Πέτρου. Ένας δαιμονισμένος στο πλήθος έξω από το σπίτι περιγράφει τα τεκταινόμενα στο σπίτι: ο σκύλος κατηγορεί το μάγο ότι είναι απατεώνας και τον απειλεί με αιώνια τιμωρία. Στη συνέχεια ο σκύλος επιστρέφει στον Πέτρο, του διηγείται τη συζήτηση με το μάγο και πεθαίνει στα πόδια του αποστόλου.
Το μοτίβο ζώων που μιλούν δεν είναι άγνωστο στην αρχαιότητα, π.χ. το άλογο του Αχιλλέα στην Ιλιάδα (19,404-418) ή ο γάιδαρος του Βαλαάμ (Αρ 22) (για το δεύτερο παράδειγμα βλ. επίσης 2 Πε 2,16). Ο Κ. διακρίνει επίσης ένα κωμικό στοιχείο στο γεγονός ότι ο μάγος δεν έχει να πει τίποτε, αντίθετα προς το σκύλο που είναι ιδιαίτερα ομιλητικός.
Τα σκυλιά γενικά είχαν μία αμφίβολη φήμη στην αρχαία γραμματεία. Ο Κ. αναφέρει το παράδειγμα του Άργου, του σκύλου του Οδυσσέα, ο οποίος πέθανε στα πόδια του Οδυσσέα.
Ο Κ. συνδέει το σκύλο και το ρόλο που διαδραματίζει στην ιστορία με εκείνον του Παύλου. Ο σκύλος λειτουργεί ως απόστολος του αποστόλου μεταφέροντας το μήνυμά του. Από την άλλη και ο Πέτρο ενεργεί κατά κάποιον τρόπον ως φύλακας, αφού σε εκείνον δόθηκαν τα κλειδιά του ουρανού (βλ. Μτ 16,19).
2. Το καπνιστό ψάρι
Το δεύτερο περιστατικό λαμβάνει χώρα αμέσως μετά. Το πλήθος ζητά ένα θαύμα από τον απόστολο για να πιστέψει. Ο Πέτρος ρίχνει μέσα στη δεξαμενή του σπιτιού ένα καπνιστό ψάρι που βρίσκει κρεμασμένο στο παράθυρο. Εκείνο αμέσως ζωντανεύει και όσοι έρχονται στη συνέχεια να το δουν το ταΐζουν κομματάκια ψωμί.
Σύμφωνα με τον Κ. το θαύμα εδώ έχει αποδεικτική λειτουργία. Βρίσκει ένα παράλληλο παράδειγμα στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Ο Ηρόδοτος (ΙΧ 120, 1 εξ.) αφηγείται την ιστορία του σατράπη Αρταύκτη, ο οποίος φέρθηκε με ασέβεια στο ιερό του ήρωα Πρωτεσίλαου. Γι’ αυτό το λόγο κατέληξε στη φυλακή των Αθηνών. Στο διάστημα που ήταν στη φυλακή έγινε ένα θαύμα. Τα αλατισμένα ψάρια, που τηγάνιζε ένας φύλακας ζωντάνεψαν, σημάδι ότι ο νεκρός ήρωας Πρωτεσίλαος έχει τη δύναμη από τους θεούς να κάνει θαύματα. Στη συνέχεια ο Αρταύκτης εκτελείται. Ο Κ. δεν αποκλείει ο συγγραφέας των απόκρυφων Πράξεων να γνώριζε το σχετικό κείμενο του Ηροδότου. Επιπλέον διακρίνει τον πιθανό χριστιανικό συμβολισμό της ιστορίας. Η ρίψη του νεκρού ψαριού στη δεξαμενή θυμίζει το βάπτισμα, το οποίο κατανοείται ως αναγέννηση και ανάσταση. Ο Πέτρος ήταν ψαράς, με το ψάρι συμβολίζεται ο Χριστός αλλά και οι χριστιανοί ονομάζονται από τον Τετρυλλιανό “pisciculli” (De baptismo 1). Tέλος ο Κ. υποθέτει ότι ίσως τα ψίχουλα, τα οποία τρώει το αναστημένο ψάρι, είναι ίσως ένας υπαινιγμός για τον άρτο της ευχαριστίας.
Το δεύτερο περιστατικό λαμβάνει χώρα αμέσως μετά. Το πλήθος ζητά ένα θαύμα από τον απόστολο για να πιστέψει. Ο Πέτρος ρίχνει μέσα στη δεξαμενή του σπιτιού ένα καπνιστό ψάρι που βρίσκει κρεμασμένο στο παράθυρο. Εκείνο αμέσως ζωντανεύει και όσοι έρχονται στη συνέχεια να το δουν το ταΐζουν κομματάκια ψωμί.
Σύμφωνα με τον Κ. το θαύμα εδώ έχει αποδεικτική λειτουργία. Βρίσκει ένα παράλληλο παράδειγμα στην αρχαία ελληνική γραμματεία. Ο Ηρόδοτος (ΙΧ 120, 1 εξ.) αφηγείται την ιστορία του σατράπη Αρταύκτη, ο οποίος φέρθηκε με ασέβεια στο ιερό του ήρωα Πρωτεσίλαου. Γι’ αυτό το λόγο κατέληξε στη φυλακή των Αθηνών. Στο διάστημα που ήταν στη φυλακή έγινε ένα θαύμα. Τα αλατισμένα ψάρια, που τηγάνιζε ένας φύλακας ζωντάνεψαν, σημάδι ότι ο νεκρός ήρωας Πρωτεσίλαος έχει τη δύναμη από τους θεούς να κάνει θαύματα. Στη συνέχεια ο Αρταύκτης εκτελείται. Ο Κ. δεν αποκλείει ο συγγραφέας των απόκρυφων Πράξεων να γνώριζε το σχετικό κείμενο του Ηροδότου. Επιπλέον διακρίνει τον πιθανό χριστιανικό συμβολισμό της ιστορίας. Η ρίψη του νεκρού ψαριού στη δεξαμενή θυμίζει το βάπτισμα, το οποίο κατανοείται ως αναγέννηση και ανάσταση. Ο Πέτρος ήταν ψαράς, με το ψάρι συμβολίζεται ο Χριστός αλλά και οι χριστιανοί ονομάζονται από τον Τετρυλλιανό “pisciculli” (De baptismo 1). Tέλος ο Κ. υποθέτει ότι ίσως τα ψίχουλα, τα οποία τρώει το αναστημένο ψάρι, είναι ίσως ένας υπαινιγμός για τον άρτο της ευχαριστίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου