Στο τρέχον τεύχος του BThZ / In the current issue of BThZ

Το τρέχον τεύχος του περιοδικού Berliner Theologische Zeitschrift 30:1 (2013) είναι αφιερωμένο στη γιαχβική λατρεία: 

Henrik Pfeiffer, "Die Herkunft Jahwes und ihre Zeugen"

Η θεωρία ότι ο Γιαχβέ ως θεότητα γεννήθηκε στις περιοχές της Ν. Παλαιστίνης ή της ΒΔ Αραβίας είναι μία υπόθεση, η οποία δε μπορεί να υποστηριχθεί μέσα από την κριτική εξέταση των βιβλικών και εξωβιβλικών μαρτυριών. Η εξέταση αυτών των πηγών από την οπτική της ιστορίας των θρησκειών οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Γιαχβέ ήταν μία εθνική καιρική θεότητα της κατοικημένης περιοχής. 

Manfred Krebernik, "Die Anfänge des Jahwe-Glaubens aus altorientalistischer Perspektive"

O συγγραφέας θέτει το ερώτημα της καταγωγής του Γιαχβέ μέσα στο γενικό πλαίσιο των πηγών σε σφηνοειδή γραφή. Παρά τη σιωπή τους αυτές οι πηγές επιβεβαιώνουν ότι ο Γιαχβέ είναι μία θεότητα που ήρθε από το Νότο.  

Christoph Berner, "„Mein Gott von Ägypten her“ (Hos 13,4) - Der Exodus als Ursprungsdatum der Jahwe-Verehrung Israels?" 

H βιβλική πληροφορία ότι η λατρεία του Ισραήλ για τον Γιαχβέ έχει τις απαρχές της στην Έξοδο από την Αίγυπτο δεν μπορεί να επιβεβαιωθεί σύμφωνα με τον συγγραφέα σε ιστορικό επίπεδο. Πρόκειται μάλλον για μία θεολογική σύλληψη της περιόδου μετά τη μοναρχία που ως σκοπό έχει να θέσει τη σχέση του Ισραήλ με τον Γιαχβέ σε μία ιστορική-σωτηριολογική βάση. Η θεολογική αυτή ιδέα απαντά για πρώτη φορά στην αφήγηση της Εξόδου της εποχής πριν τον Ιερατικό Κώδικα (7ος αι. π.Χ.) κι άσκησε σημαντική επίδραση στη μεταγενέστερη ιστορία των κειμένων της Π.Δ. 

Reunhard Müller, "Die frühe Jahweverehrung im Spiegel der ältesten Psalmen" 

H εικόνα του Θεού, όπως αυτή απαντά στους αρχαιότερους Ψαλμούς, έχει δύο πλευρές: το κείμενο παρουσιάζει ένα θεό που εμφανίζεται μέσα στην καταιγίδα (Ψα 18, 29. 77. 97) κι ο οποίος κυβερνά τον κόσμο ως θεϊκός βασιλέας (Ψα 24. 29. 36. 48. 85. 93. 97. 98). Και στις δύο περιπτώσεις ο Γιαχβέ συνδέεται με τους βασιλικούς καιρικούς θεούς των γειτονικών πολιστισμών της αρχαίας Εγγύας Ανατολής. Ωστόσο, διαφέρει από τους άλλους θεούς εξαιτίας του ονόματός του (Ψα 24. 29). 

Faried Adrom / Matthias Müller, "Das Tetragramm in ägyptischen Quellen - eine Bestandsaufnahme" 

Στο παρόν άρθρο εξετάζονται τοπωνύμια του Ισραήλ και της Παλαιστίνης στις αιγυπτιακές πηγές που συνδέονται με το τετραγράμματο ή με την πιθανή προέλευση του Θεού των Ισραηλιτών από το Νότο. Ενώ το αιγυπτιακό Y-h-w μπορεί πραγματικά να συνδέεται με το τετραγράμματο, οι αιγυπτιακές πηγές δεν παρέχουν καμιά σημαντική πληροφορία όσον αφορά τον τόπο καταγωγής της θεότητας. 

Angelika Berlejung, "Die Anfänge und Ursprünge der Jahweverehrung: Der ikonographische Befund"

Οι απαρχές της λατρείας του Γιαχβέ κατά την εποχή του Σιδήρου Ι / ΙΙΑ δεν άφησαν καθόλου ίχνη για όποιον αναζητά εικονογραφικές μαρτυρίες στην Παλαιστίνη. Η συνέχεια των παλιών μοτίβων και η προσαρμογή νεότερων δε μπορεί σαφώς να συνδεθεί με τον Γιαχβέ. Ωστόσο, αυτά τα μοτίβα, παλιά και νέα, υποδηλώνουν ότι η συνέχεια κι οι αλλαγές χαρακτηρίζουν την περίοδο κατά την οποία οι φυλές και μικρότερες ομάδες στην Παλαιστίνη ακολούθησαν τον θεό Γιαχβέ που αναδείχθηκε ο θεός του Ιούδα και του Ισραήλ. Υπάρχουν διάφορες απεικονίσεις του Γιαχβέ (ανθρωπομορφικές, με τη μορφή ενός ταύρου, συμβολικές/ηλιακές, στήλες από πέτρα), όλες όμως έχουν τις ρίζες του στην γηγενή παράδοση της Παλαιστίνης. Ο ίδιος ο Γιαχβέ δεν έφερε κάποια ιδιαίτερα εικονογραφικά μοτίβα και δεν ανέπτυξε κάποια στη συνέχεια. Η συγγραφέας διατυπώνει επίσης την υπόθεση ότι εξαιτίας τον τοπικών διαφορών είναι δυνατό οι διάφορες αναπαραστάσεις του Γιαχβέ να ήταν διαφορετικές μεταξύ τους. Αυτό όμως παραμένει στο χώρο της υπόθεσης όπως κι η εκδοχή ενός ανεικονικού Γιαχβέ "ήδη από την αρχή", Για τον οποίο κάνουν λόγο τα κείμενα της ΠΔ, τα οποία όμως προέρχονται από μεταγενέστερες εποχές. Δυστυχώς η εικονογραφία δεν μπορεί να βοηθήσει περισσότερο καθώς ο συσχετισμός των βιβλικών κειμένων αμφιλεγόμενης χρονολόγησης με τις απεικονίσεις των θεοτήτων της Εποχής του Σιδήρου στην Παλαιστίνη (κι αυτό ισχύει και για τις Ασερά, Μίλκωμ, Χεμός, Ντάγον κ.ά.) δε μπορεί να γίνει με ασφάλεια.  

Friedhelm Hartenstein, "Die Anfänge JHWHs und die „Sehnsucht nach dem Ursprung“ Eine geschichtshermeneutische Problemanzeige"
Στο άρθρο εξετάζεται η σπουδαιότητα που έχουν οι "απαρχές" του Γιαχβέ και του Ισραήλ για την εξήγηση της Παλαιάς Διαθήκης. Η ερμηνευτική της ιστορίας συμβάλλει στη συνειδητοποίηση αυτής της σπουδαιότητας. Το ότι οι "απαρχές" εξακολουθούν να διαδραματίζουν ένα μεγάλο ρόλο, παρά τον ελάχιστο αριθμό πηγών όσον αφορά τη θρησκευτική ιστορία του Ισραήλ κατά τους 19ο και 20ο αι. φαίνεται να οφείλεται στην έμφαση που έχει δοθεί στις αντίστοιχες απαρχές της χριστιανικής πίστης και θεολογίας.