Tzvi Novick, "Charity and Reciprocity: Structures of Benevolence in Rabbinic Literature", 33-52
Στο πρόσφατο βιβλίο του ο Seth Schwarz διερευνά "την ένταση που υπάρχει μεταξύ της ισότιμης αλληλεγγύης και της ανταγωνιστικής ανταποδοτικότητας" κατά την περίοδο του Δεύτερου Ναού και στο ραββινικό Ιουδαϊσμό. Όπως υπαινίσσεται ο χαρακτηρισμός της ανταποδοτικότητας, που κάνει ο Schwartz, αυτή δε συμφωνεί με την ισότητα, επειδή η ανταλλαγή δωρεών έξω από τα όρια της αγοράς στηρίζεται συνήθως στην ασυμμετρία κι έτσι εξαρτάται από τις ιεραρχικές σχέσεις της πατρωνίας και της εξάρτησης. Για τον Schwartz η φυσική τάση του Ιουδαϊσμού, όπως αυτή τουλάχιστον δηλώνεται μέσα στην Τορά, στρέφεται προς την ισότιμη αλληλεγγύη. Για να καταστήσει περιττή την ανάγκη "εξάρτησης-προσφοράς δώρου" η Τορά απαιτεί τη μεταφορά πλούτου στους φτωχούς μέσα από την ελεήμονα δωρεά (να αφήνει κανείς αθέριστο το χωράφι του για τους φτωχούς κ.ά.). Η ελεημοσύνη, διαφορετικά από το δώρο, δε δημιουργεί την υποχρέωση ανταπόδοσης: " ο φτωχός, όπως κι ο ιερέας, δεν πρέπει να αισθάνονται ευγνωμοσύνη - τουλάχιστον όχι προς τον δωρητή". Λαμβάνοντας υπόψη την προτίμηση για αλληλεγγύη, το πρόβλημα του Ιουδαϊσμού κατά την Ύστερη Αρχαιότητα μέσα σε μία κοινωνία στην οποία επικρατεί το σύστημα της πατρωνίας, έγκειται στο "πώς να συμφιλιωθεί με την πρακτική αναπόφευκτη εφαρμογή των κοινωνικών θεσμών της κοινωνίας μέσα στην οποία βρίσκεται και οι οποίοι στηρίζονται στη λογική της αμοιβαίας ανταλλαγής".
Simon Gathercole, "Named Testimonia to the Gospel of Thomas: An Expanded Inventory and Analysis", 53-89
Το ερώτημα πόσα από τα απόκρυφα ευαγγέλια πολεμήθηκαν, αποσύρθηκαν ή ακόμη καταστράφηκαν κατά την αρχαιότητα, απασχολεί έντονα τόσο την έρευνα όσο και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Στο παρόν άρθρο δεν καταβάλλεται η προσπάθεια να απαντηθεί αυτό το ερώτημα αλλά επιχειρείται η ανάλυση των διάφορων μαρτυριών - από την αρχαιότητα μέχρι και τον Μεσαίωνα - για το ευαγγέλιο του Θωμά. Ο συγγραφέας δεν ασχολείται με τις πολυάριθμες έμμεσες αναφορές και παραθέσεις του περιεχομένου του απόκρυφου ευαγγελίου, αλλά περιορίζεται μόνο στις αναφορές στον τίτλο του (γι' αυτό και ο χαρακτηρισμός "testimonia"). Αφορμή της συγκεκριμένης αυτής έρευνας είναι η παρουσία στον κολοφώνα, στο τέλος της δεύτερης πραγματείας από τον Κώδικα ΙΙ του Nag Hammadi του τίτλου "Το κατά Θωμάν ευαγγέλιο". Λαμβάνοντας υπόψη το επίμαχο περιεχόμενο αυτού του ευαγγελίου και την εξίσου αμφιλεγόμενη θέση, την οποία καταλαμβάνει μέσα στη συζήτηση των ερευνητών για τις απαρχές του Χριστιανισμού, η πρόσληψη του ευαγγελίου του Θωμά κατά την αρχαιότητα έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτηση από την εποχή της ανακάλυψης της βιβλιοθήκης του Nag Hammadi κι εξής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου