Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010

Ημερίδα στη μνήμη του καθ. Σ. Αγουρίδη (2) / Conference in memory of S. Agouridis (2)


Στην πρώτη απογευματινή συνεδία (πρόεδρος καθ. Τμήματος Θεολογίας Μ. Κωνσταντίνου) ο πρώτος ομιλητής ήταν ο Δρ. Π. Καλαϊτζίδης, Συντονιστής της Ακαδημίας Θεολογικών Σπουδών της Ι.Μ. Δημητριάδος και επισκέπτης καθ. στο Θεολογικό Ινστιτούτο του αγ. Σεργίου (Παρίσι) και ο τίτλος της εισήγησής του ήταν "Ο Σάββας Αγουρίδης και ο προφητικός χριστιανισμός". Ο ομιλητής απαρίθμησε και σχολίασε τα στοιχεία εκείνα στη θεολογική σκέψη του Α., τα οποία υπογραμμίζουν τον προφητικό χαρακτήρα της: την ευαγγελική κριτική της κοινωνικής αδικίας και την έμπρακτη συμπαράσταση και αλληλεγγύη με τους φτωχούς και με τα θύματα της Ιστορίας, την αντίθεσή του στην ιεροκρατική εκτροπή της θεσμικής Εκκλησίας, τη δημιουργική πρόσληψη και αφομοίωση των νέων θεολογικών ρευμάτων και το συνεχή θεολογικό διάλογο με τις καινούργιες πολιτισμικές και κοινωνικές πραγματικότητες, τη δημιουργική κατάφαση του παρόντος και του μέλλοντος και την ενεργό παρέμβασή του στα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα του καιρού του, την ευαισθησία του για την Ιστορία και το ιστορικό πράττειν χωρίς, όμως, να λησμονείται η εσχατολογική φύση του χριστιανισμού, την έμφασή του στις βιβλικές σπουδές και την έγκαιρη επισήμανση της μονομέρειας που συνόδευε την περίφημη “επιστροφή στους Πατέρες”, κ.ά.
Ο επόμενος ομιλητής ήταν ο καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας (ΕΚΠΑ) κ. Σ. Παπαλεξανδρόπουλος, ο οποίος παρουσίασε την κριτική στάση του Α. απέναντι στα νέα θεολογικά ρεύματα που αναπτύχθηκαν στην Ελλάδα ("Ο Σάββας Αγουρίδης και τα νέα θεολογικά ρεύματα"). Τα ρεύματα στα οποία ο Α. άσκησε κριτική ήταν η ευχαριστιακή θεολογία, η νεοπατερική σύνθεση, ο "βυζαντινός μυστικισμός", ο "περσοναλισμός" και η "νεοορθοδοξία". Ο Α. στάθηκε κριτικά απέναντί τους, διότι θεωρούσε ότι αυτά α) αποκλίνουν από αυτό που εκείνος κατανοούσε ως χριστιανισμό, β) είναι προϊόντα εσφαλμένων επιστημολογικών προϋποθέσεων και γ) επιβάλλουν εκ των προτέρων ιδεολογίες στον τρόπο ανάγνωσης των γεγονότων της ιστορίας. Ο Α. ήταν αντίθετος σε κάθε μορφή απολυτοποίησης και αναγωγισμού (reductionism) και αντέτεινε σε αυτήν την τάση τον πλουραλισμό καθώς και τη σύνδεση της θεολογίας με την ιστορική της συνάφεια. Ήταν πεπεισμένος ότι η θεολογία αποτελείται τόσο από το θείο όσο και από το ιστορικό στοιχείο και τόνιζε τόσο την εσχατολογική προοπτική της Εκκλησίας όσο και την ανάγκη της κοινωνικής στράτευσής της μέσα στο ιστορικό παρόν.
Ο ομότιμος καθ. της Θεολογικής Σχολής (ΑΠΘ) κ. Ι. Καραβιδόπουλος στη συνέχεια παρουσίασε το ερμηνευτικό έργο του αείμνηστου καθηγητή Σ. Αγουρίδη ("Ο καθηγητής Σάββας Αγουρίδης ως πρωτοπόρος ερμηνευτής της Αγίας Γραφής"). Ο Α. στο ερμηνευτικό του έργο τόνισε με έμφαση το εσχατολογικό στοιχείο στη διδασκαλία του Ιησού και της Εκκλησίας. Έτσι η εσχατολογία για τον Α. από τελευταίο κεφάλαιο της δογματικής έγινε πρώτο κεφάλαιο της βιβλικής ερμηνευτικής. Ο Α. γνώριζε και χρησιμοποιούσε τις σύγχρονες ερμηνευτικές μεθόδους, οι οποίες εντάσσονται στο ευρύτερο πλαίσιο της ιστορικοκριτικής μεθόδου ταυτόχρονα όμως στάθηκε με σεβασμό και αξιοποίησε δημιουργικά την προηγούμενη πατερική παράδοση. Στην ερμηνεία του τόνισε την ευχαριστιακή εμπειρία ως βάση της ερμηνείας της Αγίας Γραφής. Τα κείμενα που κατεξοχήν μελέτησε και ερμήνευσε ο Α. ήταν η ιωάννεια γραμματεία. Ενώ υποστήριξε με σθένος τη συνεργασία της θεολογίας με άλλες επιστήμες που ασχολούνται με άλλους τομείς του επιστητού από την άλλη αγωνίστηκε για το άνοιγμα της θεολογίας προς την κοινωνία και τη μετάδοση του ευαγγελικού μηνύματος στο ευρύτερο κοινό.
Στη συνέχεια ο καθ. του Τμήματος Θεολογίας (ΑΠΘ) κ. Ι. Πέτρου παρουσίασε τον κοινωνικό προσανατολισμό της θεολογικής σκέψης του τιμώμενου καθηγητή ("Ο Σάββας Αγουρίδης ως κοινωνικός αναλυτής"). Ο ομιλητής τόνισε ότι ο Α. ενδιαφερόταν για την ανάλυση της κοινωνικής πραγματικότητας κι όχι για τη θρησκειοποίησή της. Στη συνέχεια παρουσιάσθηκαν τρεις βασικοί άξονες του έργου του Α. στους οποίους είναι εμφανής αυτός ο κοινωνικός προσανατολισμός: α) η χρήση της κοινωνικής ανάλυσης στο πλαίσιο της βιβλικής επιστήμης, β) η προσέγγιση του θέματος της σχέσης Εκκλησίας και Κράτους και γ) τα ανθρώπινα δικαιώματα και ανθρώπινος πλουραλισμός.
Στη δεύτερη απογευματινή συνεδρία (πρόεδρος καθ. Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ κ. Δ. Καϊμάκης) πρώτος ομιλητής ήταν ο Πρόεδρος του Ιδρύματος "ΑΡΤΟΣ ΖΩΗΣ" και Δ/ντής του περιοδικού "ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ" κ. Σ. Ζουμπουλάκης, ο οποίος παρουσίασε την στάση που τήρησε ο καθ. Σ. Αγουρίδης απέναντι στην αναβίωση του μοναχισμού στα χρόνιά του και στη δράση των χριστιανικών οργανώσεων ("Ο Σάββας Αγουρίδης, ο μοναχισμός και οι θρησκευτικές οργανώσεις"). Ο Α. στάθηκε κριτικά απέναντι στο φαινόμενο της αναβίωσης του μοναχισμού, διότι τον θεωρούσε συνέχεια του βυζαντινού μοναχισμού τον οποίο κατηγορούσε για ατομικισμό, έλλειψη κοινωνικού προσανατολισμού και απομάκρυνση από τον αρχικό στόχο του Χριστιανισμού που ήταν η μεταμόρφωση του κόσμου σε Βασιλεία του Θεού. Από την άλλη θεώρησε τις οργανώσεις έκφραση της ανάγκης διαμόρφωσης ενός αστικού χριστιανισμού και μία σοβαρή προσπάθεια βιβλικού ευαγγελικού χριστιανισμού. Ενώ ο Α. εκτιμά θετικά αυτόν τον ηθικοκοινωνικό προσανατολισμό των οργανώσεων από την άλλη τους ασκεί κριτική, διότι δεν κατάφεραν τελικά να συνδεθούν με την εργατική τάξη, μικροαστικοποιήθηκε και ταυτίσθηκαν με το εκκλησιαστικό και πολιτικό κατεστημένο.
Ο καθ. του Τμήματος Θεολογίας (ΑΠΘ) κ. Μ. Κωνσταντίνου παρουσίασε στη συνέχεια το μεταφραστικό έργο της Ελληνικής Βιβλικής Εταιρείας και σχολίασε τη συμβολή του Σ. Αγουρίδη σε αυτό. Η δουλειά την οποία επιτελεί εδώ και χρόνια η Ελληνική Βιβλική Εταιρία δεν περιορίζεται στο μεταφραστικό μόνο τομέα, αλλά λειτουργεί ως καταλύτης στις σχέσεις μεταξύ των προερχόμενων από διαφορετικές παραδόσεις χριστιανών του ελλαδικού χώρου. Ο Α. δραστηριοποιήθηκε σε αυτήν την προσπάθεια της Ε.Β.Ε. Βασικά στοιχεία της συμβολής του ήταν το πλήθος των ρηξικέλευθων ερμηνειών που πρότεινε στο πλαίσιο της τελευταίας μετάφρασης της Κ.Δ. από την Ε.Β.Ε. και ο σταθερός του προσανατολισμός να καλλιεργεί τις σχέσεις κοινωνίας και ειρήνης, την ευαισθησία και την αλληλεγγύη πέρα από οποιονδήποτε τοπικισμό και επαρχιωτισμό.
Ο τελευταίος ομιλητής της ημερίδας ήταν ο καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας (ΑΠΘ) κ. Π. Βασιλειάδης ο οποίος παρουσίασε τη στάση του Σάββα Αγουρίδη απέναντι στο διαθρησκειακό διάλογο ("Η συμβολή του Σάββα Αγουρίδη στη διαθρησκειακή προσέγγιση"). Ο Α. δραστηριοποίηθηκε στο διαθρησκειακό διάλογο κατά τη δεκαετία του '90, όταν παγκοσμίως διαπιστώνεται μία έξαρση του εθνικισμού, και συμπαρατάχθηκε με όσους αγωνίζονταν για τα πανανθρώπινα ιδανικά παρά τις αντιδράσεις που συνάντησε σε αυτήν την κατεύθυνση. Ως αυθεντικός ερμηνευτής των Γραφών τόνισε μαζί με άλλους τη "διακονία της καταλλαγής" έχοντας ως βάση του την ορθόδοξη πνευματολογία της "οικονομίας του Αγίου Πνεύματος"
(Ευχαριστώ και πάλι τον αγαπητό συνάδελφο κ. Μ. Γκουτζιούδη για το φωτογραφικό υλικό και για τις χρήσιμες πληροφορίες)

Δεν υπάρχουν σχόλια: