Η χρήση του χρήματος κατά τον 1ο αι. μ.Χ. ήταν πολύ διαφορετική από ό,τι σήμερα. Όπως και τώρα τον έλεγχό του είχε μία μικρή ελίτ.Ο πλούτος (μαμμωνάς στα αραμαϊκά) ήταν η αποθήκευση αγαθών που χρησίμευε στη δημιουργία, διατήρηση, επίδειξη ή ανάδειξη της δημόσιας φήμης (τιμής) και στην προστασία της οικονομικής ακεραιότητας της οικογένειας και του οίκου γενικότερα.
Σε παλαιότερη ανάρτηση αναφέραμε το νομισματικό σύστημα των τριών μετάλλων (χρυσός - άργυρος και χαλκός). Νομίσματα σε χρυσό και ασήμι χρησιμοποιούνταν για την αποταμίευση του πλούτου και συνδέονταν άμεσα με την τιμή και την αισχύνη, δύο βασικές αξίες των αρχαίων μεσογειακών λαών. Ο αποταμιευτικός χαρακτήρας τέτοιων νομισμάτων φαίνεται και από την ανεύρεση πολυάριθμων αρχαίων "θησαυρών" αργυρών νομισμάτων.
Από τους ευαγγελιστές μόνο ο Ματθαίος κάνει λόγο για τον χρυσό ως μέσο αποταμίευσης πλούτου (2,11 και 10,9). Είναι ενδιαφέρον ότι στο παράλληλο του 10,9 στο Μάρκο (6,8) οι μαθητές δε θα πρέπει να πάρουν μαζί τους "χαλκό" (χάλκινα νομίσματα). Ο Λουκάς και ο Ματθαίος, οι οποίο απηχούν την Q, απαγορεύουν τη λήψη άργυρου (Λκ 9,3). Μόνο ο Μτ (10,9) αναφέρει και τα τρία μέταλλα. Σύμφωνα με τους Hanson-Oakman (Palestine in the Time of Jesus 2008, 115) ίσως αυτές οι διαφοροποιήσεις να απηγούν τοπικές και κοινωνικές διαφορές: ο Μάρκος γράφει από την οπτική γωνία μίας ομάδας που δεν ανήκει στην ελίτ, ο Ματθαίος αντικατοπτρίζει μία κοινότητα εξοικειωμένη με το τραπεζικό σύστημα και η Q διασώζει τις απόψεις των γραμματέων, οι οποίοι συχνά διαχειρίζονταν ασημένια νομίσματα.
Στα ευαγγέλια βρίσκουμε επίσης την εκτίμηση διαφόρων αγαθών, π.χ. του ψωμιού και των αρωμάτων με δηνάρια (Μκ 6,37. 14,5). Ωστόσο λιγότερο συχνά εμφανίζεται το χρήμα ως μέσο αγοράς αγαθών (Λκ 10,35. 12,6. Μτ 13,45. 27,10). Οπωσδήποτε μόνο μία μικρή ομάδα είχε στη διάθεσή της μεγάλα αποθέματα χρήματος τα οποία μπορούσε να διαθέσει για πληρωμές και αγορές προϊόντων.
Μία από τις βασικές λειτουργίες του χρήματος ήταν αυτή του μέσου πληρωμής. Με χρήμα πληρώνονταν οι φόροι (π.χ. καταβολή του φόρου στους Ρωμαίους, Μκ 12,15 ή η καταβολή του φόρου για το Ναό σε shekel). Πρόστιμα και χρέη επίσης υπολογίζονταν με το χρήμα (Λκ 7,41 και Μτ 18,28). Ενώ το δηνάριο συνδεόταν με την πληρωμή εργατών σε μεγάλα αγροκτήματα (Μτ 20,9-10), τα φτωχότερα στρώματα μάλλον είχαν πρόσβαση στα μικρότερης αξίας νομίσματα.
Σε επόμενη ανάρτηση θα ασχοληθούμε με το νομισματικό σύστημα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Σε παλαιότερη ανάρτηση αναφέραμε το νομισματικό σύστημα των τριών μετάλλων (χρυσός - άργυρος και χαλκός). Νομίσματα σε χρυσό και ασήμι χρησιμοποιούνταν για την αποταμίευση του πλούτου και συνδέονταν άμεσα με την τιμή και την αισχύνη, δύο βασικές αξίες των αρχαίων μεσογειακών λαών. Ο αποταμιευτικός χαρακτήρας τέτοιων νομισμάτων φαίνεται και από την ανεύρεση πολυάριθμων αρχαίων "θησαυρών" αργυρών νομισμάτων.
Από τους ευαγγελιστές μόνο ο Ματθαίος κάνει λόγο για τον χρυσό ως μέσο αποταμίευσης πλούτου (2,11 και 10,9). Είναι ενδιαφέρον ότι στο παράλληλο του 10,9 στο Μάρκο (6,8) οι μαθητές δε θα πρέπει να πάρουν μαζί τους "χαλκό" (χάλκινα νομίσματα). Ο Λουκάς και ο Ματθαίος, οι οποίο απηχούν την Q, απαγορεύουν τη λήψη άργυρου (Λκ 9,3). Μόνο ο Μτ (10,9) αναφέρει και τα τρία μέταλλα. Σύμφωνα με τους Hanson-Oakman (Palestine in the Time of Jesus 2008, 115) ίσως αυτές οι διαφοροποιήσεις να απηγούν τοπικές και κοινωνικές διαφορές: ο Μάρκος γράφει από την οπτική γωνία μίας ομάδας που δεν ανήκει στην ελίτ, ο Ματθαίος αντικατοπτρίζει μία κοινότητα εξοικειωμένη με το τραπεζικό σύστημα και η Q διασώζει τις απόψεις των γραμματέων, οι οποίοι συχνά διαχειρίζονταν ασημένια νομίσματα.
Στα ευαγγέλια βρίσκουμε επίσης την εκτίμηση διαφόρων αγαθών, π.χ. του ψωμιού και των αρωμάτων με δηνάρια (Μκ 6,37. 14,5). Ωστόσο λιγότερο συχνά εμφανίζεται το χρήμα ως μέσο αγοράς αγαθών (Λκ 10,35. 12,6. Μτ 13,45. 27,10). Οπωσδήποτε μόνο μία μικρή ομάδα είχε στη διάθεσή της μεγάλα αποθέματα χρήματος τα οποία μπορούσε να διαθέσει για πληρωμές και αγορές προϊόντων.
Μία από τις βασικές λειτουργίες του χρήματος ήταν αυτή του μέσου πληρωμής. Με χρήμα πληρώνονταν οι φόροι (π.χ. καταβολή του φόρου στους Ρωμαίους, Μκ 12,15 ή η καταβολή του φόρου για το Ναό σε shekel). Πρόστιμα και χρέη επίσης υπολογίζονταν με το χρήμα (Λκ 7,41 και Μτ 18,28). Ενώ το δηνάριο συνδεόταν με την πληρωμή εργατών σε μεγάλα αγροκτήματα (Μτ 20,9-10), τα φτωχότερα στρώματα μάλλον είχαν πρόσβαση στα μικρότερης αξίας νομίσματα.
Σε επόμενη ανάρτηση θα ασχοληθούμε με το νομισματικό σύστημα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου