Πέμπτη 7 Μαΐου 2009

Ἀρθρα σχετικά με τον αρχέγονο Χριστιανισμό στο νέο Vigiliae Christianae

Στο νέο Vigiliae Christianae 63:3 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα που παρουσιάζουν ενδιαφέρον για όσους μελετούν θέματα γνωστικισμού και σχέσης χριστιανισμού και ελληνισμού:

Ilaria L.E. Ramelli, "Origen, Patristic Philosophy, and Christian Platonism. Re-Thinking the Christianisation of Hellenism", 217-263
Σύμφωνα με τη συγγραφέα ο Ωριγένης ήταν ένας χριστιανός πλατωνιστής, τον οποίο οι αντίπαλοί του (τόσο οι χριστιανοί που ήταν αντίθετοι προς την ελληνική φιλοσοφία όσο και οι εθνικοί φιλόσοφοι, όπως ο Πορφύριος, που θεωρούσε τον χριστιανισμό ως μη πολιτισμό)τον θεωρούσαν ένα contradictio in adiecto. Η διαμόρφωση της σκέψης και της διδασκαλίας του στηριζόταν στη φιλοσοφία και το έργο του Περί ἀρχῶν στη δομή του ήταν εμπνευσμένο όχι τόσο από τα πρώιμα χριστιανικά έργα όσο από τα εθνικά φιλοσοφικά έργα που προέρχονταν από τους συγγραφείς εκείνους που τόσο θαύμαζαν οι σχολές του Αμμωνίου και του Πλωτίνου. Μία προσεκτική εξέταση των σωζωμένων πηγών και μία ενδελεχής έρευνα της φιλοσοφικής σκέψης του Ωριγένη, των αναγνωσμάτων του και των έργων του αποδεικνύει ότι ο Ωριγένης ο Νεοπλατωνικού είναι πιθανόν ο δικός μας χριστιανός φιλόσοφος.
Η εκ των προτέρων αποδοχή της μη συμβατότητας μεταξύ χριστιανισμού και φιλοσοφίας (ειδικά του Πλατωνισμού), η οποία προκάλεσε τις κατηγορίες εναντίον του Ωριγένη ως χριστιανού πλατωνικού ήδη από την εποχή που ζούσε κι εξής, κυριαρχεί και στις σύγχρονες προσεγγίσεις του θέματος "εξελληνισμός του χριστιανισμού". Αυτές οι προσεγγίσεις εξετάζονται στο άρθρο και συνδέονται με την υποτιθέμενη ανάγκη διάκρισης του Ωριγένη του Πλατωνικού από τον Ωριγένη τον χριστιανό. Το ζήτημα δεν είναι ότι ένας "αγνός" χριστιανισμός εξελληνίσθηκε στη συνέχεια: η ίδια η Κ.Δ. ήταν ήδη εξελληνισμένη σε ένα βαθμό και το χριστιανικό κήρυγμα απευθυνότα σε όλα τα έθνη και τους πολιτισμούς, ήταν ένα "σκάνδαλον" για τους Ιουδαίους αλλά και "μωρία" για τους Έλληνες.

Kaler, Michael, The Letter of Peter to Philip and its Message of Gnostic Revelation and Christian Unity 264-295
Στο άρθρο ο συγγραφέας παρουσιάζει την επιστολή του Πέτρου προς τον Φίλιππο, ένα από τα γνωστικά κείμενα που βρέθηκαν στη βιβλιοθήκη του Nag Hammadi, καθώς και στον κώδικα Tchacos. Σε προηγούμενες εργασίες σχετικά την επιστολή είχαν τεθεί τα ζητήματα της γενικής συνοχής της επιστολής, της ακριβούς φύσης της σχέσης της προς τις κανονικές Πράξεις των Αποστόλων καθώς και των λόγων για τους οποίους συμπεριλήφθηκε στον Κώδικα VIII του Nag Hammadi κατά την ύστερη αρχαιότητα. Απαντώντας αυτά τα ερωτήματα ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το έργο έχει συνοχή. Αυτό στηρίζεται στην ύπαρξη μίας συγκεκριμένης (αν και κάπως πλασματικής) ιστορικής συνάφειας, δηλαδή εκείνης των Πρξ 7-8. Η παρουσία του κειμένου μέσα στον κώδικα VIII έχει λογική, αν κανείς σκεφτεί τη γενικότερη λογική του κώδικα. Η επιστολή παλαιότερα θεωρήθηκε ότι είναι ένα κείμενο που ανήκει στον κύκλο του Πέτρου. Ο συγγρ. υποστηρίζει ότι αυτό το κείμενο στην πραγματικότητα επηρεάζεται πάρα πολύ από μία παύλεια άποψη για την αποκάλυψη και το φωτισμό και στηρίζεται κυρίως στην αποκάλυψη που δέχθηκε ο Παύλος στο Πρξ 9. Επομένως σε αντίθεση προς τις παλαιότερες απόψεις, που θεωρούσαν ότι η επιστολή δεν έχει συνοχή, ότι κάνει επιλεκτική χρήση των κειμένων του Λουκά και τοποθετείται μέσα στον κώδικα ως "γέμισμα" (filler), ο συγγρ. υποστηρίζει ότι αυτό το κείμενο από τον κύκλο του Παύλου παρουσιάζει μεγάλη συνοχή και λειτουργεί μέσα σε μία ακριβή συνάφεια στο ιστορικό σχέδιο των Πρξ κι ότι η παρουσία του στον Κώδικα VIII διαφωτίζει τη λογική που υπάρχει γενικότερα στη διαμόρφωση του συγκεκριμένου κώδικα. Επίσης τονίζει τις αφηγηματικές πλευρές της ιστορίας-πλαισίου της επιστολής κι όχι το περιεχόμενο μίας εσωτεριστικής αποκάλυψης που δόθηκε από τον Ιησού, κάτι που γινόταν στο παρελθόν.

Δεν υπάρχουν σχόλια: