Πέμπτη 21 Μαΐου 2009

Το νέο τεύχος του HTS

Στο νέο τεύχος του HTS Teologiese Studies / Theological Studies 65:1 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Cas J.A. Vos, "The Psalms as hymns in a liturgical context"
Mε πολλούς τρόπους οι ψαλμοί εκπληρώνουν ένα ρόλο γέφυρας μεταξύ διαφόρων κατηγοριών. Στο εβραϊκό κείμενο του βιβλίου των Ψαλμών οι περισσότεροι ψαλμοί φέρουν συγκεκριμένους τίτλους. Ωστόσο κανένας από αυτούς τους τίτλους δε γεννήθηκε μαζί με τον ψαλμό. Αντίθετα παρέχουν στον αναγνώστη πληροφορίες όσον αφορά στη διαδικασία που οδήγησε στη συγκέντρωση όλων των ψαλμών σε μία συλλογή. Οι ψαλμοί είναι κάτι παραπάνω από μία λειτουργία κι η λειτουργία είναι κάτι παραπάνω από τους ψαλμούς. Οι ψαλμοί του Βιβλίου των Ψαλμών αποτελούν το θέμα του άρθρου. Είναι σαφές ότι ο αίνος στους ψαλμούς ακολουθεί διαφορετικά πρότυπα. Ο συγγραφέας επιχειρεί να διερευνήσει τη λειτουργική επίδραση που άσκησαν οι ψαλμοί σε λειτουργικές συνάφειες.

Hennie J.C. Pieterse, "Prediking oor die koninkryk van God: ’n Uitdaging in ’n nuwe konteks van armoede" (Preaching on the kingdom of God: A challenge in a new context of poverty)
Aφετηρία του συγκεκριμένου άρθρου είναι η κοινωνική κατάσταση της σημερινής Νότιας Αφρικής. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το κήρυγμα των παραβολών για τη Βασιλεία του Θεού μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να βρουν ελπίδα και νόημα σε μία ζωή ως μαθητές του Ιησού. Η σύγχρονη κατανόηση εκ μέρους των καινοδιαθηκολόγων του πώς θα πρέπει να ερμηνεύονται οι παραβολές αποτελεί ένα από τα θέματα επίσης του άρθρου. Οι περισσότερες αυθεντικές εκδοχές των παραβολών του Ιησού θα πρέπει να κατανοηθούν ως διαφορικές μεταφορές. Το κήρυγμα για τη βασιλεία δίνει τη δυνατότητα μίας άλλης ζωής σε αντιπαράθεση προς τη βία, την αδικία και τις προκαταλήψεις των κοσμικών κρατών. Η εσχατολογία των παραβολών του Ματθαίου θα πρέπει να ερμηνευθεί ως ηθική εσχατολογία με πραγματικές διαστάσεις. Με αυτόν τον τρόπο σύμφωνα με τον συγγραφέα μπορούν οι παραβολές να αποκτήσουν περιεχόμενο και νόημα για το σημερινό άνθρωπο.

Japie P. Malan, "Die metafoor 'Saam met Christus gekruisig' in sosio-historiese konteks" (The metaphor ‘being crucified with Christ’ in sociohistorical context)
H σταύρωση είναι μία ιδέα πολύ μακριά από την εμπειρία και την αντίληψη του ανθρώπου του 21ου αι. Για να γίνει κατανοητή η δύναμη του μηνύματος του σταυρού, κανείς θα πρέπει πρώτα να ορίσει ποια ήταν η σημασία της σταύρωσης για τον άνθρωπο της αρχαιότητας. Τα δεδομένα σχετικά με το σταυρό και την σταύρωση συνδέονται άμεσα με την κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα της εποχής. Ο συγγραφέας προσπαθεί να αποκαταστήσει μία αξιόπιστη και πιθανή κοινωνικοϊστορική συνάφεια για τη μεταφορά "Χριστῷ συνεσταύρωμαι". Παρουσιάζονται επίσης σχετική ορολογία καθώς και η πρακτική της σταύρωσης στους αρχαίους λαούς. Ο συγγρ. συζητά επίσης τις πιθανές διαφορές στο σχήμα του σταυρού και τις διαδικασίες σταύρωσης. Επιδιώκει επίσης να παρουσιάσει την αισχύνη και την απόρριψη που έπρεπε να υποστεί ο καταδικασμένος. Οι κοινωνικοϊστορικές προεκτάσεις της πρόθεσης "σύν" συζητώνται επίσης με σκοπό να καταδειχθεί η σημασία της για τον άνθρωπο του αρχαίου κόσμου. Τι καταλάβαινε και βίωνε ένας άνθρωπος, όταν του έλεγαν ότι θα πρέπει να σταυρωθεί μαζί με τον Χριστό; Με βάση το ιστορικό και κοινωνικό πλαίσιο της εποχής μια τέτοια δήλωση δημιουργούσε αμέσως ξεκάθαρα την εικόνα του τιμήματος που θα έπρεπε να καταβληθεί. Σήμαινε ότι κανείς θα έπρεπε να απαρνηθεί ό,τι του ήταν αγαπητό και σημαντικό στη ζωή του, ότι θα τον απέρριπταν η οικογένεια και οι φίλοι του, ότι θα έπρεπε να υποστεί πόνο - φυσικό και συναισθηματικό- καθώς επίσης σήμαινε ότι είχε την επίγνωση πως μια τέτοια απόφαση δε μπορούσε να ανακληθεί.

Johann-Albrecht Meylahn, "Responsibility, God and society: The cry of the other in the sacred texts as challenge towards responsible global citizenship"
O συγγρ. επιδιώκει να απαντήσει στο εξής ερώτημα: ποιο ρόλο διαδραματίζουν τα ιερά κείμενα στη διαμόρφωση μίας χριστιανικής ταυτότητας που είναι υπεύθυνη για το συνάνθρωπο σε μία πλουραλιστική κοινωνία; Τα ιερά κείμενα της ιουδαιο-χριστιανικής παράδοσης παρέχουν όχι μόνο την αντίληψη της απόλυτης διαφορετικότητας του Θεού, αλλά επίσης σχηματίζουν τη βάση για την κατανόηση από μέρους μας της ανθρωπότητας (ανθρωπολογίας) και του εαυτού μας (ταυτότητα). Αυτή η κατανόηση διαμορφώνεται μέσα από την ανταπόκρισή μας στο κάλεσμα του εντελώς Άλλου και των άλλων. Οι ταυτότητες παραδοσιακά διαμορφώνονται μέσα από την ταύτιση και τον αποκλεισμό του διαφορετικού οδηγώντας έτσι σε μία ηθική του αποκλεισμού και στην ευθύνη απέναντι στον εαυτό μας και στο όμοιο. Ωστόσο αυτά τα κείμενα, τα οποία διαμορφώνουν ταυτότητες, τονίζουν επίμονα τη διαφορετικότητα, η οποία αποτελεί πρόκληση στις παραδοσιακές ταυτότητες καλώντας τες να αναλάβουν την ευθύνη τους απέναντι στον άλλο. Η διαφορετικότητα που τονίζεται σε αυτά τα κείμενα μπορεί να πάρει πολλές μορφές: η διαφορετικότητα του αρχαίου κόσμου προς τον δικό μας, η διαφορετικότητα του υπερβατικού Άλλου, η διαφορετικότητα του ίδιου του κειμένου κτλ. Αυτές οι διαφορετικές μορφές διαφορετικότητας αποδομούν τις δικές μας ιδιαίτερες ταυτότητες, καλώντας μας έτσι σε μία συνεχή ευθύνη απέναντι στους άλλους. Αυτό το κάλεσμα μπορεί επίσης να αποτελέσει τη βάση για μία χριστιανική ταυτότητα και ηθική ενός παγκόσμιου πολίτη που συνεχώς ανταποκρίνεται στην πρόκληση του άλλου.

Pieter J.J.Botha, "Historical Jesus research and relevance in South Africa"
O συγγραφέας προσφέρει μία σύντομη ανασκόπηση των σημαντικοτέρων εξελίξεων στις σπουδές για τον ιστορικό Ιησού στη Ν. Αφρική. Μολονότι αυτές οι σπουδές δεν είναι χαρακτηριστικές ή κυρίαρχες στις νοτιοαφρικανικές καινοδιαθηκικές σπουδές, κάποια από τα επιτεύγματα των ερμηνευτών, που εργάζονται σε αυτό το χώρο, δεν αποτελούν μόνο σημαντικές συμβολές στην έρευνα αλλά έχουν σημασία και για τις προκλήσεις που καλείται να αντιμετωπίσει η βιβλική επιστήμη γενικότερα στη Ν. Αφρική. Οι νοτιοαφρικές μελέτες για τον ιστορικό Ιησού παρουσιάζουν μία εξέλιξη από την απλή εφαρμογή αρχικά των λόγων και πράξεων του Ιησού σε μία περισσότερο σύνθετη αντιπαράθεση και σύνδεση του σύγχρονου με το αρχαίο πλαίσιο. Ο συγγρ. υποστηρίζει ότι αυτές οι εξελίξεις μπορούν να συμβάλουν στο σύγχρονο θεολογικό διάλογο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: