Κυριακή 2 Αυγούστου 2009

Το νέο τεύχος του Vetus Testamentum

Στο νέο τεύχος του Vetus Testamentum 59: 3 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Michael Avioz, "The Motif of Beauty in the Books of Samuel and King", 341-359
Είναι πολύ γνωστό ότι δεν υπάρχουν λεπτομερείς περιγραφές της φυσικής ομορφιάς συγκεκριμένων προσώπων της Βίβλου. Ωστόσο ο συγγραφέας αναζητά αυτήν την ομορφιά στα βιβλία του Σαμουήλ και των Βασιλειών, όπως αυτή παρουσιάζεται στις ιστορίες ανδρών (Σαούλ, Ελιάβ, Δαυίδ, Αβεσσαλώμ και Αδωνία) και γυναικών (Αβιγάιλ, Βεθσεβά, Τάμαρ και Αβισάγ της Σουναμμίτιδος). Επίσης προσπαθεί να απαντήσει στα εξής ερωτήματα: ποιες είναι οι απόψεις των συγγραφέων των βιβλίων Σαμουήλ και Βασιλειών για τη φυσική εμφάνιση; Γίνεται κάποια διάκριση μεταξύ ανδρικής και γυναικείας ομορφιάς; Ποιο σκοπό εξυπηρετεί η επισήμανση της φυσικής ομορφιάς ενός συγκεκριμένου χαρακτήρα; Γίνεται επίσης μία ανάλυση των βιβλικών αναφορών με τη βοήθεια της φιλολογικής προσέγγισης. Ο συγγραφέας επίσης επικεντρώνεται σε μεθόδους που ασχολούνται με τους χαρακτήρες και σε αναλογίες μεταξύ των διαφόρων αφηγήσεων, και προσπαθεί να καταλήξει σε συμπεράσματα σχετικά με τις τάσεις στα βιβλία του Σαμουήλ και των Βασιλειών καθώς επίσης και σχετικά με τις ομοιογένεια της δευτερονομιστικής ιστορίας.

Edward J. Bridge, "Loyalty, Dependency and Status with YHWH: The Use of 'bd in the Psalms", 360-378
Μία διερεύνηση της χρήσης του 'bd στους Ψαλμούς καθιστά σαφές ότι σχεδόν πάντοτε χρησιμοποιείται με τη μεταφορική σημασία. Ως ρήμα έχει τη σημασία του "λατρεύω" σε σχέση προς τη θεότητα και "είμαι υπήκοος" σε σχέση προς την ανθρώπινη εξουσία. Ως ουσιαστικό η λέξη χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα ευρύ φάσμα πραγμάτων και ανθρώπων, όλα σε σχέση προς το Γιαχβέ. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το πώς χρησιμοποιείται το 'bd ως μεταφορά ('bdk/'bdyk) για να δηλώσει τη φωνή σε μία σειρά από ψαλμούς, αντικαθιστώντας το "εγώ" ή το "εμείς". Αυτή η χρήση πάντοτε συνδέεται με την ικεσία και την αφοσίωση στο Γιαχβέ και καταδεικνύει ότι το 'bd υποδηλώνει στο ψαλμό ότι η σχέση προς το Γιαχβέ είναι εκείνη της εξάρτησης, της υποταγής και της αφοσίωσης. Όταν χρησιμοποιείται σε σχέση με άλλους πέρα από αυτόν που μιλά στο ψαλμό, ο όρος μπορεί να δηλώνει τη θέση (status) αλλά πάντοτε θέση που πηγάζει από αλλού.

Bent Christiansen, "A Linguistic Analysis of the Biblical Hebrew Particle nā': A Test Case", 379-393
H δυναμική που διαθέτει η αυστηρότερη εφαρμογή των αρχών της γλωσσολογίας για την καλύτερη κατανόηση των εβραϊκών της Βίβλου καθίσταται σαφής από το παράδειγμα τουμορίου nā', το οποίο έχει μεταφραστεί με πολύ διαφορετικούς τρόπους. Η έρευνα του Shulman (1999) συνιστά τη βάση για τη διατύπωση της θέσης ότι αυτό το λεγόμενο "μόριο της ικεσίας" στην πραγματικότητα αντιπροσωπεύει ένα παλαιότερα μη ταυτοποιημένο συντακτικό στοιχείο των εβραϊκών της Βίβλου - το "βουλητικό" μόριο -όπου ο ομιλητής εκφράζει την πρόθεσή του να ακολουθήσει ένα συγκεκριμένο τρόπο δράσης. Ερμηνεύοντας το nā' ως "βουλητικό / παραινετικό" ερμηνεύεται καλύτερα η βιβλική του χρήση. Απόδειξη για τη βουλητική διάθεση είναι η χρήση του nā' ως συστατικού στοιχείου στην αρχή της πρότασης, η επανάληψή του μέσα στις εβραϊκές προτάσεις, το γλωσσολογικό κενό εναλλακτικής ευγενικής περιφραστικής διατύπωσης και η ανάγκη πειστικής ερμηνείας του nā', όταν χρησιμοποιείται ρηματικούς τύπους που εκφράζουν προτροπή.

Jonathan Grossman, "'Dynamic Analogies' in the Book of Esther", 394-414
Σε ένα σημαντικό μεθοδολογικό άρθρο, ο Paul Noble υποστηρίζει ότι η σταθερή αναλογία μεταξύ δύο αφηγήσεων θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα στοιχείο για τη διαπίστωση της πιθανής αναλογίας. Το επιχείρημα του Noble είναι λογικό, αλλά θα πρέπει να λάβουμε υπόψη εκείνες τις περιπτώσεις όπου η μεταβολή των χαρακτήρων σε μία αναλογία έχει ένα λογοτεχνικό σκοπό. Ακόμη κι όταν διαμόρφωση της αναλογίας γενικά επιτρέπει τη δημιουργία μίας σταθερής αναλογίας, σε κάποιες περιπτώσεις η αναλογία μεταξύ αφηγήσεων επιτρέπει την παρουσίαση ενός συγκεκριμένου χαρακτήρα από μία αφήγηση ως περισσότερο παράλληλο από κάποιον άλλο σε μιαν άλλη αφήγηση, έτσι ώστε ο αναγνώστης να έχει δυσκολίες στη διαπίστωση μίας συνεχούς και σταθερής αναλογίας. Αυτό το φαινόμενο, αν υποθέσουμε ότι είναι εσκεμμένο, μπορεί να ονομαστεί "δυναμική αναλογία". Σε αυτό το άρθρο εξετάζονται κάποιες "δυναμικές αναλογίες" στο βιβλίο της Εσθήρ. Φαίνεται ότι υπό το φως της πολλαπλότητας των περιπτώσεων, όπου αυτό το φαινόμενο απαντά στο βιβλίο της Εσθήρ, θα πρέπει να θεωρηθεί ως ένα εσκεμμένο λογοτεχνικό φαινόμενο, το οποίο πραγματικά δημιουργεί προβλήματα στον αναγνωστη στην πρόσπαθεια από μέρους του διατήρησης μίας σταθερής ανάγνωσης των αναλογιών μεταξύ των αφηγήσεων. Η "δυναμική αναλογία" στο βιβλίο της Εσθήρ είναι ένα μέσο το οποίο προκαλεί στον αναγνώστη το αίσθημα ότι δε διαθέτει τα απαραίτητα προσόντα για να εκτιμήσει πλήρως τις καταστάσεις, για τις οποίες διαβάζει και τους χαρακτήρες που συναντά κι έτσι συμβάλλει στο αίσθημα της αστάθειας και του ευμετάβλητου, που προσπαθεί ο συγγραφέας να μεταδώσει.

Tuukka Kauhanen, "Irenaeus and the Text of 1 Samuel", 415-428
Το έργο του Ειρηναίου, Κατά των αιρέσεων, είναι μία σημαντική αρχαία μαρτυρία για το κείμενο των Ο΄. Οι παραθέσεις του Ειρηναίου από το 1 Σαμ διασώθηκαν μόνο στη λατινική και αρμενική μετάφραση του έργου. Στη λατινική εκδοχή τα βιβλικά χωρία μεταφράζονται με τον ίδιο λέξη προς λέξη τρόπο όπως και το υπόλοιπο κείμενο, κάτι που την καθιστά έναν αξιόπιστο μάρτυρα του κειμένου των Ο΄ στον Ειρηναίο. Η λεγόμενη λουκιανή ομάδα χειρογράφων (L) συμφωνεί με τα παραθέματα του Ειρηναίου σε αρκετές σημαντικές περιπτώσεις, κάτι που καθιστά τον Ειρηναίο σημαντικό μάρτυρα του πρωτο-λουκιανού κειμένου. Αυτό καθίσταται σαφές από μία προσεκτική ανάλυση του προβλήματος του κειμένου στο 1 Σαμ 12,4, όπου φαίνεται ότι μόνο ο Ειρηναίος και το L έχουν διασώσει την αρχική μορφή του κειμένου.

Itamar Kislev, "The Investiture of Joshua (Numbers 27:12-23) and the Dispute on the Form of the Leadership in Yehud", 429-445
Μία προσεκτική ανάλυση της περιγραφής της ανάληψης της αρχηγίας από τον Ιησού του Ναυή στο Αρ 27,12-23 αποκαλύπτει ότι υπάρχουν κάποιες παρεμβολές. Ο αναθεωρητής φρόντισε αυτή η αφήγηση να ανταποκρίνεται στην αφήγηση στο Δευτερονόμιο και τόνισε την ανάγκη για θεία καθοδήγηση. Επίσης τοποθέτησε τον ιερέα Ελεάζαρ σε μία ηγετική θέση μαζί με τον Ιησού και του έδωσε την υψηλότερη θέση. Αυτή η περικοπή και η αναθεώρησή της αντικατοπτρίζει την αντιπαράθεση που συνδέεται με το ζήτημα της κατάλληλης μορφής διακυβέρνησης, το οποίο απασχόλησε κατά την περσική περίοδο.

Meir Malul, "What is the Nature of the Crime of the Delinquent Daughter in Deuteronomy 22:13-21? A Rejoinder to J. Fleishman's Suggestion", 446-459
Στο άρθρο εξετάζεται η ακριβής φύση του παραπτώματος του κοριτσιού στο νόμο για την παραβάτιδα κόρη στο Δευτ 22, 13-21. Σημείο αφετηρίας είναι μία λεπτομερής κριτική της προηγούμενης πρότασης του J. Fleishman σε αυτό το περιοδικό (τόμ. 58, σσ. 191-210) να κατανοηθεί αυτή υπό το φως του νόμου της κατάρας των γονέων στο Έξ 21,17 και ως μία καινοτομία και ως ένας περιορισμός του προηγούμενου νόμου. Σε αυτήν την περίπτωση η αμαρτία του κοριτσιού είναι ισοδύναμη με το να καταραστεί τους γονείς της, το οποίο, όπως και η αμαρτία του αχόρταγου και μέθυσου γιου σύμφωνα με το Δευτ 21,18-21 σημαίνει την υπονόμευση της εξουσίας και της θέσης των γονέων, για τα οποία θα πρέπει να υποβληθεί η ποινή του θανάτου τόσο στο αγόρι όσο και στο κορίτσι. Στην κριτική που ακολουθεί ο συγγραφέας υπογραμμίζει ότι η αμαρτία του κοριτσιού είναι πρώτον όχι μία παράλειψη αλλά η διάπραξη ενός εγκλήματος και, δεύτερον, ότι αυτή η πράξη δεν στρέφεται εναντίον των γονέων της αλλά εναντίον του συζύγου της, ο οποίος είναι εκείνος που θα πρέπει να ξεκινήσει τη νομική διαδικασία. Προτείνεται μία νέα ερμηνεία, σύμφωνα με την οποία το έγκλημα του κοριτσιού ορίζεται στο στ. 21 ως μία πράξη, η οποία συνίσταται όχι μόνο στην απόκρυψη από το σύζυγό της της προηγούμενη απώλειας της παρθενίας της κι επομένως στην εξαπάτηση εκείνου και των γονέων της, αλλά επίσης στην εξαπάτηση του συζύγου της με αποτέλεσμα εκείνος να διαπράξει μία αμαρτία ανάλογη προς εκείνη της συνουσίας με γυναίκα με έμμηνο ρύση. Xωρίς την παρθενία της και επομένως χωρίς την κοινωνικά αναγνωρισμένη θέση της παρθένου, καθίσταται, όπως και η Θάμαρ (2 Σαμ 13,30) "έρημος, εγκατελελειμένη", μία θλιβερή θέση από την οποία μπορεί να τη λυτρώσει μόνο εκείνος που την εξαπάτησε (αυτός είναι ο σκοπός και το πνεύμα των νόμων για την αποπλανημένη παρθένο στο Έξ 22,15-16 και Δευτ 22,28-29). Προσπαθώντας να ξεγελάσει τον άνδρα της ώστε να εκτελέσει εκείνος, ό,τι ο νόμος και το έθιμο υπαγόρευε στον άλλο άνδρα - αυτόν που την αποπλάνησε - κι επομένως οικειοποιούμενη μία κοινωνική θέση που δεν της άξιζε, σήμαινε ουσιαστικά το να υπονομεύσει την κοινωνική δομή κτυπώντας στα νήματα εκείνα που αποτελούσαν την ουσία και την ακεραιότητα της κοινότητας (πρβλ. Παρ 30,21-23).

Emmanuel O. Nwaoru, "A Fresh Look at Amos 4:1-3 and Its Imagery", 460-474
Για κάποιες δεκαετίες, αν όχι για αιώνες, τα προβλήματα του κειμένου, της σύνταξης και της σημασίας του Αμώς 4,1-3 έχουν προκαλέσει ενδιαφέρον των ερμηνευτών εις βάρος μίας σαφούς ερμηνείας του χρησμού. Στο άρθρο εξετάζονται εκ νέου κάποια από τα ακανθώδη φιλολογικά ζητήματα αυτού του κειμένου. Τα ευρήματα, που προκύπτουν από αυτήν την εξέταση, αποδεικνύον ότι η φαινομενικά μη λογική γραμματική και οι φαινομενικά μη λογικές εικόνες του χρησμού εξυπηρετούν προφητικές ανάγκες. Διότι στη βάση αυτής της μεταφορικής γλώσσας ο προφήτης δημιουργεί τους δύο πόλους μεταξύ του κατηγορητηρίου του Γιαχβέ και της κρίσης της ανώτερης τάξης της ισραηλιτικής κοινωνίας από τη μία και κατά συνέπεια από την άλλη του μηνύματός του.

Ludwig Schmidt, "P in Deuteronomium 34", 475-494
Σε παλαιότερες έρευνες τα Δτν 34,1α, 7-9 θεωρούνταν κυρίως αποσπάσματα από την ιερατική αφήγηση για το θάνατο του Μωυσή. Από το 1988 κι εξής αυτό δεν γίνεται πλέον δεκτό. Στο άρθρο υποστηρίζεται η παραδοσιακή άποψη. Η απουσία της ιερατικής αναφοράς στο θάνατο του Μωυσή δεν είναι απόδειξη εναντίον του Ρ, αφού η αναθεώρηση της Πεντατεύχου χρησιμοποίησε επίσης μόνο αποσπάσματα της ιερατικής αφήγησης για τη γέννηση του Ησαύ και του Ιακώβ (Γεν 25,19. 20.26β). Επιπλέον καθίσταται σαφές ότι ο θάνατος του Ααρών (Αρ 20,22 εξ.), το Αρ 22,1, η ανακοίνωση του θανάτου του Μωυσή και ο διορισμός του Ιησού (Αρ 27,12 εξ.) ανήκουν στον Ρ και προετοιμάζουν για το θάνατο του Μωυσή. Η ηλικία του Μωυσή στο Έξ 7,7 (Ρ) επιβεβαιώνει ότι ο Ρ γνώριζε το αρχαιότερο δευτερονομιστικό στρώμα στο Δτν 3,23 εξ. 31,1-8 και 34,1-6*.

Jan Joosten, "A Note on w∂yiqtol and Volitive Sequences", 495-498
Πρόσφατα ο Joel Baden υποστήριξε ότι στα βιβλικά εβραϊκά το w∂ + yiqtol δηλώνει μία ξεχωριστή λειτουργία. Ο συγγραφέας ασκεί κριτική σε αυτήν τη θέση με βάση τόσο μορφολογικά όσο και συνταντικά κριτήρια.

Aaron D. Rubin, "Genesis 49:4 in Light of Arabic and Modern South Arabian", 499-502
Η σπάνια λέξη pahaz "πανούργος, δόλιος" στο Γέν 49,4 μπορεί να επιλέχθηκε για να χαρακτηρίσει τον Ρουβήν με σκοπό να κάνει κι ένα λογοπαίγνιο. Λέξεις συγγενείς από τη σύγχρονη αραβική περιέχουν επίσης σεξουαλικά υπονοούμενα και μια τέτοια εξήγηση ταιριάζει στη συνάφεια του βιβλικού κειμένου.

Δεν υπάρχουν σχόλια: