Το τρέχον τεύχος του Vetus Testamentum / The current issue of Vetus Testamentum

 Vetus Testamentum 73/3 (2023)

• Csaba Balogh, "Shadows on the Sundial of Ahaz and New Light on the Troubled History of Isaiah 38:8 and 2 Kings 20:11," 327–359 (abstract)
• Suzanna R. Millar, "The Poor Man’s Ewe Lamb (2 Sam 12:1–4) in Intersectional, Interspecies Perspective," 360–386 (open access)
• Zachary Schoening, "'Bel Crouches; Nebo Travails': Reading Birth Imagery in Isaiah 46:1–4," 387–414 (abstract)
• Jonathan A. Thambyrajah, "Moabite Ethnicity and Territorial Claims in the Mesha Stele (and the Hebrew Bible)," 415–425 (abstract)
• Andrew Tobolowsky, "Benjamin and the Anonymous Ten Tribes of Israel: A Holistic Approach to Tribal Confusions," 426–444 (abstract)
• Kevin Trompelt, "Die masoretische Akzentuation in den poetischen Büchern (ספרי אמ״ת)," 445–480 (abstract)

Το τρέχον τεύχος του Biblical Interpretation / The current issue of Biblical Interpretation

 Biblical Interpretation 31/3 (2023)

• James W. Watts, "Leviticus 25’s History of Inspiring Freedom as a Moral Challenge to Literary-Historical Interpretation," 265–291 (abstract)
• Koog P. Hong, "Bethel, Dark Woods, and Taboo: 1 Kings 13 as a Cautionary Tale," 292–310 (open access)
• Davis Hankins, "What does Job Want? Desire, Fear, Anxiety, and God in and Beyond Job 23," 311–331 (open access)
• Philip P. Sam, "Jerusalem/Zion: a Counter-Imperial Trope in Third Isaiah," 332–355 (open access)
• Joseph Kimmel, "Coercive Names: Interpreting Mark 5:1–13 with Althusser’s 'Interpellation'," 356–373 (open access)
• Kathleen Gallagher Elkins, "The Jews as 'Children of the Devil' (John 8:44) in Nazi Children’s Literature," 374–390 (open access)

Ένα νέο άρθρο βιβλικού ενδιαφέροντος στο τρέχον τεύχος του VE / A new article of biblical interest in the current issue of VE

 Verbum et Ecclesia 44/1 (2023)

Hans-Georg Wünch, "Nehemiah – Leader in times of crisis"

Ενα νέο άρθρο στο τρέχον τεύχος του In die Skriflig / A new article of biblical interest in the current issue of In die Skriflig

 In die Skriflig 57/1 (2023)

Godwin Mushayabasa, "Conceptual blending in Matthew 2:23"

Τα βιβλικά άπαξ λεγόμενα / Biblical hapax legomena

 Στην ιστοσελίδα TheTorah.com ο Gary Rendsburg σχολιάζει μέσα από 10 παραδείγματα τη σημασία των άπαξ λεγομένων στα κείμενα της εβραϊκής Βίβλου:

Hapax Legomena: Ten Biblical Examples

Το τρέχον τεύχος του JSNT / The current issue of the JSNT

 Journal for the Study of the New Testament 45/4 (2023)

• Jonathan M. Sanchez, "Making an Example: The Rhetorical Usefulness of Timothy in 1 Timothy," 351-370 (abstract)
• Justin Meggitt, "Putting the Apocalyptic Jesus to the Sword: Why Were Jesus’s Disciples Armed?" 371-404 (open access)
• Kai Akagi, "The Quotation of Jer. 31.15 in Mt. 2.18 within Christological Patterning of Matthew’s Nativity According to the Joseph Story," 405-428 (abstract)
• Annalisa Phillips Wilson, "‘One Thing’: Stoic Discourse and Paul’s Reevaluation of His Jewish Credentials in Phil. 3.1–21," 429-450 (open access)
• Sanghwan Lee, "Understanding the Abyssal Forces in the Fifth Trumpet Judgment (Rev. 9.1–12) in Light of the Demonology of Jubilees," 451-474 (abstract)

    

    

    

  

Το τρέχον τεύχος του Novum Testamentum / The current issue of Novum Testamentum

 Novum Testamentum 65/3 (2023)

• Margaret M. Mitchell - David P. Moessner, "A Tribute to Peder Borgen (1928–2023) and his Legacy of Discovery in the Worlds of Early Judaism and Christianity," 283 (open access) 
• Jeffrey M. Hubbard, "'Let the Reader Understand': Ancient Pedagogy and the Social Setting of Mark," 285–305 (open access)
• Heiko Wojtkowiak, "Der „Reichtum“ der Korinther und die paulinische Kollekte: 2 Kor 8–9 und die Frage der sozial-ökonomischen Zusammensetzung der korinthischen Gemeinde," 306–329 (open access)
• Manuel Nägele, "Paul’s Usage of the Anthropological Term νοῦς: A New Approach to a Long-Standing Debate," 330–349 (open access)
• Michael Wade Martin - Jason A. Whitlark, "Strengthened by Grace and Not by Foods:  Reconsidering the Literary, Theological, and Social Context of Hebrews 13:7–14," 350–380 (open access)
• H.A.G. Houghton - A.C. Myshrall, "Three Direct Copies and Other Closely Related Manuscripts of the Pauline Epistles," 381–399 (open access)
• Jeremiah Coogan, "Meddling with the Gospel: Celsus, Early Christian Textuality, and the Politics of Reading," 400–422  (open access)

Το τρέχον τεύχος του Biblische Notizen / The current issue of Biblische Notizen

 Biblische Notizen 197 (2023)

• Avraham Faust, "The Problem of P: Israelite society, Israel's Egalitarian Ethos, and the Raison D'être of the Priestly History," 3-36 (abstract)
• Jobymon Skaria, "Golah Politics Unmasked: An Alternative Reading of the Gibeah Episode (Judges 19:1-30) Amidst the Religio-political Developments in Early Achaemenid Yehud," 37-58 (abstract)
• Lea Jacobsen, "Property Transgression Against Father and Mother in Proverbs 28,24," 59-82 (abstract)
• Lieve Teugels, "Mann Gottes oder Gottmann? Die Rolle Elijas in der Endzeit und die Rezeption von Maleachi 3,1 und 23-24 in der rabbinischen Auslegung," 83-94 (abstract)
• David H. Wenkel, "The Primacy of Preaching in the Resurrection of Eutychus in Acts 20,7-12," 95-110 (abstract)
• Beatrice Wyss, "Unfassbarkeit. Philon aus Alexandreia über die Unfassbarkeit der Schöpfung, Gottes und des Menschen. Aspekte apophatischer Kosmologie, Anthropologie und Theologie – Teil 2," 111-128 (abstract)

Το τρέχον τεύχος του Νeotestamentica / The current issue of Neotestamentica

 Neotestamentica 56/2 (2022)

• Izaak J. L. Connoway, Annang Asumang, "Being At Home or Taking Up Habitation? A Verbal Aspectual Analysis of Christ's Habitation in Ephesians 3:17," 213-231 (abstract)
• Juraj Feník, "Fire and Fire: Luke 3:7–14 and 16:19–31 in Correspondence," 233-252 (abstract)
• Andreas-Christian Heidel, "Perspectives for Reading the Epistle to the Hebrews as a Constructive Contribution to Jewish-Christian Dialogue," 253-274 (abstract)
• Sung Uk Lim, Amy Lindeman Allen, "Jairus's Family Revisited: A Collaborative Model of Parenting (Mark 5:21–24, 35–43),"  275-299 (abstract)
• Louis W. Ndekha, ""Go and Do Likewise": Jesus and Rhetorical Syncrisis in the Parable of the "Magnanimous" Samaritan (Luke 10:25–37)," 301-316 (abstract)
• Erwin Ochsenmeier, "Antioch as a Church Planting Community: Revisiting Barnabas and Paul's Departure in Acts 13:1–4," 317-336 (abstract)
• Daniel Charles Smith, "Purity among the παρθένοι of Revelation 14:1–5 and the Βάκχοι of Western Asia Minor," 337-360 (abstract)

Το τρέχον τεύχος του NTS / The current issue of NTS

 New Testament Studies 69/3 (2023)

• John M.G. Barclay, "Rich Poverty: 2 Corinthians 8.1–15 and the Social Meaning of Poverty and Wealth," 243-257 (open access)
• Christina Hoegen-Rohls, "Rezeptionskritik und Rezeptionsgeschichte des Neuen Testaments: Eine methodologische Skizze," 258-270 (open access)
• Régis Burnet, "What is Reception Study? A Proposal for Terminological Definitions Based on Christina Hoegen-Rohls’ Article," 271-276
• Régis Burnet, "Why ‘Reception History’ Is Not Just Another Exegetical Method: The Case Of Mark's Ending," 277-290 (abstract)
• Christina Hoegen-Rohls, "Überlegungen zur Rezeptionsgeschichte des Neuen Testaments im Gespräch mit Régis Burnet," 291-298 (open access)
• Anders Runesson, "What Does It Mean to Read New Testament Texts ‘within Judaism’?" 299-312 (open access)
• Michael P. Theophilos, "Numismatic Insights into Pauline Ethics: ΕΥΕΡΓ- on Roman Provincial, Parthian and Seleucid Coinage," 313-331 (open access)
• Laurențiu Florentin Moț, "Is λιβανωτός a censer/brazier in Revelation 8.3, 5? How in the lexicon is this possible?" 332-344 (abstract)
• David Cielontko, "The Second Teacher's Story in the Infancy Gospel of Thomas: A Contribution to the Recent Discussion on the Developmental Interpretation," 345-354 (open access)
• Luisa Lesage Gárriga, "‘Why don't you sing, Thomas?’ The manuscript tradition omitting the Hymn of the Bride in Acta Thomae," 355-363 (abstract)

Στο τρέχον τεύχος του ZThK / In the current issue of ZThK

 Zeitschrift für Theologie und Kirche 120/2 (2023)

• Reinhard Gregor Kratz, "Media vita in morte sumus: Kanaanäische Mythologie und die biblischen Vorstellungen vom Tod," 155-191 (abstract)
• Knut Backhaus, "Transformationen des Heils: Die Jüngerwunder in der Apostelgeschichte als theologisches Problem," 192-215 (abstract)

Το τρέχον τεύχος του EC / The current issue of EC

 Early Christianity 14/2 (2023)

• Tobias Nicklas, "Mit heteronomen Texten arbeiten: Beispiele aus der Welt christlicher Apokryphen," 121-142 (abstract)
• Janet Spittler, "Νῦν ἀναστὰς οὐ ζῇς ὄντως: Resurrection in the Acts of John," 143-168 (abstract)
• Clare K. Rothschild, "Dynasty and the Christian Apocrypha," 169-201 (abstract)
• Tony Burke, "Christian Apocrypha in the Lost Libraries of Late Antiquity," 202-243 (abstract)

Στο τρέχον τεύχος του Theologische Zeitschrift / In the current issue of Theologische Zeitschrift

 Theologische Zeitschrift 79/1 (2023)

Natalia Bakshi,  "«Sowjetparadies» vs. «Verlorenes Paradies». Zur Aktualisierung der biblischen Urgeschichte in der sowjetischen und russischen Literatur der 1920er Jahre," 104-122

After the upheavals of the Russian Revolution, the biblical discourses of the New Man and Paradise were updated by both the Soviets and the exiles. While Soviet propaganda made a conscious and also deliberate polemical exaggeration of Christian usage, writers like Jevgenij Zamjatin and Michail Bulgakov tried to address the proximity of a Soviet «paradise» to hell and to expose the socialist utopia of the «new man» as a dystopia. In the exile poetry of Ivan Bunin or Vladimir Nabokov, for example, the use of Christian symbols, on the other hand, is a metaphorical one that helps to articulate longings or feelings of loss and grief. The presented discourses of reception are to be understood as a kind of real-dialectical dispute about the adequate actualisation of traditional Christian metaphors of disruption.

Στο τρέχον τεύχος του HTR / In the current issue of HTR

 Harvard Theological Review 116/2 (2023)

• Mark G. Brett, " 'The Canaanites were then in the Land' and Other Shechemite Ironies," 173-189 (abstract)
• Alexander Kulik, "Gilayon and “Apocalypse”: Reconsidering an Early Jewish Concept and Genre," 190-227 (open access)

    

Στο τρέχον τεύχος του JECS / In the current issue of JECS

 Journal of Early Christian Studies 31/1 (2023)

• M. David Litwa, "Deification and Defecation: Valentinus Fragment 3 and the Physiology of Jesus’s Digestion," 1-18 (abstract)
• Vít Hušek, "In Search of Clement of Alexandria’s Hypotyposes, " 19-31 (abstract)
• Elizabeth Sunshine Koroma, "Imprecatory Psalms as Prophecy: How John Chrysostom’s Commentary on the Psalms Addresses the Moral Problem of Anger,"  33-56 (abstract)
• Jeremiah Coogan, "Reading (in) a Quadriform Cosmos: Gospel Books in the Early Christian Bibliographic Imagination," 85-103 (open access)

Το τρέχον τεύχος του JECH / The current issue of JECH

 Journal of Early Christian History 12/3 (2022)

• Constantine A. Bozinis, "Divine Eros in the Apocryphal Acts of Paul and Thecla," 1-26 (abstract)
• David R. Edwards, "' Taken Up in Glory': Early Christian Traditions of the Ascension in Light of 1 Timothy 3:16," 27-47 (abstract)
• David C. Harris, "The Maritime Wars of 4Q285 and Revelation," 48-58 (abstract)
• Johnathan Jodamus, "(Con)texturing Ideologies of Modesty, Authority, and Childbearing in 1 Timothy 2:8–15," 59-78 (abstract)

Ένα νέο άρθρο βιβλικού ενδιαφέροντος στο Verbum et Ecclesia / A new article of biblical interest in the current issue of Verbum et Ecclesia

 Verbum et Ecclesia 44/1 (2023)

Philip S. Chia, "The mysterious Hebrew word שׂרקים in Zechariah 1:8"

Ένα νέο άρθρο στο τρέχον τεύχος του HTS / A new article in the current issue of HTS

 Hervormde Teologiese Studies 79/2 (2023)

Xi Li, "Deuteronomistic theology in Psalms 44, 74, 80 and 89: Examined through the lens of trauma"

Στο τρέχον τεύχος των ETL / In the current issue of ETL

 Ephemerides Theologicae Lovanienses 99/1 (2023)

Ivan Miroshnikov- Alexey B. Somov, "Two Men on a Dining Couch: Luke 17,34 as a Meal Scene," 113 - 129 (abstract) 

Το τρέχον τεύχος του Novum Testamentum / The current issue of Novum Testamentum

 Novum Testamentum 65/2 (2023)

• Andreas Märs - Tommy Wasserman, "Scribal Harmonization and Matthew’s Fulfillment Citations in Codices Alexandrinus, Vaticanus, and Sinaiticus," 143–174 (abstract)
• Cornelis Hoogerwerf, "A Farewell to the Pondering Mary: Lexical, Aspectual and Exegetical Considerations Regarding συμβαλλουσα in Luke 2:19," 175–191 (abstract)
• Matthew J. Klem, "Prophecy in Philo and the Fourth Gospel: Beyond Wayne Meeks’s Prophet-King," 192-204 (abstract)
• Jackson Abhau, "Whence the Womb? John 7:37–39 and the Motherhood of Jesus in John," 205–220 (abstract)
• Luca Cadili, "'The Scythians Do Still Scare Us': A Case for the Traditional Interpretation of Col 3:11," 221–226 (abstract)
• Kai Akagi, "A Note on the Structure of Hebrews 10:11–13," 227–239 (abstract)
• Benjamin Sargent, "Neither Jew nor Greek: Ignatius of Antioch’s Use of Scripture and the 'Parting(s) of the Ways'," 240–255 (abstract)

Το τρέχον τεύχος του Biblische Zeitschrift / The current issue of Biblische Zeitschrift

 Biblische Zeitschrift 67/1 (2023)

• Georg Braulik, "Gottesbund und Gnade im Deuteronomium," 1-42 (abstract)
• Daewook Kim, "Absalom’s Rebellion and David’s Flight (2 Sam 15): The Emergence of the Ideal King David," 43–63 (abstract)
• Jan Dochhorn, "Das Gleichnis vom ungerechten Haushalter (Lk 16,1–8)," 64–85 (abstract)
• Ulrich Busse, "Die Funktion von Lk 17,1–10 im Mittelteil des Evangeliums," 86–106 (abstract)
• Markus Tiwald, "Die unverschämte Freiheit der Kinder Gottes – Jesuanische Impulse für eine Erneuerung der Kirche," 107–122 (abstract)
• Michael A. Lyons, "Ezekiel 14,10–11: ‘The Beatings Will Continue until Morals Improve’?" 123–138 (abstract)

Το τρέχον τεύχος του HTR / The current issue of HTR

 Harvard Theological Review 166/1 (2023)

• Christopher S. Atkins, "Textualizing Pauline Revelation: Self-Referentiality, Reading Practices, and Pseudepigraphy in Ephesians," 24-43 (open access)
• Stephen Robert Llewelyn, Will Robinson, "Hyperbole and the Cost of Discipleship: A Case Study of Luke 14:26," 44-65 (abstract)
• Julia Snyder, "Prooftexting from Other People’s Scriptures? “Prophets and Patriarchs” in Acts of Philip 5–7," 66-90 (abstract)
• Aviram Sariel, "Jonasian Gnosticism," 91-122 (open access)

Το τρέχον τεύχος του New Testament Studies / The current issues of New Testament Studies

 New Testament Studies 69/2 (2023)

• Joel Marcus, "The Enigma of the Antitheses," 121-137 (open access)
• Brittany E. Wilson, "The Scriptural Shape of God: Divine Anthropomorphisms in Synoptic Perspective," 138-153 (abstract)
• Marc Rastoin, "La promesse face à la peur: de nouveau Mc 16. 8b," 154-165 (abstract)
• Lukas Bormann, "Die Zukunft Jerusalems nach Lukasevangelium und Apostelgeschichte," 166-181 (open access)
• Annalisa Phillips Wilson, "Συνɛίδησις in Paul's Texts and Stoic Self-Perception," 182-194 (abstract)
• Ruben A. Bühner, "Die paulinische Rede von der Selbstversklavung in 1 Kor 9,19 vor dem Hintergrund jüdischer Identität im Sklavenstand," 195-209 (open access)
• Grigory Kessel, "A New (Double Palimpsest) Witness to the Old Syriac Gospels (Vat. iber. 4, ff. 1 & 5)," 210-221 (open access)

 Short Study 

• Rebekah Eklund, "Fury or Folly? ἄνοια in Luke 6.11," 222-229 (abstract)
• Euntaek D. Shin, "‘I Will Complete a New Covenant’ (Heb 8.8): Christology and New Creation in Hebrews," 230-234 (abstract)

Το τρέχον τεύχος του Protokolle zur Bibel / The current issue of Protokolle zur Bibel

 Protokolle zur Bibel 31/2 (2022)

• Simon Bellmann "Die Schöpfungswerke des Gottessohns. Zur Relevanz der Septuaginta-Bezüge in Mk 7,37" 
• Stefan Fischer, "Janus Parallelism in the Song of Songs. Polysemes, Homonyms, and Phonological Wordplays"
• Michael Hölscher, "Urheber droht mit Plage (Offb 22,18–19). Zur Funktion von Krankheiten und Katastrophen in der Johannesoffenbarung und im Corpus defixionum"

 Biblische Notizen 196 (2023)

• Martin Mulzer, "'Lasst uns Menschen machen!' Zum Plural in Gen 1,26,"  3-18
• Simon Bellmann, "Die schöpferische Eigenwirksamkeit des Geschaffenen: Anmerkungen zu einem schöpfungstheologischen Motiv von Gen 1 bis zur frühchristlichen Evangelienüberlieferung," 19-24
• Domenico Lo Sardo, "'[...] et adcommodauerunt illis': Tge Despoiling of the Egyptians in Exod 11:3b and the Role of the Vetus Latina," 25-50
• Bernard Gosse, "Psautier: De "Yahvé Sabaot" des livres de Samuel à la crainte de Yahvé des Proverbes," 51-68
• Stefan Bojowald, "Zur übertragenen Verwendung von Pflanzen als Kleider im Akkadischen und Ägyptischen," 59-74
• Christian Blumenthal, "Ein prophetisches Gerichtswort gegen die Leugner der göttlichen Herrschermacht - Beobachtungen zum Judasbrief," 75-96
• Beatrice Wyss, "Unfassbarkeit, Philon aus Alexandria über die Unfassbarkeit der Schöpfung, Gottes und des Menschen. Aspekte apophatischer Kosmologie, Anthropologie und Theologie - Teil 1," 97-130

Το τρέχον τεύχος του ZNW / The current issue of ZNW

 Zeitschrift für die neutestamentliche Wissenschaft 114/1 (2023)

• Jeffrey W. Aernie, "“She of Uriah” (Matthew 1,6): An Evocative and Multivalent Genealogical Annotation," 1-21 (abstract)
• Heiko Wojtkowiak, "Mit realistischem Blick – Lukanische Perspektiven auf Geld," 22-52 (abstract)
• Hans Förster, "Philologische Überlegungen zu Lk 11,41 im Kontext (Lk 11,39–41)," 53-64 (open access)
• Barbara Beyer, "Ἔν τινι εἶναι als Hintergrund der paulinischen Rede vom Sein ‚in Christus‘," 65-78 (abstract)
• Troels Engberg-Pedersen, "Story Telling and Rhetorical You Concern in 2 Corinthians 8–9," 79-101 (abstract)
• Jeremy W. Barrier, "τὰ στοιχεῖα τοῦ κόσμου Again: Interpreting Cosmos in Gal 4,3 and 9 as Prepuce (or Foreskin)," 102-122 (abstract)
• Stefan Krauter, "Ein Geist der Besonnenheit? Σωφρονισμός in 2Tim 1,7," 123-136 (abstract)

Το τρέχον τεύχος του JSNT / The current issue of JSNT

 Journal for the Study of the New Testament 45/ 3 (2023)

• Jonathan Rowlands, "In Defence of ‘Theological’ Readings of the New Testament," 243-263 (abstract)
• Rebecca L. Copeland, "The Perils of Premature Judgment: Reading Matthew 21.18–22.14 with the Fig Tree," 264-283 (abstract)
• Alan Garrow, "Gnats, Camels, and Matthew’s Use of Luke," 284-303 (open access)
• Kenneth Trax, "Happy Reading: Textual Self-Consciousness and Human Flourishing in the Macarisms of Lk 11.28, Gos. Thom. 79.2, and Rev. 1.3," 304-329 (abstract)
• Connor Purcell Wood, "Epicurean Critical Praxis and Philonian Metaphor in Johannine Parrhêsia," 330-347 (abstract)  

    

Ιωάννης Καραβιδόπουλος (1937-15.4.2023)

Έφυγε από τη ζωή ο ομότιμος καθηγητής της Καινής Διαθήκης Ιωάννης Καραβιδόπουλος. Δίδαξε Καινή Διαθήκη (ερμηνεία και θεολογία και κριτική του κειμένου της ΚΔ) στη Θεολογική Σχολή ΑΠΘ στο διάστημα 1969-2004. Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις σπουδές του στο Strassbourg  και στο Göttingen, κοντά σε σημαντικούς καινοδιαθηκολόγους της εποχής του. Υπήρξε πολυγραφότατος και τα βιβλία του αποτελούν σημείo αναφοράς και διδακτικά εγχειρίδια στις δύο θεολογικές σχολές της Ελλάδος, ενώ έχουν μεταφραστεί και σε άλλες γλώσσες. Μαζί με τον Β. Στογιάννο ίδρυσε δύο σημαντικές σειρές βιβλικών μελετών, οι οποίες κυκλοφορούσαν από τον εκδοτικό οίκο του Π.Πουρναρά: Βιβλική Βιβλιοθήκη και Ερμηνεία της Καινής Διαθήκης. Η διατριβή κι η υφηγεσία του ήταν αφιερωμένες στην παύλεια θεολογία (Εἰκών Θεοῦ καὶ "κατ' εἰκόνα" Θεοῦ παρὰ τῷ ἀποστόλῳ Παύλῳ. Αἱ χριστολογικαὶ βάσεις τῆς παυλείου ἀνθρωπολογίας [1964] και Ἡ ἁμαρτία κατὰ τὸν Ἀπόστολον Παῦλον [1968]), αλλά ασχολήθηκε επίσης και με την ερμηνεία των συνοπτικών ευαγγελίων (Τὸ σωτήριον πάθος [1974]) και με την έκδοση και τον κριτικό σχολιασμό των απόκρυφων χριστιανικών κειμένων (Απόκρυφα Χριστιανικά Κείμενα, τόμ. Α΄ [1999] και τόμ. Β΄ [2004]· Τὸ γνωστικὸν κατὰ Θωμᾶν Εὐαγγέλιον [1967]). Σημαντικά είναι επίσης τα δύο υπομνήματά του, στον κατά Μάρκον ευαγγέλιο (1988) και στις παύλειες επιστολές της αιχμαλωσίας (1981) και η εισαγωγή του στην Καινή Διαθήκη (2016). Ο εκλιπών καθηγητής υπήρξε ένας εκ των 6 μεταφραστών της μετάφρασης της Καινής Διαθήκης στη Νεοελληνική που κυκλοφόρησε από την Ελληνική Βιβλική Εταιρία στη δεκαετία του 1980. Επίσης υπήρξε ο πρώτος Έλληνας καινοδιαθηκολόγος ο οποίος ασχολήθηκε συστηματικά με την ιστορία του κειμένου της Καινής Διαθήκης στη χειρόγραφη παράδοση. Διετέλεσε μέλος της εκδοτικής επιτροπής της κριτικής έκδοσης της Καινής Διαθήκης των United Bible Societies (4η και 5η έκδοση) καθώς και της 26ης και 27ης έκδοσης της ΚΔ Nestle Aland. 

To έργο του καθηγητή υπήρξε πολυσχιδές και πλούσιο και διακρίνεται για τη συστηματικότητα και την εις βάθος κριτική ανάλυση. Υπηρέτησε την καινοδιαθηκική έρευνα με συνέπεια, ακαδημαϊκό ήθος και ευθύνη. Είχε την ιδιαίτερη ικανότητα να συνδυάζει γόνιμα τις σύγχρονες ερμηνευτικές μεθόδους με την ορθόδοξη θεολογική παράδοση διακονώντας τόσο την ακαδημαϊκή θεολογία όσο και την Εκκλησία κερδίζοντας τον σεβασμό όλων. Μέχρι το τέλος της ζωής του συνέχισε να δημοσιεύει σύντομα ερμηνευτικά άρθρα στο διαδίκτυο καθιστώντας την καινοδιαθηκική ερμηνεία προσιτή στον μέσο αναγνώστη. Η επίδρασή του στα θεολογικά γράμματα και κυρίως στη βιβλική έρευνα είναι αξιόλογη και εκτείνεται πέραν των ελλαδικών συνόρων. Μαζί με τους συναδέλφους του συνέβαλε στην ουσιαστική άνθηση των βιβλικών σπουδών στη Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης συνεχίζοντας το έργο του Σάββα Αγουρίδη, του οποίου υπήρξε μαθητής. Η συνετή και κριτική του προσέγγιση, η ευρυμάθεια, ο οικουμενικός του προσανατολισμός και το εκκλησιαστικό του ήθος συνέβαλαν στο βηματισμό των καινοδιαθηκικών σπουδών στην Θεσσαλονίκη: σεβασμός στην εκκλησιαστική παράδοση και ερμηνεία, άνοιγμα όμως και δημιουργική πρόσληψη και εφαρμογή των νέων ερμηνευτικών μεθόδων και τάσεων. Χάρη στον Ιωάννη Καραβιδόπουλο και τους ομοτέχνους του, πολλοί εκ των οποίων πλέον δεν είναι στη ζωή, η βιβλική έρευνα στη Θεσσαλονίκη διατήρησε την εξωστρέφεια και την ανοικτότητά της προς την οικουμένη, χωρίς να εγκαταλείπει την αναφορά της στην παράδοση αλλά και χωρίς να εγκλωβίζεται σε μία άγονη αυτοαναφορά. Αφήνει πίσω του μαθητές και μια σημαντική κληρονομιά και την ελπίδα το έργο αυτής της γενιάς των βιβλικών να συνεχιστεί από τους επόμενους. Ας είναι αιώνια η μνήμη του!  

Wayne A. Meeks (8.1.1932-10.1.2023)

Έφυγε από τη ζωή ο γνωστός καινοδιαθηκολόγος και ομότιμος καθηγητής του Divinity School του Πανεπιστημίου του Yale, Wayne A. Meeks. O αγαπητός Wayne, τον οποίο είχα την τιμή να γνωρίζω προσωπικά, συνδέεται με τη στροφή των καινοδιαθηκικών σπουδών προς την κοινωνική ιστορία. Η μελέτη του The First Urban Christians έθεσε σε νέες βάσεις τη συζήτηση για το κοινωνικό προφίλ και την οργάνωση των παύλειων κοινοτήτων στις πόλεις στο ανατολικό τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Με τη βοήθεια των εργαλείων της αρχαίας κοινωνικής ιστορίας και τα αρχαιολογικά και επιγραφικά ευρήματα ανέδειξε τον αστικό χαρακτήρα αυτών των εκκλησιών κι αμφισβήτησε τις παλαιότερες απόψεις για το χαρακτήρα και τη θέση των χριστιανικών κοινοτήτων μέσα στο εθνικό τους περιβάλλον. Η σημασία αυτής της μελέτης αποτυπώνεται και στο συλλογικό έργο After the First Urban Christians (2009) σε επιμέλεια του Todd D. Still, το οποίο αξιολογεί το αποτύπωμα της κλασικής πλέον μελέτης του Meeks  στην καινοδιαθηκική έρευνα. Για αυτήν τη μελέτη και το γενικότερο ερευνητικό του έργο ο Wayne τιμήθηκε μεταξύ πολλών άλλων από την American Academy of Religions, την British Academy και την American Academy of Arts and Sciences. Το 1990 το Πανεπιστήμιο του Uppsala του απένειμε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα. Ως συνεκδότης συνεργάστηκε με άλλους μεγάλους επιστήμονες της αρχαίας ιστορίας και της Καινής Διαθήκης, όπως τους Abraham Malherbe,  John Fitzgerald, Jacob Jervell, David Balch, Everett Ferguson κ.ά. 

Άλλες σημαντικές μελέτες του εκλιπόντος είναι The Μοral World of the First Christians (1986), The Origins of Christian Morality: The First Two Centuries (1992) και In Search of the Early Christians: Selected Essays (2002). 

Διετέλεσε μέλος των διοικητικών οργάνων πολλών επιστημονικών εταιρειών, όπως της SNTS και της SBL καθώς και εκδότης σε σημαντικά περιοδικά (New Testament Studies, Biblical Interpretation).

Οι σύντομες μελέτες του σε επιστημονικά περιοδικά και μελέτες είναι πολυάριθμες. Θα ξεχωρίσω μία ανάμεσά τους που συνδέεται και μία προσωπική ανάμνηση από τη φιλία με τον Wayne και την επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μία πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη για το γνωστό μωσαϊκό της Δευτέρας Παρουσίας στη Μονή Λατόμου της Θεσσαλονίκης. Σε αυτήν τη μελέτη περιγράφεται και ερμηνεύεται το μωσαϊκό του 5ου αι. μέσα από τη βιβλική οπτική ("Vision of God and Scripture Interpretation in a Fifth-Century Mosaic.” Στο έργο των Charles A. Bobertz και David Brakke, επιμ., Reading in Christian Communities: Essays on Interpretation in the Early Church in Honor of Rowan A. Greer. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press, 2002, 124-46, ανατ. στο έργο του In Search of the Early Christians).

Είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού τον Wayne κι οι φοιτητές μας τότε μπόρεσαν να ακούσουν τον καθηγητή σε μια σειρά διαλέξεων. 

Ο Wayne Meeks υπήρξε ένας ευγενής άνθρωπος, με ταπεινότητα και αγάπη για τους φοιτητές του και τους νέους ερευνητές. Με τίμησε με την φιλία του και το ερευνητικό του έργο υπήρξε έμπνευση για τα δικά μου πρώτα δειλά ερευνητικά βήματα. Ας τον αναπαύει ο Θεός κι ας παρηγορεί τους οικείους του. Αιωνία η μνήμη! 

Νεκρολογία από το Πανεπιστήμιο του Yale