Τετάρτη 15 Απριλίου 2015

Τα θαύματα στη συνοπτική παράδοση (X): η σημασία τους στο κατά Λουκάν / Miracles in the synoptic tradition (X): their significance in Luke's Gospel

Ο Λουκάς εκδηλώνει ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τα θαύματα και διασώζει  μάλιστα σχετικό υλικό που δε μαρτυρείται στους άλλους συνοπτικούς (5,1-11· 7,11-17· 13,10-17· 14,1-6· 17,11-19 κι ένα summarium 8,1-3). Επιπλέον, στις Πράξεις των Αποστόλων γίνεται συχνά αναφορά στα θαύματα του Ιησού κι οι απόστολοι παρουσιάζονται να συνεχίζουν το θαυματουργικό έργο του. Από τον άλλη ο Λουκάς δεν παραδίδει τέσσερα από τα θαύματα του κατά Μάρκον (6,45-52· 7,31-37· 8,1-10· 10,22-26), τα οποία ανήκουν στα λεγόμενα κενά του κατά Λουκάν (εκείνα τα σημεία της αφήγησης, όπου ο Λουκάς δεν ακολουθεί τον Μάρκο). 
Γενικά, ωστόσο, ο Λουκάς ακολουθεί πιστά τον Μάρκο και επαναλαμβάνει το μοτίβο του μυστικού του Μεσσία, αν και αυτό δεν έχει πλέον την ίδια θεολογική βαρύτητα που είχε στο Μκ. Στο Λκ ο Ιησούς παρουσιάζεται ως ο εσχατολογικός προφήτης στο πρότυπο του Ησαΐα και του Ελισσαίου ο οποίος εκπληρώνει τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης. Αυτό καθίσταται σαφές στο κήρυγμα του Ιησού στη Ναζαρέτ (Λκ 4,16-21), το οποίο έχει προγραμματικό χαρακτήρα μέσα στο τρίτο ευαγγέλιο· ο Λουκάς το τοποθετεί στην αρχή της δημόσιας δράσης του Ιησού (σε αντίθεση με τον Μάρκο που το τοποθετεί αργότερα) και παραθέτει το περιεχόμενό της που δεν είναι άλλο από την προφητεία του Ησαΐα 61,1-2 και την δήλωση του Ιησού ότι τώρα αυτή βρίσκει την εκπλήρωσή της. Τα θαύματα που ακολουθούν αποτελούν την επιβεβαίωση αυτού του κηρύγματος.
Ο Ιησούς στο κατά Λουκάν πολύ συχνά συγκρίνεται με τον Ηλία και τον Ελισσαίο κι αναδεικνύεται ανώτερος από αυτούς. Οι ιστορίες τους αποτελούν το προκείμενο από το οποίο αντλούν οι αφηγήσεις του ευαγγελίου. Μία τέτοια σύγκριση βέβαια υπάρχει ήδη και στο Μκ (βλ. Μκ 1,40-45 και 6,30-44· 8,1-10), στο Λκ όμως αυτό είναι ιδιαίτερα έντονο κι αποτελεί ένα από τα κυρίαρχα χριστολογικά θέματα του ευαγγελίου (βλ., για παράδειγμα 7,11-17 και 17,11-19). 
Στο Λκ επίσης υπάρχει μία ισορροπία μεταξύ θαυμάτων και λόγων του Ιησού. Το κήρυγμα του ευαγγελίου συνιστά το κέντρο της αποστολής του Ιησούς (4,43), συχνά όμως Ο Λουκάς προτάσσει τα θαύματα του κηρύγματος ως περιεχόμενο του έργου του Ιησού (βλ. 24,19). Επιπλέον, η μαθητεία στο Λκ συνδέεται με τα θαύματα. Ενώ στους άλλους δύο συνοπτικούς ο λόγος του Ιησού είναι αρκετός για να τον ακολουθήσουν οι μαθητές τους, στο Λκ τα θαύματα είναι συχνά η αιτία που οι άνθρωποι πλησιάζουν τον Ιησού και τον ακολουθούν ως μαθητές (βλ. την περίπτωση του Λευί 5,27-32 και της Μαρίας Μαγδαληνής 8,1-3). 
Συνοψίζοντας στο Λκ τα θαύματα συνδέονται άμεσα με το χριστολογικό θέμα του Ιησού ως του προφήτη των εσχάτων κατά το πρότυπο του Ηλία και του Ελισσαίου. Ο Ιησούς με τα θαύματά του εκπληρώνει τις προφητείες της Παλαιάς Διαθήκης για τη σωτηρία του λαού του  Ισραήλ και την αποκατάσταση και ανόρθωση όσων υποφέρουν και καταπιέζονται.

Δεν υπάρχουν σχόλια: