Μία εισήγηση για τους Μανδαίους από τη συνάντηση SBL 2008

O James F. McGrath ανάρτησε στο ιστολόγιό του την εισήγησή του για τους Μανδαίους, την οποία διάβασε κατά την τελευταία συνάντηση της SBL στη Boston πριν μερικές ημέρες. Για να διαβάσετε το σχετικό κείμενο, πατήστε επάνω στον παρακάτω τίτλο:

Mandaean Polemic against Jews and Christians as Evidence about the Origins and Setting of Early Mandaism

Πλαστές αρχαιότητες από την Παλαιστίνη

Η Nina Burleigh, δημοσιογράφος και συγγραφέας του βιβλίου Unholy Business: A True Tale of Faith, Greed and Forgery in The Holy Land, στο οποίο αναφερθήκαμε σε παλαιότερη ανάρτηση, δημοσιεύει στη σημερινή ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας Los Angeles Times ένα άρθρο για την πλαστογράφηση αρχαιοτήτων, που συνδέονται με το βιβλικό παρελθόν της Παλαιστίνης και για τη δίκη του Oded Golan, συλλέκτη αρχαιοτήτων στο Ισραήλ, ο οποίος συνέδεσε το όνομά του με δύο πολυσυζητημένα ευρήματα, την επιγραφή του Ιωάς και το οστεοφυλάκιο του Ιακώβου.

Για να διαβάσετε το άρθρο, πατήστε εδώ.

O Δεκάλογος στη Βίβλο και στα πατερικά κείμενα

Κυκλοφόρησε στη σειρά Cahiers de Biblia Patristica (αρ. 9) του Παν/μίου Marc Bloch του Στρασβούργου ένας τόμος αφιερωμένος στη θέση του Δεκαλόγου μέσα στη Βίβλο και στα πατερικά κείμενα:

Rémi Gounelle & Jean-Marc Prieur (εκδ.), Le décalogue au miroir des Pères, (Cahiers de Biblia Patristica 9), Université Marc Bloch, Strasbourg 2008

ISBN: 978-2-906805-08-8

35,00 ευρώ

Μέσα στα χριστιανικά κείμενα των πρώτων αιώνων υπάρχουν πολλές αναφορές στο Δεκάλογο. Οι 11 μελέτες του παρόντος τόμου έχουν ως στόχο τους να δώσουν μία συνολική εικόνα των ερωτημάτων, τα οποία έθεσαν οι θεολόγοι της αρχαιότητας, όσον αφορά στο Δεκάλογο και των απαντήσεων που πρότειναν μέσα στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης με τον ελληνιστικό ιουδαϊσμό. Από αυτήν την εξέταση (σε πολλά κείμενα, ανάμεσά τους η επιστολή του Πτολεμαίου προς τη Φλώρα, ο Δεκάλογος αντιμετωπίζει από μία νέα οπτική γωνία) προκύπτει ότι ο Δεκάλογος καταλαμβάνει μία ιδιαίτερη θέση μέσα στην αρχαία θεολογία και ποιμαντική: μία θέση σημαντική, την οποία όμως ουσιαστικά είχε ήδη και παλαιότερα.

Στο πρώτο μέρος του τόμου περιλαμβάνονται μελέτες, που πραγματεύονται τη δομή των δέκα εντολών, την καταγραφή τους σε δύο πλάκες και τη χρήση του Δεκαλόγου στους θεολόγους της Αρχαιότητας μέσα στο πλαίσιο της κατήχησης ή της μετάνοιας. Δύο μελέτες παρουσιάζουν την ερμηνεία του Δεκαλόγου στους σημαντικούς συγγραφείς του 2ου αι.: στον Πτολεμαίο και στον Ειρηναίο. Στο τρίτο μέρος περιλαμβάνονται μελέτες που παρουσιάζουν την ερμηνεία συγκεκριμένων στίχων.

Περιεχόμενα του βιβλίου

• Innocent Himbaza, "Le texte du Décalogue de la Septant raconte sa propre histoire", 7-28
• Frédéric Chapot, "Réflexions antiques sur la structure du Décalogue", 29-48
• Martine Dulaey, "Le Décalogue, les tables de la Loi et la catéchèse", 49-64
• Laurence Mellerin, "La presénce du Décalogue dans la théologie pénitentielle des premiers siècles", 65-92
• Gilles Pelland, "Le Décalogue dans la théologie d' Irénée de Lyon", 93-106
• Enrico Norelli, "Le Décalogue dans le Lettre de Ptolémée à Flora", 107-176
• Francoise Vinel, "Écoute, Israël", 177-194
• Raymond Winling, "Le premier commandement du Décalogue", 195-222
• Jean-Marc Prieur, "L' interdiction des idoles et des ressemblances dans la littérature chrétienne ancienne", 223-242
• Marie-Odile Boulnois, "Le Décalogue contient-il une formule scandaleuse?", 243-260
• Alain Le Boulluec, "Honore ton père et ta mère", 261-292

Ένα νέο βιβλίο για την Α΄ προς Τιμόθεον

Ένα νέο βιβλίο για την Α΄ Τιμ κυκλοφόρησε εδώ και λίγο καιρό από τον εκδοτικό οίκο Peeters. Πρόκειται για ένα συλλογικό τόμο με εισηγήσεις που διαβάστηκαν στο Colloquium Oecumenicum Paulinum κατά τη συνάντηση του 2006:

K. Donfried, 1 Timothy Reconsidered, (Corpus Oecumenicum Paulinum 18), Peeters 2008

ISBN: 978-90-429-2091-0

46 ευρώ.

Περίληψη του εκδοτικού οίκου

Ο παρόν τόμος περιέχει τις εισηγήσεις της 19ης συνάντησης του Corpus Oecumenicum Paulinum, που έλαβε χώρα στο Αββαείο του Αγ. Παύλου (Ρώμη) το Σεπτέμβριο του 2006. Η Α΄ Τιμ ήταν το θέμα των 8 εισηγήσεων, μολονότι συχνά εξετάζεται και η σχέση της προς τη Β΄ Τιμ, προς Τίτον και τα άλλα παύλεια κείμενα. Ένα θέμα, το οποίο αναπτύσσεται διεξοδικά, είναι εκείνο της ψευδωνυμίας και της σπουδαιότητάς της ως ερμηνευτικού εργαλείου. Σε κάποιες από τις εισηγήσεις προτείνεται μια ευρύτερη αντίληψη του τρόπου συγγραφής των παύλειων επιστολών, όπου υπάρχει χώρος και για την εξουσιοδότηση και από κοινού συγγραφή με συνεργάτες σε διάφορες εκκλησιαστικές κοινότητες. Ο αναγνώστης αυτού του τόμου μπορεί επίσης να βρει μία επανεξέταση των θεολογικών θεμάτων, που απαντούν στην 1 Τιμ, όπως τη σχέση της χάριτος προς διάφορες ετερόνομες στάσεις ζωής όπως είναι ο ασκητισμός, όπως ο λεγόμενος προσαρμοστικός χαρακτήρας της επιστολής, ιδιαίτερα στη σχέση της ευσέβειας προς στον αστικό Χριστιανισμό. Τέλος εξετάζεται, εάν η χρήση του όρου "οίκος" είναι μία πραγματικά μία παρερμηνεία του τρόπου που κατανοεί ο Παύλος την εκκλησία. Πρόεδρος των συναντήσεων ήταν ο K. Donfried και εισηγήσεις διάβασαν οι David Horrell, Luke Timothy Johnson, Vasile Mihoc, Margaret Mitchell, Yann Redalié, László Simon και Thomas Söding.

Περιεχόμενα

• Donfried, Karl P., "1 Timothy reconsidered : a review of the major issues," 3-17
• Johnson, Luke T., "First Timothy 1,1-20 : the shape of the struggle", 19-39
• Mitchell, Margaret M., "Corrective composition, corrective exegesis : the teaching on prayer in 1 Tim 2,1-15", 41-62
• Söding, Thomas, "1 Timotheus 3 : der Episkopos und die Diakonie in der Kirche", 68-86
• Redalié, Yann, "'Sois un modèle pour les croyants' : Timothée, un portrait exhortatif", 1 Tm 4, 87-108
• Horrell, David G., "Disciplining performance and "placing" the church : widows, elders and slaves in the household of God (1 Tim 5,1-6,2)", 109-134
• Mihoc, Vasile, "The final admonition to Timothy (1 Tim 6,3-21)", 135-152
• Donfried, Karl P., "Rethinking scholarly approaches to 1 Timothy", 153-182
• Simon, László T., "Crescere nella "bella professione di fede" : la responsabilità per il vangelo secondo la Prima lettera a Timoteo", 183-199

Αιθιοπικά χειρόγραφα της Βίβλου στο Διαδίκτυο

Από το ιστολόγιο Evangelical Textual Criticism πληροφορούμαστε για το πρόγραμμα ψηφιοποίησης των Αιθιοπικών χειρογράφων της Βίβλου, τα οποία βρίσκονται σε διάφορες βιβλιοθήκες της Β. Αμερικής. Τα χειρόγραφα αυτά χρονολογούνται από το 12ο έως και το 19ο αι. και παρουσιάζουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον όσον αφορά την ιστορία του κειμένου, αφού στην πλειονότητά τους έχουν μεταφραστεί απευθείας από τα ελληνικά.

Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα του προγράμματος, πατήστε εδώ.

Η σχέση της λατρείας της συναγωγής με την Κυριακή προσευχή

Ο Jeffrey B. Gibson ανάρτησε στη σελίδα με τα συγγράμματά του την εισήγησή του στην SBL 2008 που έλαβε χώρα πριν μερικές μέρες στη Βοστόνη.
Πατήστε επάνω στον τίτλο για να βρεθείτε στο κείμενο της εισήγησης:

"Is the Synagogue and Its Liturgy the Matrix of the Lord’s Prayer?"

Ένα άρθρο του J. Dunn για τη διδασκαλία του Παύλου περί θανάτου του Ιησού

Στο ιστολόγιο BiblicalStudies.org.uk έχει αναρτηθεί ένα παλαιότερο άρθρο του J. Dunn για τη διδασκαλία του αποστόλου Παύλου περί του θανάτου του Ιησού. Πατώντας επάνω στον τίτλο του άρθρου θα βρεθείτε στο κείμενο (σε pdf):

James D.G. Dunn, "Paul's Understanding of the Death of Jesus," Robert Banks, ed., Reconciliation and Hope. New Testament Essays on Atonement and Eschatology Presented to L.L. Morris on his 60th Birthday. Carlisle: The Paternoster Press, 1974. pp.125-141.

Το νέο τεύχος του Tyndale Bulletin

Στο νέο τεύχος του Tyndale Bulletin δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Lunn, Nicholas P., "The last words of Jacob and Joseph : a rhetorico-structural analysis of Genesis 49:29-33 and 50:24-26", 161-179

Στο άρθρο εφαρμόζεται η κοινωνικορητορική μέθοδος για την ερμηνεία των τελευταίων επεισοδίων στο βιβλίο της Γενέσεως. Με τη βοήθειά της ο συγγρ. καταλήγει ότι το τελευταίο μεγάλο τμήμα του βιβλίου είναι αντίθετα από ό,τι υποστηρίζεται σε διάφορα υπομνήματα το 49,29–50,26, το οποίο έχει τη δομή ενός αντίστροφου παράλληλου μοτίβου. Μέσω αυτής της ανάλυσης οι περικοπές που αφορούν στους τελευταίους λόγους και στο θάνατο του Ιακώβ κι εκείνες με τους τελευταίους λόγους και το θάνατο του Ιωσήφ μπορούν να συσχετισθούν και να παραλληλισθούν. Αυτή η σύγκριση αποκαλύπτει διαφορές αλλά επίσης μία ουσιαστική ενότητα στις τελευταίες επιθυμίες καθενός πατριάρχη. Μολονότι εκδηλώνεται με διαφορετικούς τρόπους σε κάθε περίπτωση οι τελευταίες τους επιθυμίες κατευθύνονται από μία κοινή πίστη για τη μελλοντική εκπλήρωση της θεϊκής υπόσχεσης ότι η γη Χαναάν θα περιέλθει στους απογόνους του Αβραάμ. Ο Lunn σχολιάζει επίσης τη χρήση από μέρους του αρχαίου συγγραφέα μίας συγκεκριμένης τεχνικής για να δηλώσει ότι η ταφή του Ιακώβ στο σπήλαιο Machpelah ήταν η πρέπουσα. Τέλος εξηγεί γιατί η αφήγηση της ταφής του Ιακώβ καταλαμβάνει τόσο πολύ χώρο έναντι εκείνης της ταφής του Ιωσήφ.

Tan, Kim H., "The Shema and early Christianity", 181-206

Ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα είναι, εάν ο χριστιανισμός προήλθε από τον Ιουδαϊσμό πώς τελικά αντιμετώπισε -αν το έκανε τελικά- την ομολογία για τη μοναδική αληθινή πίστη και πράξη του Ιουδαϊσμού. Στο άρθρο υποστηρίζεται ότι όχι μόνο ο Χριστιανισμός το έκανε αυτό συχνά, όπως βεβαιώνεται από τη συχνή χρήση της Shema στα κείμενα της Κ.Δ., αλλά ότι αυτό το σημείο υπήρξε ένα κεντρικό θέμα της αντιπαράθεσης Εκκλησίας και Συναγωγής κατά τον πρώτο αιώνα. Αποτέλεσε κινητήρια δύναμη στην πρώιμη Χριστιανική θεολογική σκέψη κυρίως όσον αφορά στην κατανόηση του τρόπου που η χριστιανική κοινότητα ήταν μία εσχατολογική κοινότητα και όσον αφορά στην ταυτότητα του Ιησού Χριστού.

Rosner, Brian S., "'Known by God' : the meaning and value of a neglected biblical concept", 207-230

Mολονότι το θέμα του να είναι κάποιος γνωστός στο Θεό είναι μία σημαντική ιδέα στη βιβλική θεολογία, δεν έχει τύχει της προσοχής της βιβλικής ερμηνείας και θεολογίας. Σε αυτό το εισαγωγικό άρθρο γίνεται μία προσπάθεια να τονισθεί η σημασία της, δίνεται ο ορισμός αυτής της ιδέας και παρουσιάζεται η ποιμαντική της λειτουργία στη Βίβλο και στα αρχαία ιουδαϊκά κείμενα. Ο συγγρ. υποστηρίζει ότι το να είναι γνωστός κάποιος στο Θεό σημαίνει περίπου τα εξής τρία πράγματα: να ανήκει στο Θεό, να τον αγαπά ή να τον έχει εκλέξει ο Θεός και να είναι παιδί ή υιός του Θεού. Λαμβάνοντας υπόψη τις συνάφειες, όπου αυτή η ιδέα απαντά καθώς και το γεγονός ότι το να μην είναι κάποιος γνωστός του Θεού συνδέεται με την προειδοποίηση του Θεού για τιμωρία, η ιδέα συνδέεται με την ταπείνωση, την ανάπαυση και την ασφάλεια. Επίσης ο συγγρ. συζητά το ρόλο που διαδραματίζει η συγκεκριμένη ιδέα στην χριστολογία, ανθρωπολογία και ηθική.

Danylak, Barry, "Tiberius Claudius Dinippus and the food shortages in Corinth", 231-270

Το θέμα της έλλειψης τροφής στην Κόρινθο του μ. 1ου αι. μ.Χ. έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για όσους μελετούν την αλληλογραφία του Παύλου με την εκκλησιαστική κοινότητα της πόλης. Τα κείμενα αυτά είναι γεμάτα από λέξεις και εικόνες που συνδέονται με την τροφή και ασχολούνται επίσης με συγκεκριμένα ζητήματα που προέκυψαν μέσα στην κοινότητα και σχετίζονται και πάλι με την τροφή. Αρκετοί σύγχρονοι ερμηνευτές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η φράση "την ενεστώσαν ανάγκην" (1 Κορ 7,26) αναφέρεται στην έλλειψη τροφής που παρουσιάστηκε στην Κόρινθο περίπου στην εποχή που την επισκέφτηκε ο απόστολος Παύλος (51 μ.Χ.). Σκοπός του άρθρου είναι η εξέταση των επιγραφικών μαρτυριών σχετικά με τους αξιωματούχους που ήταν υπεύθυνοι στην πόλη για την διαχείριση των αποθεμάτων σιτηρών (curator annonae) στην Κόρινθο. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στην παρουσίαση της καριέρας του Tiberius Claudius Dinippus, ο οποίος υπήρξε curator annonae κατά τα μέσα του 1ου αι. μ.Χ. στην πόλη και γίνεται μία προσπάθεια να εκτιμηθεί η διάρκεια της θητείας του. Ο συγγρ. καταλήγει ότι υπήρχε μία μακρά και κατά καιρούς εμφανιζόμενη έλλειψη τροφής στην Κόρινθο. Ίσως το 51 μ.Χ., όταν ο Παύλος έστειλε τις επιστολές του, μία τέτοια κρίση να ήταν ιδιαίτερα έντονη.

Baum, Armin D., "Semantic variation within the "Corpus Paulinum" : linguistic considerations concerning the richer vocabulary of the Pastoral Epistles", 271-292

Είναι γενική η εκτίμηση ότι το λεξιλόγιο των Ποιμαντικών Επιστολών είναι ουσιαστικά πλουσιότερο από εκείνο των άλλων 10 παύλειων επιστολών. Ωστόσο τα περισσότερα άπαξ λεγόμενα των Ποιμαντικών είναι σημασιολογικά πολύ κοντά στο λεξιλόγιο του υπόλοιπου Corpus Paulinum. Από μία αυστηρά γλωσσολογική άποψη αυτός ο πλούτος μαρτυρεί ότι ο συγγραφέας τους είχε περισσότερο χρόνο στη διάθεσή του για τη σύνταξή τους από ό,τι ο συγγρ. του υπόλοιπου Corpus Paulinum. Τόσο όσον αφορά στη σύνταξη όσο και στη σημασιολογία οι Ποιμαντικές Επιστολές μαρτυρούν μεγαλύτερη συγγένεια προς το γραπτό λόγο από ό,τι το υπόλοιπο Corpus Paulinum, το οποίο συνδέεται περισσότερο με τον προφορικό λόγο. Επομένως το ιστορικό πρόβλημα σχετικά με το συγγραφέα των Ποιμαντικών Επιστολών μπορεί να επιλυθεί με τη βοήθεια των υφολογικών ιδιαιτεροτήτων τους. Ο P.N. Harrison στη γνωστή του μελέτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι για υφολογικούς λόγους οι Ποιμαντικές επιστολές δεν πρέπει να είναι έργα του ίδιου συγγραφέα με εκείνον του Corpus Paulinum. Ωστόσο με βάση των συμπερασμάτων της σύγχρονης φιλολογικής έρευνας αυτό το συμπέρασμα δε μπορεί να είναι και τόσο βέβαιο. Πραγματικά άλλα κριτήρια πέρα από τα υφολογικά θα πρέπει θεωρηθούν σημαντικότερα για την επίλυση του προβλήματος.

Baker, William R., "Searching for the Holy Spirit in the Epistle of James : is "wisdom" equivalent?", 293-315

Η έρευνα για το Άγιο Πνεύμα συνήθως σταματά με το άρθρο του Kirk "The Meaning of Wisdom in James: An Examination of a Hypothesis", το οποίο δημοσιεύθηκε το 1969, το οποίο καταλήγει ότι η Ιακώβου χρησιμοποιεί την σοφία "more or less interchangeable with that in which other writers of the New Testament use the concept of the Holy Spirit." Ο συγγρ. του παρόντος άρθρου εξετάζει κατά πόσο η έννοια της σοφίας στην Ιακώβου μπορεί να κατανοηθεί ως ταυτόσημη με την έννοια του Αγ. Πνεύματος στα άλλα κείμενα της Κ.Δ. Το βασικό συμπέρασμα του άρθρου είναι ότι ο Kirk (τον οποίο ακολουθεί ο Davids) σωστά υπογράμμισε τη σπουδαιότητα της έννοιας της σοφίας για το συγγρ. της Ιακώβου, συχνά όμως παρέβλεψε τη σημαντική σχέση που υπάρχει με την παράδοση για τον Ιησού και υπερτόνισε τη σχέση με τα παύλεια κείμενα. Ο προσανατολισμός της Ιακώβου προς τη σοφία δε λαμβάνει υπόψη τη διδασκαλία περί Αγίου Πνεύματος του Παύλου και των άλλων κειμένων της Π.Δ. Η περί σοφίας διδασκαλία της Ιακώβου βρίσκεται κάπου ανάμεσα στη σοφιολογική γραμματεία της μετάφρασης των Ο΄ και στην παράδοση για τον Ιησού.

Η γυναίκα στις λατρείες και γιορτές της κλασικής Αθήνας

Στο Ωνάσειο Πολιτιστικό Κέντρο της Νέας Υόρκης θα λειτουργήσει από 10 Δεκεμβρίου έως και 9 Μαΐου έκθεση με θέμα «Η γυναίκα στις λατρείες και τις γιορτές της κλασικής Αθήνας». Μπορεί η έκθεση να καλύπτει μία χρονική περίοδο αρχαιότερη της εποχής της Κ.Δ. και του αρχέγονου Χριστιανισμού, όμως το θέμα της θέσης της γυναίκας μέσα στη θρησκευτική ζωή της αρχαιότητα, αποτελεί ένα ζήτημα που απασχολεί όσους ερευνούν το ρόλο της γυναίκας στη ζωή των αρχαίων χριστιανικών κοινοτήτων.

Στη σημερινή ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ διαβάζουμε:

Θεοί και θεές ήταν ισότιμοι στον Όλυμπο, όπως και οι επί γης εκπρόσωποί τους, ιερείς και ιέρειες, που αντιπροσώπευαν την πόλη στις γιορτές της Παλλάδος Αθηνάς, της Αφροδίτης, της Αρτέμιδος, του Διονύσου, της Δήμητρας. Κι ενώ οι γυναίκες δεν είχαν δικαίωμα ψήφου και ο δρόμος προς τα δημόσια αξιώματα ήταν αποκλεισμένος, τίποτα δεν τις εμπόδιζε να προσφέρουν αφιερώματα, από λύχνους μέχρι αγάλματα, στους θεούς της προτίμησής τους και να διαφημίζουν με επιγραφές τη συμβολή τους στην ανακαίνιση των ιερών. Όπως εξήγησε ο διευθυντής του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Νίκος Καλτσάς- που μοιράζεται την επιστημονική ευθύνη της έκθεσης με τον καθηγητή Άλαν Σαπίρο- η έκθεση θα διαρθρώνεται σε πέντε ενότητες: γυναικείες θεότητες, ιέρειες, γυναίκα και λατρεία, γιορτές των Αθηναίων και κύκλος ζωής της γυναίκας (γέννηση, ενηλικίωση, γάμος, θάνατος). Ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ωνάση Αντώνης Παπαδημητρίου ανακοίνωσε ότι μετά τη Νέα Υόρκη η έκθεση θα παρουσιαστεί στο
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας τον προσεχή Ιούνιο.

Ανάλογο δημοσίευμα και στην ηλεκτρονική έκδοση της ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ και της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ.

Νέα ανάγνωση μίας πολυσυζητημένης επιγραφής

Εδώ και κάποιους μήνες διατίθενται ελεύθερα στο διαδίκτυο τα παλαιότερα τεύχη του έγκριτου επιστημονικού περιοδικού Epigraphica Anatolica (έτη 2003-2005). Στο τεύχος 38 (2005) και στις σσ. 42-44 δημοσιεύεται ένα άρθρο του H. Malay (ΦΙΛΑΝΠΕΛΟΙ in Phrygia and Lydia), στο οποίο προτείνεται μία νέα ανάγνωση της επιγραφής που αρχικά είχε δημοσιευθεί από τον A. R. R. Sheppard στο Talanta 12/13, 1980/1, 87–9, αρ. 8, όπου στο στ. 3 ο εκδότης διάβαζε τη λέξη "Φιλανγέλων συνβίωσις". Στο άρθρο του ο Malay προτείνει τη νέα ανάγνωση ΦΙΛΑΝΠΕΛΩΝ και τη στηρίζει σε μία νέα επιγραφή από τη γειτονική Κατεκαυμένη, όπου γίνεται λόγος για "ΝΕΟΥΣ ΦΙΛΑΝΠΕΛΟΥΣ"(161/2 μ.Χ.). Σύμφωνα με τον Malay δεν είναι βέβαιο, εάν πρόκειται για δύο διαφορετικές και ανταγωνιστικές μεταξύ τους οργανώσεις ή αν η μία οργάνωση αντικατέστησε την άλλη. Σύμφωνα με τον Στράβωνα (ΧΙΙΙ, 4.11) στην Κατεκαυμένη γινόταν παραγωγή οίνου, του οποίου την ποιότητα επαινεί ο αρχαίος συγγραφέας.

Η νέα αυτή ανάγνωση της επιγραφής ουσιαστικά καταρρίπτει τη σύνδεση, που γινόταν μέχρι σήμερα, της πρώτης επιγραφής με τη λατρεία αγγέλων στην περιοχή.

Στη δημοσίευση της νέας επιγραφής αναφέρεται και ο P. Harland στο ιστολόγιό του.

Για να διαβάσετε το άρθρο του Malay και να δείτε και φωτογραφίες των επιγραφών, πατήστε εδώ.

Μια νέα εισαγωγή στα βιβλία και τους συγγραφείς της Κ.Δ.

Στη γιορτή μου σήμερα έλαβα δώρο από κάποιους φοιτητές μου μία νέα εισαγωγή στα βιβλία και τους συγγραφείς της Κ.Δ. Πρόκειται για ένα νέο βιβλίο στη σειρά πανεπιστημιακών εγχειριδίων UTB:

Karl Jaros, Das Neue Testament und seine Autoren, (UTB 3087), Böhlau Verlag 2008

ISBN: 978-3-8252-3087-6 (UTB)

To ενδιαφέρον σε αυτό το βιβλίο είναι ότι το γράφει ένας καθηγητής της Π.Δ. Ο K. Jaros είναι καθ. της Π.Δ. στο Institut für Orientalistik στη Βιέννη.

Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου διαβάζουμε:

Ο συγγρ. με ένα διεξοδικό και καινοτόμο τρόπο παρουσιάζει σε αυτό το βιβλίο τα κείμενα της Κ.Δ. Παρουσιάζει στον αναγνώστη το ιστορικό πλαίσιο αυτών των κειμένων και τους αρχαιότερους μάρτυρες του ελληνικού κειμένου, προβάλλει τα κεντρικά θεολογικά σημεία των βιβλίων της Κ.Δ. και εξετάζει τη γλώσσα και το ύφος των συγγραφέων τους. Δίπλα στη θεολογική και ιστορική γνώση το βιβλίο παρέχει και μία βασική πληροφόρηση για τις μεθόδους της αρχαίας φιλολογίας και των επιστημών γενικότερα που ασχολούνται με την αρχαιότητα. Με πολύ πειστικό τρόπο παρουσιάζεται η αμφισβήτηση της γενικά αποδεκτής χρονολόγησης των βιβλίων και της ταυτότητας των συγγραφέων τους. Τα κείμενα του παρόντος τόμου συμπληρώνουν μία σειρά από πίνακες.

Από τα περιεχόμενα του βιβλίου μπορεί κανείς να υποθέσει ότι πρόκειται για μία πραγματικά διαφορετική προσέγγιση κάποιων θεμάτων εισαγωγικών στην Κ.Δ.:

Στα πρώτα πέντε κεφάλαια γίνεται παρουσίαση των συνοπτικών ευαγγελίων και των Πράξεων, ακολουθεί η παρουσίαση του κατά Ιωάννην και των Ιωάννειων επιστολών, του Corpus Paulinum, στο οποίο ο συγγραφέας περιλαμβάνει και τα κείμενα που γενικά στην έρευνα σήμερα αμφισβητείται ότι προέρχονται από τον ίδιο τον Παύλο. Τέλος παρουσιάζονται οι καθολικές επιστολές εκτός των ιωάννειων επιστολών και η Αποκάλυψη. Στο έκτο κεφάλαιο ο συγγραφέας πραγματεύεται το ζήτημα του κανόνα της Κ.Δ. Το βιβλίο συμπληρώνεται από μία μαθηματική-στατιστική ανάλυση του ελληνικού κειμένου και ένα παράρτημα, στο οποίο συγκρίνονται τα κείμενα της Κ.Δ. με εκείνα των αποκρύφων.

Ο Νώε στο Κουμράν

Ένα νέο βιβλίο κυκλοφορεί από την Society of Biblical Literature για τη θέση του Νώε στα κείμενα της Νεκράς Θαλάσσης:

Dorothy M. Peters, Noah Traditions in the Dead Sea Scrolls: Conversations and Controversies of Antiquity (Early Judaism and Its Literature 26), 2008

ISBN: 1589833902

$29.95

Περιγραφή εκδοτικού οίκου:

Ως πατέρας όλης της ανθρωπότητας κι όχι μόνο του Ισραήλ ο Νώε ήταν ένας προβληματικός πρόγονος για κάποιους Ιουδαίους της εποχής του Δεύτερου Ναού. Οι αρχετυπικές απεικονίσεις του μέσα στα κείμενα της Νεκράς Θαλάσσης -με διαφορετικό θεολογικό χρωματισμό στα εβραϊκά και αραμαϊκά κείμενα - φανερώνουν τις εντάσεις ομάδων, οι οποίες αγωνίζονταν να κατανοήσουν την ιδιαίτερη ταυτότητά τους μέσα στον Ιουδαϊσμό και τη σχέση τους προς τα υπόλοιπα έθνη, ανάμεσα στα οποία ζούσαν. Η μελέτη αυτή κινείται στο χώρο του πρώιμου χριστιανισμού και της ραβινικής ερμηνείας του Νώε από τη μία και στο χώρο του Ελληνιστικού Ιουδαϊσμού της εποχής του Δευτέρου Ναού από την άλλη και εξετάζει τις συζητήσεις και τις αντιπαραθέσεις των ομάδων, οι οποίες προέβαλαν αυτές τις ερμηνείες για το Νώε.

Μία μελέτη για την κριτική των πηγών

Στο ιστολόγιο BiblicalStudies.org διατίθεται προς ανάγνωσης το εξής άρθρο:

David Wenham, “Source Criticism,” I. Howard Marshall, ed., New Testament Interpretation: Essays on Principles and Methods, 1977. Carlisle: The Paternoster Press, revised 1979. Pbk. ISBN: 0853644241. pp.139-152.

Κάποια άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο ZPE

Στο νέο τεύχος του Zeitschrift für Papyrologie und Epigraphik δημοσιεύονται ανάμεσα στα άλλα άρθρα και κάποια που έχουν ενδιαφέρον κυρίως από απόψεως ιστορίας Χρόνων Κ.Δ.:
Eck, W., "Die Benennung von römischen Amtsträgern und politisch-militärisch-administrativen Funktionen bei Flavius Iosephus – Probleme der korrekten Identifizierung", 218–226
Eck, W. – Pangerl, A., "„Vater, Mutter, Schwestern, Brüder ...“: 3. Akt", 276–284
Eilers, C., Forgery, "Dishonesty, and Incompetence in Josephus’ Acta: The Decree of Athens (AJ 14. 149–155)", 211–217
Ferri, R., "New Evidence on the Meaning of ῥωμαιστής in IG XI.2 133: ‘Actor of Latin Comedies’?", 155–158

Το νέο τεύχος του Old Testament Essays

Στο νέο τεύχος του Old Testament Essays 21:1 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• Basson, Alec, "'Rescue me from the young lions' : an animal metaphor in Psalm 35:17", 9-17
• Botha, Phil J. - Weber, Beat, "'Killing them softly with this song ...' : the literary structure of Psalm 3 and its psalmic and Davidic contexts ; part 1: an intratextual interpretation of Psalm 3", 18-37
• Katho, Bungishabaku, "La connaissance de YHWH selon Jérémie : une étude intra-intertextuelle", 38-60
• Cook, Johann, "Translation technique and the reconstruction of texts", 61-68
• Farisani, Elelwani, "The Israelites in Palestine during the Babylonian exile", 69-88 Groenewald, Alphonso, "Psalm 16 (LXX Ps 15) and Acts of the Apostles : part 1", 89-109
• Himmelfarb, Lea, "The ethical-religious precondition for miracle performance in Rashi's biblical commentary", 110-123
• Klopper, Frances, "Lament, the language for our times", 124-135
• Meyer, Esias E., "Strategies for survival or recipes for oppression? : a critical discussion of the work of Daniel Smith-Christopher", 136-148
• Nel, Philip J., "Remember the spring of your youth : the vanity of male power in Qohelet 12", 149-160
• Seidl, Theodor, "Tränenschlauch und Lebensbuch : Syntax und Semantik von Psalm 56,9", 161-179
• Bergh, Ronald H. van der, "Deadly traits : a narratological analysis of character in 2 Samuel 11", 180-192
• Weber, Beat, "Makarismus und Eulogie im Psalter : buch- und kanontheologische Erwägungen", 193-218

Δεύτερη συνάντηση του Σεμιναρίου Ορθοδόξου Ερμηνευτικής

Στο πλαίσιο των μηνιαίων συναντήσεων του Σεμιναρίου Ορθοδόξου Ερμηνευτικής του Τομέα Αγ. Γραφής και Πατερικής Ερμηνείας του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. θα πραγματοποιηθεί η δεύτερη συνάντηση την Πέμπτη 27 Νοεμβρίου και ώρα 18:00 στην Αίθουσα Συνεδριάσεων του 4ου ορόφου της Θεολογικής Σχολής.

Εισηγήτρια: Ευαγγελία Δάφνη, Δρ. Θ., Επιστ. Συνεργάτις του Fachbereich Evangelische Theologie, Universität Duisburg-Essen

Θέμα της εισήγησης: "Η τεχνική της μεταφράσεως και η θεολογία των Ο'"

Βιβλιοπαρουσίαση: Ελένη Ουζουνίδου (υποψ. διδάκτωρ), Martin Hengel, Septuagint as Christian Scripture, Edinburgh 2002

Ένα νέο βιβλίο για τα απόκρυφα κείμενα

Από τον εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck κυκλοφόρησε ένας νέος τόμος του H.-J. Klauck σχετικά με τα απόκρυφα κείμενα της Κ.Δ.:

Hans-Josef Klauck, Die apokryphe Bibel. Ein anderer Zugang zum frühen Christentum, Mohr Siebeck, Tübingen 2008

ISBN 978-3-16-149686-8

€ 29.00

Περιγραφή του εκδοτικού οίκου

Το θέμα αυτού του βιβλίου είναι ο τρόπος αξιολόγησης και χρήσης των λεγόμενων αρχαίων χριστιανικών αποκρύφων κειμένων της Κ.Δ. Ήδη διαπιστώνει κανείς εξαιτίας της έξυπνης προβολής των κειμένων αυτών από τα ΜΜΕ το μεγάλο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης γι' αυτά. Αυτό όμως που συνήθως απουσιάζει είναι η στέρεα πληροφόρηση, η οποία θα στηρίζεται σε επιστημονικά κριτήρια. Αυτό το κενό επιδιώκει να καλύψει ο συγγρ. με το συγκεκριμένο βιβλίο. Στον τόμο περιλαμβάνονται 7 μελέτες, οι οποίες πραγματεύονται το θέμα των αποκρύφων μέσα από συγκεκριμένα παραδείγματα κειμένων. Το εξωτερικό πλαίσιο το παρέχουν τα φιλολογικά είδη των κειμένων, τα οποία συναντούμε και στην Κ.Δ. Στην αρχή υπάρχει η παρουσιάση απόκρυφων ευαγγελίων, τα οποία ήρθαν στο φως κατά τα τελευταία εξήντα χρόνια και τα οποία προκάλεσαν αίσθηση, δηλ. το ευαγγέλιο του Ιούδα, το ευαγγέλιο του Θωμά και το μυστικό ευαγγέλιο του Μάρκου. Ακολουθεί μία γενική παρουσίαση των ιστοριών που αναφέρονται σε ζώα στις Απόκρυφες Πράξεις. Στη συνέχεια η επιστολογραφία εκπροσωπείται από το παράδειγμα της απόκρυφης αλληλογραφίας Παύλου-Σενέκα, της οποίας η γνησιότητα έχει ακόμη και σήμερα υποστηρικτές. Ως παραδείγματα αποκαλύψεων παρουσιάζονται δύο έργα, τα οποία αποδίδονται στον απόστολο Παύλο. Λιγότερο γνωστά και αδικημένα είναι τα ψευδοκλημέντια κείμενα, στα οποία ο μαθητής του Πέτρου και αργότερα πάπας Ρώμης Κλήμης Α΄ αναφέρει ανάμεσα σε άλλα και τον αγώνα μεταξύ του απ. Πέτρου και το μάγου Σίμωνα. Στην τελευταία μελέτη του τόμου ο συγγ. παρουσιάζει την πολύμορφη παρουσίαση του σωτήρα Χριστού στα κείμενα του αρχέγονου Χριστιανισμού. Το βιβλίο παρέχει ένα πλούτο υλικού, το οποίο εν μέρει για πρώτη φορά παρουσιάζεται τόσο διεξοδικά.

Τον επόμενο μήνα θα παρουσιάσουμε περιλήψεις των επιμέρους μελετών αυτού του βιβλίου εγκαινιάζοντας με αυτόν τον τρόπο μια νέα σειρά αναρτήσεων στο ιστολόγιο με σκοπό πάντα την καλύτερη ενημέρωση των συναδέλφων. Θα παρουσιάζουμε κάθε μήνα σε σειρές τις περιλήψεις των κεφαλαίων ενός νέου και ενδιαφέροντος κατά τη γνώμη μας βιβλίου δίνοντας έτσι τη δυνατότητα ενημέρωσης, προβληματισμού και προσφέροντας παράλληλα και αφορμές επιστημονικού διαλόγου.

Το νέο τεύχος του Vetus Testamentum

Στο νέο τεύχος του Vetus Testamentum 58:4-5 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Allen, Spencer L., "Understanding Amos vi 12 in Light of his other Rhetorical Questions", 437-448

Boase, Elizabeth, "Constructing Meaning in the Face of Suffering: Theodicy in Lamentations", 449-468

Gzella, Holger, "Zum periphrastischen Infinitiv in Genesis viii 5", 469-4

Herring, Stephen L., "A “Transubstantiated” Humanity: The Relationship between the Divine Image and the Presence of God in Genesis i 26f", 480-494

Jacobs, Jonathan, "The Role of the Secondary Characters in the Story of the Anointing of Saul (I Samuel ix-x)", 495-509

Kiss, Jenö, "Der Mensch lebt nicht vom Brot allein, sondern …", 510-525

Leuchter, Mark, "The Cult at Kiriath Yearim: Implications from the Biblical Record", 526-543

Lincicum, David, "Greek Deuteronomy's “Fever and Chills” and Their Magical Afterlife", 544-549

Pickut, William D., "Additional Observations Relating to the Legal Significance of Psalm ciii 12", 550-556

Schaudig, Hanspeter, “Bēl Bows, Nabû Stoops!” The Prophecy of Isaiah xlvi 1-2 as a Reflection of Babylonian “Processional Omens” , 557-572

Tiemeyer, Lena-Sofia, "Through a Glass Darkly: Zechariah's Unprocessed Visionary Experience", 573-594

Weber, Beat, ",,JHWH, Gott meiner Rettung!&ldquo Beobachtungen und Erwägungen zur Struktur von Psalm lxxxviii ", 595-607

Wöhrle, Jakob, "“No Future for the Proud Exultant Ones” The Exilic Book of the Four Prophets (Hos., Am., Mic., Zeph.) as a Concept Opposed to the Deuteronomistic History", 608-627

Baruchi-Unna, Amitai, "Do not Weep in Bethel: An Emendation Suggested for Micah i 10", 628-632

Booij, T.h., "Psalm cxlv: David's Song of Praise", 633-637

Goff, Matthew, "Awe, Wordlessness and Calamity—A Short Note on Amos v 13", 638-643

Labuschagne, Casper J., "The Divine Title `The High One', in the Song of Hannah", 644-649

Pat-El, Na'ama, "Traces of Aramaic Dialectal Variation in Late Biblical Hebrew", 650-655

Η Βίβλος και το Hollywood

Από τους εκδοτικούς οίκους Brill (με σκληρό εξώφυλλο) και SBL (μαλακό εξώφυλλο) κυκλοφορεί ένας τόμος για τη χρήση της Βίβλου στον κινηματογράφο:

David Shepherd (εκδ.), Images of the Word: Hollywood's Bible and Beyond, (Semeia Studies 54), 2008

ISBN: 9781589832756 (SBL)

$25.95 (SBL)

ISBN: 978 90 04 15736 1 (Brill)

€ 89.00 (Brill)

Περίληψη εκδοτικών οίκων

Πρόκειται για ένα συλλογικό τόμο, όπου ειδικοί από όλον τον κόσμο ασχολούνται με θέματα χρήσης της Βίβλου σε ταινίες του κινηματογράφου. Λαμβάνοτνας υπόψιν τον οικουμενικό χαρακτήρα των media και της θρησκείας, οι συγγρ. του συγκεκριμένου τόμου επικεντρώνουν το ενδιαφέρον τους στον τρόπο που η Βίβλος ερμηνεύεται και αναπαριστάται όχι μόνο στο Hollywood και πέρα από αυτό. Αναλύονται ταινίες από τη Γαλλία, τον Καναδά, τη Σουηδία, Ινδία και αλλού. Από την ανάλυση προκύπει ότι ο τρόπος που αναπαριστάται η Βίβλος στηρίζεται στον πολιτισμό του κάθε τόπου αλλά και συμβάλλει στην διαμόρφωση πολιτισμού. Ανάμεσα στις ταινίες που παρουσιάζονται είναι: Life of Moses (1909), Karunamayudu (1978), eXistenZ (1999) κ.ά. Στον τόμο περιλαμβάνονται επίσης μελέτες με θέμα την κριτική ανάγνωση των ταινίων της Βίβλου, την ανάλυση βιβλικών θεμάτων στο σύγχρονο κινηματογράφο. Επίσης περιλαμβάνονται απαντήσεις στις μελέτες τόσο από έναν βιβλικό επιστήμονα όσο κι από έναν κριτικό του κινηματογράφου.

Ένα νέο βιβλίο για την προσευχή της μετανοίας στον Ιουδαϊσμό

Από την SBL κυκλοφορεί ένας συλλογικός τόμος με θέμα την προσευχή της μετανοίας στον Ιουδαϊσμό του Δεύτερου Ναού:

Mark J. Boda, Daniel K. Falk, Rodney A. Werline (εκδ.), Seeking the Favor of God, Volume 3: The Impact of Penitential Prayer beyond Second Temple Judaism (Early Judaism and Its Literature 23 ), SBL 2008

ISBN: 1589833899

$39.95

Περιγραφή του εκδοτικού οίκου

Ο συλλογικός αυτός τόμος είναι ο τρίτος μίας σειράς, στην οποία εξετάζεται η γένεση και η εξέλιξη της παράδοσης της προσευχής στον Ιουδαϊσμό του Δεύτερου Ναού. Στις μελέτες, που περιέχονται σε αυτόν, γίνεται η προσπάθεια να ανιχνευθεί η επίδραση που είχαν οι παραδόσεις της προσευχής της μετανοίας στις προσευχές και στη θεολογική σκέψη γενικότερα του ραβινικού Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού κατά την ύστερη αρχαιότητα και την αρχή της μεσαιωνικής περιόδου.