RBL 4/6/2010

Jan M. Bremmer, ed., The Strange World of Human Sacrifice
Reviewed by by David Frankfurter

A. Joseph Everson and Hyun Chul Paul Kim, eds., The Desert Will Bloom: Poetic Visions in Isaiah
Reviewed by by Uwe Becker

Pieter W. van der Horst and Judith H. Newman, Early Jewish Prayers in Greek
Reviewed by by Judith Lieu

Karen L. King, The Secret Revelation of John
Reviewed by by Douglas M. Parrott

Christina M. Kreinecker, Zeugen der Auferstehungsberichte
Reviewed by by James M. Leonard

Elisa Estévez López, Mediadoras de sanación: Encuentros entre Jesïs y las mujeres: Una nueva mirada
Reviewed by by Stephan Witetschek

Nathan MacDonald, Richard Bauckham, Daniel R. Driver, and Trevor A. Hart, eds., The Epistle to the Hebrews and Christian Theology
Reviewed by by John Dunnill

Shalom Paul, Isaiah 40-66: A Commentary [Hebrew]
Reviewed by by Benjamin D. Sommer

Jeremy M. Schott, Christianity, Empire, and the Making of Religion in Late Antiquity
Reviewed by by Todd Krulak

Lesleigh Cushing Stahlberg, Sustaining Fictions: Intertextuality, Midrash, Translation, and the Literary Afterlife of the Bible
Reviewed by by Oda Wischmeyer

Aρχαιολογικά δεδομένα σχετικά με τον Πρώτο Ναό / Archaeological Facts about the First Temple

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation έχει αναρτηθεί (σε .pdf) ένα άρθρο του ομότιμου καθηγητή της αρχαιολογίας του Παν/μίου του Tel Aviv (Ισραήλ) David Ussishkin με θέμα τα αρχαιολογικά δεδομένα σχετικά με το όρος της Σιών κατά την περίοδο του Πρώτου Ναού. Για να διαβάσετε το σχετικό κείμενο, πατήστε εδώ.

Συνέδριο για την πρώιμη λατρεία του Ιησού Χριστού / Conference on early devotion of Jesus

Στο Vrije University (Amsterdam) διοργανώνεται στις 11 Ιουνίου 2010 συνέδριο με τον τίτλο "Early Devotion to Jesus. A Dialogue with Larry Hurtado". Όπως προδίδει και ο τίτλος του συνεδρίου το κεντρικό θέμα του συνεδρίου θα είναι η θέση του L. Hurtado, καθηγητή της Κ.Δ. στο Edinburgh, ότι η λατρεία του Ιησού δεν άρχισε κατά το 2ο αιώνα, όπως υποστηρίζεται γενικά, αλλά ήδη μέσα στην Κ.Δ. υπάρχουν ίχνη αυτής της λατρείας (όπως π.χ. προσευχές). Οι ομιλητές του συνεδρίου θα συζητήσουν τη θέση του Hurtado με τη βοήθεια των κειμένων της Κ.Δ. και θα αναζητήσουν την πιθανή θεολογική της αξία για το σήμερα.

Πρόγραμμα συνεδρίου
09.30-16.30
10:00 Opening by Kees van der Kooi (CERT/VU)

10:10 Larry Hurtado, University of Edinburgh: "Twenty Years of research on Devotion to Jesus: A Report, and Reflections"

11:15 Boris Paschke (ETF, Heverlee): "Liturgical Prayer to Christ in the First Two Centuries: Some Considerations in Response to Larry Hurtado"

11:45 Rick Benjamins (PThU, Leiden): "Importance and Problems of Religious Experience in the New Testament"

12:15 Response Hurtado/audience

13:45 Larry Hurtado, "The Spirit, God and Jesus Devotion in the New Testament"

14:15 Arie Zwiep (CERT/VU): "'Jesus Made Both Lord and Christ' (Acts 2:36). Some Reflections on the Altitude of Lukan Christology"

15:00 Bas van Os (CERT): "How on Earth Could Resurrection Experiences Turn Jesus into a God?"

(Πηγή: The Amsterdam NT Blog, CERT)

15:30 Response Hurtado

15:45 Panel Discussion (Maarten Wisse, VU)

Το τρέχον τεύχος του περιοδικού Henoch / The current issue of Henoch

Το τρέχον τεύχος του περιοδικού Henoch 31:2 (2009) χωρίζεται σε δύο κύρια μέρη. Το πρώτο μέρος είναι ένα αφιέρωμα στον J. Neusner και στη συμβολή του στη μελέτη του Ιουδαϊσμού (κυρίως του ραββινικού) και το δεύτερο μέρος περιέχει τις εισηγήσεις που διαβάστηκαν στη δεύτερη συνάντηση του Henoch Graduate Seminar στο Πανεπιστήμιο του Princeton. Ο τόμος συμπληρώνεται με τρεις μελέτες σχετικά με κείμενα και την κοινότητα του Κουμράν και ψευδεπίγραφα:

Theme Section: Jacob Neusner and the Scholarship on Ancient Judaism (ed. Yaron Z. Eliav)

• Yaron Z. Eliav, Introduction

• David Goodblatt, "Neusner and the History of the Jews in the Land of Israel and Babylonia"

• Steven D. Fraade, "Jacob Neusner as Reader of the Mishnah, Tosefta, and Halakhic Midrashim"

• Judith Hauptman, "Jacob Neusner’s Methodological Contributions to the Study of Rabbinic Texts"

Papers from the 2008 Second Enoch Graduate Seminar at Princeton (ed. James H. Charlesworth, Martha Himmelfarb, and Gabriele Boccaccini)

• Ariel Feldman, "1Q19 ('Book of Noah') Reconsidered"
• Eric Miller, "The Self-Glorification Hymn Reexamined"
• Balázs Tamási, "Prophesized History of the Postexilic Period and Polemics against Priests in 4Q390 from Qumran: Levite Authorship behind the Fragments?"

Essays

• Ron H. Feldman, "The 364-Day 'Qumran' Calendar and the Biblical Seventh-Day Sabbath: A Hypothesis Suggesting their Simultaneous Institutionalization by Nehemiah"
• Eric D. Reymond, "Imaginary Texts in Pseudepigraphal Literature: The Angelic Hymns of Job's Daughters in The Testament of Job"
• G.W. Lorein and E. Van Staalduine-Sulman, "CD II, 4 – IV, 9: A Song of David for Each Day"

Το νέο τεύχος του BN / The current issue of BN

Στο τρέχον τεύχος του Biblische Notizen 144 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Thomas Krüger, "Recent Developments in the History of Ancient Israel and their Consequences for a Theology of the Hebrew Bible", 5-13

H πρόσφατη έρευνα έδωσε έμφαση στο κενό που υπάρχει μεταξύ της ιστορίας του αρχαίου Ισραήλ και των ιστοριών που λέγονται για τον Ισραήλ μέσα στην εβραϊκή Βίβλο. Θα έπρεπε μία θεολογική ερμηνεία της εβραϊκής Βίβλου να αγνοεί τις αντιθέσεις μεταξύ των βιβλικών κειμένων και της ιστορικής πραγματικότητας και θα έπρεπε να διαβάζει τα κείμενα με ένα μεταφορικό ή με ένα παραδειγματικό τρόπο; Ή θα έπρεπε να αξιολογεί κριτικά τις θεολογικές ιδέες που αναπτύσσονται στα βιβλικά κείμενα λαμβάνοντας υπόψη την ιστορική πραγματικότητα στην οποία αναφέρονται; Στο παρόν άρθρο υποστηρίζεται η δεύτερη προσέγγιση, η οποία συμφωνεί όχι μόνο με τη σύγχρονή μας κοσμοθεωρία αλλά και με τις σημαντικές βιβλικές παραδόσεις που υιοθετεί μία κριτική θεολογία.

Harald Schweizer, "Die Josefsgeschichte im Koran und in der hebräischen Bibel – Synoptischer Vergleich", 15-39
Η ιστορία του Ιωσήφ στην Π.Δ. εντάχθηκε στο μεγαλύτερό της μέρος στο Κοράνιο (Σούρα 12). Έτσι σε μια πρώτη φάση στο παρόν άρθρο γίνεται μία συνοπτική σύκριση των δύο εκδοχών. Εντοπίζουμε ένα μεγάλο όγκο συγκεκριμένων κορανικών κηρυγματικών στοιχείων τα οποία εντάσσονται μέσα στο πλαίσιο του εβραϊκού κειμένου. Πολύ ενδιαφέρουσες είναι οι παραλείψεις οι οποίες αντιστοιχούν σε φαινόμενα τα οποία περιγράφονται από τη σύγχρονη λογοτεχνική κριτική. Αυτές οι παραλείψεις οφείλονται στο γεγονός ότι έπρεπε να αποφευχθούν οποιεσδήποτε έμμεσες αναφορές σε ιδιαίτερα ιουδαϊκά ενδιαφέροντα. Το άρθρο αποτελεί τη συνέχεια ενός προηγούμενου (βλ. τεύχος 143 του περιοδικού), στο οποίο ο συγγραφέας συζητούσε διάφορα μεθοδολογικά ζητήματα ερμηνεία αυτών των λογοτεχνικών δεδομένων.

Peter Höffken, "Esra und Nehemia als Handlungsträger bei Josephus", 41-59

Ο Ιώσηπος κατανοεί τους Έσδρα και Νεεμία ως συγχρόνους και τους τοποθετεί στην εποχή του Ξέρξη. Τόσο ο Έσδρας όσο και ο Νεεμίας δεν ενεργούν μαζί αλλά σύμφωνα με το 3 Έσδρα 9 ο ένας μετά τον άλλο. Με τις δύο αυτές μορφές ο Ιώσηπος ανατρέχει στις κύριες πράξεις ίδρυσης του μεταιχμαλωσιακού Ιούδα, οι οποίες κορυφώνονται στην ανέγερση εκ νέου του Νaού. Με αυτόν τον τρόπο ο Ιώσηπος επικεντρώνεται στις πράξεις των Έσδρα και Νεεμία στην Ιερουσαλήμ. Κατά την άποψη του Ιωσήπου ο Έσδρας είναι σημαντικότερο πρόσωπο, σύμφωνα με το 3 Έσδρα ενδιαφέρθηκε κυρίως με τη διάλυση γάμων που είχαν συνάψει Ιουδαίοι με ξένες γυναίκες και την επικύρωση του Νόμου. Ο Νεεμίας είναι κυρίως εκείνος που ανοικοδόμησε τα τείχη της πόλης. Παραλείπονται άλλες πλευρές της ιστορίας (για παράδειγμα η δεύτερη παραμονή στην Ιερουσαλήμ) ή μετακινούνται σε ένα δεύτερο επίπεδο (για παράδειγμα η εγκατάσταση των Ιουδαίων στην Ιερουσαλήμ). Το ίδιο ισχύει και για τις δραστηριότητες των αντιπάλων του Νεεμία.

Bernard Gosse, "Abraham et Canaan dans le livre d’Ezéchiel, Néhémie et le Psautier", 61-70

Στο βιβλίο του Ιεζεκιήλ ο Αβραάμ εμφανίζεται ως ο προπάτορας των λαών της Χαναάν. Στο βιβλίο του Νεεμία η χαλδαϊκή καταγωγή του Αβραάμ σχετίζεται με την επιστροφή από την Αιχμαλωσία. Αυτή η ιδέα έχει επηρεάσει τα κείμενα των Ψαλμών.

Andrea Beyer, "Vom Traumorakel zum Morgenlied. Literarkritische und kompositionsgeschichtliche Erwägungen zur Textgeschichte von Psalm 3", 71-85
Αναλύοντας την ποιητική δομή και εφαρμόζοντας τις μεθόδους της λογοτεχνικής κριτικής ο συγγραφέας συζητά το πρόβλημα εάν ο Ψα 3 εξελίχθηκε από μία προσευχή, η οποία στηριζόταν σε ένα όραμα-χρησμό, σε ένα πιθανό πρωινό τραγούδι. Στην πορεία της ιστορίας του κειμένου ο Ψα 3 άλλαξε το θεολογικό του προφίλ ώστε να έχει μία γενικότερη εφαρμογή και για να ενταχθεί σε αυτόν το θέμα που αναπτύσσεται στους Ψα 3-14: το ζήτημα της βοήθειας που παρέχει ο Θεός στους δικαίους.

Hans-Georg von Mutius, 'Eine talmudische Textvariante zu Kohelet 5,9 und ihr Verhältnis zur LXX", 87-93

Αντί για το דתומי אהב בהמוז לא תבואה μία ταλμουδική εκδοχή του Εκκλ 5,9 διασώζει τη γραφή דתומי אהב בהמוז לו תבואה (b Makkot 10a). Η ταλμουδική εκδοχή μπορεί πιθανόν να συνδέεται με ένα μέρος της παράδοσης του κειμένου των Ο΄, όπου μία δύσκολη εβραϊκή πρόταση μεταφράζετα με τον εξής αμφίσημο τρόπο: καὶ τίς ἠγάπησεν ἐν πλήθεια αὐτοῦ γένημα[τα]. Επιπλέον η ακριβής μετάφραση των εβραϊκών λέξεων παραμένει δύσκολη, επειδή τα לא και לו προφανώς συγχέονταν στην προ-μασωριτική ορθογραφία.

Marko Marttila, "Das Sirachbuch und das Neue Testament. Der Einfluss eines jüdischen Weisheitswerkes auf die frühchristlichen Autoren", 95-116

Η σχέση μεταξύ της Σοφίας Σειράχ και των βιβλίων της Κ.Δ. προκάλεσε μέχρι σήμερα ελάχιστο ενδιαφέρον. Ωστόσο η Σοφία Σειράχ υπήρξε σημαντική για πολλούς συγγραφείς της Κ.Δ. Δεν απαντούν ωστόσο κατά λέξη παραθέσεις του Σειράχ στην Κ.Δ., αλλά αρκετές έμμεσες αναφορές συνδέονται με κείμενα του Σειράχ και κάποιες φορές η αρχική σκέψη του παλαιοδιαθηκικού κειμένου αναπτύσσεται περαιτέρω ή και απορρίπτεται. Οι σχέσεις με τη Σοφία Σειράχ είναι ιδιαίτερα εμφανείς στα ευαγγέλια και στην επιστολή Ιακώβου.

Thomas Witulski, "Zur Frage der in Apk 13 verwendeten Quellen", 117-133

Η έρευνα των νέων θεωριών για τις πηγές του Αποκ 13 καταδεικνύει ότι η θέση που αναπτύχθηκε από τον W. Bousset παραμένει η περισσότερο πιθανή. Σύμφωνα με αυτήν ο Bousset υποστηρίζει ότι ο συγγραφέας της Αποκ δεν χρησιμοποιεί γραπτές πηγές αλλά παραδοσιακό υλικό.

Ένα νέο περιοδικό: Journal of Ancient Judaism / A new journal: Journal of Ancient Judaism

Κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Vandenhoeck & Ruprecht ένα νέο επιστημονικό περιοδικό με τον τίτλο Journal of Ancient Judaism. Σύμφωνα με την περιγραφή του εκδοτικού οίκου το νέο περιοδικό θα φιλοξενεί άρθρα που θα πραγματεύονται ζητήματα της ιουδαϊκής γραμματείας, κουλτούρας, θρησκείας και ιστορίας από την εποχή της Βαβυλώνιας Αιχμαλωσίας μέχρι και το Βαβυλωνιακό Ταλμούδ. Θα κυκλοφορεί 3 φορές το χρόνο κι εκτός από άρθρα, τα οποία μπορούν να είναι εκτενή, θα δημοσιεύει και βιβλιοκρισίες σχετικών μελετών. Ένα από τα τεύχη θα έχει συγκεκριμένη θεματική. Το περιοδικό είναι peer-reviewed (έχει δηλαδή ομάδα ειδικών που ελέγχει την επιστημονική ποιότητα των υποβαλλόμενων άρθρων). Τα άρθρα θα μπορούν να είναι σε τρεις γλώσσες: αγγλικά (στην πλειοψηφία τους), γαλλικά και γερμανικά. Ο εκδοτικός οίκος παρέχει ελεύθερη πρόσβαση στο πρώτο τεύχος του JAJ:

Journal of Ancient Judaism

Στο νέο JSQ / In the current issue of JSQ

Στο νέο τεύχος του Jewish Studies Quarterly 17:2 (2010) δημοσιεύεται μεταξύ των άλλων άρθρων και ένα που αφορά στη μαρτυρία του Ωριγένη σχετικά με τους ιουδαϊκούς νόμους περί Σαββάτου:

Shaye D. Cohen, "Sabbath Law and Mishnah Shabbat in Origen De Principiis", 160-189

Ένα άρθρο βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο ThZ / An article of biblical interest in the current issue of ThZ

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Theologische Zeitschrift 66:2 (2010), το οποίο είναι προς τιμήν της καθηγήτριας Christine Lienemann-Perrin δημοσιεύεται μεταξύ άλλων κι ένα άρθρο βιβλικού ενδιαφέροντος:

Hans-Peter Mathys, "Anmerkungen zur dritten Vision des Sacharja (Sacharja 2,5–9)", 103–118
Στο τρίτο όραμά του (Ζαχ 2,5-9) ο Ζαχαρίας απαντά στο ερώτημα πώς θα εξασφαλισθεί χωρίς τείχος η προστασία της φαινομενικά απροστάτευτης Ιερουσαλήμ. Η απάντηση είναι: αυτήν την προστασία την παρέχει ο Θεός, ο οποίος περιβάλλει την πόλη ως "πύρινο τείχος". Η μεταφορά -όχι έκφραση μίας υπερβολικής θρησκευτικής φαντασίας - οδηγεί σε μία νέα σύλληψη: ο Ζαχαρίας μεταμορφώνει σε αυτήν την κινούμενη πύρινη στήλη σε ένα στατικό τείχος. Ο λόγος για αυτή τη μεταμόρφωση είναι σαφής: από τον συνοδοιπόρο Θεό της ερήμου πρέπει να οδηγηθούμε στον παρόντα Θεό της Ιερουσαλήμ. Ότι ο Γιαχβέ τηρεί τις υποσχέσεις του απέναντι στους δικούς του, οδηγεί τον Ζαχαρία οπωσδήποτε όχι μόνο με αυτήν τη μεταφορά αλλά και με τη συγκέντρωση και άλλων θεολογουμένων: η διατύπωση της διαθήκης, η εξήγηση του ονόματος του Γιαχβέ στο Έξ 3,14 με την παρουσία εκεί δύο φορές του ρηματικού τύπου אהיה , καθώς και δύο εκφράσεις, οι οποίοες είναι στενά συνδεδεμένες με την θεολογία της παρουσίας: כבוד και תוך . Όπως η Ιερουσαλήμ και η πρωτεύουσα του κράτους των Αχαιμενιδών Πασαργάδαι δεν είχε τείχος. Πιθανόν αυτήν είχε υπόψη του ο Ζαχαρίας, όταν προσπαθούσε να εξηγήσει στους ακροατές του το όραμά του και υποστήριζε ότι η απουσία τείχους δεν πρέπει να ήταν μειονέκτημα. Οικονομικά μπορεί να αποδειχθεί πλεονέκτημα: καθώς η Ιερουσαλήμ είναι μια ανοικτή πόλη ο αριθμός των κατοίκων της και των ζώων αυξάνει.