Το Σινά στην ιουδαϊκή και χριστιανική παράδοση

Από τον εκδοτικό οίκο Brill κυκλοφορεί ένας νέος συλλογικός τόμος με θέμα τη θέση, την οποία καταλαμβάνει το Σινά μέσα στην ιουδαϊκή και χριστιανική παράδοση.

George J. Brooke, Hindy Najman, Loren T. Stuckenbruck (εκδ.), The Significance of Sinai Traditions about Sinai and Divine Revelation in Judaism and Christianity, (Themes in Biblical Narrative 12), Brill, Leiden 2008
ISBN: 978 90 04 17018 6
€ 119.00

Όπως και ο τίτλος του συλλογικού αυτού τόμου δηλώνει, θέμα των μελετών, που συμπεριλαμβάνονται σε αυτόν, είναι ο τρόπος αντιμετώπισης της αποκάλυψης στο Σινά από ιουδαϊκές και χριστιανικές (αρχαίες και σύγχρονες) πηγές. Παρουσιάζονται λοιπόν παραδείγματα από τα κείμενα της Ν. Θαλάσσης, τον Ιώσηπο, τον Παύλο, τη ραββινική παράδοση, την τέχνη και τη φιλοσοφία. Από την εξέταση του υλικού στις διάφορες πηγές καθίσταται σαφές ότι το ίδιο το Σινά ως τόπος αποκάλυψης έχασε αρκετά από τη σημασία του, ενώ ιδιαίτερη αξία απέκτησαν οι αφηγήσεις για το τι συνέβη εκεί. Αυτές οι αφηγήσεις πάλι υπέστησαν μεταμορφώσεις μέσα στο χρόνο: η θεοφάνεια, οι ανθρωπομορφισμοί, ο ρόλος του Μωυσή, η ανταπόκριση του Ισραήλ έγιναν αντικείμενο ερμηνείας από κάθε γενιά αναγνωστών του κειμένου. Και το περιεχόμενη της αποκάλυψης, η διαθήκη, επαναπροσδιορίστηκε με διάφορους τρόπους (θεολογικούς, πολιτικούς, φιλοσοφικούς). Η παρουσίαση του θέματος καταδεικνύει πώς οι παραδόσεις της Αγ. Γραφής διατηρούν μέσα στο χρόνο την αυθεντία τους και την επικαιρότητά τους για ανθρώπους που ανήκουν σε διαφορετικά ιστορικοκοινωνικά και θρησκευτικά περιβάλλοντα.

Χρονολόγηση των κειμένων της Κ.Δ. (Μάρκος)

Συνεχίζοντας την σειρά αναρτήσεων σχετικά με τη χρονολόγηση των κειμένων της Κ.Δ. ο Mark Goodacre ανάρτησε χθες ένα ακόμη σύντομο κείμενο σχετικά με τη σχέση κειμένου και παράδοσης. Ανάμεσα στα άλλα σημειώνει:

"...we need to be clear about what it is we are trying to date. We are dating the documents to which our texts bear witness, and not prior oral traditions, written traditions, or hypothetical earlier versions of the document in question. In this context, we are not investigating the dating of elements within the larger, later document; we are attempting to date the document itself".

Στη συνέχεια συζητά την θέση του James Crossley στο πρόσφατο βιβλίο του The Date of Mark's Gospel, όπου υποστηρίζει ότι το ευαγγέλιο του Μάρκου πρέπει να τοποθετηθεί κάπου στο διάστημα μέσα /τ. της δεκαετίας του 30 ή αρχές της δεκαετίας του 40. Ο Goodacre θεωρεί αυτήν την χρονολόγηση μάλλον απίθανη και ακολουθεί τη γενικότερη θέση που επικρατεί σήμερα στην έρευνα ότι το κατά Μάρκον μπορεί να χρονολογηθεί μεταξύ 65 και 75 μ.Χ., τονίζοντας και πάλι ότι η χρονολόγηση των παραδόσεων που χρησιμοποιεί ένας συγγραφέας είναι κάτι διαφορετικό από τη χρονολόγηση του τελικού κειμένου.

Για να διαβάσετε το πλήρες κείμενο, πατήστε εδώ.

Oρθόδοξη μετάφραση της Π.Δ. των Ο΄ στα αγγλικά

Από το ιστολόγιο Biblicalia πληροφορηθήκαμε την ανάρτηση στο ιστολόγιο Orrologion της κριτικής παρουσίασης της νέας ορθόδοξης μετάφρασης στα αγγλικά της Π.Δ. των Ο΄ (Orthodox Study Bible). Ο συγγραφέας της, R.G. Jones, εξετάζει συστηματικά σε αυτό το πρώτο μέρος τις μεταφραστικές επιλογές σε αυτήν τη νέα έκδοση και υποστηρίζει ότι δυστυχώς οι μεταφραστές στηρίχθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό στην ΝKJV (New King James Version) με αποτέλεσμα να παραποιούνται μεταφραστικά κάποια σημεία του πρωτοτύπου. Ο συγγραφέας παρουσιάζει πίνακα με τέτοια παραδείγματα και υποστηρίζει ότι επειδή σημαντικές πατερικές αναλύσεις στηρίχθηκαν στο κείμενο των Ο, μία μετάφραση που αγνοεί το αρχικό κείμενο και καταφεύγει σε άλλες μεταφράσεις για να αποδώσει αυτά τα σημεία, ουσιαστικά αγνοεί την θέση του κειμένου των Ο' μέσα στην πατερική και εκκλησιαστική παράδοση. Eπίσης ο Jones κάνει μία σύντομη επισκόπηση των άλλων μεταφράσεων και εκφέρει μια πρώτη θετική άποψη για τη νέα μετάφραση A New English Translation of the Septuagint (NETS), στην οποία αναφερθήκαμε σε ανάρτησή μας την προηγούμενη εβδομάδα.

Για να διαβάσετε το πλήρες κείμενο (στα αγγλικά), πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του ThZ

Στο νέο τεύχος του Theologische Zeitschrift 64:3 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Moisés Mayordomo, "Möglichkeiten und Grenzen einer neutestamentlich orientierten Tugendethik", 213-257

Η ιδέα της "αρετής", η οποία καταλαμβάνει το κέντρο της ελληνορωμαϊκής ηθικής, διαδραματίζει όλο και μεγαλύτερο ρόλο στη σημερινή συζήτηση περί ηθικής. Στο παρόν άρθρο ο συγγραφέας αποπειράται να ερμηνεύσει την ηθική της Κ.Δ. με βάση αυτήν την ιδέα της αρετής. Στο πρώτο μέρος του άρθρου ο συγγραφέας συζητά τις μαρτυρίες περί αρετής στην αρχαία φιλοσοφία, βιογραφία, σε εκφράσεις της καθημερινής ζωής και σε κάποια ιουδαϊκά κείμενα της ελληνιστικής εποχής (Φίλωνα, Δ΄ Μακκ, Ιώσηπο). Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται η ερμηνεία κάποιων σημείων της Κ.Δ. (Παύλος, επί του όρους Ομιλία) στη προοπτική της ηθικής-αρετής. Τέλος ο συγγραφέας διατυπώνει κάποιες θεολογικές προτάσεις για μία ηθική της Κ.Δ. προσανατολισμένη στην ιδέα της αρετής.

Dan Jaffé, "Une Ancienne Dénomination Talmudique de Jésus: Ben Pantera. Essai d’analyse philologique et historique", 258-270

Στο άρθρο παρουσιάζεται μία φιλολογική και ιστορική ανάλυση του ταλμουδικού ονόματος Ben Pantera. Το όνομα αυτό συνδέεται με μία πολεμική και περιφρόνηση του Ιησού από την πλευρά των Ιουδαίων. Ανάγεται στην εποχή που ο λεγόμενος χωρισμός των δύο οδών (Parting of the Ways) είχε ήδη λάβει χώρα και η κάθε πλευρά θεωρούσε την άλλη ως αντίπαλο. Επομένως αυτό το όνομα, Ben Pantera, είναι η αρχαιότερη μαρτυρία για τον Ιησούστο Ταλμούδ .

Günter Röhser, "Von der Welt hinter dem Text zur Welt vor dem Text. Tendenzen der neueren Exegese", 271-293

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η νεότερη ερμηνευτική έχει μετατοπίσει το ενδιαφέρον της από ιστορική-διαχρονική αναζήτηση (ο κόσμος πίσω από το κείμενο) στη συνολική-συγχρονική ερμηνεία (ο κόσμος μπροστά από το κείμενο). Ο συγγραφέας συζητά τις αιτίες (ενδογενείς και εξωγενείς) γι' αυτή τη στροφή στην ερμηνεία, παρουσιάζει τις νέες τάσεις (π.χ. διακειμενικότητα και κανονική ερμηνεία) και εκφέρει κάποιες κρίσεις. Τονίζει ωστόσο ότι η ερμηνευτική δε θα πρέπει να οδηγηθεί σε μία μονομερή ανάγνωση των κειμένων. Αντίθετα η ερμηνευτική έχει το χρέος να αναζητήσει το στέρεο βαθύτερο πνεύμα των κειμένων και το μήνυμα που θέλει ο συγγραφέας ως ιστορικό πρόσωπο να δώσει μέσω των κειμένων και μέσα στα κείμενά του.

Το νέο τεύχος του ZNT

Το νέο τεύχος του Zeitschrift für Neues Testament 22 [Jahrgang 12] (2008) είναι αφιερωμένο στην Αποκάλυψη και την ερμηνεία της. Σε αυτό δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• Ellian Cuvillier, "Das apokalyptische Denken im Neuen Testament. Paulus und Johannes von Patmos als Beispiele", 2-12
• Elisabeth Schüsler Fiorenza, "Die Johannesapokalypse in kritisch-feministischer Perspektive", 13-19
• Stefan Alkier, "Leben in qualifizierter Zeit. Die präsentische Eschatologie des Evangeliums vom römischen Novum Saeculum und die apokalyptische Eschatologie des Evangeliums vom auferweckten Gekreuzigten", 20-33
• Paul Metzger, " 'Der Teufel hat wenig Zeit' (Offb. 12,12) - Hans Blumenberg, die Wahrheit der Apokalyptik und die Legitimität des Auslegung", 34-43
• Francois Vouga, "Ist die Apokalyptik die Mutter der neutestamentlichen Theologie? Eine alte Frage neu gestellt", 44
• Dale C. Allison, "Apokalyptische Eschatologie und die Anfänge des Christentums", 45-51
• Mauro Pesce, "Die Lebenspraxis Jesu am Anfang seiner Theologie und der Theologie seiner Jünger", 52-61
• Kurt Erlemann, "Endzeitvorstellungen zwischen Hoffnung und Vertröstung", 62-69

Σαρξ και σώμα στον Παύλο

Ένα νέο βιβλίο κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Vandenhoeck & Ruprecht το οποίο ασχολείται με τους όρους "σαρξ" και "σώμα", που απαντούν στα παύλεια κείμενα:

Lorenzo Scornaienchi, Sarx und Soma bei Paulus. Der Mensch zwischen Destruktivität und Konstruktivität, (NTOA 67), Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2008

ISBN 978-3-525-53966-8
69,90 €

Στην ανακοίνωση του εκδοτικού οίκου διαβάζουμε τα εξής:

Το περιβάλλον του Παύλου χρησιμοποιεί τους όρους "σαρξ" και "σώμα" σχεδόν ως συνώνυμους για να περιγράψει την υλική διάσταση του ανθρώπου σε σχέση προς την πνευματική του, που την αντιπροσωπεύει η ψυχή. Στον Παύλο αντίθετα ο όρος "σώμα" περιγράφει τον άνθρωπο ως θνητό και αδύναμο ον, κάτι αντίστοιχο με το "πτώμα" ή "δούλος". Το αρνητικό περιεχόμενο του όρου στον Παύλο αντιστοιχεί στην αντίληψη της εποχής του. Μόνο η δυναμική της σωτηρίας, στο κέντρο της οποίας βρίσκονται ο θάνατος και η ανάσταση του Ιησού, καθιστά δυνατή μια νέα κατανόηση του σώματος. Η λ. "σαρξ" από την άλλη στον Παύλο έχει μία ενεργητική σημασία. Ο όρος δε χρησιμοποιείται συχνά στα ελληνικά και δηλώνει τη σάρκινη διάσταση του ανθρώπου ή το σώμα στο σύνολό του. Επίσης θεωρείται η έδρα των συναισθημάτων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα στον Παύλο είναι το Γαλ 5, όπου η σάρξ αντιπαρατίθεται στο πνεύμα του Θεού και είναι υπεύθυνη για τα συναισθήματα, την επιθετικότητα και τις συγκρούσεις.

Ο πυρήνας του ηθικού διλήμματος κατά την αρχαιότητα είναι πώς ο άνθρωπος θα μπορέσει να υπερβεί την καταστροφική δυναμική του. Για τον Παύλο αυτό δε μπορεί να γίνει μόνο με το Νόμο. Μπορεί να επιτευχθεί με την ενέργεια του Πνεύματος του Θεού επάνω στο θνητό και αδύναμο σώμα μέσα σε μία εσχατολογική, εκκλησιολογική και ηθική προοπτική.

Προσθήκη στους ενδιαφέροντες ιστοτόπους

Στο μενού "Ενδιαφέροντες ιστότοποι" προστέθηκε η ηλεκτρονική διεύθυνση του Συλλόγου Μεταπτυχιακών Φοιτητών της Θεολογικής Σχολής Αθηνών. Ο Σύλλογος αυτός, ο οποίος διανύει το 14ο έτος ζωής του, είναι ένα ιδιαίτερα δραστήριος σύλλογος. Μέλη του είναι οι Μεταπτυχιακοί Φοιτητές, υποψήφιοι Μ.Δ.Ε. (Master) και υποψήφιοι Διδάκτορες. Σχετικά με τις δραστηριότητες του Συλλόγου διαβάζουμε στη σχετική ηλ. σελίδα:

"...ο Σύλλογός μας διοργανώνει κάθε χρόνο επιστημονικά συνέδρια και διημερίδες, τα οποία πραγματοποιούνται –κατά πάγια αρχή του Συνδέσμου- σε Μητροπόλεις της Ελλάδας υπό την αιγίδα του επιχώριου Μητροπολίτη."

Για να βρεθείτε στη σελίδα του Συλλόγου, πηγαίνετε στη σελίδα μας αριστερά κάτω από την ετικέτα "Ενδιαφέροντες ιστοτόποι"

Συνέδριο Βιβλικής Αρχαιολογικής Εταιρείας

Στο διάστημα 21-23 Νοεμβρίου θα λάβει χώρα το συνέδριο της Βιβλικής Αρχαιολογικής Εταιρείας στην Boston MA.

To πρόγραμμα του συνεδρίου έχει ως εξής:
BIBLE AND ARCHAEOLOGY FEST XI
Radisson Hotel Boston; Boston, Massachusetts

FRIDAY, NOVEMBER 21, 2008
9:00 - 10:15 AM
Bart Ehrman, “Is the New Testament Forged?”
Leonard Greenspoon, “Text in the City: How the Septuagint, the First Bible Translation, Adapted the Bible for an Urban Audience”

10:45 - NOON
David Vanderhooft, “Ezekiel in Babylonia: Cultural Borrowings of a Learned Deportee”
Jodi Magness, “Archaeology 101: How We Dig, How We Date What We Dig Up, and Much More”

2:00 - 3:15 PM
Lawson Younger, “The Arameans and the Bible”
Leen Ritmeyer, “Reading Josephus: What His Record of theSequence of the Destruction of Jerusalem Tells Us about theLayout of the Temple Mount”'

3:45 – 5:00 PM
Alan Millard, “Authors and Books in Biblical Times”
Gary Rendsburg, “Leviticus - Structure and Meaning in the Least-Read Book of the Torah”

7:00 - 8:30 PM PLENARY SESSION
James Charlesworth, “Was Jesus Influenced by the Dead Sea Scrolls?”

SATURDAY, NOVEMBER 22
9:00 - 10:15 AM
Peter Flint, “The Priestly Benediction from Numbers 6 in the Silver Hinnom Amulet, the Hebrew Bible, and the Septuagint”
Amihai Mazar, “The City of Rehov in Northern Israel: Ten Years of Discoveries”

10:45 am – NOON
Richard Newman, “What Science Can and Cannot Tell Us about the James Ossuary”
Sharon Zuckerman, “The Rise and Fall of a CanaaniteKingdom: A View from Hazor”

2:00 - 3:15 PM
James Hoffmeier, “Israel and Egypt–Friends and Foe: From Solomon to 586 B.C.”
Michael Coogan, “Jonathan Loved David: Same-sex Relationships in the Bible”

3:45 - 5:00 PM
Amy-Jill Levine, “Violence on the Jerusalem-Jericho Road: How Biblical Scholarship Reads, and Misreads, the Parable of the Good Samaritan.”
John Huehnergard, “Silver from the Souk:Semitic Loanwords in English”

SUNDAY, NOVEMBER 23
9:00 - 10:15 AM
Mark Goodacre, “When Were the Gospels Written?”
Mary Joan Leith, “War in the Bible: What’s Really Going On?”

10:45 - NOON
James Tabor, “Excavating Mt. Zion: Past, Present, and Future”
Ryan Byrne, “The Archaeology of David and Solomon: Ancient Politics and Modern Controversies”

Ανεύρεση μίας νέας εβραϊκής σφραγίδας

Από την επίσημη σελίδα των Ισραηλινών Αρχαιοτήτων (Israel Antiquities Authority) πληροφορούμαστε ότι μία σπάνια σφραγίδα από την εποχή του Πρώτου Ναού βρέθηκε κατά τις ανασκαφές στο δυτικό τείχος της πόλης. Συγκεκριμένα η σφραγίδα βρέθηκε σε ένα αρχαίο κτίριο που χρονολογείται στον 7ο αι. π.Χ., εποχή της βασιλείας του Μανασσή και του Ιωσία. Το ενδιαφέρον αυτό αντικείμενο θα παρουσιασθεί στο πλαίσιο της ημερίδας “Innovations in the Archaeology of Jerusalem and its Surroundings”. Η σφραγίδα ανήκε σε ιδιώτη και είναι διακοσμημένη με έναν τοξότη που τοξεύει. Φέρει αρχαία εβραϊκή επιγραφή "LHGB" για τον Hagab, όνομα το οποίο αναφέρεται και στο Έσδρα 2,46 καθώς και στα κείμενα της Λαχίς, τα οποία χρονολογούνται από την ίδια εποχή. Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα η παράσταση του τοξότη προδίδει επιρροές από ασσυριακές παραστάσεις τοξοτών. Πρόκειται για ένα μοναδικό εύρημα, γιατί είναι η πρώτη φορά που έρχεται στο φως σφραγίδα ενός ιδιώτη με εβραϊκή επιγραφή και παράσταση με ασσυριακές επιρροές.

Για να διαβάσετε το πλήρες άρθρο, πατήστε εδώ.

Ένα νέο υπόμνημα στην Αποκάλυψη του Ιωάννη

Από τον εκδοτικό οίκο Vandenhoeck-Ruprecht κυκλοφόρησε ένα νέο υπόμνημα στην Αποκάλυψη του Ιωάννη από τον ομότιμο καθηγητή της Κ.Δ. στο Τόκιο Akira Satake και την επεξεργασία του Th. Witulski.

Akira Satake, Die Offenbarung des Johannes. Redaktionell bearbeitet von Thomas Witulski (Kritisch-exegetischer Kommentar über das Neue Testament, 16), Vandenhoeck-Ruprecht, Göttingen 2008

ISBN 978-3-525-51616-4

79.90 €

Στην παρουσίαση του βιβλίου από τον εκδοτικό οίκο διαβάζουμε τα εξής:

Ο Akira Satake ξεκινά από την θεωρητική προϋπόθεση ότι ο συγγραφέας της Αποκαλύψεως πριν στραφεί στο χριστιανισμό έδρασε ως Ιουδαίος αποκαλυπτικός κι επομένως ενσωμάτωσε παραδόσεις, παραστάσεις και σκέψεις της ιουδαϊκής αποκαλυπτικής παράδοσης στο έργο του. Συνεπής με αυτήν την αρχή ο Satake ερμηνεύει την Αποκάλυψη προσπαθώντας να την εντάξει στην παλαιοδιαθηκική και ιουδαϊκή συνάφειά της.

Αρχαιολογικές ανακαλύψεις στο Khirbet Qeiyafa

Από τον Jim West και πάλι πληροφορούμαστε για ένα άρθρο στην ηλεκτρονική έκδοση της New York Times, το οποίο παρουσιάζει σύντομα τις αρχαιολογικές ανακαλύψεις στο Khirbet Qeiyafa, όπου βρέθηκε μία οχυρωμένη πόλη της εποχής του Δαυίδ. Οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι τα ευρήματα που ήρθαν και θα έρθουν αργότερα στο φως στη συγκεκριμένη τοποθεσία θα αλλάξουν την γενική μας εικόνα για την εποχή της βασιλείας του Δαυίδ. Στην ίδια τοποθεσία βρέθηκε επάνω σε ένα όστρακο μία επιγραφή, η οποία θεωρείται η αρχαιότερη εβραϊκή επιγραφή και η οποία θα συμβάλει σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών στην κατανόηση της ιστορίας της γραφής γενικότερα και της εβραϊκής γλώσσας ειδικότερα. Στη συγκεκριμένη επιγραφή αναφερθήκαμε και σε παλαιότερες αναρτήσεις μας (βλ. κάτω από την ετικέτα "επιγραφές"). Για να διαβάσετε το αναλυτικό άρθρο της εφημερίδας, πατήστε εδώ.

Ιερουσαλήμ: ανακάλυψη σήραγγας νερού της εποχής του Πρώτου Ναού

Από τον Jim West πληροφορούμαστε για τη δημοσίευση στην ηλεκτρονική έκδοση της Jerusalem Post μιας ενδιαφέρουσας αρχαιολογικής ανακάλυψης. Η καθ. του Hebrew University της Ιερουσαλήμ, Eilat Mazar, και η ομάδα της έφεραν στο φως μία σήραγγα νερού, η οποία χρονολογείται στην εποχή του Πρώτου Ναού και ίσως και νωρίτερα στην εποχή της εγκατάστασης του Δαυίδ στην πόλη της Ιερουσαλήμ . Η σήραγγα ανακαλύφθηκε κάτω από ένα μεγάλο κτίριο του 10ου αι. π.Χ., το οποίο η Mazar ταύτισε με το παλάτι του Δαυίδ. Η προϋπάρχουσα σήραγγα ενσωματώθηκε στο νέο κτίριο και ίσως κατέληγε σε μία δεξαμενή που βρισκόταν ΝΑ του ανακτόρου. Κατά τα τέλη της εποχής του Πρώτου Ναού η σήραγγα μετατράπηκε σε πέρασμα διαφυγής κάτι που θυμίζει όσα λέγονται στο 2 Βασ 25,4 για τη διαφυγή του Εζεκία. Την ίδια εποχή επιπλέον τείχη κατασκευάστηκαν για να εμποδίσουν την πρόσβαση στο τούνελ από τις πλαγιές του λόφου ή την είσοδο λάσπης. Μέσα στη σήραγγα βρέθηκαν λυχνίες της εποχής του Πρώτου Ναού. Η Mazar υποθέτει ότι η συγκεκριμένη σήραγγα είναι αυτή που ονομάζεται "tsinor" στις αφηγήσεις κατάκτησης της Ιερουσαλήμ από τον Δαυίδ (2 Σαμ 5,6-8. 1 Χρον 11,4-6). Οι νέες αυτές ανακαλύψεις προσθέτουν ένα ακόμη κομμάτι στο παζλ της αρχαίας Ιερουσαλήμ της Π.Δ. Για να διαβάσετε το πλήρες άρθρο, πατήστε εδώ.

Η ιστορία της Πεντατεύχου

Από το ιστολόγιο Hebrew Scriptures and More πληροφορούμαστε για την ανάρτηση από τον P. Bekins δύο σύντομων κειμένων σχετικά με τη δημιουργία της Πεντατεύχου και μία ανασκόπηση της έρευνας μέχρι σήμερα. Για να βρεθείτε στη σχετική ανακοίνωση κι από εκεί στα δύο άρθρα, πατήστε εδώ.

Bίβλος: Ιστορία ή μύθος

Από τον καθηγητή της Κ.Δ. στο Τμήμα Ορθοδόξου Θεολογίας του Παν/μίου Μονάχου, Κ. Νικολακόπουλο, έχουμε την παρακάτω πληροφορία:
Το Κέντρο Θρησκευτικών Σπουδών του Παν/μίου Μünster διοργανώνει μία σειρά ημερίδων και διαλέξεων με τον τίτλο:

"Ιστορία ή Μύθος. Εναλλακτικές θεωρίες για τη γένεση της Π.Δ., της Κ.Δ. και για την ιστορία του πρώιμου Ισλάμ".
Για να διαβάσετε το πλήρες πρόγραμμα αυτών των συναντήσεων στα αγγλικά πατήστε εδώ. Επίσης υπάρχει μία σύντομη περιγραφή των επιμέρους θεμάτων και πάλι στα αγγλικά. Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ.

Ο λαός του Ισραήλ και η Βίβλος του στην Κ.Δ.

Στο ιστολόγιο Ancient Hebrew Poetry βρίσκουμε την πληροφορία για την ύπαρξη στο διαδίκτυο ενός κειμένου του καρδινάλιου, καθηγ. της Κ.Δ. και γραμματέα της Pontifical Biblical Commission, Α. Vanhoye, σχετικά με τη σχέση Π.Δ. και Κ.Δ. Το κείμενο αυτό υπάρχει σε δύο εκδοχές: γαλλική και αγγλική (έχει σύμφωνα με το ιστολόγιο κάποια λάθη).

Για να διαβάσετε το πολύ εμπεριστατωμένο κείμενο του Vanhoye, πατήστε για την κάθε εκδοχή του κειμένου στον τίτλο της:

• Le peuple Juif et ses Saintes Écritures dans la Bible Chrétienne
• The Jewish People and Their Sacred Scriptures in the Christian Bible

Μετάφραση της Π.Δ. των Ο' στα αγγλικά

Ο συνάδελφος επίκ. καθ. της Θεολογικής Σχολής του Παν/μίου Αθηνών κ. Χ. Καρακόλης, μας έστειλε την είδηση ότι στη σελίδα του προγράμματος New English Translation of the Septuagint έχει αναρτηθεί η μετάφραση των βιβλίων της Π.Δ. των Ο΄ (στο μενού Electronic edition). Στην ίδια σελίδα μπορεί κανείς να βρει ενδιαφέρουσες πληροφορίες για το πρόγραμμα της NETS. Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ.

Μεταλλεία χαλκού της εποχής του Σολομώντος

Η είδηση έγινε σήμερα θέμα σε πολλά ιστολόγια συναδέλφων σε όλον τον κόσμο. Σύμφωνα ωστόσο με το ιστολόγιο Bible Places Blog η είδηση δεν είναι και τόσο νέα. Αφορμή για το ανανεωμένο ενδιαφέρον είναι το άρθρο του καθ. Thomas Levy του Παν/μίου του San Diego στα πρακτικά της National Academy of Sciences. Ο καθηγητής παρουσιάζει την ανακάλυψη μεταλλείων χαλκού Khirbat en-Nahas (Ν. της Ν. Θαλάσσης, στην περιοχή της Εδώμ), τα οποία χρονολογούνται ήδη στο 10ο αι. π.Χ., είναι σύγχρονα δηλαδή με τη βασιλεία του Δαυίδ και του Σολομώντα. Ο Levy μάλιστα τα συνδέει μάλιστα με την πληροφορία της Βίβλου ότι ο Σολομών είχε δικό του χαλκό.

Για να διαβάσετε το σχετικό άρθρο και να δείτε κι ένα σχετικό μικρό φιλμ, πατήστε εδώ.

Βίντεο βιβλικού ενδιαφέροντος

Από το ιστολόγιο του Antonio Lombatti πληροφορούμαστε ότι το Franciscan Multimedia Centre της Ιερουσαλήμ έχει δημιουργήσει μία όμορφη σελίδα, όπου αναρτημένες μπορεί να βρει κανείς μικρές ταινίες (3-4'), ανάμεσά τους και κάποιες βιβλικού ενδιαφέροντος σε διάφορες γλώσσες (γαλλικά, ιταλικά, αγγλικά).

Για παράδειγμα: η Κ.Δ., η Π.Δ., οι μεταφράσεις της Βίβλου, Πάσχα των Σαμαρειτών, κάποιες αρχαιολογικές τοποθεσίες κτλ.
Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ.

Ψηφιακή Πύλη για τους παπύρους

Από το ιστολόγιο What's New in Papyrology πληροφορούμαστε τη δημιουργία μία νέας Ψηφιακής Πύλης Πληροφοριών "Papyrus Portal" η οποία ως σκοπό έχει να παρέχει στον ερευνητή πρόσβαση σε όλες τις ψηφιοποιημένες και καταχωρημένες ηλεκτρονικά συλλογές παπύρων που υπάρχουν στη Γερμανία καθώς και συγκεντρωτικές πληροφορίες για κάθε συγκεκριμένο πάπυρο. Θα υπάρχουν επίσης links που θα οδηγούν στις βιβλιοθήκες όπου φυλάσσονται οι σχετικοί πάπυροι και όπου ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί να βρει περισσότερες πληροφορίες. Θα είναι συμβατό με το APIS (Advanced Papyrological Information System) και άλλες βάσεις δεδομένων. Το πρόγραμμα εκπονήθηκε με τη χρηματοδότηση του Deutsche Forschungsgemeinschaft.

Για να βρεθείτε στη σχετική σελίδα, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του Horizons in Biblical Theology

Στο νέο τεύχος του Horizons in Biblical Theology 30:2 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Huizenga, Leroy Andrew, "Matt 1:1: “Son of Abraham” as Christological Category", 103-113

Το Μτ 1,1 θέτει σημαντικά ζητήματα καθώς εμφανίζεται ως ο τίτλος του βιβλίου και εισάγει τις φράσεις "υιός του Δαυίδ" και "υιός του Αβραάμ". Ο συγγρ. υποστηρίζει ο τίτλος "υιός του Αβραάμ" εισάγει ένα σημαντικό θυσιαστικό χριστολογικό χαρακτηρισμό, που επικεντρώνεται στο πρόσωπο του Ισαάκ και ο οποίος συμπληρώνει τη μεσσιανική πλευρά του Ιησού, όπως αυτή δηλώνεται με το χαρακτηρισμό του ως "υιού του Δαυίδ". Οι δύο τίτλοι λοιπόν στην αρχή του ευαγγελίου λειτουργούν ως τίτλοι δύο χριστολογικών χαρακτηριστικών, τα οποία είναι σημαντικά για το κατά Ματθαίον: Μεσσίας και νέος Ισαάκ. Έτσι επιλύεται το πρόβλημα του σταυρωμένου Μεσσία: ο Ιησούς είναι Μεσσίας αλλά και ο αντίτυπος του Ισαάκ, του οποίο η θυσία είχε παραδειγματικό χαρακτήρα στην ιουδαϊκή παράδοση. Ο τίτλος επομένος "υιός του Αβραάμ" δίπλα σε εκείνον του "υιού του Δαυίδ" καλύπτει το σκεπτικό όλου του ευαγγελίου.

Celsor, Scott, "The Human Response in the Creation and Formation of Faith: A Narrative Analysis of John 12:20-50 and its Application to the Doctrine of Justification", 115-135

Ένα θέμα συζήτησης μεταξύ των Λουθηρανών και Καθολικών είναι το θέμα της δικαίωσης και ειδικά της αναγκαιότητας ή της δυνατότητας της ανθρώπινης ανταπόκρισης σε αυτήν τη δικαίωση. Ο συγγρ. υποστηρίζει ότι το Ιω ασχολείται με το θέμα και λειτουργεί ως αντίβαρο στα παύλεια κείμενα. Το Ιω 12,20-50 πληροφορεί τον αναγνώστη ότι ο Ιησούς Χριστός, το φως του κόσμου, εστάλη από τον Πατέρα στους ανθρώπους. Σε αυτήν τη σημαντική περικοπή, τη στιγμή που ο Χριστός, το φως του κόσμου, πρόκειται να φύγει από αυτόν τον κόσμο, ο Ιω συμφωνεί με την καθολική άποψη ότι η χάρη του Θεού, το φως του Θεού, δίνει δύναμη και απαιτεί μία ανθρώπινη ανταπόκριση. Αυτή όμως δε μπορεί να υπάρξει χωρίς τη χάρη του Θεού και το φως του.

Allen, Michael, "Theological Politics and the Davidic Monarchy: Three Examples of Theological Exegesis", 137-162

Οι Karl Barth, Oliver O'Donovan και Walter Brueggemann συνέδεσαν σαφώς το πολιτικό τους έργο με μία εκτενή ερμηνεία της Βίβλου. Ο συγγρ. εξετάζει τον τρόπο που αυτοί ερμήνευσαν το ρόλο της δαυιδικής μοναρχίας μέσα στον αρχαίο Ισραήλ και αμφισβητεί τον τρόπο που αυτοί τον χρησιμοποιήσουν για να μιλήσουν για μία κεντρική κυβερνητική εξουσία. Ειδικότερα ο συγγρ. εστιάζει την προσοχή του σε τρία σημεία της θεολογικής τους σκέψης: την κατ' αναλογία υποταγή της ανθρώπινης διακυβέρνησης στη θεϊκή διακυβέρνηση, την ενθάρρυνση της προφητικής αντιπολίτευσης ως αντίβαρο στην αυτοκρατορική ειδωλολατρεία και την κατάφαση σε μία θετική μαρτυρία της θεϊκής δράσης μέσω της δημιουργίας.

Peterson, Brian K., "Being the Church in Philippi", 163-178

Αντίθετα με τη γενική αντίληψη ο συγγρ. υποστηρίζει ότι η ούτε η ίδρυση από μέρους του Παύλου εκκλησιαστικών κοινοτήτων ούτε ο τρόπος που αντιλαμβανόταν την ιεραποστολή αυτών των κοινοτήτων εστιαζόταν στην προσπάθεια αυτών των κοινοτήτων να αποκτήσουν περισσότερα μέλη. Αντίθετα το ενδιαφέρον του στρεφόταν στη ζωή αυτής της κοινότητας, στις σχέσεις των μελών της μεταξύ τους και σε εκείνες προς τους γείτονές τους καθώς επίσης στην κλήση της και στην αποστολή της. Για τον Παύλο η αποστολή της εκκλησίας είναι να βιώσει την ταυτότητά της εν Χριστώ ως η νέα δημιουργία του Θεού μέσα στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία.

Το νέο τεύχος του JSHJ

Στο νέο τεύχος του Journal for the Study of Historical Jesus 6:2 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Bird, Michael F., "Textual Criticism and the Historical Jesus", 133-156

Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η έρευνα για τον ιστορικό Ιησού θa πρέπει να δώσει μεγαλύτερη βαρύτητα στην κριτική του κειμένου και στη μελέτη των αρχαίων χριστιανικών χειρογράφων. Η κριτική των κειμένων μπορεί να συμβάλει στην έρευνα με τρεις τρόπους: να καταδείξει α) την ακεραιότητα του κειμένου της Κ.Δ., β) τη σημασία των αγράφων και γ) τη συνεισφορά της κριτικής του κειμένου σε ιστορικά ζητήματα της ζωής του Ιησού.

Byrskog, Samuel, "The Eyewitnesses as Interpreters of the Past: Reflections on Richard Bauckham's, Jesus and the Eyewitnesses", 157-168

Ο Bauckham με τη μελέτη του Jesus and the Eyewitnesses συνέβαλε αποφασιστικά στη συζήτηση για το ρόλο των αυτοπτών μαρτύρων στον αρχέγονο Χριστιανισμό και υπογράμμισε την ιστορική και θεολογική του σημασία. Όπως παλαιότερα αμφισβήτησε την κριτική των μορφών με τη μη-κριτική αναφορά της στις κοινότητες των ευαγγελίων, τώρα αμφισβητεί την ύπαρξη δημιουργικών ομάδων, οι οποίες καθορίζονται από απρόσωπους νόμους σχετικούς με τον τρόπο που γεννιέται και αναπτύσσεται η παράδοση. Ο συγγραφέας του παρόντος άρθρου θέτει με τη σειρά του υπό αμφισβήτηση τη βεβαιότητα με την οποία ο Bauckham χρησιμοποιεί τα ονόματα, που αναφέρονται στα ευαγγέλια, και ζητά διευκρινίσεις για την ακριβή σχέση μεταξύ των αυτοπτών μαρτύρων και της ιστορίας καθώς και για τη φύση των αναμνήσεών τους. Επίσης παρουσιάζειτο ρητορικό χαρακτήρα του κατά Μάρκον ως παράδειγμα του τρόπου που ερμηνεύονται γεγονότα του παρελθόντος και απέκτησαν ένα ρητορικό και αφηγηματικό χαρακτήρα και θέτει το ερώτημα για τον τρόπο με τον οποίο οι αυτόπτες μάρτυρες μπορεί να συνέχισαν να ασκούν επιρροή, όταν δεν υπήρχαν πια στις χριστιανικές κοινότητες που μετέφεραν τα γεγονότα.

Catchpole, David, "On Proving Too Much: Critical Hesitations about Richard Bauckham's Jesus and the Eyewitnesses", 169-181

To βιβλίο του Bauckham υπήρξε σημαντικό από πολλές απόψεις, προϋποθέτει όμως μία a priori προσέγγιση των παραδόσεων των ευαγγελίων, η οποία ωστόσο αντιμετωπίζει δυσκολίες με τα φαινόμενα του κειμένου, τα οποία θέτουν τη βάση για μια a posteriori προσέγγιση. Ο συγγραφέας εξετάζει επιμέρους παραδείγματα από το εν λόγω βιβλίο και τονίζει την ανάγκη για μία πιο κριτική και πιο προσανατολισμένη στην ιστορία της παράδοσης αντιμετώπιση.

Marshall, Howard I., "A New Consensus on Oral Tradition? A Review of Richard Bauckham's Jesus and the Eyewitnesses", 182-193

Ο συγγραφέας εξετάζει την πρόταση του Bauckham για τους αυτόπτες μάρτυρες με βάση την άποψη του D.E. Nineham. Η ανάγκη να παρουσιασθεί με περισσότερο κατανοητό τρόπο το υλικό των συνοπτικών καλύπτεται εν μέρει από τη λεπτομερή συμπληρωματική δουλειά του J. Dunn. Χρειαζόμαστε κάτι παρόμοιο και για τον Ιωάννη για να μπορέσουμε να δούμε, εάν πραγματικά ο Bauckham έκανε καλύτερη δουλειά με το κείμενο από ό,τι ο A.T. Lincoln. Ο συγγραφέας του άρθρου γενικά υποστηρίζει ότι ο Bauckham έκανε πολύ καλή δουλειά και παρουσίασε με σαφήνεια τον τρόπο με τον οποίο οι αυτόπτες μάρτυρες είχαν έλεγχο του υλικού που καταγράφηκε στα ευαγγέλια.

Patterson, Stephen J., "Can You Trust a Gospel? A Review of Richard Bauckham's Jesus and the Eyewitnesses", 194-210

Ο συγγραφέας του άρθρου διατυπώνει αμφιβολίες για τη θέση του Bauckham ότι τα ευαγγέλια είναι η καταγραφή της μαρτυρίας των αυτοπτών μαρτύρων. Αν δεχθούμε την υπόθεση των δύο πηγών, όπως κάνει ο Bauckham, o συγγρ. εκτιμά ότι δεν υπάρχει λόγος να συζητήσουμε για το Ματθαίο και το Λουκά: και οι δύο χρησιμοποιούν πηγές, που δεν είναι αυτόπτες μάρτυρες αλλά γραπτές πηγές. Εκφράζει επίσης αμφιβολίες για την περίπτωση του Μάρκου και του Ιωάννη. Η αναφορά των ονομάτων στη συνοπτική παράδοση, το οποίο ο Bauckham θεωρεί ότι είναι απόδειξη της θεωρίας του, δε δίνει ικανοποιητική απάντηση στο ερώτημα. Επίσης η θεωρία της inclusio της μαρτυρίας των αυτοπτών καταρρίπτεται γιατί αυτοί οι μάρτυρες (Πέτρος για το Μκ και ο αγαπημένος μαθητής για το Ιω) δεν είναι παρόντες στα γεγονότα-κλειδιά που αφηγούνται. Και η μετάθεση από τον πληθ. στις φωνές στο γ΄ ενικού θα ήταν πειστικότερη, αν τα ευαγγέλια χρησιμοποιούσαν με συνέπεια το α΄ πρόσωπο ενικού ή πληθ. Η υιοθέτηση από τον Bauckham του μοντέλου του Gerhardsson για την ύπαρξη μίας σχολής της Ιερουσαλήμ, όπου ο Παύλος έμαθε να απομνημονεύει τις παραδόσεις του Ιησού, δε λύνει τα προβλήματα.

Weeden Sr., Theodore J., "Polemics as a Case for Dissent: A Response to Richard Bauckham's Jesus and the Eyewitnesses", 211-224

Ο συγγραφέας παρουσιάζει εδώ στοιχεία ενάντια στη θέση του Bauckham ότι τα ευαγγέλια στηρίζονται στη μαρτυρία αυτοπτών μαρτύρων. Υποστηρίζει στηριζόμενος στην προηγούμενη δουλειά των Loveday Alexander και Joseph Tyson ότι ο πρόλογος του Λκ είναι αντιμαρκιωνιτική προσθήκη του 2ου αι. μ.Χ. Στην περίπτωση του Μκ ο συγγρ. υποστηρίζει ότι ο συγγρ. του ευαγγελίου έκτισε τη διήγησή του για το Πάθος με στοιχεία από την ιστορία του Δαυίδ και του Ιωσήφ.

Bauckham, Richard, "In Response to My Respondents: Jesus and the Eyewitnesses in Review", 225-253

O R. Bauckham απαντά στις κριτικές παρατηρήσεις των παραπάνω άρθρων. Θέματα, τα οποία συζητά: η παρουσία ονομάτων ως ενδείξεις ύπαρξης αυτοπτών μαρτύρων, παραλλαγές μεταξύ των ευαγγελίων, η ταυτότητα του ηγαπημένου μαθητή στο Ιω, μοντέλα προφορικής παράδοσης, το Μκ ως ευαγγέλιο που στηρίζεται στην παράδοση του Πέτρου.

Βίβλος: Μύθος ή πραγματικότητα

H oμάδα CHIPS München (Christliche Hochschulinitiative von Professoren und Studenten in München) διοργανώνει μία σειρά από διαλέξεις στην κεντρική αίθουσα του Παν/μίου του Μονάχου με θέμα "Die Bibel: Mythos oder Wahrheit?" στις 3.11 και 5-7.11.2008:

3.11.: Gabriel-Inschrift und Jesus-Grab - können wir das Christentum begraben?
Dr. Martin Heide, Philipps-Universität Marburg

O ομιλητής θα αναφερθεί στη λεγόμενη επιγραφή (ή αποκάλυψη) του Γαβριήλ, την οποία παρουσίασε και μετέφρασε στα αγγλικά ο καθηγητής του Hebrew University (Ιερουσαλήμ), Israel Knohl. Σύμφωνα με τη μετάφρασή του η ιδέα της τριημέρου αναστάσεως υπήρχε ήδη στον προχριστιανικό Ιουδαϊσμό. Είναι επομένως η ανάσταση ένας μύθος της προχριστιανικής ιουδαϊκής παράδοσης;

5.11.: Das Neue Testament - Warum ausgerechnet 4 Evangelien?

Dr. Peter Williams, Tyndale House, Cambridge

Οι διάφορες θεωρίες συνωμοσίας υποστηρίζουν ότι οι πρώτοι χριστιανοί απέκρυψαν μέρος της αλήθειας και γίνεται συχνά λόγος για χαμένα ευαγγέλια. Στη διάλεξη θα παρουσιασθούν αυτές οι θεωρίες και θα διερευνηθεί γιατί είναι πειστικές για πολλούς ανθρώπους. Επίσης θα εκτεθούν τα γεγονότα, όπως τα έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας.

6.11.: Das Alte Testament - Ein grausamer Mythos?

Dr. Peter Williams, Tyndale House, Cambridge

Στη σημερινή εποχή η Βίβλος δέχεται κριτική από διάφορες πλευρές. Η Π.Δ. κατηγορείται για τη χαλαρή ηθική της, η Κ.Δ. δε θεωρείται γνήσια. Στη διάλεξη ο ομιλητής θα ασχοληθεί με τις κατηγορίες εναντίον της Π.Δ.

7.11.: Gotteskampf und Gebet im Alten und Neuen Testament

PD Dr. Martin Arneth, LMU München

Το νέο τεύχος του JSNT

Στο νέο τεύχος του Journal for the Study of New Testament 31:2 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

David A. deSilva , "Out of our Minds? Appeals to Reason (Logos) in the Seven Oracle of Revelation 2—3", 123-155

Mολονότι ο Ιωάννης στηρίζεται στην αφήγηση και στην "δραστική ρητορική" για να πείσει, ταυτόχρονα αναπτύσσει και μία λογική επιχειρηματολογία (λόγος) κυρίως στις επτά προφητείες και χρησιμοποιεί βασικές στρατηγικές που είναι γνωστές από τα εγχειρίδια ρητορικής της αρχαιότητας και τα προγυμνάσματα. Τεκμηριώνει τα συμπεράσματά του και τις προτροπές του με επιχειρήματα με βάση την αναλογία, τις συνέπειες, την αντίθεση, το ιστορικό παράδειγμα και από τις αντιφάσεις. Επομένως ο Ιωάννης στηρίζεται στην προηγούμενη γνώση των χριστιανών, όπως ότι ο Χριστός θα έλθει για να κρίνει, ότι ο Χριστός εκφράζει τη θέλησή του μέσα από την προφητεία κι ότι η ιστορία του Χριστού αποτελεί παράδειγμα για τους μαθητές του per aspera ad astra. Έτσι η λογική επιχειρηματολογία μετριάζει το αυταρχικό ύφος, όμως και αυτός ο τρόπος ανάπτυξης των επιχειρημάτων μπορεί να είναι αποτελεσματικός μόνο μέσα στο πλαίσιο ενός χριστιανικού περιβάλλοντος και πολύ πιθανόν να μην ήταν αποδεκτό έξω από αυτό.

John W. Marshall , "Hybridity and Reading Romans 13", 157-178

Oι ερμηνευτές έχουν κάνει μεγάλη πρόοδο στον εντοπισμό αντιαυτοκρατορικών τάσεων μέσα στα παύλεια κείμενα. Σε αυτό συνέβαλε και η λεγόμενη μεταποικιακή θεωρία (postcolonial theory), η οποία τόνισε τον αποικιοκρατικό (αυτοκρατορικό) χαρακτήρα του ρωμαϊκού κράτους και πρόσφερε τρόπους ανάλυσης της αντίστασης με πράξη και λόγο μέσα σε μία θεωρητική και συγκρητική συνάφεια. Η ίδια όμως θεωρία βοηθά στην κατανόηση των τάσεων προσαρμογής που αναπτύσσουν άτομα μέσα σε τέτοια κράτη. Η διατύπωση της θεωρίας της "υβριδικότητας" από τον Homi Bhabha με σκοπό την κατανόηση της σχέσης που υπάρχει μεταξύ των τάσεων αντίστασης και ταυτόχρονα της προσαρμογής, μπορεί επίσης να βοηθήσει στην κατανόηση της σχέσης που μπορεί να υπάρχει μέσα στα παύλεια κείμενα μεταξύ του προσαρμοστικού Ρωμ 13,1-7 και της σαφής αντίστασης που προβάλλει αλλού ο Παύλος ενάντια στο καθεστώς.

Nijay Gupta , "An Apocalyptic Reading of Psalm 78 in 2 Thessalonians 3", 179-194

H B' Θεσ γενικά δεν έχει της προσοχής των ερμηνευτών για διάφορους λόγους: εξαιτίας της συντομίας της, της ομοιότητάς της με την Α΄ Θεσ και την αμφισβήτηση της γνησιότητάς της. Ωστόσο μία έμμεση αναφορά στο Ψα 78 στο Β' Θεσ 3,5 ίσως προσφέρει κάποιες πληροφορίες για τα φιλολογικά χαρακτηριστικά του παραινετικού τμήματος της επιστολής, ένα τμήμα που γενικά θεωρείται ότι δε συνδέεται με τα προηγούμενα και ότι είναι ακατανόητο. Ο Ψα 78 αφηγείται την ιστορία του Ισραήλ και παρουσιάζει την αγαθότητα του Θεού και την αχαριστία και σκληροκαρδία του λαού του. Η προσδοκία του ψαλμωδού για την "επόμενη γενιά" επαναλαμβάνεται από τον Παύλο με έναν αποκαλυπτικό τρόπο αυτήν τη φορά. Οι εν Χριστώ είναι εκείνοι που θα βιώσουν την πληρότητα της πίστης την οποία δε μπόρεσε να έχει ο Ισραήλ.

Μία σειρά από άρθρα τα οποία συζητούν το βιβλίο του Richard Bauckham, Jesus and the Eyewitnesses

Jens Schröter, "The Gospels as Eyewitness Testimony? A Critical Examination of Richard Bauckham's Jesus and the Eyewitnesses", 195-209

Craig A. Evans, "The Implications of Eyewitness Tradition", 211-219

Richard Bauckham, "Eyewitnesses and Critical History: A Response to Jens Schröter and Craig Evans", 221-235

Το νέο τεύχος του Studia Philonica Annual

Από το ιστολόγιο Philo Redivivus πληροφορούμαστε την κυκλοφορία του νέου τεύχους του Studia Philonica Annual 19 (2007). Τα περιεχόμενά του είναι τα εξής:

Burton Mack, "Argumentation in Philo’s De Sacrificiis"
James Scott, "Dionysus in Philo of Alexandria. A Study of De vita contemplativa"
Ilaria Ramelli, "Philosophical Allegoresis of Scripture in Philo and its Legacy in Gregory of Nyssa"
Cyril O’Regan, Hegel’s Retrieval of Philo: Constitution of a Christian Heretic

SPECIAL SECTION: Philo’s De Abrahamo
Gregory E. Sterling, "Philo’s De Abrahamo: Introduction"
David T. Runia, "The Place of De Abrahamo in Philo’s oeuvre"
James R. Royse, "The Text of Philo’s De Abrahamo"

Bibliography Section
D. T. Runia, E. Birnbaum, K. A. Fox, A. C. Geljon, H. M. Keizer,J. P. Martín, M. R. Niehoff, J. Riaud, G. Schimanowski, T. Seland, Philo of Alexandria: An Annotated Bibliography 2005
Supplement: A Provisional Bibliography 2006–2008

BOOK REVIEW Section
Reviews by Randall D. Chesnutt, Ellen Birnbaum, Jutta Leonhardt-Balzer, John Dillon, Thomas H. Tobin S.J., Kenneth L. Schenck, L. Ann Jervis, Gregory E. Sterling, and David T. Runia

Ένα νέο απόσπασμα του εβραϊκού κειμένου της Σοφίας Σειράχ 2

Το ιστολόγιο Ancient Hebrew Poetry επανέρχεται στο θέμα του νέου ευρήματος αποσπάσματος του εβραϊκού κειμένου της Σοφίας Σειράχ και με τη βοήθειά του συζητά το Σειρ 6,13.

Για να διαβάσετε τη σχετική ανάρτηση, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος Tel Aviv

Στο νέο τεύχος του περιοδικού Tel Aviv 35:1 (2008) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Eran Arie, "Reconsidering the Iron Age II Strata at Tel Dan: Archaeological and Historical Implications", 6-64

Στο άρθρο επανεξετάζονται τα ευρήματα από το Tel Dan, τα οποία αρχικά είχαν χρονολογηθεί στην Εποχή Σιδήρου ΙΙ. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι κατά την Εποχή Σιδήρου ΙΙα η τοποθεσία είχε εγκαταληφθεί ή ήταν ένας μικρός αγροτικός οικισμός κι επομένως το στρώμα ΙVA θα πρέπει να χρονολογηθεί σε προγενέστερη εποχή, δηλ. τ. 9ου /αρχ. 8ου αι. π.Χ. Αυτά τα συμπεράσματα έχουν σημασία και όσον αφορά στην ιστορία του Β. Ισραήλ και της Ν. Συρίας κατά την εποχή του Σιδήρου. Βεβαιώνουν έμμεσα τη λατρευτική σπουδαιότητα του Δαν στο Βασίλειο του Ισραήλ.

Stephan Jakob Wimmer, "A New Hieratic Ostracon from Ashkelon", 65-72
Ένα μικρό όστρακο, που βρέθηκα στην Ασκάλωνα φέρει επιγραφή στην αιγυπτιακή ιερατική γραφή. Ο συγγραφέας προτείνει την ανάγνωσή του με τη βοήθεια του σημιτικού όρου
het/seer (hzh) και καταλήγει το άρθρο του δίνοντας ένα νέο ενημερωμένο κατάλογο των ιερατικών επιγραφών από την Χαναάν.

Lily Singer-Avitz, "The Earliest Settlement at Kadesh Barnea", 73-81

Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι μία ομάδα κεραμικών που βρέθηκαν στην Kadesh Barnea θα πρέπει να χρονολογηθούν στον 12ο αι. π.Χ. Το εύρημα αυτό και κατ' επέκταση η εγκατάσταση στην Kadesh Barnea είναι σύγχρονα με άλλες εγκαταστάσεις, π.χ. Tel Masos Stratum III, Khirbet en-Nahas, Timna, και συνδέονται με το εμπόριο και την εξαγωγή χαλκού.

Israel Finkelstein & Eli Piasetzky, "Radiocarbon and the History of Copper Production at Khirbet en-Nahas", 82-95
Το Khirbet en-Nahas θεωρείται η σημαντικότερη τοποθεσία παραγωγής Χαλκού κατά την Εποχή του Σιδήρου. Ο συγγραφέας πραγματεύεται το θέμα της ακμής και παρακμής το συγκεκριμένου κέντρου και καταλήγει ότι υπάρχει σε όλη τη διάρκεια της Εποχής του Σιδήρου, γνώρισε την ακμή του κατά τον 9ο αι. και πέρασε στην παρακμή κατά τον ύστερο 9ο αι.

Danny Rosenberg, "Spatial Distribution of Food Processing Activities at Late Iron I Megiddo", 96-113
Το άρθρο ασχολείται με πέτρινα εργαλεία, που συνδέονται με την τροφή, τα οποία βρέθηκαν στο κτίριο 00/K/10 της εποχής Σιδήρου Ι στη Μεγιδδώ. Ο συγγραφέας καταλήγει ότι η παρασκευή και προσφορά της τροφής είχε βαθύτερη κοινωνική σημασία που συνδέεται με τη διανομή χώρου των πυρηνικών οικογενειών, που μοιράζονταν το κτίριο.

Ronny Reich & Eli Shukron, "The Date of City-Wall 501 in Jerusalem", 114-122

Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η χρονολόγηση του τμήματος τείχους στην κατώτερη ανατολική πλαγιά της Πόλης του Δαυίδ στην Μεσαία Εποχή του Χαλκού ΙΙ είναι λανθασμένη. Σε αυτό βρέθηκαν τμήματα κεραμικών της Ύστερης Εποχής του Σιδήρου ΙΙ.

Moshe Fischer, Israel Roll & Oren Tal, "Persian and Hellenistic Remains at Tel Ya’oz", 123-163
O συγγραφέας παρουσιάζει τα ευρήματα από τις ανασκαφές του 1981 στο Tel Ya’oz, τα οποία ανήκουν στην περσική και ελληνιστική περίοδο. Προτείνει την ταύτιση της τοποθεσίας με την αρχαία Gazara, που αναφέρεται στις πηγές της ελληνιστικής περιόδου.

Ο τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Shalom M. Paul

Aπό τις εκδόσεις Eisenbrauns κυκλοφορεί ένας συλλογικός τόμος προς τιμήν του ομότιμου καθ. του Hebrew University της Ιερουσαλήμ, Shalom Paul. Οι περισσότερες από 60 μελέτες, που περιέχονται σε αυτόν παρουσιάζουν θέματα κριτικής και ιστορίας του βιβλικού κειμένου, προφητείας, συγκρητικής ερμηνευτικής και γλωσσολογίας, ιστορίας του πολιτισμού της αρχαίας Εγγύς Ανατολής καθώς και βιβλικής και μεσοποταμιακής νομοθεσίας.

Chaim Cohen, et al. (εκδ.), Birkat Shalom; Studies in the Bible, Ancient Near Eastern Literature, and Postbiblical Judaism Presented to Shalom M. Paul on the Occasion of His Seventieth Birthday, Eisenbrauns 2008

ISBN: 978-1-57506-145-0

$ 79,00

Περιεχόμενα

Henri Cazelles, "Statut Public et Droit Privé dans la Tôrâh"

Barry L. Eichler, "Exodus 21:22-25 Revisited:Methodological Considerations"

Richard Elliott Friedman, "Three Major Redactors of the Torah"

Israel Knohl, "Nimrod, Son of Cush, King of Mesopotamia, and the Dates of P and J"

Simcha Kogut, "A Linguistic Analysis of the Phrase `l mshntw (Exodus 21:19) and the Homiletic Sense `l mshntw - `l bwryw",

Edward Lipinski, "Burnt-Offering of Head, Peder, and Kidneys"

Jacob Milgrom, "The Desecration of Yhwh’s Name: Its Parameters and Significance"

Gary A. Rendsburg, "Alliteration in the Exodus Narrative"

Dalit Rom-Shiloni, "Deuteronomic Concepts of Exile Interpreted in Jeremiah and Ezekiel"

Mark S. Smith, "Light in Genesis 1:3-Created or Uncreated: A Question of Priestly Mysticism?"

Shawn Zelig Aster, "“They Feared God/They Did Not Fear God”: On the Use of yere’ YHWH and yare’ ‘et YHWH in 2 Kings 17:24-41"

Elisha Qimron, "The Lament of David over Abner"

Jack M Sasson, "Oracle Inquiries in Judges"

J. A. Soggin, "King Solomon"

Marvin A. Sweeney, "Synchronic and Diachronic Considerations in the DtrH Portrayal of the Demise of Solomon’s Kingdom"

Yair Zakovitch, "And the Lord Sent Moses and Aaron”

Shmuel Ahituv, The Sinai Theophany in the Psalm of Habakkuk"

Mayer I. Gruber, "Jeremiah 3:1-4:2 between Deuteronomy 24 and Matthew 5:Jeremiah’s Exercise in Ethical Criticism"

Menahem Haran, "The Historical Background of the Prophecies of Amos"

Ronald Hendel, "Isaiah and the Transition from Prophecy to Apocalyptic"

Carol Meyers, "Engendering Ezekiel: Female Figures Reconsidered"

Baruch J. Schwartz, "Hosea 10:5 and Zechariah 12:12-14 in Light of an Ancient Mourning Practice Alexander Rofé, "The Ultimate Aim of Israel’s Restoration in Ezekiel"

Benjamin D. Sommer, "Is It Good for the Jews?Ambiguity and the Rhetoric of Turning in Isaiah"

Adele Berlin, "The Message of Psalm 114"

Tova Forti, "A New Criterion for Identifying “Wisdom Psalms”"

Michael V. Fox, "Concepts of Wisdom in the Book of Proverbs"

Jeffrey H. Tigay, "“The Voice of YHWH Causes Hinds to Calve” (Psalm 29:9)"

Shamir Yona, "The Influence of Legal Style on the Style of Aphorism: The Origin of the Retribution Formula and the Clause lô yinnaqeh ‘He Will Not Go Unpunished’ in the Book of Proverbs"

Pinhas Artzi, The Mesopotamian Background of the Term _____ _____ in the World-Peace Vision of Isaiah 2:2a and Micah 4:1a"

Mordechai Cogan, "The Lions of Nineveh (Nahum 2:12–14): A Check on Nahum’s Familiarity with Assyria"

Chaim Cohen, "New Directions in Modern Biblical Hebrew Lexicography"

Roy E. Gane, "Hurrian Ullikummi and Daniel’s “Little Horn” "

Edward L. Greenstein, "Reanalysis in Biblical and Babylonian Poetry "

Victor Avigdor Hurowitz, "In Search of Resen (Genesis 10:12): Dur-Sharrukin?"

André Lemaire, "Deuteronomy 6:6, 9 in Light of Northwest Semitic Inscriptions"

Baruch Margalit, "The Myth of Tammuz in Biblical Narrative"

Pamela Barmash, "Scribal Initiative in the Clarification and Interpretation of Mesopotamian Law Collections"

Frank Moore Cross, "Two Aramaic Ostraca from a Tannery in `Ên Gedî"

Esther Eshel and Hanan Eshel, "A Late Iron Age Hebrew Letter Containing the Word Nôqedim"

J. N. Ford, "Wordplay in the Lamashtu Incantations"

Jacob Klein and Yitschak Sefati, "“Secular” Love Songs in Mesopotamian Literature"

Aren M. Maeir, "A Seated Figurine from Tell Ets-Tsâfi Gath: A Philistine Image of El?"

Abraham Malamat, "The Deity Addu (Hadad) of Kallassu (near Aleppo) in Two Mari Letters"

Frank H. Polak, Negotiating with Hammu-rapi: A Case Study"

Marcel Sigrist and Joan Goodnick Westenholz, "The Love Poem of Rim-Sîn and Nanaya"

Nathan Wasserman, "On rahatsum I, II, III and on Akkadian rihtsum = Hebrew `tsrh"

Nili Wazana, "From Biq`at to KTK"

Ada Yardeni and Bezalel Porten, "Two Become One: A Unique Memorandum of Obligation"

Yairah Amit, "The Place of Genres in Bible Curricula"

Aaron Demsky, "The Three-Day Period of Purification before Entering the Temple"

David Noel Freedman and Joshua J. Van Ee, "Scribal Interventions in 1QIsa-a"

William W. Hallo, "Franz Rosenzweig and the Land of Two Rivers"

Sara Japhet, "“The Lovers’ Way”: Cultural Symbiosis in a Medieval Commentary on the Song of Songs"

Matthew Morgenstern, "A Rather Risqué Pun in Jewish Babylonian Aramaic"

Meira Polliack, "The “Voice” of the Narrator and the “Voice” of the Characters in the Bible Commentaries of Yefet ben ‘Eli "

Lawrence H. Schiffman, "Codification of Jewish Law in the Dead Sea Scrolls"

Emanuel Tov, "Literary Analysis, the So-Called Original Text of Hebrew Scripture, and Textual Evaluation "

James C. VanderKam, "Sources for the Astronomy in 1 Enoch 72–82"

David B. Weisberg, "O. Lehman, HUC MSS 951–981 from Kai Feng and a Purported Link between China and Yemen"

David Winston, "Philo and Maimonides on the Garden of Eden Narrative"

Για να δείτε το ευρετήριο του βιβλίου πατήστε εδώ.

Οι Μανδαίοι και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής

Στην ιστοσελίδα του ραδιοφωνικού προγράμματος Australian Radio National υπάρχει απομαγνητοφωνημένη (στα αγγλικά) η εκπομπή του προγράμματος Encounter με θέμα τους Μανδαίους και τον Ιωάννη τον Βαπτιστή. Στην εκπομπή παρουσιάζονται πολύ ενδιαφέροντα στοιχεία σχετικά με αυτήν τη γνωστική κατά τις εκτιμήσεις των ειδικών ομάδα. Αρχαιολογικές μαρτυρίες γι' αυτήν έχουμε από τον 6ο αι. κι εξής, αν και υπάρχει η υπόθεση ότι κάποια χειρόγραφά των Μανδαίων είναι αρχαιότερα. Σύμφωνα με τον Γερμανό καθηγητή, ειδικό σε θέματα Γνωστικισμού, Kurt Rudolph, οι Μανδαίοι πρέπει να εμφανίσθηκαν ως θρησκευτική ομάδα κατά τον 3ο αι. μ.Χ. Τα ίδια τα μανδαιϊκά κείμενα κάνουν λόγο για την παρουσία των Μανδαίων στην Παλαιστίνη του 1ου αι. μ.Χ. Όσον αφορά στον Ιωάννη τον Βαπτιστή, τον θεωρούν τον τελευταίο σε μία σειρά βιβλικών μορφών, που τιμούν, όπως π.χ. τον Σημ ή τον Σηθ. Σύμφωνα με τους Μανδαίους ο Ιωάννης κατά συνδέθηκε στενά με ομάδες μεταναστών από την περιοχή του Ιράν. Είναι εκείνος που αναβίωσε το βάπτισμα ως μέσο πνευματικού καθαρισμού. Δεν θεωρούν ότι είναι πρόδρομος του Ιησού Χριστού, γιατί γι' αυτούς πνευματικός ηγέτης και αντικείμενο λατρείας είναι ο Ιωάννης κι όχι ο Ιησούς.

Οι Μανδαίοι έχουν οργανωμένο ιερατείο και κεντρική λατρευτική τους πράξη είναι το βάπτισμα. Το νερό γι' αυτούς είναι ιδιαίτερα σημαντικό στοιχείο, καθώς αυτό, σύμφωνα με την κοσμοθεωρία τους, κυριαρχεί στο χώρο όπου ζουν τα όντα του φωτός.

Για να διαβάσετε περίσσότερα γι' αυτήν την ενδιαφέρουσα θρησκευτική ομάδα, πατήστε εδώ(για να διαβάσετε το απομαγνητοφωνημένο κείμενο, πρέπει να επιλέξετε στη σελίδα "Show transcript").

Σεμινάριο Ορθοδόξου Ερμηνευτικής

Στις 6 Νοεμβρίου, ημέρα Πέμπτη και ώρα 18:00, θα λάβει χώρα η πρώτη συνάντηση του Σεμιναρίου Ορθοδόξου Ερμηνευτικής, του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Στη φιλοσοφία, στο πρόγραμμα και στους στόχους της διοργάνωσης έχουμε ήδη αναφερθεί σε παλαιότερη ανάρτηση (βλ. αριστερά στο μενού "ετικέτες").

Ομιλητής σε αυτήν την πρώτη συνάντηση θα είναι ο Πρόεδρος του Τομέα Αγ. Γραφής και Πατερικής Γραμματείας, καθ. Χρ. Οικονόμου, ο οποίος κηρύξει την έναρξη των εργασιών του σεμιναρίου για τη φετινή χρονιά και θα παρουσιάσει τη θεματική του σεμιναρίου για το ακαδημαϊκό έτος 2008-2009.

Συνέδριο για τη γλώσσα της μετάφρασης των Ο'

Η ομάδα Ερευνών της Μετάφρασης των Ο΄, που εδρεύει στο Τμήμα Ευαγγελικής Θεολογίας του Παν/μίου του Στρασβούργου, διοργανώνει στο πλαίσιο του προγράμματος εργασίας για τη γλώσσα των Ο' διημερίδα, στην οποία ειδικοί από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες θα παρουσιάσουν από ιστορικής και γλωσσολογικής απόψεως διάφορα ζητήματα λεξιλογίου της μετάφρασης των Ο΄. Η συνάντηση θα λάβει χώρα από 14 έως και 15 Νοεμβρίου 2008 στο Στρασβούργο.

Η ομάδα αυτή προετοιμάζει την έκδοση ενός λεξικού της μετάφρασης των Ο΄, το οποίο αργότερα θα εκδοθεί από το γνωστό εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck στη Τυβίγγη. Για κάθε λέξη θα παρουσιάζεται η χρήση και η σημασία της στην αρχαία ελληνική και ελληνιστική εποχή, οι αντίστοιχές της σημιτικές λέξεις και ο τρόπος που αυτή χρησιμοποιείται σε κείμενα τα οποία επηρεάζονται από τη μετάφραση των Ο΄. Μια πρώτη προσέγγιση τέτοιων θεμάτων αποτελούν και οι εισηγήσεις που θα διαβαστούν στη συνάντηση του Νοεμβρίου.

Πρόγραμμα της συνάντησης

14.11.2008

• Madeleine Wieger, Université Marc Bloch, Strasbourg
  « "Eusebeia" dans la Septante »
• Jan-Willem van Henten, Université d’Amsterdam
  « Barbarism in Multiple Perspective »
• Hans Ausloos, Katholieke Universiteit Leuven
  « Traces of Deuteronomic Vocabulary in Exodus 33,1-6(LXX) »
• Kuriakoula Papadimitriou, Aristoteles University, Thessaloniki
  « From the aretê of the ancient world to the aretê of the New Testament. A semantic investigation »
• Eberhard Bons, Université Marc Bloch, Strasbourg
  « Présentation d’un article modèle : ktízô »

15.11.2008

• Michaël van der Meer, Université de Leiden
  « Problems and Perspectives in Septuagint Lexicography. The Case of Non-compliance
  (apeithéô) »
• Christoph Kugelmeier, Universität des Saarlandes, Saarbrücken
  « Bibel, Papyri und Philosophen: Beobachtungen zur Geschichte hellenistischer Abstraktbegriffe »
• Norbert Kilwing, Albert-Ludwigs-Universität Freiburg
  « Beobachtungen zum Vokabular des griechischen Sirachbuches »
• Jan Joosten, Université Marc Bloch, Strasbourg
  « La question du sociolecte des juifs alexandrins et le vocabulaire de la Septante : le cas du verbe eulogéô, "bénir" »

Ένα νέο βιβλίο για το κακό και την αμαρτία

Κυκλοφόρησε ένα νέο βιβλίο για την αντίληψη περί αμαρτίας και κακού στους λαούς της Μεσοποταμίας και τη Βίβλο.

Baldacci Massimo, Il male antico: L'uomo, Dio e il peccato, Edizioni San Paolo 2008
ISBN 9788821561061
16 ευρώ

"Ο Θεός είναι παντοδύνατος. Ο Θεός είναι το απόλυτο καλό. Ωστόσο υπάρχει το κακό"

Το βιβλίο αυτό ασχολείται με το θέμα του κακού στο βαβυλωνιακό, ασσυριακό και χαναανιτικό πολιτισμό. Στα μεσοποταμιακά κείμενα που συζητά ο συγγραφέας καθίσταται σαφές ότι το άτομο που προσεύχεται έχει τη συνείδηση ότι ο Θεός ενεργεί πάντα μέσα του, ακόμη και στις στιγμές δοκιμασίας. Τα ίδια κείμενα κάνουν λόγο για το έλεος και την πιστότητα, σαφή σημάδια της διαθήκης του Θεού με τον άνθρωπο, "το έργον των χειρών σου", όπως λέγεται στους Ψαλμούς, ή τον "υιό του Θεού", όπως ονομάζεται σε κείμενα της Μεσοποταμίας. Η θέση του συγγραφέα είναι ότι στα κείμενα αυτά έντονη είναι η πεποίθηση ότι ο άνθρωπος δεν είναι μόνος του, όταν πρέπει να αντιμετωπίσει το κακό, συνοδεύεται και στηρίζεται από το εύσπλαχνο χέρι του Θεού. Τα κείμενα παρουσιάζονται με μία διαβάθμιση με σκοπό να οδηγήσει τον αναγνώστη σε μία βαθμιαία κατανόηση του κόσμου της μεσοποταμιακής θρησκευτικότητας στην οποία κυριαρχούν τα χαρακτηριστικά της διαμεσολάβησης, προσευχής και μαρτυρίας.