Σάββατο 10 Μαρτίου 2012

Νέα άρθρα στο τρέχον τεύχος του JHS / Some new articles in the current issue of JHS

Στη σελίδα του τρέχοντος τεύχους του περιοδικού Journal of Hebrew Scriptures 12 (2012) δημοσιεύονται τα εξής νέα άρθρα: 




Παρασκευή 9 Μαρτίου 2012

Το τρέχον τεύχος του HTR / In the current issue of HTR

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Harvard Theological Review 105:1 (2012) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής άρθρα που παρουσιάζουν βιβλικό ενδιαφέρον:

Tzvi Novick, Charity and Reciprocity: Structures of Benevolence in Rabbinic Literature", 33-52
Στο πρόσφατο βιβλίο του ο Seth Schwartz εξετάζει "την ένταση μεταξύ της ισότιμης αλληλεγγύης και της ανταγωνιστικής ανταπόδοσης" στην ύστερη περίοδο του Δεύτερου Ναού και στο ραβινικό Ιουδαϊσμό. Όπως υπαινίσσεται ο Schwartz στον χαρακτηρισμό του για την ανταπόδοση, αυτή δε συμβαδίζει με την ισοτιμία, γιατί η ανταλλαγή, έξω από τα σύνορα της αγοράς, συνήθως είναι δομημένη ασύμμετρα κι επομένως με βάση τις ιεραρχικές σχέσεις της πατρωνείας και της εξάρτησης. Για τον Schwartz η "φυσική" προδιάθεση του Ιουδαϊσμού, τουλάχιστον όπως αυτή διασώζεται μέσα στην Τορά, είναι προς την ισότιμη αλληλεγγύη.  Για να καταστήσει περιττή την ανάγκη "του δώρου που γεννά εξάρτηση" η Τορά απαιτεί τη μεταφορά πλούτου στους φτωχούς μέσα από την ελεήμονα προσφορά (αφήνοντας μια γωνιά του αγρού αθέριστη κλπ). Η ελεημοσύνη, διαφορετικά από το δώρο δεν γεννά την δέσμευση για ανταπόδοση: "ο φτωχός, όπως και ο ιερέας, δεν χρειάζεται να αισθανθεί ευγνωμοσύνη - τουλάχιστον όχι απέναντι στο δωρητή". Με βάση αυτή την εγγενή προτίμηση προς την αλληλεγγύη, το πρόβλημα του Ιουδαϊσμού της ύστερης αρχαιότητας στην κοινωνία της αρχαίας Μεσογείου, η οποία χαρακτηρίζεται από το σύστημα της πατρωνείας, έγκειται ιδιαίτερα "στο πώς κανείς να συμφιλιώσει την ιουδαϊκή του ταυτότητα με το πρακτικό αναπόφευκτο των κοινωνικών θεσμών που στηρίζονταν στην ανταποδοτική ανταλλαγή".  

Simon Gathercole, "Named Testimonia to the Gospel of Thomas: An Expanded Inventory and Analysis", 53-89
Το ερώτημα πόσα από τα απόκρυφα ευαγγέλια καταπολεμήθηκαν ή ακόμη καταστράφηκαν προκαλεί συνεχώς ενδιαφέρον σε ειδικούς και μη.  Στο παρόν άρθρο ο συγγραφέας δεν προσπαθεί να δώσει μία πλήρη απάντηση στο ερώτημα, αλλά έχει τον πιο ταπεινό στόχο να αναλύσει τις διάφορες μαρτυρίες - από την αρχαιότητα μέχρι τον Μεσαίωνα - οι οποίες αναφέρονται στο Ευαγγέλιο του Θωμά.  Ο συγγραφέας δεν ασχολείται με τις διάφορες έμμεσες αναφορές ή τις κατά λέξη παραθέσεις του ευαγγελίου, αλλά περιορίζεται σε συζητήσεις του τίτλου του ευαγγελίου. Αφορμή γι' αυτήν την έρευνα δίνει η παρουσία στο τέλος της δεύτερης ομιλίας στον Κώδικα ΙΙ του Nag Hammadi ενός κολοφώνος με το κείμενο "Το ευαγγέλιο σύμφωνα με τον Θωμά". Εξαιτίας του αντιφατικού περιεχομένου αυτού του ευαγγελίου και η επίσης αντιφατική θέση που καταλαμβάνει στις ακαδημαϊκές συζητήσεις των χριστιανικών απαρχών, η πρόσληψη του κατά Θωμάν κατά την αρχαιότητα έχει αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης από την ανακάλυψη των χειρογράφων του Nag Hammadi κι εξής.  

RBL 8/3/2012

Jennifer G. Bird, Abuse, Power and Fearful Obedience: Reconsidering 1 Peter's Commands to Wives
Reviewed by Torrey Seland

Terence E. Fretheim,  Creation Untamed: The Bible, God, and Natural Disasters
Reviewed by Norman Habel

John Goldingay, Old Testament Theology: Volume 3: Israel's Life
Reviewed by Ovidiu Creanga

Naomi Koltun-Fromm, Hermeneutics of Holiness: Ancient Jewish and Christian Notions of Sexuality and Religious Community
Reviewed by J. Edward Walters

Scot McKnight, The Letter of James
Reviewed by James P. Sweeney

Michaël N. van der Meer, Percy van Keulen, Wido van Peursen, Bas Ter Haar Romeny, eds. Isaiah in Context: Studies in Honour of Arie van der Kooij on the Occasion of His Sixty-Fifth Birthday
Reviewed by Mayer Gruber

Rodrigo J. Morales, The Spirit and the Restoration of Israel: New Exodus and New Creation Motifs in Galatians
Reviewed by Sigurd Grindheim

David Norton, The King James Bible: A Short History from Tyndale to Today
Reviewed by David G. Burke
Reviewed by John Engle 

Vernon K. Robbins, Sea Voyages and Beyond: Emerging Strategies in Socio-rhetorical Interpretation  Reviewed by Dennis R. MacDonald

Πέμπτη 8 Μαρτίου 2012

Τα νέα ευρήματα από την Talpiot / The new findings from Talpiot

Την προηγούμενη εβδομάδα κυριάρχησε στα βιβλικά ιστολόγια η είδηση για τα ευρήματα από έναν τάφο (Patio tomb), ο οποίος βρίσκεται κοντά στο λεγόμενο "τάφο της οικογένειας του Ιησού" στην Talpiot. Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation αναρτήθηκε ένα εκτενές άρθρο του J. Tabor, στο οποίο παρουσιάζονται τα δεδομένα από τον τάφο ("A Preliminary Report for an Exploration of a Sealed 1st Century Sealed Tomb in East Talpiot, Jerusalem"). 
Σύμφωνα με αυτό το κείμενο ο τάφος εντοπίστηκε το 1981, φωτογραφήθηκε, δεν κατέστη όμως δυνατό να εξεταστεί, γιατί Ορθόδοξοι Ιουδαίοι που αντιτίθενται στις ανασκαφές αρχαίων τάφων, εμπόδισαν το έργο των αρχαιολόγων. Η ομάδα του J. Tabor κατόρθωσε να προσεγγίσει τον τάφο με ρομποτικές κάμερες και να φωτογραφίσει τα ευρήματα: οκτώ κόγχες με ταφές και επτά οστεοφυλάκια, τα οποία χρονολογεί στον 1ο αι. Το ενδιαφέρον των ερευνητών επικεντρώθηκε στα εξής ευρήματα: μία παράσταση, η οποία κατά τη γνώμη τους είναι η αρχαιότερη χριστιανική παράσταση του Ιωνά στο κήτος, γνωστό σύμβολο της ανάστασης και μία επιγραφή στα ελληνικά, την οποία ο Tabor διαβάζει ως εξής: ΔΙΟΣ | ΙΑΙΟ | ΥΨΩ | ΑΓΒ (βλ. τις φωτογραφίες). Ο Tabor θεωρεί ότι η δεύτερη λέξη είναι ο μεταγραμματισμός του τετραγράμματου και μεταφράζει: "Εγώ ο Άγαβ(ος) σε δοξάζω θεϊκέ Γιαχβέ" ή "εγώ ο θεϊκός Γιαχβέ θα αναστήσω τον Άγαβ(ο)". Προτιμά τη δεύτερη μετάφραση, την οποία συνδυάζει με την παράσταση του Ιωνά στο κήτος. 
Η ερμηνεία, η οποία προτείνεται, είναι ότι πρόκειται για τάφο χριστιανικής οικογένειας. Ο Tabor συνδυάζει το νέο εύρημα με την προηγούμενη υπόθεσή του ότι ο διπλανός τάφος είναι εκείνος του Ιησού και της οικογένειάς του. Η σύνδεση των ευρημάτων με τους χριστιανούς στηρίζεται επίσης στο γεγονός ότι αναγράφεται το Τετραγράμματο και μάλιστα στα ελληνικά κι ότι υπάρχει μία ανθρωπομορφική παράσταση, κάτι ασυνήθιστο σε εβραϊκά μνημεία της περιοχής. Μία χριστιανική λοιπόν οικογένεια θάβει τους νεκρούς της δίπλα στον τάφο του ιδρυτή της κι εκφράζει ταυτόχρονα την ελπίδα για την ανάσταση. 
Το νέο δημοσίευμα προκάλεσε μία μεγάλη συζήτηση μεταξύ των ειδικών κι η κριτική τόσο της ερμηνείας των ευρημάτων όσο και της νέας θεωρίας του J. Tabor ήταν έντονη. Μπορείτε να την παρακολουθήσετε στο ιστολόγιο Rogueclasssicism και The Musings of Thomas Verenna

A.T. Προσωπικά δε θα είχα να προσθέσω πολλά στα κριτικά σχόλια τόσο ειδικών παρά μόνο τα εξής σύντομα:
(1) Ο τρόπος ανάπτυξης της επιχειρηματολογίας στο άρθρο του Tabor νομίζω ότι είναι προβληματικός. Δύο ευρήματα (μία επιγραφή και μία παράσταση), των οποίων η ερμηνεία είναι υποκειμενική, χρησιμοποιούνται το ένα για να στηρίξει το άλλο.. Καθώς και παλαιότερα ετέθη το ζήτημα της παρουσίας του τετραγράμματου σε επιγραφές, στην περίπτωση μίας επιγραφής από την Θεσσαλονίκη, θεωρώ ότι μία ανάγνωση, όπως αυτή που προτείνει ο Tabor, δε μπορεί να υποστηριχθεί. Κι αυτό, γιατί δεν υπάρχει κάποια επιγραφή που να μαρτυρεί μία τέτοια μεταγραφή του Τετραγραμμάτου, ο ίδιος ο Tabor αναφέρει μαρτυρίες από εκκλησιαστικούς συγγραφείς και μαγικούς παπύρους. Πρόκειται ωστόσο για εντελώς διαφορετικά είδη κειμένων. Αν το ΙΑΟ απαντά στους μαγικούς παπύρους, αυτό δε μπορεί να αποτελέσει απόδειξη ότι το όνομα του εβραϊκού Θεού θα απαντούσε και στις επιγραφές, οι οποίες έχουν διαφορετικό χαρακτήρα και διαφορετική χρήση. Σε κάθε περίπτωση η ανάγνωση ενός Ι αντί για Τ φαίνεται εσφαλμένη, όπως φαίνεται από τη φωτογραφία της επιγραφής: η δεύτερη σειρά γραμμάτων στην επιγραφή αρχίζει με Τ κι όχι με Ι. 
(2) Θεωρώ πειστική την άποψη ότι δεν πρόκειται για παράσταση του κήτους και του Ιωνά αλλά για παράσταση ενός nephesh . Επίσης η παρουσία κι άλλων παραστάσεων ιχθύων στα οστεοφυλάκια του τάφου, δε μπορεί να αποτελέσει απόδειξη ότι πρόκειται για χριστιανικούς τάφους. Ψάρια εμφανίζονται και σε ιουδαϊκά μνημεία, όπως κατέδειξε η Ross Kraemer. 
(3) Η όλη ερμηνεία που προτείνεται στο τέλος του άρθρου ακολουθεί και πάλι την ίδια συλλογιστική μέθοδο: τα ευρήματα στους δύο τάφους χρησιμοποιούνται το ένα για να ερμηνεύσει το άλλο, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν βέβαιες αποδείξεις για την ταυτοποίησή τους. Η ελληνική γλώσσα δε μπορεί επίσης σε καμιά περίπτωση να αποτελέσει ένα επιπλέον επιχείρημα διαφοροποίησης της χριστιανικής αυτής κοινότητας από το περιβάλλον της. Γνωρίζουμε την παρουσία πολλών Ιουδαίων της Διασποράς στην Ιερουσαλήμ του 1ου αι., οι οποίοι χρησιμοποιούν την ελληνική (βλ. επιγραφή Θεοδότου). Επομένως, η χρήση της ελληνικής στην επιγραφή του Talpiot παραπέμπει σε αυτήν τη μεγαλύτερη ομάδα και τίποτε περισσότερο. 
(4) Οπωσδήποτε ψυχολογικοί και θεολογικοί λόγοι καθιστούν επίσης απίθανη την ερμηνεία ότι μία χριστιανική οικογένεια θάβεται δίπλα στον ιδρυτή της περιμένοντας την ανάσταση. Γι' αυτά όμως μπορεί κανείς να διαβάσει στα πολλά σχόλια στο διαδίκτυο. 
Το εύρημα είναι σαφώς ενδιαφέρον, όχι όμως για τους λόγους που προτείνει ο Tabor. Είναι απλά μία ακόμη μαρτυρία για τον Ιουδαϊσμό της Ιερουσαλήμ στην εποχή της Κ.Δ. (ο Τabor χρονολογεί το μνημείο στον 1ο αι. χωρίς όμως να προσφέρει κάποια εξήγηση γι' αυτό). 

Κάποια ενδιαφέροντα άρθρα στη σελίδα The Bible and Interpretation / Some interesting contributions on The Bible and Interpretation

Δυστυχώς  ο εξαιρετικός φόρτος εργασίας των προηγούμενων ημερών δεν επέτρεψε μία περισσότερο έγκαιρη ενημέρωση των αναγνωστών του ιστολογίου. Ελπίζω στις επόμενες μέρες να κατορθώσω να καλύψω τον χαμένο χρόνο. 
Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation αναρτήθηκαν την περασμένη εβδομάδα (πέρα από το άρθρο του Tabor για τα νέα ευρήματα από τον τάφο στην Talpiot, για τα οποία θα υπάρξει ξεχωριστή ανάρτηση τη συνέχεια) και κάποια άλλα ενδιαφέροντα άρθρα. Μπορείτε να τα διαβάσετε επιλέγοντας τους τίτλους παρακάτω: 


Zeev Margalit / Roi Porat, "The Idea for the Interpretation of King Herod’s Tomb at Herodium National Park"

Zeba Crook, "Imagining a Secular Translation of the New Testament"

Raymond F. Person, "The Role of Advocacy in the Academic Study of the Bible"

Κυριακή 4 Μαρτίου 2012

Άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο τρέχον τεύχος του HTS / Articles of biblical interest in the current issue of HTS

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Hervomde Teologiese Studies 68:1 (2012) έχουν ήδη δημοσιευθεί μεταξύ των άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος (το τεύχος συμπληρώνεται σταδιακά και θα ολοκληρωθεί τον Νοέμβριο 2012): 

Στην ολλανδική γλώσσα:
Jan Willem van Henten, "Religie en macht: Theoretische invalshoeken in verband met het Nieuwe Testament"
D. Francois Tolmie, "Die vertaling van ἐξουσία [eksousia] in Johannes 1:12"
Andries G. van Aarde, "Verset teen mag: Die pelgrim se reis in drie ‘Sondergut’ gelykenisse in Lukas 15 en 16"
Johan C. Thom, "Kosmiese mag in Pseudo-Aristoteles, De mundo, en die Nuwe Testament"
Hermie C. van Zyl, "Gesag as diens: Die rol van die dissipels in die Matteusevangelie"
P. H. Rob van Houwelingen, "Macht, onmacht en volmacht in 1 Timoteüs 2:8−15"
Francois P. Viljoen, "Die gesag waarmee Jesus geleer het volgens Matteus 7:29"
Mark R.C. Grundeken, "Schipperen tussen twee rijken: Q en het Romeinse gezag"

Στην αγγλική γλώσσα:
Mbengu D. Nyiawung / Ernest van Eck, "Characters and ambivalence in Luke: An emic reading of Luke’s gospel, focusing on the Jewish peasantry"
Francois P. Viljoen, "Interpreting the visio Dei in Matthew 5:8"
Gillian P. Williams / Magdel le Roux, "King Saul’s mysterious malady"
Marius Nel, "Daniël 2 as satire"
Ronald D. Roberts, "Deviance or acceptable difference: Observance of the Law in Romans 14–15 and Dialogue with Trypho 47"