Πέμπτη 25 Οκτωβρίου 2012

To πρόβλημα της ιστορίας / The problem of history

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation ο καθηγητής των Ιουδαϊκών Σπουδών (University of California) Richard Elliott Friedman απαντά στο πρόσφατο άρθρο του Niels Peter Lemche σχετικά με το πρόβλημα της βιβλικής ιστορίας και της ιστορίας γενικότερα (εάν μπορούμε να μιλάμε για αντικειμενική ιστορία ή εάν η ιστορία είναι ένα κατασκεύασμα). Ο Friedman είναι ιδιαίτερα επικριτικός και θεωρεί ότι τέτοιες μινιμαλιστικές προσεγγίσεις, όπως αυτή που προτείνει ο Lemche οδηγούν σε παρερμηνείες της βιβλικής ιστορίας. 

Response to Lemche’s “Writing Israel out of the History of Palestine.”

Στο τρέχον τεύχος του BTB / In the current issue of BTB

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Biblical Theology Bulletin 42:4 (2012) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Joel Edmund Anderson, "Jonah in Mark and Matthew: Creation, Covenant, Christ, and the Kingdom of God", 172-186
Σε αυτό το άρθρο ο συγγραφέας αναλύει το πώς η μορφή του Ιωνά εντάσσεται μέσα στα συνοπτικά και ειδικότερα στον Μκ και στον Μτ. Επιπλέον ο συγγραφέας εξετάζει τη γνωστή περικοπή για το "σημείο του Ιωνά" στον Μτ και στον Λκ καθώς επίσης και τις έμμεσες αναφές στον Ιωνά στο θαύμα της κατάπαυσης της τρικυμίας και υποστηρίζει ότι υπάρχει μία χρήση του Ιωνά στον Μκ και στον Μτ που διατρέχει όλο το ευαγγέλιο από την αντιπαράθεση για τον Βεελζεβούλ στα Μτ 3, 20-35 / Μτ 12, 22-32 μέχρι την Μεταμόρφωση στα Μκ 9, 2-32 / Μτ 17, 1-23. Αυτό το μεγαλύτερο θέμα του Ιωνά μέσα στον Μκ και στον Μτ  τονίζει όχι μόνο τη σαφή σχέση της παραμονής του Ιωνάς τρεις μέρες στο κήτος με την τριήμερο ταφή του Ιησού αλά συνδέεται και με τα γενικότερα ζητήματα της ταυτότητας του Ιησού, της φύσης της Βασιλείας και της αποστολής στον εθνικό κόσμο. 

Peter Admirand, "Millstones, Stumbling Blocks, and Dog Scraps: Children in the Gospels", 187-195
Ο συγγραφέας εξετάζει τις διαφορετικές και αντίθετες κάποιες φορές μεταξύ τους περιπτώσεις που τα παιδιά αναφέρονται στα ευαγγέλια και το πώς η συχνά αμφίσημη ερμηνεία τους δημιουργεί ηθικά και θεολογικά ζητήματα σήμερα. Ο συγγραφέας συζητά τη σημασία του να είναι κανείς παιδί σύμφωνα με τα ευαγγέλια κι εξετάζει κατά πόσο η εικόνα του παιδιού ως πρότυπου για τον Χριστιανό μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για τους χριστιανούς σήμερα. Ενώ το μήνυμα της ταπείνωσης και της διακονίας των άλλων βρίσκονται πίσω από το ρηξικέλευθο κήρυγμα του Ιησού, η περικοπή για τα παιδιά είναι προβληματική σήμερα, όταν τη διαβάζει κανείς υπό το φως της κακοποίησης των παιδιών και των παιδιών-στρατιωτών. Η απλότητα, το ευάλωτο και ανήμπορο του παιδού δεν είναι το καλύτερο ιδεώδες μέσα σε μία πραγματικότητα αδικίας και κακοποίησης.  

Zeba A. Crook, "Memory and the Historical Jesus", 196-203
Η θεωρία της μνήμης  εξακολουθεί να αξιοποιείται με διάφορους τρόπους στη μελέτη του Ιστορικού Ιησού και των παραδόσεων για τον Ιησού που περιέχονται στα ευαγγελια. Ο συγγραφέας συζητά τις πρόσφατες μελέτες κι εξετάζει το πώς αυτές υιοθετούν τα πρόσφατα πορίσματα της ψυχολογικής και νευρο-γνωσιακής ανάλυσης της μνήμης.  

John W. Daniels, Jr., "Gossip in the New Testament", 204-213
To κουτσομπολιό ήταν ένα ζωτικής σημασίας κοινωνικό φαινόμενο στο βιβλικό κόσμο κι ιδιαίτερα στην Κ.Δ. Ο συγγραφέας στην αρχή παρουσιάζει τη σημασία που είχαν τα συμπεράσματα της σύγχρονης έρευνας  αυτού του φαινομένου προφορικότητας στη μελέτη της Κ.Δ. Στη συνέχεια εξετάζει διάφορα κείμενα σχετικά με το κουτσομπολιό στα ευαγγέλια και στις παύλειες επιστολές και υπογραμμίζει το ρόλο της μαζί με άλλες κοινωνικές διαδικασίες στη διαμόρφωση ταυτότητας. Σκοπός του συγγραφέα είναι να καταδείξει πώς η ανάγνωση των κειμένων μέσα από αυτό το πρίσμα παρέχει νέες και ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τον κοινωνικό κόσμο της Κ.Δ.

Στο τρέχον τεύχος του NTS / In the current issue of NTS

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού New Testament Studies 58:4 (2012) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Markus Lau, "Geweißte Grabmäler. Motivkritische Anmerkungen zu Mt 23.27–28", 463-480
Στην ερμηνεία του κατά Ματθαίον ευαγγελίου δεν έχει ακόμη δοθεί μία ικανοποιητική εξήγηση όσον αφορά στο έκτο ουαί (Μτ 23, 27-28). Λαμβάνοντας υπόψη την καθημερινή ζωή των Ιουδαίων, η θετικά φορτισμένη εικόνα των ασπρισμένων τάφων φαίνεται να μη μπορεί να αιτιολογηθεί. Μάλλον το άσπρο είναι ένα χρώμα προειδοποίησης σε σχέση με τους τάφους και δηλώνει και προειδοποιεί ότι είναι ακάθαρτοι. Ο συγγραφέας του παρόντος άρθρου αντίθετα προς αυτήν την άποψη υπογραμμίζει την ύπαρξη ασπρισμένων τάφων που θεωρούνταν όμορφοι στον Ιουδαϊσμό του 1ου αι.: οι τάφοι των πατριαρχών στην Χεβρώνα και ο τάφος του βασιλιά Δαυίδ στην Ιερουσαλήμ, τους οποίους εξωράισε ο Ηρώδης ο Μέγας. Υπό το φως αυτών των παραλλήλων το ουαί στο Μτ 23, 27-28 αποκτά ιστορική συνάφεια και ίσως συμβάλλει στην καλύτερη κατανόηση της γνώμης που έχει ο Ματθαίος για τον Ηρώδη. 

Matthias Adrian, "Der Blick durch die enge Tür: Lk 13.22–30 im architekturgeschichtlichen Kontext der städtischen domu", 481-502
Η εικόνα της στενής πύλης στο κατά Λουκάν θα πρέπει να αναγνωσθεί μέσα στη συνάφεια ενός συμποσίου σε μία ρωμαϊκή οικία. Η ανάπτυξη του υλικού από την Q συνδέεται με τις σχέσεις πάτρωνα-πελάτη και τις αρχιτεκτονικές και πολιτισμικές παραμέτρους αυτής της σχέσης (salutatio, cena). Με την εξαγγελία των εσχάτων η περικοπή προειδοποιεί τους κυρίους των οίκων στην κοινότητα ότι πρέπει να ανοίξουν τα σπίτιά τους για να δεχθούν τους περιοδεύοντες προφήτες και να υπακούσουν έτσι στη διδασκαλία του Ιησού. 

Jonathan Bourgel, "Les récits synoptiques de la Passion préservent-ils une couche narrative composée à la veille de la Grande Révolte Juive?", 503-521
O συγγραφέας του παρόντος άρθρου υποστηρίζει ότι οι συνοπτικές αφηγήσεις του Πάθους περιέχουν ένα στρώμα το οποίο συντάχθηκε στην Ιουδαία τις παραμονές της Ιουδαϊκής επανάστασης. Αυτή η πρόταση μπορεί να παρέχει λύση σε διάφορα ζητήματα, όπως της ταυτότητας εκείνων που συνέλαβαν τον Ιησού, της δίκης του από το Sanhedrin και της απελευθέρωσης του Βαραββά. Υπάρχουν λόγοι που επιτρέπουν να υποθέσουμε ότι ο συγγραφέας / οι συγγραφείς αυτού του στρώματος της αφήγησης προσπάθησαν να τονίσουν την ενοχή των αρχιερέων για τον θάνατο του Ιησού σε μια εποχή που τα μέλη του αρχιερατείου ήταν μισητά από τους Ιουδαίους.

George H. van Kooten, "Ἐκκλησία τοῦ θεοῦ: The ‘Church of God’ and the Civic Assemblies (ἐκκλησίαι) of the Greek Cities in the Roman Empire: A Response to Paul Trebilco and Richard A. Horsley", 522-548
Σε αυτό το άρθρο ο συγγραφέας του εξετάζει το πρόσφατο επιχείρημα του Paul Trebilco σε άρθρο που δημοσιεύθηκε στο παρόν περιοδικό ότι ο όρος ἐκκλησία έχει το υπόβαθρό του στη μετάφραση των Ο΄. O van Kooten υποστηρίζει ότι η ελληνορωμαϊκή σημασία της λέξης ως "σύναξη των πολιτών" ήταν αποφασιστικής σημασίας για να υιοθετηθεί τελικά ο όρος από τον Παύλο κι ότι ο Παύλος επιθυμούσε να παρουσιάσει τις κοινότητές του ως εναλλακτικές μορφές οργάνωσης παράλληλες προς τις συνελεύσεις της πόλης. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, ο van Kooten ασκεί κριτική στη θέση του Richard Horsley ότι αυτή η θέση του Παύλου είναι κριτική προς το υπάρχον πολιτειακό σύστημα. Η αντιπαράθεση εκ μέρους του Παύλου των δύο τύπων "ἐκκλησίας" είναι μία έκφραση της άποψής του για τα δύο είδη πολιτεύματος, μία διάκριση, η οποία έχει τις βάσεις της στη στωική διδασκαλία για τη διπλή πολιτεία. Παρουσιάζοντας τον όρο ἐκκλησία στην ελληνιστική και ρωμαϊκή περίοδο ο van Kooten καταδεικνύει ότι ο τρόπος που λειτουργεί η χριστιανική εκκλησία σε πολλά σημεία αντικατοπτρίζει τον τρόπο λειτουργίας των συνελεύσεων της πόλης. 

Alexander N. Kirk, "Building with the Corinthians: Human Persons as the Building Materials of 1 Corinthians 3.12 and the ‘Work’ of 3.13-15", 549-570

Σύμφωνα με την κοινά αποδεκτή ερμηνεία του Α΄ Κορ 3, 12-15 τα οικοδομικά υλικά στο 3, 12 και το "έργο" στο 3, 13-15 αφορούν στη δραστηριότητα των οικοδόμων και κατανοούνται ως το κήρυγμα, η διδασκαλία ή ο ευαγγελισμός. Αυτή η ερμηνεία οδηγεί σε σοβαρά θεολογικά προβλήματα στο 3, 15. Μία εναλλακτική ανάγνωση, την οποία πρότεινε ο Adolf Schlatter κι η οποία όμως δεν λήφθηκε ποτέ υπόψη, θεωρεί τα οικοδομικά υλικά και το "έργο" ως ανθρώπους. Ο Kirk υιοθετεί την ερμηνεία του Schlatter και την στηρίζει με επιχειρήματα από τη συνάφεια, τη γλωσσολογία, τη θεολογία και την πατερική γραμματεία. Επιπλέον συζητά τέσσερις πιθανές αντιρρήσεις σε αυτήν την ανάγνωση. 

Michael Bachmann, "Identität bei Paulus: Beobachtungen am Galaterbrief", 571-597
Στη συζήτηση του ζητήματος της "ταυτότητας" στα κείμενα του Παύλου, το ερώτημα εάν ο απόστολος έχει μία συγκεκριμένη αντίληψη για την ιστορία της σωτηρίας δεν έχει απαντηθεί. Οι σημαντικότερες πλευρές του θέματος της "ταυτότητας" απαντούν στην προς Γαλάτας: δηλ. η προσωπική, η κοινωνική, η διανοητική και αυτή που αφορά στα ήθη και στα έθιμα. Στο 1, 6 -2, 14 ο Παύλος συζητά την μεταστροφή του. Στο 2, 15-21 το θέμα είναι οι Ιουδαιοχριστιανοί και στο 3, 1 -6, 17 οι εξ εθνών χριστιανοί. Σίγουρα ο Νόμος σχετικοποιείται (βλ. 2, 14β). Η εντολή της περιτομής δεν πρέπει να έχει ισχύ στους εξ εθνών χριστιανούς (5, 2-6), επειδή η σωτηρία δεν επιτυγχάνεται με τα έργα του Νόμου. Σύμφωνα με τον Παύλο, όταν κανείς ενωθεί με τον Χριστό (πρβλ. 2, 10. 3, 18.15. 4, 7: οὐκέτι), θα πρέπει να αποφύγει τον κίνδυνο να επιστρέψει στην προηγούμενη κατάσταση (πρβλ. 2, 18. 4, 9β. 5, 1: πάλιν). Επιπλέον, ο απόστολος περιμένει από τους παραλήπτες, κι αυτό προκαλεί έκπληξη, ένα ήθος κι ένα τρόπο ζωής που να συμφωνεί με τον Νόμο (βλ. 5, 14. 23β. 6, 2). Κι ο "Ισραήλ του Θεού" (πρβλ. κυρίως Ψα 127 [128], 6. 4QMMT C31–32; PapMur 42.7) χαιρετίζεται μάλιστα με τον χαιρετισμό της ειρήνης στο 6, 16. Αυτή η ανάγνωση της επιστολής μάλλον έρχεται σε αντίθεση με πολλές εξηγητικές προσδοκίες (εξαιτίας κυρίως της σαφώς μη ιουδαϊκής ταυτότητας των Χριστιανών μέσα στους αιώνες).  



Τρίτη 23 Οκτωβρίου 2012

John Collins: Τα χειρόγραφα της Ν. Θαλάσσης / John Collins: Dead Sea Scrolls

Στην ηλεκτρονική έκδοση του Huffington Post έχει αναρτηθεί ένα σύντομο άρθρο του γνωστού καθηγητή της Π.Δ. στο Yale Divinity School, John Collins, ο οποίος κάνει μια γενική αποτίμηση των κειμένων της Νεκράς Θαλάσσης και των προβλημάτων που συνδέονται με αυτά:

Δευτέρα 22 Οκτωβρίου 2012

Eξετάσεις στον πάπυρο του GJW / Tests on the papyrus fragment o GJW

Στην ηλεκτρονική σελίδα του LiveScience αναρτήθηκε ένα νέο δημοσίευμα σχετικό με το απόσπασμα του GJW. Σύμφωνα με αυτό, ο ιδιοκτήτης του σπαράγματος του παπύρου δέχθηκε να γίνουν οι απαραίτητες εξετάσεις και αναλύσεις στο εύρημα προκειμένου να πιστοποιηθεί η αυθεντικότητά του. Επίσης στο δημοσίευμα επισημαίνεται ότι το HTR θα προχωρήσει στη δημοσίευση του άρθρου της Karin King εφόσον από τις εξετάσεις προκύψει ότι ο πάπυρος είναι αυθεντικός:

Άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο τρέχον τεύχος του JThS / Articles of biblical interest in the current issue of JThS

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Journal of Theological Studies 63:2 (2012) δημοσιεύονται μεταξύ των άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Max Rogland, "‘Moses Used to Take a Tent’? Reconsidering the Function and Significance of the Verb Forms in Exodus 33:7–11", 449-466
To κείμενο Έξ 33, 7-11 γενικά θεωρείται ότι περιγράφει την επαναλαμβανόμενη συνήθεια του Μωυσή να στήνει την Σκηνή του Μαρτυρίου έξω από το στρατόπεδο των Ισραηλιτών. Μια τέτοια όμως ερμηνεία προκαλεί μια σειρά από εξηγητικά, φιλολογικά και ιστορικά προβλήματα που απασχόλησαν και απασχολούν τους ερμηνευτές. Ενώ στη σύγχρονη ερμηνεία δίνονται ερμηνείες στη βάση της ιστορίας των πηγών ή της ιστορίας της σύνταξης, δεν έχει δοθεί μια ικανοποιητική απάντηση για την τοποθέτηση αυτής της περικοπής μέσα στην περικοπή για το χρυσό μόσχο. Ο συγγραφέας του παρόντος άρθρου προτείνει μια διαφορετική ανάγνωση της περικοπής. Αντί να θεωρηθεί ως μία αφήγηση που περιγράφει τη συνήθεια του Μωυσή να στήνει την σκηνή έξω από την παρεμβολή, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι είναι μια αφήγηση που τον παρουσιάζει να αλλάζει την τοποθεσία της Σκηνής. Ο συγγραφέας παρουσιάζει στη συνέχεια μια σειρά γραμματικών, φιλολογικών και εξηγητικών στοιχείων που δικαιολογούν μια τέτοια ερμηνεία.


C. A. Strine, "The Role of Repentance in the Book of Ezekiel: A Second Chance for the Second Generation", 467-491 
Το βιβλίο του Ιεζεκιήλ γενικά θεωρείται απόλυτα θεοκεντρικό. Μολονότι αυτή είναι μία χρήσιμη ιδέα, στην περίπτωση της ανθρώπινης μετάνοιας ορισμένοι ερμηνευτές έχουν οδηγήσει τα πράγματα στα άκρα καταλήγοντας σε μια απόλυτη θεοκεντρικότητα η οποία δεν αφήνει χώρο για τον ανθρώπινο παράγοντα. Μία ανάγνωση των Ιεζ 14, 18, 33 και 20 σε συνδυασμό με τα κείμενα που κάνουν λόγο για "μια νέα καρδιά και μια νέα ψυχή" (Ιεζ 11, 14-21. 18, 30-32. 36, 23β-38), η οποία λαμβάνει υπόψη τις έμμεσες αναφορές στην παράδοση της Εξόδου και και την κεντρική θέση που καταλαμβάνει σε αυτήν η γη, καθιστά σαφές ότι η ανθρώπινη μετάνοια διαδραματίζει ουσιαστικό ρόλο στον καθορισμό του μέλλοντος της κοινότητας του Γιαχβέ. Αυτή η μελλοντική κοινότητα σαφώς παραλληλίζεται με τη δεύτερη γενιά της Εξόδου, μία  άλλη κοινότητα, που υπέστη την θεία δίκη στην έρημο για να μπορέσει να κατοικήσει τη γη που της υποσχέθηκε ο Γιαχβέ. Η δεύτερη έξοδος του Ιεζεκιήλ στηρίζεται σε αυτήν την εικόνα του Γιαχβέ και εξαρτάται απόλυτα από την θεϊκή εκλογή. Ο Ιεζεκιήλ ωστόσο θεωρεί ότι αυτή η έξοδος θα πραγματοποιηθεί μόνο μέσα από τη διαδικασία της ανθρώπινης μετάνοιας. Η ανθρώπινη συμμετοχή, η οποία εκδηλώνεται με την πίστη στον Γιαχβέ παρά τις διάφορες δοκιμασίες, είναι το μέσο διά του οποίου επιτυγχάνεται ο δοξασμός του Γιαχβέ.  

Benjamin Schliesser, "‘Abraham Did not “Doubt” in Unbelief’ (rom. 4:20): Faith, Doubt, and Dispute in Paul’s Letter to the Romans", 492-522 

Ο συγγραφέας παρέχει μία θεολογική-εξηγητική ανάλυση του Ρωμ 4, 29: "δεν αμφιταλαντεύτηκε (διακρίνεσθαι) ως προς την εκπλήρωση της επαγγελίας του Θεού, αλλ’ αντίθετα, η πίστη του δυνάμωσε και δόξασε το Θεό". Η ερμηνεία, που προτείνει, θέτει υπό συζήτηση τη συνηθισμένη άποψη ότι στη στάση του Αβραάμ θα πρέπει να εφαρμοσθούν οι γενικές αντιλήψεις για την αμφιβολία. Όταν ο Παύλος χρησιμοποιεί τη λ. "διακρίνεσθαι" σε αυτήν τη συνάφεια, δεν θέλει να πει πως ο Αβραάμ ήταν απαλλαγμένος από κάθε αμφιβολία κι, αβεβαιότητα. Μάλλον ο Παύλος είχε κατά νου ότι ο Αβραάμ δεν έφερε αντίρρηση στο Θεό και δεν τον προσέβαλε με μία υπεροπτική στάση ούτε τον αμφισβήτησε. Αυτή η ερμηνεία αμφισβητεί την communis opinio, αλλά βρίσκει υποστηρικτές σε παλαιότερους ερμηνευτές - τον Ιωάννη Χρυσόστομο, τον Ιωάννη Καλβίνο και τον Markus Barth -, ενώ την ίδια στιγμή συμφωνεί με το γενικότερο τρόπο της σκέψης του Παύλου στην επιστολή. Το σημείο της κριτικής του Παύλου προς τους Έλληνες και του Ιουδαίους (Ρωμ 1-3) δεν είναι τόσο η διαπροσωπική αντιπαράθεση αλλά η διαπροσωπική σύγκρουση μεταξύ Θεού και ανθρώπων. Αυτό το επιχείρημα που στηρίζεται στη συνάφεια επιβεβαιώνεται επίσης κι από ένα λεξικογραφικό δεδομένο: το ρ. "διακρίνεσθαι" με τη σημασία του "αμφιβάλλω" δεν απαντά αλλού στην Κ.Δ. Στην κλασική ελληνική και στην ελληνιστική κοινή σημαίνει μεταξύ άλλων και τη "διάκριση" και τη "διαφωνία".  

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Bibliotheca Sacra / In the current issue of Bibliotheca sacra

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Bibliotheca Sacra 169/675 (2012) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

  • Eugene H. Merrill, "The conquest of Jericho : a narrative paradigm for theocratic policy?", 304-316
  • Monte A. Shanks, "An alternate Solution to an alleged contradiction in the Gospels", 317-327
  • Benjamin L. Merkle, "What is the meaning of "idols" in 1 John 5:21?", 328-340
  • Andrew M. Woods, "Have the prophecies in Revelation 17-18 about Babylon been fulfilled? : part 3", 341-361