Σάββατο 10 Απριλίου 2010

Άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο RHPR / Articles of biblical interest in the recent RHPR

Στο νέο τεύχος του Revue d' Histoire et de Philosophie Religieuses 90:1 (2010) δημοσιεύονται δύο μελέτες που παρουσιάζουν ενδιαφέρον από απόψεως ιστορίας πρόσληψης του βιβλικού κειμένου:

Jean-Louis Girard, "La Bible d' une grand-mère (1869) : la comtesse de Ségur et le Martyre d'Isaïe", 19-23
Ανάμεσα στα βιβλία της για τους νέους η κόμισσα του Ségur είχε και μία μελέτη της ιερής ιστορίας. Το τμήμα που είναι αφιερωμένο στην Π.Δ. μαρτυρεί μία καλή γνώση των όσων ήταν γνωστά κατά το 1869 σχετικά με τα αρχαία ιουδαϊκά συγγράμματα. Η μητέρα της συγγραφέως ήταν μεταφράστρια της Π.Δ. στη σλαβονική και η ίδια η συγγραφέας είχε ένα γιο, ο οποίος ως επίσκοπος δραστηριοποιούνταν στο χώρο της απολογητικής. Η προσωπικότητα, η μόρφωση και οι οικογενειακές σχέσεις μπορούν να εξηγήσουν το καταπληκτικό περιεχόμενο του βιβλίου.


Franck Damour,
"Le retour du fils prodigue ? Interprétations juives de Paul aux XIXe et XXe siècles : quelques jalons", 25-47
Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι υπάρχει μία εξέλιξη στις ιουδαϊκές ερμηνείες του Παύλου από τον πρώιμο 19ο αι. μέχρι τον ύστερο 20ο. Για να το αποδείξει παρουσιάζει το έργο κάποιων Ιουδαίων συγγραφέων όπως των Joseph Salvador, Martin Buber, Leo Baeck και Daniel Boyarin. Παρατηρούμε μία σταδιακή ένταξη του Παύλου στον Ιουδαϊκό κόσμο, μία ένταξη που πέρασε μέσα από μία εσωτερική ιουδαϊκή σύγκρουση με τον Ιουδαϊσμό, μία αντιπαράθεση με τους χριστιανούς θεολόγους και συνδέεται επίσης με ευρύτερα ζητήματα πολιτικής θεολογίας.

Βιβλιοκρισίες RBL 9/4/2010

Δημοσιεύθηκαν στην ηλεκτρονική έκδοση του Review of Biblical Literature μία σειρά από νέες βιβλιοκρισίες:

Michael Bachmann, Anti-Judaism in Galatians? Exegetical Studies on a Polemical Letter and on Paul's Theology
Reviewed by Kevin McCruden

Michael F. Bird, Are You the One Who Is to Come? The Historical Jesus and the Messianic Question
Reviewed by Christopher W. Skinner

Mark J. Boda, A Severe Mercy: Sin and Its Remedy in the Old Testament
Reviewed by Erhard S. Gerstenberger

Walter Brueggemann, Divine Presence amid Violence: Contextualizing the Book of Joshua
Reviewed by Gerrie Snyman

R. Crumb, The Book of Genesis Illustrated
Reviewed by David Petersen

Robert Daly, ed., Apocalyptic Thought in Early Christianity
Reviewed by Martin Karrer

W. Edward Glenny, Finding Meaning in the Text: Translation Technique and Theology in the Septuagint of Amos
Reviewed by Francis Dalrymple-Hamilton

T. Muraoka, A Greek-English Lexicon of the Septuagint
Reviewed by Frederick Danker

James Reitman, Unlocking Wisdom: Forming Agents of God in the House of Mourning
Reviewed by Craig G. Bartholomew

Akira Satake, Die Offenbarung des Johannes: Redaktionell bearbeitet von Thomas Witulski
Reviewed by Russell Morton

Τετάρτη 7 Απριλίου 2010

Το νέο τεύχος του JThS / The recent issue of JThS

Στο νέο τεύχος του Journal of Theological Studies 61:1 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

C. L. Crouch, "Genesis 1:26–7 As a statement of humanity’s divine parentage", 1-15
Το γλωσσολογικό και πολιτισμικό υπόβαθρο των λέξεων צלם και דמות συνηγορούν για μία ανάγνωση του Γεν 1,26-27 ως μία δήλωση της καταγωγής της ανθρωπότητας από το Θεό Πατέρα. Ως τέτοια όμως σκοπό έχει να τονίσει τις ευθύνες του παιδιού απέναντι στους γονείς και των γονιών απέναντι στα παιδιά. Μία τέτοια ερμηνεία λαμβάνει υπόψη και αξιοποιεί τόσο το σημασιολογικό εύρος των λέξεων-κλειδιών και την θέση ότι η δήλωση αυτή έχει και θεολογική σημασία.

Eran Viezel, "The Formation of some Biblical Books, According to Rashi", 16-42
Oι Ιουδαίοι εξηγητές του 12ου αι. που ασχολήθηκαν με την ερμηνεία peshat της εβραϊκής Βίβλου ενδιαφέρονταν για ζητήματα τα οποία σήμερα θα τα χαρακτηρίζαμε ως "υψηλή κριτική" και έθεταν ερωτήματα σχετικά με τους συγγραφείς και τη μορφή που έλαβαν τα βιβλικά κείμενα. Μολονότι υπάρχουν αρκετές μελέτες σχετικά με αυτό το ζήτημα, δεν υπήρξε μέχρι σήμερα μία μελέτη αφιερωμένη στη θέση του Rashi (1040-1105), του γνωστότερου και σημαντικότερου Ιουδαίου εξηγητή peshat του Μεσαίωνα. Ο συγγραφέας του άρθρου καταδεικνύει ότι μολονότι ο Rashi δεν ασχολήθηκε συστηματικά με τη διερεύνηση αυτών των ερωτημάτων, είχε μία σαφή άποψη γι' αυτά, η οποία αναδεικνύεται μέσα από μία προσεκτική εξέταση των σχετικών σχολίων που βρίσκονται διάσπαρτα στα έργα του. Σύμφωνα με τη γνώμη του Rashu τα περισσότερα βιβλικά κείμενα συντάχθηκαν μέσα από μία διπλή διαδικασία: πρώτον, ένα παρατεταμένο στάδιο συγγραφής και στη συνέχεια συγνεντρωσης των κειμένων και συρραφής τους σε ένα βιβλίο. Αυτό το δεύτερο στάδιο συλλογής και συρραφής έλαβε χώρα κατά τα ύστερα χρόνια της ζωής των συγγραφέων. Ο Rashi έφτασε σε αυτό το συμπέρασμα με τη βοήθεια των ραββινικών πηγών και μέσα από την προσεκτική ανάγνωση της Βίβλου. Καθώς η στάση του επηρέασε τους μαθητές του και του μαθητές των μαθητών του, αυτό το ζήτημα δημιουργεί σχέσεις μεταξύ της ραββινικής σκέψης και τως μεσαιωνικής ιουδαϊκής εξήσηγης peshat.

James E. Patrick, "Matthew’s Pesher Gospel Structured Around Ten Messianic Citations of Isaiah", 43-81
Τα κύρια σχεδιαγράμματα του περιεχομένου του κατά Ματθαίον επικεντρώνονται είτε στη διάκριση μεταξύ συζήτησης και αφήγησης (τα "πέντε βιβλία" του Bacon ή τα χιαστά σχήματα) ή σε μία αφηγηματολογικά προσανατολισμένη διαίρεση του περιεχομένου που συχνά αποδίδεται στο κατά Μάρκον. Και οι δύο προσεγγίσεις έχουν σημαντικές αδυναμίες, μπορεί όμως να εξευρεθεί μία διέξοδος με τη βοήθεια της ρητορικής ανάλυσης των παραπομπών από την Π.Δ. οι οποίες είναι σαφώς σημαντικές για το κατά Ματθαίον. Όταν κανείς αναλογισθεί τα λόγια από τον Ησαΐα που παρατίθενται, είναι δυνατό να διακρίνει δέκα διαφορετικές παραπομπές, κάποιες φορές ανάμεικτες με τα λόγια ενός μικρούς προφήτη. Ο αριθμός 10 αντιστοιχεί σε μία ενδιαφέρουσα ραββινική παράδοση, την οποία γνωρίζει ο Ματθαίος και στη χρήση των παραπομπών ως μίας αλυσίδας πυρήνων δομής γύρω από τους οποίους συγκεντρώνονται διάφορες παραδόσεις που βρίσκονται κοντά στην τεχνική pesher, η οποία αναγνωρίσθηκε σε πρόσφατη ανάλυση του Κειμένου της Δαμασκού από τα χειρόγραφα της Ν. Θάλασσας. Στο τελευταίο μέρος του άρθρου ο συγγραφέας καταλήγει με μία παρουσίαση των δέκα ενοτήτων pesher στο ευαγγέλιο που ορίζονται από αυτές τις παραπομπές και οι οποίες επικεντρώνονται στο πώς κάθε παραπομπή από την Π.Δ. ενισχύει την ερμηνεία που κάνει ο Ματθαίος της ευρύτερης συνάφειας του Ησαΐα από την οποία αντλείται το κάθε επιμέρους κείμενο.

Michael R. Whitenton, "After Πίστις Χριστού: Neglected Evidence from the Apostolic Fathers", 82-109
Τι φως ρίχνουν οι Αποστολικοί Πατέρες στη συνεχιζόμενη συζήτηση για τη φράση "πίστις Χριστού" (Γαλ 2,16 [δύο φορές], 20. 3,22. Ρωμ 3,22.26. Φιλ 3,9, πρβλ. Εφ 3,12 [τῆς πίστεως αὐτοῦ]), 4,13); Ενώ υπάρχει γενικά η θέση ότι οι Πατέρες της Εκκλησίας δεν έκαναν λόγο για την πιστότητα του Ιησού, δεν έχει γίνει καταγραφή των θέσεων των Αποστολικών Πατέρων. Με σκοπό να καλύψει αυτό το κενό ο συγγραφέας εξετάζει κάθε χρήση της λέξης "πίστις" με γενική προσωπική στους Αποστολικούς Πατέρες και περιλαμβάνει και μία εξήγηση των κειμένων που κάνουν λόγο για την πιστότητα του Ιησού. Αντίθετα με τη γενική θέση ο συγγραφέας καταλήγει ότι οι Αποστολικοί Πατέρες πραγματικά έκαναν λόγο για την πιστότητα του Ιησού Χριστού καθώς επίσης και για την πίστη ως κάτι το οποίο με αινιγματικό τρόπο παρέχεται δι' αυτού.

H. A. G. Houghton, "The ST Petersburg Insular Gospels: Another Old Latin Witness", 110-127
Τα νησιωτικά ευαγγέλια του St Petersburg (Εθνική Βιβλιοθήκη της Ρωσίας F.v.I.8, τα οποία κάποιες φορές είναι γνωστά κι ως Codex Fossatensis) αντιγράφηκαν στην Αγγλία κατά τον 8ο αι. Αυτό το χειρόγραφο είναι γνωστό για τη διακόσμησή του, δεν έχει όμως γίνει κάποια έρευνα για το κείμενο των ευαγγελίων που διασώζει εκτός από τη σύγκριση μεμονωμένων περικοπών από τον Bonifatius Fisher. Mία πλήρης μεταγραφή του κατά Ιωάννην και η σύγκρισή του με το κείμενο της Vulgata καταδεικνύει ότι το χειρόγραφη προέρχεται από μία αρχαία λατινική εκδοχή, η οποία διορθώθηκε σε μεγάλη έκταση με βάση τη Vulgata. Παρά τις περαιτέρω διαφοροποιήσεις προς το χειρόγραφο, διασώζονται αρκετές γραφές αμετάβλητες οι οποίες ανάγονται στο αρχαιότερο στρώμα της αρχαίας λατινικής μετάφρασης του κατά Ιωάννην. Κάποιες έχουν παράλληλα σε πατερικές παραθέσεις, ενώ κάποιες άλλες είναι μοναδικές. Πρόκειται επομένως για ένα σημαντικό μάρτυρα του κειμένου των αρχαίων λατινικών ευαγγελίων και τώρα έχει περάσει στον κατάλογο του Ινστιτούτου Vetus Latina με τον αριθμό VL 9A.

Francis Watson, "Beyond Suspicion: on the Authorship of the Mar Saba Letter and the Secret Gospel of Mark", 128-170
H υποψία ότι αυτός που "ανακάλυψε" την επιστολή του Κλήμεντος Αλεξανδρέως προς τον Θεόδωρο ήταν και ο συγγραφέας της διατυπώθηκε λίγο μετά από την πρώτη έκδοσή της το 1973 κι επαναλήφθηκε πολλές φορές στα χρόνια μετά το θάνατο του Morton Smith to 1991. Ωστόσο τα αποσπάσματα του "Μυστικού κατά Μάρκον" ερμηνεύονται συχνά με βάση την υπόθεση ότι η επιστολή που τα περιέχει είναι γνήσια. Ο συγγραφέας εξετάζει εάν η υποψία ότι πρόκειται για απάτη -εξαιτίας κυρίως των συνθηκών κάτω από τις οποίες βρέθηκε το εν λόγω χειρόγραφο - μπορεί να αποδειχθεί πέραν κάθε αμφιβολίας. Ο συγγραφέας του άρθρου εξετάζει προσεκτικά το ίδιο το κείμενο με βάση ένα διπλό υπόβαθρο, των αδιαμφισβήτητων συγγραμμάτων του Κλήμεντος από τη μία και των δημοσιευμένων έργων του Morton Smith από την άλλη. Υποστηρίζεται ότι οι εσωτερικές ανωμαλίες της επιστολής καθώς επίσης και μερικές τεχνικές της σύνταξης του κειμένου δεν επιβεβαιώνουν την προέλευσή της από τον Κλήμεντα κι ότι πρόκειται για κείμενο που εξυπηρετούσε ενδιαφέροντα και έχει δεχθεί επιδράσεις, οι οποίες χρονολογικά είναι αρχαιότερες της ανακάλυψης του κειμένου στο μοναστήρι του Mar Saba.

J. Christopher Edwards, "Pre-Nicene Receptions of Mark 10:45//Matt. 20:28 with Phil. 2:6–8", 194-199
Σκοπός αυτής της σύντομης μελέτης είναι να εξετάσει εκείνα τα κείμενα της περιόδου πριν την Νίκαια, τα οποία συνδέουν τα Μκ 10.45 // Μτ 20,28 με το Φιλ 2,6-8. Τα κείμενα που εξετάζονται είναι τα Ωριγένης, Αποσπ. Κατά Λκ 210, Κλήμεντος Αλεξανδρέως, Παιδαγ. 1.9.85.1 -2, Quis div. 37.1-4, Πράξεις Θωμά 72.

Jan Joosten, "The Date and Provenance of the Gospel of Barnabas", 200-215
Το λεγόμενο Ευαγγέλιο του Βαρνάβα είναι ένα παράξενο σύγγραμμα του οποίου το ιστορικό υπόβαθρο παραμένει άγνωστο. Αυτό το κείμενο διασώζεται σε δύο χειρόγραφα, ένα ιταλικό του 16ου αι. κι ένα ισπανικό από τον 10ο. Παρά την πρόσφατη αντίρρηση μπορεί να αποδειχθεί ότι το ιταλικό κείμενο ήταν το πρωτότυπο από το οποίο μεταφράστηκε στα ισπανικά. Η χρονολόγηση του ιταλικού κειμένου είναι μάλλον αρχαιότερη από εκείνη του χειρογράφου και μάλλον το κείμενο θα πρέπει να τοποθετηθεί στον 14ο αι. Μολονότι περιέχει ένα μεγάλο σε όγκο εξωευαγγελικό υλικό, το Ευαγγέλιο του Βαρνάβα ακολουθεί τη βασική αφηγηματική πορεία των κανονικών ευαγγελίων και αφηγείται την ιστορία του Ιησού από την Ναζαρέτ από τη γέννηση μέχρι τη σταύρωσή του. Μία πηγή που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας του φαίνεται να είναι ένα ιταλικό Διατεσσάρων το οποίο έχει στενές σχέσεις με τις εναρμονίσεις της Βενετίας και της Τοσκάνης που εκδόθηκαν από τους Todesco, Vaccari και Vatasso στα 1938, όπως αποδεικνύουν οι πολλές γραφές που είναι κοινές μεταξύ του απόκρυφου και αυτών των εναρμονίσεων.

Andrew Cain, "An Unidentified Patristic Quotation in Jerome’s Commentary on Galatians (3.6.11)", 216-225
Στο υπόμνημά του στην προς Γαλάτας (3.6.11) ο Ιερώνυμος παραθέτει και ασκεί κριτική σε μία ερμηνεία του Γαλ 6,11, η οποία θεωρεί ότι ο Παύλος δεν γνώριζε να γράφει ελληνικά. Ο συγγραφέας του παρόντος άρθρου απορρίπτει την υπόθεση ότι αυτή η ερμηνεία προέρχεται από τον Ιωάννη τον Χρυσόστομο και διατυπώνει την υπόθεση ότι προέρχεται από τον Ευσέβιο Εμέσης. Είναι γνωστό ότι ο Ιερώνυμος είχε χρησιμοποιήσει το Υπόμνημα στην προς Γαλάτας του Ευσεβίου κι αλλού και άσκησε κριτική στον Ευσέβιο με παρόμοιο τρόπο στο έργο του Quaestiones hebraicae in Genesim. Επιπλέον διατυπώνεται η υπόθεση ότι η προσωπική εμπειρία του Ευσεβίου με τις δύο γλώσσες τον οδήγησε στο να υποθέσει μία δυσκολία του Παύλου κι ότι αυτή η ερμηνεία του μπορεί να επηρέασε τον Χρυσόστομο στο να διατυπώσει τη θέση ότι ο Παύλος δυσκολευόταν να γράψει καλά ελληνικά.

Τρίτη 6 Απριλίου 2010

Ένα νέο βιβλίο για την πρόσληψη των κειμένων της Π.Δ. στην Κ.Δ. / A new book on the reception of the OT texts in the NT

Κυκλοφόρησε από τον εκδοτικό οίκο Vandenhoeck & Ruprecht ένας νέος συλλογικός τόμος με θέμα την πρόσληψη των κειμένων της Π.Δ. στην Κ.Δ.:

B. Kollmann (εκδ.), Die Verheißung des Neuen Bundes. Wie alttestamentliche Texte im Neuen Testament fortwirken (BThS 35), Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 2010
284 σελίδες
ISBN: 978-3-525-61616-1
29,90 ευρώ

Περιγραφή του εκδοτικού οίκου
Η Παλαιά Διαθήκη ήταν η Αγία Γραφή όχι μόνο του αρχαίου Ιουδαϊσμού αλλά και του αρχέγονου Χριστιανισμού. Παλαιοδιαθηκικές μορφές, όπως ο Αδάμ, ο Αβραάμ, ο Ιώβ και οι παραδόσεις που συνδέονται με αυτούς διαδραματίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην Κ.Δ. Επιπλέον παρατίθενται εκεί κι άλλα παλαιοδιαθηκικά κείμενα ή γίνεται υπαινιγμός σε αυτά. Σε αυτά ανήκουν η εντολή της αγάπης, το τελετουργικό της ημέρας του Εξιλασμού, ορισμένοι ψαλμοί, το άσμα του Πάσχοντος Δούλου στο Δευτεροησαΐα και οι μεσσιανικές προφητείες.
Στον παρόντα συλλογικό τόμο παρουσιάζονται είκοσι παλαιοδιαθηκικά κείμενα, τα οποία έχουν μεγάλη σημασία και για την Κ.Δ. Στην αρχή εξετάζεται η αρχική σημασία της κάθε βιβλικής παράδοσης μέσα στην παλαιοδιαθηκική της συνάφεια και στη συνέχεια παρουσιάζεται η πρόσληψή της από τον αρχαίο ιουδαϊκό κόσμο. Σε αυτή τη βάση εξετάζεται στο τέλος το ερώτημα πώς ο αρχέγονος Χριστιανισμό οικειοποιήθηκε τις σχετικές παραδόσεις και ποιες θεολογικές αρχές διαδραματίζουν εδώ σημαντικό ρόλο. Επίσης τίθεται το ερώτημα κατά πόσο μία τέτοια προσέγγιση των παλαιοδιαθηκικών κειμένων είναι θεμιτή.

Το νέο τεύχος του Die Welt des Orients

Στο νέο τεύχος του περιοδικού Die Welt des Orients 38:2 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

M. Gerhards, "Die biblischen 'Hethiter'", 145-179
Η βιβλική μαρτυρία για τους "Χεττίτες" είναι τριών ειδών: (α) οι Χ. ως ένας αυτόχθων πληθυσμός στην προϊσραηλιτική Χαναάν, (β) οι Χ. στο περιβάλλον του Δαυίδ και (γ) οι Χ. που ζουν έξω από την Παλαιστίνη. Οι πληροφορίες για την τρίτη ομάδα σαφώς συνδέονται με τα νεο-Χεττιτικά κράτη στη Β. Συρία και στη γύρω περιοχή. Όσον αφορά στις πληροφορίες σχετικά με τις άλλες δύο ομάδες ο συγγραφέας προσπαθεί να καταδείξει ότι πρόκειται για Ινδο-άρειες ομάδες στην Παλαιστίνη, των οποίων τα μέλη ονομάζονταν "Χεττίτες" με βάση τις πολιτισμικές τους σχέσεις με τις περιοχές της Συρίας, στις οποίες επικράτησαν αργότερα οι Χεττίτες.

R. Haase, "Eine Bemerkung zum zweiten Satz des §200b der hethitischen Rechtssatzung", 180-183
Στο σύντομο αυτό άρθρο επανεξετάζεται ο νόμος 200 των Χεττιτικών Νόμων (εκπαίδευση των μαθητευομένων). Ο συγγραφέας καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το κείμενο έχει παραφθαρεί και θα πρέπει να αποκατασταθεί. Κατά συνέπεια η τιμωρία της παράδοσης ενός προσώπου στο προσβαλλόμενο μέρος επιβάλλεται σε έναν αρχιτεχνίτη που δεν εκπληρώνει τις υποχρεώσεις του.

R. Heckl, "Wann ist mit dem Abschluss des Pentateuchs zu rechnen?", 184-204
Το απόσπασμα του Εκαταίου του Αβδηρίτη που παρατίθεται από τον Διόδωρο, στο οποίο στηρίζεται το παρόν άρθρο, αναφέρεται σε μία παλιά ελληνική μετάφραση της Πεντατεύχου, η οποία με τη σειρά της συνδέεται με τη μετάφραση των Ο΄. Κατά συνέπεια η Πεντάτευχος θα πρέπει να υπήρχε στην ελληνική της μετάφραση στην Αλεξάνδρεια γύρω στο 315/14 π.Χ. Με βάση αυτην την πληροφορία ο συγγραφέας του άρθρου οδηγείται στο συμπέρασμα ότι η Πεντάτευχος πρέπει να ολοκληρώθηκε περί τα μέσα του 4ου αι. π.Χ. το αργότερο.

M.G. Klingbeil, "Mapping the Literary to the Literal Image", 205-222
Ο συγγραφέας συγκρίνει τις επιμέρους μεταφορές της γενικότερης μεταφοράς του Ουράνιου Πολεμιστή στον εβραϊκό Ψαλτήρα με εικονογραφικά στοιχεία των παραστάσεων του θεού της καταιγίδας και του πολέμου Baal στην εικονογραφία της αρχαίας Εγγύς Ανατολής.

C. Peust, "Zur assyrischen Vokalharmonie und zum Wortakzent des Akkadischen", 223-233
Ο συγγραφέας στηρίζεται στις σύγχρονες θεωρίες για τη λεγόμενη ασσυριακή αρμονία των φωνηέντων και επανεξετάζει τους κανόνες τονισμού της ασσυριακής ακκαδικής διαλέκτου. Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι ο τονισμός της ασσυριακής ακκαδικής ομοιάζει σε γενικές γραμμές τον "εβραϊκό τύπο", όπου η έμφαση βρίσκεται στην τελευταία συλλαβή της ρίζας στα ουσιαστικά και ρήματα.

Κ. Radde-Antweiler, "»Study the Ritual not the Belief?«. Ritualtheoretische Analysen alttestamentlicher Texte", 234-246
Oι τελετουργίες και η επιστημονική ανάλυσή τους είναι ένα προσφιλές θέμα των τελευταίων χρόνων. Δεν προκαλεί επομένως έκπληξη - σε αντίθεση προς τις μελέτες από τις αγγλοσαξονικές χώρες- ότι αυτές οι νέες μελέτες δεν συμπεριλαμβάνονται στις παλαιοδιαθηκικές σπουδές. Η συγγραφέας συζητά κατά πόσο τα συμπεράσματα της θεωρίας της τελετουργίας μπορούν να προσφέρουν στον τομέα των βιβλικών σπουδών. Προκειμένου να δοθεί μία ικανοποιητική απάντηση, παρουσιάζονται κριτικά δύο πρόσφατες μονογραφίες.: »Rituals and Ritual Theory in Ancient Israel« του Ithmar Gruenwald και »Bridging the Gap. Ritual and Ritual Texts in the Bible« του Gerald Klingbeil. Και τα δύο έργα επικεντρώνονται στις τελετουργίες και τα τελετουργικά κείμενα και προσπαθούν να εντάξουν σε αυτές ανθρωπολογικές μεθοδολογίες. Παρά ταύτα το ερώτημα παραμένει κατά πόσο και πώς η επικέντρωση στις πράξεις κι όχι στους λόγους μπορεί να οδηγήσει σε γόνιμα συμπεράσματα.

Δευτέρα 5 Απριλίου 2010

Το νέο τεύχος του Novum Testamentum

Στο νέο τεύχος του Novum Testamentum 52:2 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

M. Mitchell - J.G. Barabbe - A.B. Quandt, "Chicago’s “Archaic Mark” (ms 2427) II: Microscopic, Chemical and Codicological Analyses Confirm Modern Production", 101-133
Ενδελεχής εξέταση και ανάλυση (μικροσκοπική, χημική και κωδικολογική) του χειρογράφου Chicago ms 972 - Gregory - Aland ms 2427 επιβεβαιώνει ότι πρόκειται για σύγχρονο έργο το οποίο χρονολογείται κάπου μεταξύ του 1874 και των πρώτων δεκαετιών του 20ου αι.

Chr. Karakolis, "Narrative Funktion und christologische Bedeutung der markinischen Erzählung vom Tod Johannes des Täufers (Mk 6:14-29)",134-155
Στο ευαγγέλιο του Μάρκου (6,14-29) ο θάνατος του Ιωάννη του Βαπτιστή αναφέρεται με περισσότερες λεπτομέρειες από ό,τι στα υπόλοιπα συνοπτικά ευαγγέλια. Στην πραγματικότητα, αυτή είναι η μόνη εκτενής ιστορία στο δεύτερο ευαγγέλιο η οποία διακόπτει τη ροη της αφήγησης του ευαγγελίου κάνοντας μία αναφορά σε ένα γεγονός του παρελθόντος. Με βάση κάποιες παρατηρήσεις σε σχέση με το ύφος, τη δομή και την αφηγηματική ροή της ιστορία ο συγγραφέας αποπειράται να παρουσιάσει την αφηγηματική λειτουργία και τη χριστολογική σημασία της ιστορίας εξετάζοντας τη σχέση του Μκ 6,14-16 με το 8,27-29 και 9,9-13 καθώς επίσης και τη σχέση του 6,17-27 προς την αφήγηση για το Πάθος στο κατά Μάρκον. Ο συγγραφέας καταλήγει ότι από αφηγηματολογικής και χριστολογικής απόψεως ο θάνατος του Ιωάννη Βαπτιστή προετοιμάζει σαφώς για το πάθος του Ιησού.

J.R. Harrison, "Paul’s Doxa Terminology in Its Ancient Benefaction Context", 156-188
Oι μελέτες για την παύλεια χρήση του όρου "δόξα" στις επιστολές προς Κορινθίους επικεντρώνονται είτε στην αναφορά στην παράδοση για τη δόξα του Μωυσή στο 2 Κορ 3,4-4,6 είτε στο πώς οι διάφορες παραδόσεις για τη "δόξα" στη μετάφραση των Ο΄ και στον Ιουδαϊσμό του Δεύτερου Ναού συνέβαλαν στη διαμόρφωση της χριστολογίας του (2 Κορ 2,8). Ωστόσο ο χαρακτηρισμός εκ μέρους του Παύλου των αδελφών που συνόδεψαν τα χρήματα στα Ιεροσόλυμα ως "δόξα του Χριστού" (2 Κορ 8,23) δεν έχει προκαλέσει την προσοχή. Όπου γίνεται κάποια συζήτηση για τη φράση, αυτή κατανοείται με βάση τα άσματα του Ησαΐα για τον "πάσχοντα δούλο" (Ησ 42. 49. 52-53) και την προφητεία γι' αυτόν (60. 62). Εναλλακτικά το κείμενο ερμηνεύεται μέσα στη συνάφειά του με την έννοια ότι οι αδελφοί συμβάλλον στη δόξα του Χριστού (2 Κορ 3,18. 8,19). Ο συγγαφέας διατυπώνει την υπόθεση ότι οι τιμητικές επιγραφές, ο λόγος για τους Ροδίους του Δίωνος Χρυσοστόμου και η αυτοκρατορική συνάφεια της έννοιας της "δόξας" μας επιτρέπουν να κατανοήσουμε καλύτερα γιατί ο Παύλος περιέγραψε τους συνεργάτες του ως "δόξα του Χριστού". Χρησιμοποιώντας αυτήν τη φράση ο Παύλος ενεργεί μέσα στο πλαίσιο των τιμητικών ρητορικών σχημάτων, αλλά απομακρύνεται από την εγκωμιαστική λογική και τον αυτοκρατορικό προσανατολισμό.