Βασιλείδης: το έργο και η διδασκαλία του (Β΄ μέρος)

Κοσμογονία και κοσμολογία

Ο Β. ανέπτυξε τη διδασκαλία ενός συστήματος δημιουργών αγγέλων, όπως έκαναν και άλλοι γνωστικοί της εποχής (βλ. Επιστολή Ευγνώστου και Απόκρυφο του Ιωάννη). Σύμφωνα με τον Ειρηναίο (Κατὰ αἱρέσεων 1.24.3) στην περίπτωσή του οι άγγελοι είναι 365 και αντιστοιχούν σε 365 ουρανούς και τις 365 ημέρες του έτους. Η δημιουργία του δικού μας κόσμου είναι έργο των αγγέλων του τελευταίου κόσμου (1.24.4). Δε γνωρίζουμε πόσοι άγγελοι κατοικούσαν σε αυτόν τον τελευταίο ουρανό, πολύ πιθανόν όμως να ήταν 72, όπως και στην Επιστολή Ευγνώστου. Αρχηγός τους είναι ο Θεός των Ιουδαίων, ιδέα που απαντά και στον Σατουρνίνο. Σύμφωνα με τον Ειρηναίο οι μαθητές του Βασιλείδη τον ονόμαζαν Αβρασάξ. Πιθανόν ο Β. να χρησιμοποίησε ένα ήδη υφιστάμενο όνομα θεότητας. Το όνομα Αβρασάξ απαντά σε μαγικά κείμενα και πολύτιμους λίθους. Συχνά μάλιστα σε αυτούς τους λίθους ο Αβρασάξ παριστάνεται ως ένα ζώο με κεφάλι λιονταριού και φιδίσια πόδια. Μαζί του εμφανίζεται μία άλλη θεότητα: ο Ιαώ (ένα όνομα που συχνά χρησιμοποιείται για τον Θεό των Ιουδαίων). Ο Α.Α. Barb πρότεινε μία εβραϊκή ετυμολογία του ονόματος (arba= τέσσερα, το τετραγράμματον του ονόματος του Γιαχβέ). Για αυτόν τον Άρχοντα του συστήματος του Β. κάνει λόγο και ο Κλήμης Αλεξ. (Στρωματεῖς 2.36.1). Παρόμοιες πληροφορίες δίνει και ο Ιππόλυτος (Haer. 7.16.1-2), κάτι που οδήγησε τον Α. Méhat στην υπόθεση ότι και οι δύο αντλούν από τα Εξηγητικά του Β. Σύμφωνα με αυτά τα κείμενα ο Άρχων πληροφορήθηκε κάτι από το Πνεύμα που απέστειλε ο ύψιστος Θεός κι αυτό τον γέμισε φόβο (Κλήμης). Αυτό που πληροφορήθηκε ήταν υπήρχε ένας Θεός ανώτερος από τον ίδιο (πρβλ. τη γνωστική ιδέα "η βλασφημία του Δημιουργού", δηλ. την πεποίθηση του Άρχοντα ότι είναι ο μοναδικός Θεός).
Ο κόσμος που δημιουργήθηκε από τον Άρχοντα είναι σύμφωνα με τον Β. "μονογενής" (βλ. Πλάτωνος, Τίμαιος 31ab).

Ανθρωπογονία και ανθρωπολογία
Δε διασώζονται κείμενα του Β. που να κάνουν λόγο για τη δημιουργία του ανθρώπου. Γνωρίζουμε ότι άλλοι γνωστικοί δίδασκαν ότι οι άγγελοι δημιούργησαν τον πρώτο άνθρωπο, ο οποίος δε μπορούσε στην αρχή να σταθεί όρθιος, μέχρι που πήρε την σπίθα της ζωής (Σατουρνίνος, Απόκρυφον Ιωάννου). Σύμφωνα με τον Ειρηναίο ( Κατὰ αἱρέσεων 1.24.5) o B. δίδασκε, όπως και ο Σατουρνίνος, ότι σώζεται μόνο η ψυχή, ενώ το σώμα είναι από τη φύση του φθαρτό.
Κάποια διασωζόμενα αποσπάσματα του Β. επιτρέπουν την υπόθεση ότι δίδασκε μία μορφή μετενσάρκωσης ή μετεμψύχωσης (βλ. Ωριγένη, Υπόμνημα στην Ρωμ 5.1)
Θέμα συζήτησης στην έρευνα αποτελεί και ο χαρακτηρισμός από τον Β. ορισμένων ανθρώπων ως "εκλεκτών". Σύμφωνα με τον Ειρηναίο, Κατὰ αἱρέσεων 1.24.6, οι οπαδοί του δίδασκαν ότι λίγοι μπορούν να έχουν την γνώση, ένας στους χίλιους και δύο στους δέκα χιλιάδες (πρβλ. Ευαγγέλιον Θωμά λόγιον 23). Με βάση ποιο κριτήριο γίνεται όμως αυτή η επιλογή; Ο Κλήμης διασώζει σε δύο αποσπάσματα τη διδασκαλία του Β. για την εκλογή:

Στρωματεῖς 4.26.125: " "πάροικος", φησίν, "ἐν τῇ γῇ καὶ παρεπίδημος ἐγώ εἰμι μεθ' ὑμῶν". καὶ ἐντεῦθεν ξένην τὴν ἐκλογὴν τοῦ κόσμου ὁ Βασιλείδης εἴληφε λέγειν, ὡς ἂν ὑπερκόσμιον φύσει οὖσαν.῾
Στρωματεῖς 5.1.3.2: "εἰ γὰρ φύσει τις τὸν Θεὸν ἐπίσταται, ὡς Βασιλείδης οἴεται, [τὴν] νόησιν τὴν ἐξαίρετον πίστιν ἅμα καὶ βασιλείαν καὶ καλῶν κτίσιν, οὐσίας ἀξίαν τοῦ ποιήσαντος πλησίον ὑπάρχειν αὐτήν, ἑρμηνεύων, οὐσίαν, ἀλλ' οὐκ ἐξουσίαν, καὶ φύσιν καὶ ὑπόστασιν, κτίσεως ἀνυπερθέτου κάλλος ἀδιόριστον, οὐχὶ δὲ ψυχῆς αὐτεξουσίου λογικὴν συγκατάθεσιν λέγει τὴν πίστιν. παρέλκουσι τοίνυν οἱ ἐντολαὶ αἵ τε κατὰ τὴν παλαιὰν αἵ τε κατὰ τὴν νέαν διαθήκην, φύσει σωζομένου, ὡς Οὐαλεντῖνος βούλεται, τινὸς καὶ φύσει πιστοῦ καὶ ἐκλεκτοῦ ὄντος, ὡς Βασιλείδης νομίζει".

Καθώς όμως το κείμενο αυτό είναι η παράθεση του Κλήμεντος της διδασκαλίας του Β. μέσα μάλιστα σε ένα πλαίσιο πολεμικής δε μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι ότι ο Β. δίδασκε έναν "φυσικό ντετερμινισμό", όπως αυτός που του αποδίδει ο Κλήμης. Είναι ωστόσο πολύ πιθανό να έκανε λόγο για τη φύση του ανθρώπου. Πολύ πιθανόν επίσης είναι να χρησιμοποιούσε για την οποιαδήποτε ντετερμινιστική του διδασκαλία κείμενα του αποστόλου Παύλου και της αρχαίας χριστιανικής παράδοσης.

Βιβλιοκρισίες RBL 12/6/2009

Στην ηλεκτρονική έκδοση του Review of Biblical Literature δημοσιεύονται μία σειρά από βιβλιοκρισίες νέων βιβλίων σχετικών με τις βιβλικές σπουδές και τον αρχαίο κόσμο:

Roger David Aus
The Death, Burial, and Resurrection of Jesus and the Death, Burial, and Translation of Moses in Judaic Tradition
Reviewed by James Crossley

Mark G. Brett
Decolonizing God: The Bible in the Tides of Empire
Reviewed by Roland Boer

Régis Burnet
L'évangile de la trahison: Une biographie de Judas
Reviewed by Stephan Witetschek

Chaim Cohen, Victor Hurowitz, Avi Hurvitz, Yochanan Muffs, Baruch Schwartz, and Jeffrey Tigay, eds.
Birkat Shalom: Studies in the Bible, Ancient Near Eastern Literature, and Postbiblical Judaism Presented to Shalom M. Paul on the Occasion of His Seventieth Birthday
Reviewed by Lena-Sofia Tiemeyer

Daniel K. Darko
No Longer Living as the Gentiles: Differentiation and Shared Ethical Values In Ephesians 4.17-6.9
Reviewed by William R. G. Loader

J. Harold Ellens, ed.
Miracles: God, Science, and Psychology in the Paranormal: Volume 1: Religious and Spiritual Events
Reviewed by Susanne Heine

Gene L. Green
Jude and 2 Peter
Reviewed by Peter H. Davids

Michael P. Knowles
We Preach Not Ourselves: Paul on Proclamation
Reviewed by H. H. Drake Williams III

Tremper Longman III and Peter Enns, eds.
Dictionary of the Old Testament: Wisdom, Poetry and Writings
Reviewed by Francis Dalrymple-Hamilton

Jerome H. Neyrey and Eric C. Stewart, eds.
The Social World of the New Testament: Insights and Models
Reviewed by Heather McKay

Leo G. Perdue
The Sword and the Stylus: An Introduction to Wisdom in the Age of EmpiresReviewed by Benjamin G. Wright III

Stanley E. Porter and Christopher D. Stanley, eds.
As It Is Written: Studying Paul's Use of Scripture
Reviewed by Rodrigo J. Morales

Tom Thatcher and Stephen D. Moore, eds.
Anatomies of Narrative Criticism: The Past, Present, and Futures of the Fourth Gospel as Literature
Reviewed by Steven Hunt

Peter T. Vogt
Deuteronomic Theology and the Significance of Torah: A Reappraisal
Reviewed by Trent C. Butler

Δύο άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο ZThK

Στο νέο τεύχος του Zeitschrift für Theologie und Kirche 106:2 (2009) δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και δύο άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Jan Christian Gertz, "Antibabylonische Polemik im priesterlichen Schöpfungsbericht?", 137-155

Mία εξέταση της υπόθεσης ότι στην ιερατική αφήγηση για τη δημιουργία απηχείται - όπως συχνά υποστηρίζεται - μία πολεμική εναντίον των Βαβυλωνίων καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχει καμιά απόδειξη για έναν τέτοιο αντι-βαβυλωνιακό προσανατολισμό του Γεν 1. Αυτό ισχύει κυρίως όσον αφορά στη δημιουργία των ουράνιων σωμάτων (Γεν 1,14-19). Αντίθετα ο συγγραφέας υποστηρίζει ότ το Γεν 1 θα πρέπει να θεωρηθεί τμήμα της κοινής της Ανατολικής Μεσογείου, δηλ. μίας πολιτισμικής περιοχής, όπου κατά τον 7ο αι. π.Χ. εδραιώθηκε μία νέα μορφή της φυσικής επιστήμης, η οποία δέχθηκε τις μεγαλύτερες επιδράσεις της από τη Μεσοποταμία.

Otfried Hofius, "Die Erzählung von der Fußwaschung Jesu. Joh 13,1-11 als narratives Christuszeugnis", 156-176
Η συμβολική ιστορία στο Ιω 13,1-11 τονίζει με τη μορφή της αφήγησης ότι η σταύρωση του Ιησού, ως η κατεξοχήν έκφραση της αγάπης του για τους ανθρώπους, είναι τόσο αναγκαία όσο και απόλυτα απαραίτητη προϋπόθεση για τον καθαρισμό από την αμαρτία. Μετά την περιγραφή του θανάτου του Ιησού ως sacramentum οι οδηγίες του Ιησού προς τους μαθητές του στο Ιω 13,12-17 απεικονίζουν το θάνατό του ως ένα exemplum, το οποίο δεσμεύει όλους όσους πιστεύουν σε αυτόν. Η σειρά με την οποία εκτίθενται αυτές οι δύο περικοπές, 13,1-11 και 13,12-17, σαφώς τονίζει ότι η σημασία του θανάτου του Ιησού ως sacramentum προηγείται της ερμηνείας του ως exemplum.

Ιστορία Χρόνων Κ.Δ.: η τρίτη φάση

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτήν τη στιγμή διανύουμε την τρίτη φάση της έρευνας της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ., η οποία παρουσιάζει χαρακτηριστικά ανάλογα με αυτά που απαντούμε τόσο γενικότερα στις καινοδιαθηκικές όσο και στις ιστορικές σπουδές.

Ανάμεσα στα στοιχεία αυτής της περιόδου σημειώνουμε τα εξής:
-Η αισιοδοξία που χαρακτήριζε τον ιστορικό θετικισμό και η βεβαιότητα ότι είναι δυνατό να αναπαρασταθεί σήμερα με πιστότητα το παρελθόν έχουν εγκαταλειφθεί.
-Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας και η μετατόπιση από την κοινωνιολογία στην ανθρωπολογία και την πολιτισμική ιστορία έχουν επηρεάσει τόσο τη θεματική όσο και τον τρόπο εργασίας των ερευνητών που ασχολούνται με την Ιστορία της Κ.Δ.Υιοθετούνται πια διεπιστημονικές ερμηνευτικές στρατηγικές, όπως για παράδειγμα μοντέλα ή θεωρίες της πολιτισμικής ανθρωπολογίας ή της κοινωνιολογίας.
-Δίνεται νέα έμφαση σε θέματα κοινωνικής ταυτότητας, μνήμης, οργάνωσης και δομής της κοινωνίας καθώς και σε εκείνα του κοινωνικού φύλου με μία μετατόπιση από τη διερεύνηση της αιτιότητας προς τη διερεύνηση του νοήματος.
-Η θεαματική πρόοδος στην αρχαιολογία, επιγραφική και παπυρολογία και η δυναμική επάνοδος της ιστορίας γενικότερα στο επιστημονικό γίγνεσθαι έδωσαν νέα ώθηση και άνοιξαν νέους ορίζοντες στην έρευνα της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ.
-Οι εξελίξεις στην επιστήμη της ιστορίας επηρεάζουν και την έρευνα της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ. καθώς γίνεται σήμερα μία επανεκτίμηση της έννοιας της ιστορικότητας.
-Τέλος και η λεγόμενη "γλωσσολογική στροφή" (Linguistic Turn) άνοιξε νέες κατευθύνσεις στην έρευνα της Ιστορίας Χρόνων της Κ.Δ.
-Εγκαταλείφθηκε πλέον το δίλημμα Ελληνισμός - Ιουδαϊσμός, το οποίο αποδείχθηκε άγονο και υπεραπλουστευτικό. Αντίθετα σήμερα υιοθετείται η ιδέα μίας πολύπλοκης και δυναμικής ιστορικής πραγματικότητας κατά την εποχή της Καινής Διαθήκης και του αρχέγονου Χριστιανισμού, όπου παρατηρούνται σχέσεις αλληλεπίδρασης και τάσεις συνύπαρξης των δύο αυτών πραγματικοτήτων.

Σήμερα είναι αδύνατο πια να διακρίνει κανείς «σχολές» ή «κινήματα», αποτέλεσμα κι αυτό των αλλαγών που επέφερε η μετανεωτερικότητα και η έρευνα κινείται σε όλο το ευρύ φάσμα προτιμήσεων και τάσεων που περιγράψαμε πιο πριν. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένους ερμηνευτές που ασχολούνται με θέματα Ιστορίας Χρόνων Κ.Δ.
Με θέματα ταυτότητας, δυναμικής των ομάδων και κοινωνικού φύλου ασχολούνται οι Καναδοί R. Ascough και P. Harland. Με θέματα ιστορικής γεωγραφίας oι P. Lampe και C. Breytenbach. O G. Theißen τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με θέματα ψυχολογικής ερμηνείας, ενώ την ευρεία χρήση μοντέλων της κοινωνιολογίας και κυρίως της πολιτισμικής ανθρωπολογίας υιοθετούν τα μέλη του Context Group στο οποίο ανάμεσα σε άλλους ανήκουν οι Bruce Malina, P. Neyrey, K. Hanson, John Pilch, Halvor Moxnes, κ.ά. (παραπέμπω σε δύο πρόσφατα βιβλία ιστορίας Χρόνων που εκφράζουν τις τάσεις αυτής της ομάδας: τη δεύτερη έκδοση του βιβλίου των K.C. Hanson / D.E. Oakman, Palestine in the Time of Jesus, και το βιβλίο του D.E. Oakman, Jesus and the Peasants). Περισσότερο πιστός στο θρησκειοϊστορικό παρελθόν της Ιστορίας των Χρόνων είναι ο καθολικός ιερέας και καθηγητής H.-J. Klauck, του οποίου το έργο για τα κοινά δείπνα και την κοινότητα της Κορίνθου υπήρξε πρωτοποριακό. Mε τα δείπνα και την κοινότητα ασχολήθηκε και ο John Fotopoulos. Στο χώρο της τοπικής ιστορίας με ευρεία χρήση της αρχαιολογίας και της επιγραφικής κινείται ο Alex-Dieter Koch καθώς και ο καθηγητής του Erlangen P. Pilhofer και οι μαθητές του. Με θέματα τοπικής ιστορίας συγκεκριμένων κοινοτήτων ασχολείται ο B. Winter.
Τέλος ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα με τον τίτλο Redescribing Graeco-Roman Antiquity, στο οποίο συμμετέχουν ερευνητές από τη Νότια Αφρική, την Αμερική και την Ευρώπη,(ανάμεσά τους και ο καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας Π. Παχής), εργάζεται από τις αρχές του 21ου αι. Το πρόγραμμα αυτό επιδιώκει να αναδείξει τη λειτουργική θέση που κατείχε η θρησκεία στις δομές του ελληνορωμαϊκού κόσμου και τη δυναμική αυτού του κόσμου. Ο Χριστιανισμός και η επικράτησή του εντάσσονται μέσα σε αυτήν την προοπτική ενώ η τυπολογία, της “age of anxiety”, που εισήγαγαν οι Dodd και P. Green τίθεται υπό αμφισβήτηση.

Στην επόμενη ανάρτηση θα παρουσιάσουμε την πορεία της έρευνας της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ. στην Ελλάδα.

Το νέο τεύχος του JBL

Στο νέο τεύχος του Journal of Biblical Literature 128:2 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• Joel S. Baden, "The Tower of Babel: A Case Study in the Competing Methods of Historical and Modern Literary Criticism", 209-224
• Joseph Blenkisopp, "Abraham as a Paradigm in the Priestly History in Genesis", 225-241
• Vered Noam, "Corpse-Blood Impurity: A Lost Biblical Reading?", 243-251
• Yitzhak Berger, "Ruth and Inner-Biblical Allusion: The Case of 1 Samuel 25", 253-272
• Paul-Alain Beaulieu, "The Babylonian Background of the Motif of Fiery Furnacein Daniel 3", 273-290
• Moshe J. Bernstein, "Divine Titles and Epithets and the Sources of Genesis Apocryphon", 291-310
• Fabian E. Udoh, "The Tale of An Unrighteous Slave (Luke 16:1-8[13])", 311-335
• Douglas A. Cambpell, "2 Corinthians 4:13: Evidence in Paul that Christ Believes", 337-356
• Matthew V. Novenson, "The Jewish Messiahs, the Pauline Christ, and the Gentile Question", 357-373
• Thomas A. Wayment, "A Reexamination of the Text of P.Oxy. 2949", 375-382
• George Aichele - Peter Miscall - Richard Walsh, "An Elephant in the Room: Historical-Critical and Postmodern Interpretations of the Bible", 383-404

Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Τ.L. Thompson

Το τρέχον τεύχος του περιοδικού Scandinavian Journal of the Old Testament 23:1 (2009) περιέχει μελέτες προς τιμήν του καθηγητή της Π.Δ. Thomas Lawrence Thompson:

Ingrid Hjelm, "The Assyrian Evidence: A Reply to Salibi's Questions Regarding Assyrian Sources for their Campaigns in Palestine and the Existence of a Bt umria in Palestine in the Iron II", 7-22

To άρθρο είναι μία αναθεωρημένο τμήμα της συζήτησης στο διαδίκτυο μεταξύ του Δρ. Kamal Salibi από το American University στη Bηρυτό (2003) και του καθ. Thomas L. Thomson και της Dr. Ingrid Hjelm από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Την πρωτοβουλία γι' αυτήν τη συζήτηση την είχε ο εκδότης του Cadmus Press Dr. Zid Muna (Βηρυτός και Δαμασκός). Δυστυχώς η συζήτηση τελείωσε πρόωρα και δε θα δημοσιευθεί με άλλον τρόπο.
Στο άρθρο γίνεται η προσπάθεια να δοθεί απάντηση στις ερωτήσεις του Dr. Salibi σχετικά με την τοποθέτηση του "κράτους της παλαιστινιακής εποχής του Σιδήρου", το οποίο "είναι επίσης γνωστό ως Bit umri". Κατέλαβαν πραγματικά οι Ασσύριοι αυτό το κράτος στην Παλαιστίνη, όπως γενικά πιστεύεται, ή στην πραγματικότητα πήγαν στην Δ. Αραβία, όπου θεωρείται ότι ζούσαν οι Ισραηλίτες εκείνην την εποχή; Σε πολλά έργα του ο Salibi υποστήριξε ότι ο Ισραήλ της Εποχής του Σιδήρου θα πρέπει να κατέφυγε στην περιοχή της 'Asir , μία έκταση περίπου 600 χλμ. σε μάκρος και 200 χλμ. σε πλάτο Β. της Υεμένης στη Δ. Αραβία. Τα επιχειρήματα του Salibi στηρίζονται στην ομοιότητα των ονομάτων και των γεωγραφικών χαρακτηριστικών με ανάλογα μέσα στην Π.Δ. ιδιαίτερα στις ιστορίες του Ιησού του Ναυή και του Δαυίδ. Το άρθρο δε συζητά τα κύρια επιχειρήματα της θέσης του Salibi, αλλά προσπαθεί να εξετάσει τις συνέπειες που έχει αυτή η θέση, δηλαδή την ταυτοποίηση και τον εντοπισμό του Ισραήλ / Bit Humria κατά την εποχή του Σιδήρου. Ποιες γεωϊστορικές συνθήκες αντικατοπτρίζουν τα νεοασσυριακά κείμενα, όταν κάνουν λόγο γι' αυτήν την περιοχή. Ποια διαδρομή ακολούθησαν οι Ασσύριοι για τις εκστρατείες τους προς τα δυτικά και τελικά πότε και πού διέσχισαν την Αραβική χερσόνησο; Η εξέταση αυτών των ζητημάτων οδηγεί στο να μη γίνει δεκτή η θέση του Saribi σχετικά με τον Ισραήλ της Εποχής του Σιδήρου.

Łukasz Niesiołowski-Spanò, "The Broken Structure of the Moses Story: Or, Moses and the Jerusalem Temple", 23-37
Μία προσεκτική εξέταση του βιβλικού μύθου της Εξόδου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι αιτίες που οδήγησαν στην τιμωρία των 40 ετών περιπλάνησης μέσα στην έρημο κάθε άλλο παρά σαφείς είναι. Επιπλέον δεν υπάρχει καμιά αναφορά σε λάθος του Μωυσή, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τελικά το θάνατό του πριν ολοκληρώσει την αποστολή του, δηλ. την είσοδο του Ισραήλ στη Γη της Επαγγελίας. Η αφηγηματολογική ανάλυση της ιστορίας της Εξόδου υποδεικνύει ότι ο θάνατος του Μωυσή στη Μωάβ διακόπτει τη λογική (ο συγγρ. θεωρεί την αρχική) δομή της ιστορίας. Κανείς θα μπορούσε να σκεφτεί μία συνεπή αφήγηση σύμφωνα με την οποία ο Μωυσής κατορθώνει να μπει στη Χαναάν.
Η παραπάνω λογική επιχειρηματολογία και μερικές ακόμη βιβλικές (π.χ. 1 Σαμ 12,8) και εξωβιβλικές έμμεσες αναφορές ίσως υπαινίσσονται μία αιτία για τη διακοπή της αφηγηματικής δομής. Το άρθρο έχει ως σκοπό του να ανακατασκευάσει την αρχική μορφή της ιστορίας της Εξόδου, σύμφωνα με την οποία ο Μωυσής όχι μόνο εισέρχεται στη Χαναάν, αλλά ιδρύει επίσης το Ναό της Ιερουσαλήμ, όπως αναφέρει ο Εκαταίος ο Αβδηρίτης.

Emanuel Pfoh, "Genesis 4 Revisited: Some Remarks on Divine Patronage", 38-45
Το σύντομο αυτό άρθρο έχει ως σκοπό να επανεξετάσει την αμαρτία του Κάιν, όπως αυτή περιγράφεται στο Γέν 4 υπό το φως αυτού το οποίο θα μπορούσε να ονομάσει κανείς προστασία (patronage) του Γιαχβέ, όπως αυτή εκφάζεται σε όλη την αφήγηση της Π.Δ. Από αυτήν την άποψη η πρώτη αμαρτία του Κάιν δεν ήταν ο φθόνος του για τον Άβελ ή η δολοφονία του αδελφού του αλλά μάλλον η συνεπαγόμενη ανυπακοή στο λόγο του Γιαχβέ και η έλλειψη από μέρους του της ταπείνωσης να αποδεχθεί το θείο θέλημα.

Jacob Mortensen, "The Book of Job - The Cyclical Progression of the Aporia", 46-63
Στο άρθρο εξετάζεται η σχέση μεταξύ της αισθητικής και της θεολογίας στο βιβλίο του Ιώβ. Ο γενικός στόχος του είναι να εξηγήσει τη σχέση μεταξύ του κέντρου και της περιφέρειας (της ποίησης και της πρόζας) και τη σημασία που έχει αυτή η σχέση για τη θεολογία του βιβλίου. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το πρόβλημα του Ιώβ δεν ήταν η απόκτηση της σοφίας, αλλά το πώς θα συνδυάσει τη σοφία με τον πόνο - πώς θα συμβιβαστεί με τον πόνο. Κι αυτό το θεολογικό θέμα προβάλλεται με αισθητικά μέσα- όπως υφολογικά, αφηγηματικά στοιχεία καθώς και στοιχεία σύνταξης και δομής του κειμένου.
Είναι αδύνατο να προταθεί ένας τρόπος ανάγνωσης του βιβλίου του Ιώβ εξαιτίας της θεμελιώδους και δομικής δυσαρμονίας του κειμένου. Αυτό το αποσταθεροποιητικό, αμφίσημο, παράδοξο, ειρωνικό κείμενο που προκαλεί δυσαρμονία είναι το σημείο αφετηρίας της ερμηνείας. Για να κατανοηθεί το κείμενο χρησιμοποιούνται δύο εργαλεία: αναλύονται τα λογοτεχνικά και τα συνθετικά μέσα και τα δομικά στοιχεία του κειμένου αξιολογούνται με βάση τη σχέση μεταξύ του κέντρου και της περιφέρειας. Αυτή η γραμμή της ερμηνείας αποκαλύπτει ότι οι υφολογικές διαφορές, που υπάρχουν στο έργο, αναδεικνύουν σημαντικές θεολογικές διαφοροποιήσεις. Στο βιβλίο του Ιώβ, η μορφή και η αισθητική αντιστοιχούν στο νόημα και στη θεολογία.

Anne Katrine de Hemmer Gudme, "How Should We Read Hebrew Bible Ritual Texts? A Ritualistic Reading of The Law of the Nazirite (Num 6,1-21)", 64-84
Σκοπός του άρθρου είναι να προτείνει μία τελετουργική ανάγνωση των τελετουργικών κειμένων της Π.Δ., η οποία να στηρίζεται στη θεωρία του Roy A. Rappaport. Μία από τις γενικά αγνοημένες θέσεις του Rappaport είναι ότι για να μπορέσει κανείς να "καταλάβει" μία συγκεκριμένη τελετουργία, θα πρέπει να γνωρίσει τη λειτουργική τάξη αυτής της τελετουργίας, το κωδικοποιημένο μήνυμά της. Με άλλα λόγια για να κατανοήσει κανείς μία τελετουργία είναι αναγκαίο με κάποιο τρόπο να πληροφορηθεί την ιδιαίτερη κοσμοθεωρία αυτής της τελετουργίας. Ο συγγραφέας επικεντρώνει την προσοχή του στο λεγόμενο υλικό του Ρ στην Πεντάτευχο και κυρίως στο νόμο για τους Ναζιρίτες στο Αρ 6,1-21 και χρησιμοποιεί την ιδέα του Rappaport ως ερμηνευτικό κλειδί για να διαβάσει το συγκεκριμένο κείμενο. Υποστηρίζει πως, όταν προσπαθεί κανείς να απαντήσει στα ερωτήματα, που θέτει ένα τελετουργικό κείμενο, αν προσπαθήσει να περιορίσει την έρευνά του στην κοσμοθεωρία της υπό εξέταση τελετουργίας, όχι μόνο θα κάνει μία προσέγγιση, η οποία είναι λογική και αρμόζουσα, αλλά θα οδηγηθεί σε καλύτερες απαντήσεις.

Lisa Fosdal, "Was the Tel Dan Inscription Referring to “BYTDWD” as a Fundamentalistic Faction?", 85-102
Μία σημειολογική ανάλυση με βάση της θεωρία του Greimas οδηγεί στη διαπίστωση μιας γλωσσολογικής σχέσης μεταξύ της χρήσης του “BYT-DWD” στις βιβλικές αφηγήσεις και της εμφάνισής του στην αραμαϊκή επιγραφή από το Tel Dan. Αρκετά προβλήματα ωστόσο προκύπτουν, όταν μία σύγχρονη σημειολογική γλωσσολογική θεωρία προσπαθεί να εφαρμοσθεί στην Π.Δ. και γι' αυτό είναι απαραίτητο η μέθοδος να τροποποιηθεί ανάλογα. Μολονότι η τροποποίηση οδηγεί σε μία περισσότερο αρμόζουσα στο κείμενο προσέγγιση, δε μπορεί ωστόσο σε καμιά περίπτωση να διαπιστώσει μία σχέση μεταξύ των δύο λεξημάτων του "οίκου του Δαυίδ". Από την άλλη δε μπορεί να αρνηθεί κανείς κάποια συγκεκριμένα γλωσσολογικά χαρακτηριστικά και το ερώτημα του σημειολογικού "νοήματος" έρχεται στο επίκεντρο της συζήτησης. Η αρχαμαϊκή επιγραφή από του Tel Dan αναφέρεται πραγματικά στο Δαυίδ των βιβλικών αφηγήσεων ή είναι η σημασία του περισσότερο "λεπτή";

Niels Peter Lemche, "How Christianity Won the World", 103-121
Στο άρθρο ανιχνεύεται η ιδεολογία που έδωσε τη δυνατότητα στον χριστιανικό πολιτισμό να κατακτήσει τον κόσμο. Ξεκινά με μία παρουσίαση των βιβλικών "εθνικών" ιδρυτικών μύθων της Εξόδου και της Βαβυλώνιας Αιχμαλωσίας και καταδεικνύει πώς αυτή η ιδεολογία έδωσε επίσης τη δυνατότητα για εθνικές εκκαθαρίσεις, αν όχι γενοκτονίες, και πώς αυτές οι ιστορίες διαδραμάτισαν κυριαρχικό ρόλο στη σκέψη των χριστιανών του δυτικού κόσμου, οι οποίοι απλώς υιοθέτησαν τη βιβλική στάση απέναντι στους ξένους λαούς. Μία αλλαγή στην προσέγγιση αυτών των κειμένων και κυρίως μία όχι τόσο ιστορικά προσανατολισμένη ανάγνωση της Βίβλου μπορεί να θέσει τέρμα στη δυτική αντίληψη για έναν Θεό που δίνει το δικαίωμα καταπίεσης των λαών του κόσμου.


Allan Rosengren, "Knowledge of God According to Hosea the Ripper: The Interlacing of Theology and Social Ideology in Hosea 2", 122-126
Μία σημειολογική ανάγνωση του Ωσηέ 2 καταλήγει στο συμπέρασμα ότι εδώ υπάρχουν δύο ιστορίες: η ιστορία του Ωσηέ και της Γομέρ και η ιστορία του Γιαχβέ και του Ισραήλ. H εμπλοκή της σημειολογίας είναι παρούσα επίσης στο κείμενο για τις κοσμικών διαστάσεων υποσχέσεις του Ωσ 2,18-25. "Η γνώση του Θεού' στο βιβλίο του Ωσηέ δεν είναι απλά ένα ζήτημα αφοσίωσης σε ένα συγκεκριμένο θρησκευτικό σύστημα αλλά είναι ζήτημα γνώσης του πώς μπορεί κανείς να ζήσει τη ζωή του σύμφωνα με συγκεκριμένους κοινωνικούς κανόνες, δηλαδή εκείνους της πατριαρχίας. Η θεολογία του κειμένου δεν μπορεί να διακριθεί από την ιδεολογία του κειμένου. Η ορθότητα αυτής της θέσης δοκιμάζεται στο Ωσ 2,18-25.

James West, "Thomas Thompson: A Word of Appreciation from a Pastor", 127-134

Thomas L. Thompson, "Imago Dei: A Problem in Pentateuchal Discourse", 135-148
Έχοντας ως αφετηρία την έκφραση αυτοπροσδιορισμού του Γιαχβέ στην ιστορία του Μωυσή και της καιομένης βάτου, το πρώτο μέρος του άρθρου ασχολείται με τους τρόπους που παρουσιάζεται ο Γιαχβέ στην Π.Δ. και με τον τρόπο που τον παρουσιάζει ο αφηγητής στις ιστορίες του χρυσού μόσχου, των ορτυκιών και της αποστολής κατασκόπων στην κοιλάδα του Eshkol στα βιβλία της Εξόδου και των Αριθμών. Στη συνέχεια ασχολείται με την τριπλή αλληγορία της ανθρωπότητας, η οποία δημιουργήθηκε κατ' εικόνα του Θεού στα Γεν 1-11 και συγκρίνει αυτήν την αφηγηματική μορφή του Γιαχβέ με την αντίληψη για το Θεό στο βιβλίο του Ιώβ.

Το νέο τεύχος του Currents in Biblical Research

Στο νέο τεύχος του Currents in Biblical Research 7 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Tyler Mayfield, "The Accounts of Deborah (Judges 4—5) in Recent Research", 306-336

Μέσα στο βιβλίο των Κριτών η μορφή της Δεββώρας γίνεται αντικείμενο ιδιαίτερης πραγμάτευσης, καθώς οι πράξεις της περιγράφονται πρώτα σε μία πεζή αφήγηση, που καταλαμβάνει το 4ο κεφάλαιο του βιβλίου, και στη συνέχεια σε ένα ποίημα, στο κεφάλαιο 5. Είτε το καθένα ξεχωριστά είτε και τα δυο μαζί αυτά τα δύο κεφάλαια έχουν προκαλέσει το ενδιαφέρον των ερμηνευτών, οι οποίοι έχουν προτείνει διάφορες ερμηνείες. Στο άρθρο παρουσιάζεται η σύγχρονη έρενα σχετικά με τις αφηγήσεις για τη Δεββώρα από το 1990 κιε εξής. Η παρουσίαση διαιρείται σε 3 μέρη: οι δύο αφηγήσεις ως μία ενότητα, και τα Κρ 4 και 5 το καθένα ξεχωριστά. Το πρώτο μέρος ασχολείται με τη λειτουργία αυτών των κεφαλαίων μέσα στο βιβλίο και τη σχέση που υπάρχει μεταξύ τους. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα επιμέρους αφηγηματικά στοιχεία (χαρακτήρες και γεγονότα). Τέλος το θέμα του τρίτου μέρους είναι το φιλολογικό είδος, η χρονολόγηση και η δομή των συγκεκριμένων κεφαλαίων.


Nijay K. Gupta, "The Theo-Logic of Paul's Ethics in Recent Research: Crosscurrents and Future Directions in Scholarship in the Last Forty Years", 336-361
O συγγραφέας παρουσιάζει την έρευνα σχετικά με τη θεολογία ή λογική (γι' αυτό και στον τίτλο η λέξη 'theo-logic') της ηθικής διδασκαλίας του Παύλου κατά τα τελευταία 40 χρόνια. Μελετώντας το έργο επιφανών μελετητών του Παύλου όπως των V.P. Furnish, P. Sampley, W. Schrage, R. Hays και D. Horrell, η προσοχή στρέφεται κυρίως στην προσφορά τους, αλλά και σε αυτά που ακόμη πρέπει να γίνουν σε αυτόν τον τομέα των παύλειων μελετών. Ένα σημαντικό συμπέρασαμ αυτής της μελέτης είναι ότι το έργο του Furnish αποτελεί ορόσημο στη θεο-λογική της ηθικής διδασκαλίας του Παύλου όσον αφορά τις εσχατολογικές, χριστολογικές και κοινωνιολογικές της διαστάσεις και οι μελετητές που ακολούθησαν συνέχισαν το έργο του. Οι συμβολές των νέων ερευνητών είναι και αναγκαίες και ευπρόσδεκτες καθώς οι νέες τάσεις στην έρευνα προσφέρουν τη δυνατότητα για νέες προσεγγίσεις του Παύλου, κάτι που δεν ήταν δυνατό στα τέλη της δεκαετίας του '60, όταν ο Furnish εξέδωσε το έργο του.

Rebecca Skaggs & Thomas Doyle, "Lion/Lamb in Revelation", 362-375
H σημασία των συμβόλων του λιονταριού και του Αρνίου για την κατανόηση του μηνύματος της Αποκάλυψης είναι κάτι που έχει επισημανθεί ήδη από την πρώτη στιγμή που η Αποκάλυψη άρχισε να ερμηνεύεται. Η σχέση μεταξύ των δύο αυτών μορφών είναι ιδιαίτερα σημαντική στη συζήτηση για το βιβλίο της Αποκάλυψης. Δεν υπάρχει ωστόσο συμφωνία μεταξύ των ερμηνευτών για τη φύση αυτής της σχέσης. Σκοπός του άρθρου είναι να παρουσιάσει και να εξηγήσει την επιστημονική συζήτηση σχετικά με αυτό το ζήτημα καθώς επίσης να προτείνει κάποιες πιθανές λύσεις στο πρόβλημα.

Matthew Goff, "Recent Trends in the Study of Early Jewish Wisdom Literature: The Contribution of 4QInstruction and Other Qumran Texts", 376-416
Στο άρθρο παρουσιάζονται οι κύριες τάσεις στη μελέτη των κειμένων του Κουμράν τα οποία συνήθως χαρακτηρίζονται ως σοφιολογικά. Ανάμεσα σε αυτά τα κείμενα, αυτά που έχουν προσελκύσει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι το 4QInstruction και το λεγόμενο Βιβλίο των Μυστηρίων. Αυτά τα κείμενα συμβάλλουν σημαντικά στην κατανόηση της ιουδαϊκής σοφιολογικής γραμματείας κατά την εποχή του Δεύτερου Ναού. Σημαντικός σταθμός στη σύγχρονη έρευνα είναι η συνειδητοποίηση ότι τα αρχαία ιουδαϊκά σοφιολογικά κείμενα θα μπορούσαν να στηρίζονται σε παραδόσεις, οι οποίες δεν έχουν μεγάλη σχέση με την αρχαιότερη σοφία των Παροιμιών, και συνδέονται με ιδιαίτερες αποκαλυπτικές παραδόσεις και με την Τορά. Τα κείμενα της Ν. Θάλασσας καθιστούν σαφές ότι υπάρχει μία μεγάλη πολυμορφία στα αρχαία ιουδαϊκά σοφιολογικά κείμενα.

Το νέο τεύχος του JSPs

Στο νέο τεύχος του Journal for the Study of the Pseudepigrapha 18:4 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα :

Benedikt Ekhardt, "Reclaiming Tradition: The Book of Judith and Hasmonean Politics", 243-263

To βιβλίο της Ιουδίθ χαρακτηρίσθηκε ως αντι-ασμοναική προπαγάνδα, αλλά τα επιχειρήματα, τα οποία χρησιμοποιούνται για να στηρίξουν αυτήν τη θέση δε φαίνεται να λαμβάνουν υπόψη ότι η Ιουδίθ είναι ένα ένα μυθιστοριογραφικό έργο. Ο συγγρ. υποστηρίζει ότι μπορεί βέβαια κανείς να διαβάσει την Ιουδίθ ως ένα κείμενο εναντίον των Ασμοναίων, αλλά ότι μπορεί να καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα μόνο αν συνδεθεί το συγκεκριμένο έργο με τη μεταμόρφωση παραδοσιακών ιδεών ώστε αυτές να νομιμοποιήσουν των ασμοναϊκή εξουσία. Το βιβλίο της Ιουδίθ χρησιμοποιεί όρους, οι οποίο έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην προπαγάνδα των Ασμοναίων (1 Μακκαβαίων), αλλά μετατρέπει τις βάσεις τους στη Γραφή, ώστε να μην έχουν το ίδιο περιεχόμενο. Έτσι το βιβλίο της Ιουδίθ θα πρέπει να αναγνωσθεί ως ένα παράδειγμα λογοτεχνικού κειμένου όπου η συζήτηση νομιμοποίησης ανατρέπεται με τη δημιουργία ενός αφηγηματικού χώρου, ο οποίος επιτρέπει μία εναλλακτική χρήση της πολιτικής γλώσσας. Η δημιουργία αυτής της αντι-συζήτησης δε θα πρέπει να ταυτίζεται με την αντι-προπαγάνδα.

Ronald Charles, "A Postcolonial Reading of Joseph and Aseneth", 265-283

Το βιβλίο Ιωσήφ και Ασενέθ στηρίζεται σε μία συγκεκριμένη αντίληψη για τον άλλο. Γράφηκε με σκοπό να εξηγήσει και να δικαιολογήσει στους υπόλοιπους Ιουδαίους και στους φιλικά προς τον ιουδαϊσμό κείμενους εθνικούς την είσοδο μίας μη Ιουδαίας γυναίκας (της Ασενέθ, της κόρης του Αιγύπτιου ιερέα) στη ζωή ενός βιβλικού ήρωα, του Ιωσήφ. Στην παρούσα μελέτη ο συγγραφέας προτείνει μία μεταποικιακή (postcolonial) ανάγνωση αυτής της αρχαίας ιστορίας και υποστηρίζει ότι αυτή μπορεί να ρίξει φως στις ποικίλες αντιλήψεις για την ετερότητα και τη σχέση των δύο κοινωνικών φύλων που απαντούν μέσα στο κείμενο.

Michael Avioz, "The Incineration of Saul's and His Sons' Corpses according to Josephus", 285-292

Ο συγγραφέας πραγματεύεται τον τρόπο που ο Ιώσηπος επαναδιηγείται τη βιβλική ιστορία της καύσης των οστών του Σαούλ και των γιων του στο 1 Σαμ 31. Σε διάφορα σημεία του βιβλικού κειμένου οι ερμηνευτές εντόπισαν έμμεσες αναφορές στην πρακτική της καύσης των νεκρών, η οποία επιβεβαιώνεται και από τα αρχαιολογικά ευρήματα. Το ερώτημα που απασχολεί το συγγραφέα είναι το πώς ο Ιώσηπος αντιμετωπίζει την καύση των νεκρών. Συγκρίνει τη δική του εκδοχή της ταφής του Σαούλ με άλλα αρχαία κείμενα, τα οποία επίσης επαναδιηγούνται βιβλικές ιστορίες. Υποστηρίζει ότι ο Ιώσηπος (Αρχαιολ. 6.375-77) παραλείπει την καύση στην ιστορία του ώστε να αποφευχθούν οι οποιεσδήποτε συνδέσεις μεταξύ των ιουδαϊκών και των εθνικών ταφικών πρακτικών.

Michael E. Stone, "Two Unpublished Eschatological Texts", 293-302
Στο άρθρο παρουσιάζονται δύο μεσαιωνικά αρμενικά κείμενα τα οποία ασχολούνται με θέματα που απαντούν και στα ιουδαϊκά κείμενα του Δεύτερου Ναού. Διασώζουν επομένως αρχαίο υλικό, αλλά ταυτόχρονα επιτρέπουν στον ερευνητή να ανιχνεύσει την επίδραση που ασκούν τα ψευδεπίγραφα και άλλα σχετικα κείμενα στη μεσαιωνική γραμματεία.

Αρχέγονος Χριστιανισμός και Εσσαίοι

Στο ιστολόγιο The Bible and Interpretation έχει αναρτηθεί το άρθρο της επίκουρης καθηγήτριας Elizabeth McNamer, του Rocky Mountain College σχετικά με τις πιθανές σχέσεις της πρώτης Εκκλησίας με τους Εσσαίους. Όπως σημειώνει η ίδια το συγκεκριμένο άρθρο στηρίζεται κυρίως στο βιβλίο της Jesus and the First Century Christianity in Jerusalem, 2008.

Στην περίληψη που δίνεται στην αρχή του άρθρου συνοψίζονται οι βασικές θέσεις της McNamer. H συγγραφέας υποστηρίζει ότι στα κείμενα της Κ.Δ. διασώζονται διάφορες πληροφορίες που επιβεβαιώνουν τη θέση της ότι η πρώτη χριστιανική κοινότητας της Ιερουσαλήμ υιοθέτησε πρακτικές των Εσσαίων. Μετά το θάνατο του Ιησού οι μαθητές επέστρεψαν στο υπερώο. Ήταν όλοι μαζί την Πεντηκοστή και την εόρτασαν σύμφωνα με τον ημερολόγιο των Εσσαίων. Εξέλεξαν τον Ματθία με κλήρο (στο Χάλκινο Κύλινδρο του Κουμράν γίνεται λόγος για μία οικία του Ματθία). Η Πεντηκοστή κατέστη η κύρια εορτή της αρχαίας εκκλησάις. Το βάπτισμα ήταν η τελετή ένταξης στην αρχαία Εκκλησία. Το άγιο Πνεύμα (για το οποίο δε γίνεται λόγος πουθενά στην Π.Δ., σύμφωνα με τη συγγραφέα) κατέχει κεντρική θέση στα κείμενα της Νεκράς Θάλασσας. Οι πρώτοι χριστιανοί είχαν ένα κοινό ιερό δείπνο. Ζούσαν όλοι μαζί. Και οι δύο ομάδες είχαν κανόνες οργάνωσης της κοινότητάς τους (για τους πρώτους χριστιανούς βλ. π.χ. τη Διδαχή). Υπήρχε μία ιεραρχία με επικεφαλής 12 πρόσωπα και στις δυο ομάδες. Οι ώρες προσευχής και στις δύο ομάδες είναι κοινές. Αναφέρονται θεραπείες και στις δύο ομάδες. Η McNamer υποστηρίζει ότι αυτό δε μπορεί να είναι τυχαίο. Θεωρεί μάλιστα ότι δε μπορεί να ήταν Σαδδουκαίοι , οι οποίοι εμφανίζονται στις Πράξεις ως αντίπαλοι των χριστιανών κι εκτιμά ότι η μόνη άλλη περίπτωση ομάδας με κοινά προς την πρώτη εκκλησία στοιχεία ήταν οι Εσσαίοι.

[Α.Τ.: η υπόθεση της πιθανής στενής σχέσης μεταξύ Εσσαίων και χριστιανών είναι σχετικά παλιά και κατά καιρούς επανέρχεται στο προσκήνιο. Θα πρέπει ωστόσο καταρχάς να σημειωθεί ότι όσα γνωρίζουμε για τους Εσσαίους είναι ελάχιστα και κυρίως προέρχονται από τον Ιώσηπο, ο οποίος μιλά γι' αυτούς με πολύ θετικό τρόπο, αλλά οι πληροφορίες του πάντοτε πρέπει να προσεγγίζονται με ιδιαίτερη προσοχή. Τα κείμενα του Κουμράν συνδέθηκαν από πολύ νωρίς με τους Εσσαίους, όμως αυτή η ταυτοποίηση παραμένει ένα ανοικτό ζήτημα στην έρευνα. Επομένως είναι δύσκολο να καταλήξει κανείς με βεβαιότητα σε οποιαδήποτε απευθείας σύνδεση της πρώτης εκκλησίας με τους Εσσαίους. Δεν είναι βέβαια απίθανο να υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των δύο ομάδων, όμως δεν θεωρώ ότι είναι και τόσο βέβαιο ότι τα στοιχεία σύγκλισης των δύο ομάδων-αιρέσεων (sects με την κοινωνιολογική σημασία του όρου) αποτελούν αποκλειστικά χαρακτηριστικά της ομάδας των Εσσαίων. Το κοινό δείπνο για παράδειγμα απαντά στον ιουδαϊσμό γενικότερα αλλά και στον εθνικό κόσμο. Το βάπτισμα αποτελεί χαρακτηριστικό και άλλων ομάδων, όπως π.χ. εκείνης της ομάδας του Ιωάννη του Βαπτιστή, για τον οποίο υπάρχουν αμφιβολίες ότι συνδέεται άμεσα με τους Εσσαίους. Τέλος η αναφορά της συγγραφέως στα κείμενα της Κ.Δ. και κυρίως των Πρξ για να τεκμηριώσει τη θέση της έχει κάποια προβλήματα. Πουθενά στην Κ.Δ. δε γίνεται λόγος για Εσσαίους, αντίθετα η πρώτη εκκλησία φαίνεται να βρίσκεται σε αντιπαράθεση προς τους Φαρισαίους και τους Σαδδουκαίους και κυρίως με τους πρώτους. Αυτό καθίσταται ιδιαίτερα σαφές σε εκείνα τα κείμενα όπου εικάζουμε μεγαλύτερη σχέση με ιουδαϊκές και ιουδαιοχριστιανικές ομάδες π.χ. κατά Ματθαίον. Αν πάρουμε στα σοβαρά όσα μας πληροφορεί η θεωρία της κοινωνικής ταυτότητας, τότε συνήθως μεταξύ ομάδων με κοινά χαρακτηριστικά αναπτύσσονται τάσεις διάκρισης και υιοθετούνται πολεμικές στρατηγικές σαφούς ορισμού των ορίων τους. Κάτι τέτοιο φαίνεται να ισχύει και στην περίπτωση χριστιανών και Φαρισαίων. Μεταξύ των δύο ομάδων μπορεί κανείς να διαπιστώσει ομοιότητες όπως βέβαια και διαφορές. Καθώς μάλιστα είναι πολύ λίγα όσα γνωρίζουμε για τον Ιουδαϊσμό του 1ου αι. στην Παλαιστίνη, πολλά ερωτήματα, όπως αυτό της πιθανής επίδρασης συγκεκριμένων ιουδαϊκών ομάδων στην πρώτη εκκλησία, θα πρέπει να παραμείνουν προς το παρόν ανοικτά].

Ελληνοαγγλικό λεξικό της μετάφρασης των Ο΄

Από το ιστολόγιο Evangelical Textual Criticism πληροφορούμαστε την κυκλοφορία από τον εκδοτικό οίκο Peeters της νέας βελτιωμένης έκδοσης του ελληνοαγγλικού λεξικού της μετάφρασης των Ο΄του T. Muraoka:

A Greek-English Lexicon of the Septuagint, 2009
ISBN: 978-90-429-2248-8
95 ευρώ

Περιγραφή εκδοτικού οίκου
Η παρούσα έκδοση είναι βελτιωμένη σε σχέση προς τις δύο προηγούμενες (1993 και 2003)
Καλύπτεται όλη η Π.Δ. συμπεριλαμβανομένων και των αποκρύφων.
Για τα βιβλία των Σαμουήλ, Βασιλειών και Κριτών λαμβάνεται υπόψη η έκδοση της Αντιοχείας μαζί με την έκδοση του Rahlfs.
Kaλύπτονται επίσης οι δύο εκδοχές των βιβλίων Τωβίτ, Εσθήρ και Δανιήλ.
Στηρίζεται στην κριτική έκδοση του Göttingen, όπου αυτή είναι διαθέσιμη. Στις υπόλοιπες περιπτώσεις το κείμενο αναφοράς είναι εκείνο του Rahlfs.
Αναφέρονται και αναλύονται το 60% περίπου των χωρίων στα οποία απαντούν οι 9.550 λέξεις του λεξικού.
Πρόκειται για ένα πλήρες λεξικό κι όχι απλώς για ένα γλωσσάρι.
Παρέχονται σημαντικές λεξικολογικές πληροφορίες, όπως συνώνυμα, αντίθετα, ιδιωματικές εκφράσεις, διάκριση μεταξύ της κυριολεκτικής και μεταφορικής χρήσης, συνδυασμοί με προθέσεις, πτώσεις ουσιαστικών, συντακτικές πληροφορίες (π.χ. ποια είναι τα άμεσα και έμμεσα αντικείμενα που μπορεί να έχει ένα ρήμα, με ποια ουσιαστικά χρησιμοποιείται ένα επίθετα κτλ.).
Λέξεις που απαντούν συχνά (προθέσεις, σύνδεσμοι) αναλύονται εκτενώς.
Λαμβάνονται υπόψη πληροφορίες από τη σύγχρονη προς τα κείμενα της Π.Δ. ελληνιστική Κοινή καθώς και από την ιουδαϊκή ελληνική συμπεριλαμβανομένης κι εκείνης της Κ.Δ.
Παρέχονται μορφολογικές πληροφορίες: χρόνοι ρημάτων, γενική κτλ.
Γίνονται αναφερές στη σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία.

Τα τριάντα αργύρια του Ιούδα

Ο Tony Burke έχει αναρτήσει στο ιστολόγιό του Αpocryphicity τη μετάφραση ενός απόκρυφου που εξηγεί την προέλευση των 30 αργυρίων που δόθηκαν ως αμοιβή στον Ιούδα από τους αρχιερείς. Ο Burke μαζί με το συνάδελφό του Slavomír Čéplö του Πανεπιστημίου Comenius University (Σλοβακία) ετοίμασαν μία κριτική έκδοση του συριακού κειμένου. (Το απόκρυφο διασώζεται και σε άλλες γλώσσες. Για μία συζήτηση της αρμενικής εκδοχής από τον Burke σε παλαιότερη ανάρτηση, πατήστε εδώ). Υπάρχουν δύο εκδοχές του συριακού κειμένου: η δυτική και η συριακή (που συμπεριλαμβάνει τη γνωστή ιστορία του Άβγαρου).
Για να διαβάσετε την αγγλική μετάφραση της δυτικής εκδοχής, πατήστε εδώ.
Το απόκρυφο θα παρουσιασθεί από τον Burke στη συνάντηση της SBL στη Ρώμη τον επόμενο μήνα και σε σχετικό επιστημονικό άρθρο.

Άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος στο νέο RTR

Στο νέο τεύχος του Reformed Theological Review 68:1 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

• John A. Davies, "The heavenly access of the Holy One", 3-11
• Stephen Liggins, "Distinguishing the cultural from the supracultural in the prescriptive material of the New Testament letters", 12-28
• Edwin A. Judge, "Synagogue and church in the Roman Empire : the insoluble problem of toleration", 29-45

Ένα άρθρο για την ιουδαϊκή Διασπορά στη Ρώμη

Στο τρέχον τεύχος του περιοδικού Κirche und Israel 24:1 (2009), το οποίο είναι αφιερωμένο στον ιουδαιοχριστιανικό διάλογο δημοσιεύεται μεταξύ άλλων κι ένα άρθρο του E.W. Stegemann για την ιουδαϊκή Διασπορά της Ρώμης:

Ekkehard W. Stegemann, "Jüdische Lebenswelten im frühkaiserlichen Rom", 39-55

Βιβλιοκρισίες στο νέο RBL (7/6/2009)

Στο ιστολόγιο του Review of Biblical Literature έχουν αναρτηθεί μία σειρά από νέες βιβλιοκρισίες:

A. Berlejung and P. van Hecke, eds.
The Language of Qohelet in Its Context: Essays in Honour of Prof. A. Schoors on the Occasion of His Seventieth Birthday
Reviewed by Max Rogland

Joshua A. Berman
Created Equal: How the Bible Broke with Ancient Political Thought
Reviewed by Mark Leuchter

Constantine R. Campbell
Basics of Verbal Aspect in Biblical Greek
Reviewed by C. Michael Robbins

Sang Youl Cho
Lesser Deities in the Ugaritic Texts and the Hebrew Bible: 
A Comparative Study of Their Nature and Roles
Reviewed by Lena-Sofia Tiemeyer

A.-F. Christidis, ed.
A History of Ancient Greek: From the Beginnings to Late Antiquity
Reviewed by Douglas Estes

Lowell K. Handy
Jonah's World: Social Science and the Reading of Prophetic Story
Reviewed by Karl Moller

Richard A. Horsley
Jesus in Context: Power, People, and Performance
Reviewed by Stephan Witetschek

Peter Jeffery
The Secret Gospel of Mark Unveiled:
Imagined Rituals of Sex, Death, and Madness in a Biblical Forgery
Reviewed by J. Harold Ellens

Anke Joisten-Pruschke
Das religiöse Leben der Juden von Elephantine in der Achämenidenzeit 
Reviewed by Robert A. Kugler

Katrin Keita
Gottes Land: Exegetische Studien zur Land-Thematik im Hoseabuch in kanonischer Perspektive
Reviewed by Sven Petry

Edward W. Klink III
The Sheep of the Fold: The Audience and Origin of the Gospel of John
Reviewed by Cornelis Bennema

Chaim Navon
Genesis and Jewish Thought
Reviewed by Bradley Embry

Albert Pietersma and Benjamin G. Wright III, eds.
A New English Translation of the Septuagint and the Other Greek Translations 
Traditionally Included Under That Title
Reviewed by Wolfgang Kraus

Thomas R. Schreiner
New Testament Theology: Magnifying God in Christ
Reviewed by Panayotis Coutsoumpos

Katherine M. Stott
Why Did They Write This Way? Reflections on References to Written Documents 
in the Hebrew Bible and Ancient Literature
Reviewed by Werner H. Kelber

David Shepherd, ed.
Images of the Word: Hollywood's Bible and Beyond
Reviewed by Christopher Fuller

Ένα νέο άρθρο στο JGRChJ

Στην ιστοσελίδα του τεύχους 6 (2009) του Journal of Greco-Roman Christianity and Judaism έχει αναρτηθεί ένα νέο άρθρο για την ελληνιστική κοινή της Καινής Διαθήκης και μία ιδιαίτερη μορφή σύνταξης σε αυτήν (ρήμα + δύο μέρη του λόγου στην ίδια πτώση).
Για να διαβάσετε το άρθρο, πατήστε στον τίτλο του άρθρου:

Martin M. Culy, Double Case Constructions in Koine Greek