Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτήν τη στιγμή διανύουμε την τρίτη φάση της έρευνας της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ., η οποία παρουσιάζει χαρακτηριστικά ανάλογα με αυτά που απαντούμε τόσο γενικότερα στις καινοδιαθηκικές όσο και στις ιστορικές σπουδές.
Ανάμεσα στα στοιχεία αυτής της περιόδου σημειώνουμε τα εξής:
-Η αισιοδοξία που χαρακτήριζε τον ιστορικό θετικισμό και η βεβαιότητα ότι είναι δυνατό να αναπαρασταθεί σήμερα με πιστότητα το παρελθόν έχουν εγκαταλειφθεί.
-Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας και η μετατόπιση από την κοινωνιολογία στην ανθρωπολογία και την πολιτισμική ιστορία έχουν επηρεάσει τόσο τη θεματική όσο και τον τρόπο εργασίας των ερευνητών που ασχολούνται με την Ιστορία της Κ.Δ.Υιοθετούνται πια διεπιστημονικές ερμηνευτικές στρατηγικές, όπως για παράδειγμα μοντέλα ή θεωρίες της πολιτισμικής ανθρωπολογίας ή της κοινωνιολογίας.
-Δίνεται νέα έμφαση σε θέματα κοινωνικής ταυτότητας, μνήμης, οργάνωσης και δομής της κοινωνίας καθώς και σε εκείνα του κοινωνικού φύλου με μία μετατόπιση από τη διερεύνηση της αιτιότητας προς τη διερεύνηση του νοήματος.
-Η θεαματική πρόοδος στην αρχαιολογία, επιγραφική και παπυρολογία και η δυναμική επάνοδος της ιστορίας γενικότερα στο επιστημονικό γίγνεσθαι έδωσαν νέα ώθηση και άνοιξαν νέους ορίζοντες στην έρευνα της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ.
-Οι εξελίξεις στην επιστήμη της ιστορίας επηρεάζουν και την έρευνα της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ. καθώς γίνεται σήμερα μία επανεκτίμηση της έννοιας της ιστορικότητας.
-Τέλος και η λεγόμενη "γλωσσολογική στροφή" (Linguistic Turn) άνοιξε νέες κατευθύνσεις στην έρευνα της Ιστορίας Χρόνων της Κ.Δ.
-Εγκαταλείφθηκε πλέον το δίλημμα Ελληνισμός - Ιουδαϊσμός, το οποίο αποδείχθηκε άγονο και υπεραπλουστευτικό. Αντίθετα σήμερα υιοθετείται η ιδέα μίας πολύπλοκης και δυναμικής ιστορικής πραγματικότητας κατά την εποχή της Καινής Διαθήκης και του αρχέγονου Χριστιανισμού, όπου παρατηρούνται σχέσεις αλληλεπίδρασης και τάσεις συνύπαρξης των δύο αυτών πραγματικοτήτων.
Σήμερα είναι αδύνατο πια να διακρίνει κανείς «σχολές» ή «κινήματα», αποτέλεσμα κι αυτό των αλλαγών που επέφερε η μετανεωτερικότητα και η έρευνα κινείται σε όλο το ευρύ φάσμα προτιμήσεων και τάσεων που περιγράψαμε πιο πριν. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένους ερμηνευτές που ασχολούνται με θέματα Ιστορίας Χρόνων Κ.Δ.
Με θέματα ταυτότητας, δυναμικής των ομάδων και κοινωνικού φύλου ασχολούνται οι Καναδοί R. Ascough και P. Harland. Με θέματα ιστορικής γεωγραφίας oι P. Lampe και C. Breytenbach. O G. Theißen τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με θέματα ψυχολογικής ερμηνείας, ενώ την ευρεία χρήση μοντέλων της κοινωνιολογίας και κυρίως της πολιτισμικής ανθρωπολογίας υιοθετούν τα μέλη του Context Group στο οποίο ανάμεσα σε άλλους ανήκουν οι Bruce Malina, P. Neyrey, K. Hanson, John Pilch, Halvor Moxnes, κ.ά. (παραπέμπω σε δύο πρόσφατα βιβλία ιστορίας Χρόνων που εκφράζουν τις τάσεις αυτής της ομάδας: τη δεύτερη έκδοση του βιβλίου των K.C. Hanson / D.E. Oakman, Palestine in the Time of Jesus, και το βιβλίο του D.E. Oakman, Jesus and the Peasants). Περισσότερο πιστός στο θρησκειοϊστορικό παρελθόν της Ιστορίας των Χρόνων είναι ο καθολικός ιερέας και καθηγητής H.-J. Klauck, του οποίου το έργο για τα κοινά δείπνα και την κοινότητα της Κορίνθου υπήρξε πρωτοποριακό. Mε τα δείπνα και την κοινότητα ασχολήθηκε και ο John Fotopoulos. Στο χώρο της τοπικής ιστορίας με ευρεία χρήση της αρχαιολογίας και της επιγραφικής κινείται ο Alex-Dieter Koch καθώς και ο καθηγητής του Erlangen P. Pilhofer και οι μαθητές του. Με θέματα τοπικής ιστορίας συγκεκριμένων κοινοτήτων ασχολείται ο B. Winter.
Τέλος ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα με τον τίτλο Redescribing Graeco-Roman Antiquity, στο οποίο συμμετέχουν ερευνητές από τη Νότια Αφρική, την Αμερική και την Ευρώπη,(ανάμεσά τους και ο καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας Π. Παχής), εργάζεται από τις αρχές του 21ου αι. Το πρόγραμμα αυτό επιδιώκει να αναδείξει τη λειτουργική θέση που κατείχε η θρησκεία στις δομές του ελληνορωμαϊκού κόσμου και τη δυναμική αυτού του κόσμου. Ο Χριστιανισμός και η επικράτησή του εντάσσονται μέσα σε αυτήν την προοπτική ενώ η τυπολογία, της “age of anxiety”, που εισήγαγαν οι Dodd και P. Green τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Στην επόμενη ανάρτηση θα παρουσιάσουμε την πορεία της έρευνας της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ. στην Ελλάδα.
Ανάμεσα στα στοιχεία αυτής της περιόδου σημειώνουμε τα εξής:
-Η αισιοδοξία που χαρακτήριζε τον ιστορικό θετικισμό και η βεβαιότητα ότι είναι δυνατό να αναπαρασταθεί σήμερα με πιστότητα το παρελθόν έχουν εγκαταλειφθεί.
-Η αλματώδης εξέλιξη της τεχνολογίας και η μετατόπιση από την κοινωνιολογία στην ανθρωπολογία και την πολιτισμική ιστορία έχουν επηρεάσει τόσο τη θεματική όσο και τον τρόπο εργασίας των ερευνητών που ασχολούνται με την Ιστορία της Κ.Δ.Υιοθετούνται πια διεπιστημονικές ερμηνευτικές στρατηγικές, όπως για παράδειγμα μοντέλα ή θεωρίες της πολιτισμικής ανθρωπολογίας ή της κοινωνιολογίας.
-Δίνεται νέα έμφαση σε θέματα κοινωνικής ταυτότητας, μνήμης, οργάνωσης και δομής της κοινωνίας καθώς και σε εκείνα του κοινωνικού φύλου με μία μετατόπιση από τη διερεύνηση της αιτιότητας προς τη διερεύνηση του νοήματος.
-Η θεαματική πρόοδος στην αρχαιολογία, επιγραφική και παπυρολογία και η δυναμική επάνοδος της ιστορίας γενικότερα στο επιστημονικό γίγνεσθαι έδωσαν νέα ώθηση και άνοιξαν νέους ορίζοντες στην έρευνα της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ.
-Οι εξελίξεις στην επιστήμη της ιστορίας επηρεάζουν και την έρευνα της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ. καθώς γίνεται σήμερα μία επανεκτίμηση της έννοιας της ιστορικότητας.
-Τέλος και η λεγόμενη "γλωσσολογική στροφή" (Linguistic Turn) άνοιξε νέες κατευθύνσεις στην έρευνα της Ιστορίας Χρόνων της Κ.Δ.
-Εγκαταλείφθηκε πλέον το δίλημμα Ελληνισμός - Ιουδαϊσμός, το οποίο αποδείχθηκε άγονο και υπεραπλουστευτικό. Αντίθετα σήμερα υιοθετείται η ιδέα μίας πολύπλοκης και δυναμικής ιστορικής πραγματικότητας κατά την εποχή της Καινής Διαθήκης και του αρχέγονου Χριστιανισμού, όπου παρατηρούνται σχέσεις αλληλεπίδρασης και τάσεις συνύπαρξης των δύο αυτών πραγματικοτήτων.
Σήμερα είναι αδύνατο πια να διακρίνει κανείς «σχολές» ή «κινήματα», αποτέλεσμα κι αυτό των αλλαγών που επέφερε η μετανεωτερικότητα και η έρευνα κινείται σε όλο το ευρύ φάσμα προτιμήσεων και τάσεων που περιγράψαμε πιο πριν. Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένους ερμηνευτές που ασχολούνται με θέματα Ιστορίας Χρόνων Κ.Δ.
Με θέματα ταυτότητας, δυναμικής των ομάδων και κοινωνικού φύλου ασχολούνται οι Καναδοί R. Ascough και P. Harland. Με θέματα ιστορικής γεωγραφίας oι P. Lampe και C. Breytenbach. O G. Theißen τα τελευταία χρόνια ασχολήθηκε με θέματα ψυχολογικής ερμηνείας, ενώ την ευρεία χρήση μοντέλων της κοινωνιολογίας και κυρίως της πολιτισμικής ανθρωπολογίας υιοθετούν τα μέλη του Context Group στο οποίο ανάμεσα σε άλλους ανήκουν οι Bruce Malina, P. Neyrey, K. Hanson, John Pilch, Halvor Moxnes, κ.ά. (παραπέμπω σε δύο πρόσφατα βιβλία ιστορίας Χρόνων που εκφράζουν τις τάσεις αυτής της ομάδας: τη δεύτερη έκδοση του βιβλίου των K.C. Hanson / D.E. Oakman, Palestine in the Time of Jesus, και το βιβλίο του D.E. Oakman, Jesus and the Peasants). Περισσότερο πιστός στο θρησκειοϊστορικό παρελθόν της Ιστορίας των Χρόνων είναι ο καθολικός ιερέας και καθηγητής H.-J. Klauck, του οποίου το έργο για τα κοινά δείπνα και την κοινότητα της Κορίνθου υπήρξε πρωτοποριακό. Mε τα δείπνα και την κοινότητα ασχολήθηκε και ο John Fotopoulos. Στο χώρο της τοπικής ιστορίας με ευρεία χρήση της αρχαιολογίας και της επιγραφικής κινείται ο Alex-Dieter Koch καθώς και ο καθηγητής του Erlangen P. Pilhofer και οι μαθητές του. Με θέματα τοπικής ιστορίας συγκεκριμένων κοινοτήτων ασχολείται ο B. Winter.
Τέλος ένα πολύ ενδιαφέρον πρόγραμμα με τον τίτλο Redescribing Graeco-Roman Antiquity, στο οποίο συμμετέχουν ερευνητές από τη Νότια Αφρική, την Αμερική και την Ευρώπη,(ανάμεσά τους και ο καθηγητής του Τμήματος Θεολογίας Π. Παχής), εργάζεται από τις αρχές του 21ου αι. Το πρόγραμμα αυτό επιδιώκει να αναδείξει τη λειτουργική θέση που κατείχε η θρησκεία στις δομές του ελληνορωμαϊκού κόσμου και τη δυναμική αυτού του κόσμου. Ο Χριστιανισμός και η επικράτησή του εντάσσονται μέσα σε αυτήν την προοπτική ενώ η τυπολογία, της “age of anxiety”, που εισήγαγαν οι Dodd και P. Green τίθεται υπό αμφισβήτηση.
Στην επόμενη ανάρτηση θα παρουσιάσουμε την πορεία της έρευνας της Ιστορίας των Χρόνων της Κ.Δ. στην Ελλάδα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου