Πέμπτη 11 Ιουνίου 2009

Τιμητικός τόμος για τον καθηγητή Τ.L. Thompson

Το τρέχον τεύχος του περιοδικού Scandinavian Journal of the Old Testament 23:1 (2009) περιέχει μελέτες προς τιμήν του καθηγητή της Π.Δ. Thomas Lawrence Thompson:

Ingrid Hjelm, "The Assyrian Evidence: A Reply to Salibi's Questions Regarding Assyrian Sources for their Campaigns in Palestine and the Existence of a Bicirct #7722umria in Palestine in the Iron II", 7-22
To άρθρο είναι μία αναθεωρημένο τμήμα της συζήτησης στο διαδίκτυο μεταξύ του Δρ. Kamal Salibi από το American University στη Bηρυτό (2003) και του καθ. Thomas L. Thomson και της Dr. Ingrid Hjelm από το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Την πρωτοβουλία γι' αυτήν τη συζήτηση την είχε ο εκδότης του Cadmus Press Dr. Zid Muna (Βηρυτός και Δαμασκός). Δυστυχώς η συζήτηση τελείωσε πρόωρα και δε θα δημοσιευθεί με άλλον τρόπο.
Στο άρθρο γίνεται η προσπάθεια να δοθεί απάντηση στις ερωτήσεις του Dr. Salibi σχετικά με την τοποθέτηση του "κράτους της παλαιστινιακής εποχής του Σιδήρου", το οποίο "είναι επίσης γνωστό ως Bit #7722umri". Κατέλαβαν πραγματικά οι Ασσύριοι αυτό το κράτος στην Παλαιστίνη, όπως γενικά πιστεύεται, ή στην πραγματικότητα πήγαν στην Δ. Αραβία, όπου θεωρείται ότι ζούσαν οι Ισραηλίτες εκείνην την εποχή; Σε πολλά έργα του ο Salibi υποστήριξε ότι ο Ισραήλ της Εποχής του Σιδήρου θα πρέπει να κατέφυγε στην περιοχή της 'Asir , μία έκταση περίπου 600 χλμ. σε μάκρος και 200 χλμ. σε πλάτο Β. της Υεμένης στη Δ. Αραβία. Τα επιχειρήματα του Salibi στηρίζονται στην ομοιότητα των ονομάτων και των γεωγραφικών χαρακτηριστικών με ανάλογα μέσα στην Π.Δ. ιδιαίτερα στις ιστορίες του Ιησού του Ναυή και του Δαυίδ. Το άρθρο δε συζητά τα κύρια επιχειρήματα της θέσης του Salibi, αλλά προσπαθεί να εξετάσει τις συνέπειες που έχει αυτή η θέση, δηλαδή την ταυτοποίηση και τον εντοπισμό του Ισραήλ / Bit Humria κατά την εποχή του Σιδήρου. Ποιες γεωϊστορικές συνθήκες αντικατοπτρίζουν τα νεοασσυριακά κείμενα, όταν κάνουν λόγο γι' αυτήν την περιοχή. Ποια διαδρομή ακολούθησαν οι Ασσύριοι για τις εκστρατείες τους προς τα δυτικά και τελικά πότε και πού διέσχισαν την Αραβική χερσόνησο; Η εξέταση αυτών των ζητημάτων οδηγεί στο να μη γίνει δεκτή η θέση του Saribi σχετικά με τον Ισραήλ της Εποχής του Σιδήρου.

Łukasz Niesiołowski-Spanò, "The Broken Structure of the Moses Story: Or, Moses and the Jerusalem Temple", 23-37
Μία προσεκτική εξέταση του βιβλικού μύθου της Εξόδου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι αιτίες που οδήγησαν στην τιμωρία των 40 ετών περιπλάνησης μέσα στην έρημο κάθε άλλο παρά σαφείς είναι. Επιπλέον δεν υπάρχει καμιά αναφορά σε λάθος του Μωυσή, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα τελικά το θάνατό του πριν ολοκληρώσει την αποστολή του, δηλ. την είσοδο του Ισραήλ στη Γη της Επαγγελίας. Η αφηγηματολογική ανάλυση της ιστορίας της Εξόδου υποδεικνύει ότι ο θάνατος του Μωυσή στη Μωάβ διακόπτει τη λογική (ο συγγρ. θεωρεί την αρχική) δομή της ιστορίας. Κανείς θα μπορούσε να σκεφτεί μία συνεπή αφήγηση σύμφωνα με την οποία ο Μωυσής κατορθώνει να μπει στη Χαναάν.
Η παραπάνω λογική επιχειρηματολογία και μερικές ακόμη βιβλικές (π.χ. 1 Σαμ 12,8) και εξωβιβλικές έμμεσες αναφορές ίσως υπαινίσσονται μία αιτία για τη διακοπή της αφηγηματικής δομής. Το άρθρο έχει ως σκοπό του να ανακατασκευάσει την αρχική μορφή της ιστορίας της Εξόδου, σύμφωνα με την οποία ο Μωυσής όχι μόνο εισέρχεται στη Χαναάν, αλλά ιδρύει επίσης το Ναό της Ιερουσαλήμ, όπως αναφέρει ο Εκαταίος ο Αβδηρίτης.


Emanuel Pfoh, "Genesis 4 Revisited: Some Remarks on Divine Patronage", 38-45
Το σύντομο αυτό άρθρο έχει ως σκοπό να επανεξετάσει την αμαρτία του Κάιν, όπως αυτή περιγράφεται στο Γέν 4 υπό το φως αυτού το οποίο θα μπορούσε να ονομάσει κανείς προστασία (patronage) του Γιαχβέ, όπως αυτή εκφάζεται σε όλη την αφήγηση της Π.Δ. Από αυτήν την άποψη η πρώτη αμαρτία του Κάιν δεν ήταν ο φθόνος του για τον Άβελ ή η δολοφονία του αδελφού του αλλά μάλλον η συνεπαγόμενη ανυπακοή στο λόγο του Γιαχβέ και η έλλειψη από μέρους του της ταπείνωσης να αποδεχθεί το θείο θέλημα.

Jacob Mortensen, "The Book of Job - The Cyclical Progression of the Aporia", 46-63
Στο άρθρο εξετάζεται η σχέση μεταξύ της αισθητικής και της θεολογίας στο βιβλίο του Ιώβ. Ο γενικός στόχος του είναι να εξηγήσει τη σχέση μεταξύ του κέντρου και της περιφέρειας (της ποίησης και της πρόζας) και τη σημασία που έχει αυτή η σχέση για τη θεολογία του βιβλίου. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι το πρόβλημα του Ιώβ δεν ήταν η απόκτηση της σοφίας, αλλά το πώς θα συνδυάσει τη σοφία με τον πόνο - πώς θα συμβιβαστεί με τον πόνο. Κι αυτό το θεολογικό θέμα προβάλλεται με αισθητικά μέσα- όπως υφολογικά, αφηγηματικά στοιχεία καθώς και στοιχεία σύνταξης και δομής του κειμένου.
Είναι αδύνατο να προταθεί ένας τρόπος ανάγνωσης του βιβλίου του Ιώβ εξαιτίας της θεμελιώδους και δομικής δυσαρμονίας του κειμένου. Αυτό το αποσταθεροποιητικό, αμφίσημο, παράδοξο, ειρωνικό κείμενο που προκαλεί δυσαρμονία είναι το σημείο αφετηρίας της ερμηνείας. Για να κατανοηθεί το κείμενο χρησιμοποιούνται δύο εργαλεία: αναλύονται τα λογοτεχνικά και τα συνθετικά μέσα και τα δομικά στοιχεία του κειμένου αξιολογούνται με βάση τη σχέση μεταξύ του κέντρου και της περιφέρειας. Αυτή η γραμμή της ερμηνείας αποκαλύπτει ότι οι υφολογικές διαφορές, που υπάρχουν στο έργο, αναδεικνύουν σημαντικές θεολογικές διαφοροποιήσεις. Στο βιβλίο του Ιώβ, η μορφή και η αισθητική αντιστοιχούν στο νόημα και στη θεολογία.


Anne Katrine de Hemmer Gudme, "How Should We Read Hebrew Bible Ritual Texts? A Ritualistic Reading of The Law of the Nazirite (Num 6,1-21)", 64-84
Σκοπός του άρθρου είναι να προτείνει μία τελετουργική ανάγνωση των τελετουργικών κειμένων της Π.Δ., η οποία να στηρίζεται στη θεωρία του Roy A. Rappaport. Μία από τις γενικά αγνοημένες θέσεις του Rappaport είναι ότι για να μπορέσει κανείς να "καταλάβει" μία συγκεκριμένη τελετουργία, θα πρέπει να γνωρίσει τη λειτουργική τάξη αυτής της τελετουργίας, το κωδικοποιημένο μήνυμά της. Με άλλα λόγια για να κατανοήσει κανείς μία τελετουργία είναι αναγκαίο με κάποιο τρόπο να πληροφορηθεί την ιδιαίτερη κοσμοθεωρία αυτής της τελετουργίας. Ο συγγραφέας επικεντρώνει την προσοχή του στο λεγόμενο υλικό του Ρ στην Πεντάτευχο και κυρίως στο νόμο για τους Ναζιρίτες στο Αρ 6,1-21 και χρησιμοποιεί την ιδέα του Rappaport ως ερμηνευτικό κλειδί για να διαβάσει το συγκεκριμένο κείμενο. Υποστηρίζει πως, όταν προσπαθεί κανείς να απαντήσει στα ερωτήματα, που θέτει ένα τελετουργικό κείμενο, αν προσπαθήσει να περιορίσει την έρευνά του στην κοσμοθεωρία της υπό εξέταση τελετουργίας, όχι μόνο θα κάνει μία προσέγγιση, η οποία είναι λογική και αρμόζουσα, αλλά θα οδηγηθεί σε καλύτερες απαντήσεις.

Lisa Fosdal, "Was the Tel Dan Inscription Referring to “BYTDWD” as a Fundamentalistic Faction?", 85-102
Μία σημειολογική ανάλυση με βάση της θεωρία του Greimas οδηγεί στη διαπίστωση μιας γλωσσολογικής σχέσης μεταξύ της χρήσης του “BYT-DWD” στις βιβλικές αφηγήσεις και της εμφάνισής του στην αραμαϊκή επιγραφή από το Tel Dan. Αρκετά προβλήματα ωστόσο προκύπτουν, όταν μία σύγχρονη σημειολογική γλωσσολογική θεωρία προσπαθεί να εφαρμοσθεί στην Π.Δ. και γι' αυτό είναι απαραίτητο η μέθοδος να τροποποιηθεί ανάλογα. Μολονότι η τροποποίηση οδηγεί σε μία περισσότερο αρμόζουσα στο κείμενο προσέγγιση, δε μπορεί ωστόσο σε καμιά περίπτωση να διαπιστώσει μία σχέση μεταξύ των δύο λεξημάτων του "οίκου του Δαυίδ". Από την άλλη δε μπορεί να αρνηθεί κανείς κάποια συγκεκριμένα γλωσσολογικά χαρακτηριστικά και το ερώτημα του σημειολογικού "νοήματος" έρχεται στο επίκεντρο της συζήτησης. Η αρχαμαϊκή επιγραφή από του Tel Dan αναφέρεται πραγματικά στο Δαυίδ των βιβλικών αφηγήσεων ή είναι η σημασία του περισσότερο "λεπτή";

Niels Peter Lemche, "How Christianity Won the World", 103-121
Στο άρθρο ανιχνεύεται η ιδεολογία που έδωσε τη δυνατότητα στον χριστιανικό πολιτισμό να κατακτήσει τον κόσμο. Ξεκινά με μία παρουσίαση των βιβλικών "εθνικών" ιδρυτικών μύθων της Εξόδου και της Βαβυλώνιας Αιχμαλωσίας και καταδεικνύει πώς αυτή η ιδεολογία έδωσε επίσης τη δυνατότητα για εθνικές εκκαθαρίσεις, αν όχι γενοκτονίες, και πώς αυτές οι ιστορίες διαδραμάτισαν κυριαρχικό ρόλο στη σκέψη των χριστιανών του δυτικού κόσμου, οι οποίοι απλώς υιοθέτησαν τη βιβλική στάση απέναντι στους ξένους λαούς. Μία αλλαγή στην προσέγγιση αυτών των κειμένων και κυρίως μία όχι τόσο ιστορικά προσανατολισμένη ανάγνωση της Βίβλου μπορεί να θέσει τέρμα στη δυτική αντίληψη για έναν Θεό που δίνει το δικαίωμα καταπίεσης των λαών του κόσμου.


Allan Rosengren, "Knowledge of God According to Hosea the Ripper: The Interlacing of Theology and Social Ideology in Hosea 2", 122-126
Μία σημειολογική ανάγνωση του Ωσηέ 2 καταλήγει στο συμπέρασμα ότι εδώ υπάρχουν δύο ιστορίες: η ιστορία του Ωσηέ και της Γομέρ και η ιστορία του Γιαχβέ και του Ισραήλ. H εμπλοκή της σημειολογίας είναι παρούσα επίσης στο κείμενο για τις κοσμικών διαστάσεων υποσχέσεις του Ωσ 2,18-25. "Η γνώση του Θεού' στο βιβλίο του Ωσηέ δεν είναι απλά ένα ζήτημα αφοσίωσης σε ένα συγκεκριμένο θρησκευτικό σύστημα αλλά είναι ζήτημα γνώσης του πώς μπορεί κανείς να ζήσει τη ζωή του σύμφωνα με συγκεκριμένους κοινωνικούς κανόνες, δηλαδή εκείνους της πατριαρχίας. Η θεολογία του κειμένου δεν μπορεί να διακριθεί από την ιδεολογία του κειμένου. Η ορθότητα αυτής της θέσης δοκιμάζεται στο Ωσ 2,18-25.

James West, "Thomas Thompson: A Word of Appreciation from a Pastor", 127-134

Thomas L. Thompson, "Imago Dei: A Problem in Pentateuchal Discourse", 135-148
Έχοντας ως αφετηρία την έκφραση αυτοπροσδιορισμού του Γιαχβέ στην ιστορία του Μωυσή και της καιομένης βάτου, το πρώτο μέρος του άρθρου ασχολείται με τους τρόπους που παρουσιάζεται ο Γιαχβέ στην Π.Δ. και με τον τρόπο που τον παρουσιάζει ο αφηγητής στις ιστορίες του χρυσού μόσχου, των ορτυκιών και της αποστολής κατασκόπων στην κοιλάδα του Eshkol στα βιβλία της Εξόδου και των Αριθμών. Στη συνέχεια ασχολείται με την τριπλή αλληγορία της ανθρωπότητας, η οποία δημιουργήθηκε κατ' εικόνα του Θεού στα Γεν 1-11 και συγκρίνει αυτήν την αφηγηματική μορφή του Γιαχβέ με την αντίληψη για το Θεό στο βιβλίο του Ιώβ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: