Το νέο τεύχος του BN / The current issue of BN

Στο τρέχον τεύχος του Biblische Notizen 144 (2010) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Thomas Krüger, "Recent Developments in the History of Ancient Israel and their Consequences for a Theology of the Hebrew Bible", 5-13

H πρόσφατη έρευνα έδωσε έμφαση στο κενό που υπάρχει μεταξύ της ιστορίας του αρχαίου Ισραήλ και των ιστοριών που λέγονται για τον Ισραήλ μέσα στην εβραϊκή Βίβλο. Θα έπρεπε μία θεολογική ερμηνεία της εβραϊκής Βίβλου να αγνοεί τις αντιθέσεις μεταξύ των βιβλικών κειμένων και της ιστορικής πραγματικότητας και θα έπρεπε να διαβάζει τα κείμενα με ένα μεταφορικό ή με ένα παραδειγματικό τρόπο; Ή θα έπρεπε να αξιολογεί κριτικά τις θεολογικές ιδέες που αναπτύσσονται στα βιβλικά κείμενα λαμβάνοντας υπόψη την ιστορική πραγματικότητα στην οποία αναφέρονται; Στο παρόν άρθρο υποστηρίζεται η δεύτερη προσέγγιση, η οποία συμφωνεί όχι μόνο με τη σύγχρονή μας κοσμοθεωρία αλλά και με τις σημαντικές βιβλικές παραδόσεις που υιοθετεί μία κριτική θεολογία.

Harald Schweizer, "Die Josefsgeschichte im Koran und in der hebräischen Bibel – Synoptischer Vergleich", 15-39
Η ιστορία του Ιωσήφ στην Π.Δ. εντάχθηκε στο μεγαλύτερό της μέρος στο Κοράνιο (Σούρα 12). Έτσι σε μια πρώτη φάση στο παρόν άρθρο γίνεται μία συνοπτική σύκριση των δύο εκδοχών. Εντοπίζουμε ένα μεγάλο όγκο συγκεκριμένων κορανικών κηρυγματικών στοιχείων τα οποία εντάσσονται μέσα στο πλαίσιο του εβραϊκού κειμένου. Πολύ ενδιαφέρουσες είναι οι παραλείψεις οι οποίες αντιστοιχούν σε φαινόμενα τα οποία περιγράφονται από τη σύγχρονη λογοτεχνική κριτική. Αυτές οι παραλείψεις οφείλονται στο γεγονός ότι έπρεπε να αποφευχθούν οποιεσδήποτε έμμεσες αναφορές σε ιδιαίτερα ιουδαϊκά ενδιαφέροντα. Το άρθρο αποτελεί τη συνέχεια ενός προηγούμενου (βλ. τεύχος 143 του περιοδικού), στο οποίο ο συγγραφέας συζητούσε διάφορα μεθοδολογικά ζητήματα ερμηνεία αυτών των λογοτεχνικών δεδομένων.

Peter Höffken, "Esra und Nehemia als Handlungsträger bei Josephus", 41-59

Ο Ιώσηπος κατανοεί τους Έσδρα και Νεεμία ως συγχρόνους και τους τοποθετεί στην εποχή του Ξέρξη. Τόσο ο Έσδρας όσο και ο Νεεμίας δεν ενεργούν μαζί αλλά σύμφωνα με το 3 Έσδρα 9 ο ένας μετά τον άλλο. Με τις δύο αυτές μορφές ο Ιώσηπος ανατρέχει στις κύριες πράξεις ίδρυσης του μεταιχμαλωσιακού Ιούδα, οι οποίες κορυφώνονται στην ανέγερση εκ νέου του Νaού. Με αυτόν τον τρόπο ο Ιώσηπος επικεντρώνεται στις πράξεις των Έσδρα και Νεεμία στην Ιερουσαλήμ. Κατά την άποψη του Ιωσήπου ο Έσδρας είναι σημαντικότερο πρόσωπο, σύμφωνα με το 3 Έσδρα ενδιαφέρθηκε κυρίως με τη διάλυση γάμων που είχαν συνάψει Ιουδαίοι με ξένες γυναίκες και την επικύρωση του Νόμου. Ο Νεεμίας είναι κυρίως εκείνος που ανοικοδόμησε τα τείχη της πόλης. Παραλείπονται άλλες πλευρές της ιστορίας (για παράδειγμα η δεύτερη παραμονή στην Ιερουσαλήμ) ή μετακινούνται σε ένα δεύτερο επίπεδο (για παράδειγμα η εγκατάσταση των Ιουδαίων στην Ιερουσαλήμ). Το ίδιο ισχύει και για τις δραστηριότητες των αντιπάλων του Νεεμία.

Bernard Gosse, "Abraham et Canaan dans le livre d’Ezéchiel, Néhémie et le Psautier", 61-70

Στο βιβλίο του Ιεζεκιήλ ο Αβραάμ εμφανίζεται ως ο προπάτορας των λαών της Χαναάν. Στο βιβλίο του Νεεμία η χαλδαϊκή καταγωγή του Αβραάμ σχετίζεται με την επιστροφή από την Αιχμαλωσία. Αυτή η ιδέα έχει επηρεάσει τα κείμενα των Ψαλμών.

Andrea Beyer, "Vom Traumorakel zum Morgenlied. Literarkritische und kompositionsgeschichtliche Erwägungen zur Textgeschichte von Psalm 3", 71-85
Αναλύοντας την ποιητική δομή και εφαρμόζοντας τις μεθόδους της λογοτεχνικής κριτικής ο συγγραφέας συζητά το πρόβλημα εάν ο Ψα 3 εξελίχθηκε από μία προσευχή, η οποία στηριζόταν σε ένα όραμα-χρησμό, σε ένα πιθανό πρωινό τραγούδι. Στην πορεία της ιστορίας του κειμένου ο Ψα 3 άλλαξε το θεολογικό του προφίλ ώστε να έχει μία γενικότερη εφαρμογή και για να ενταχθεί σε αυτόν το θέμα που αναπτύσσεται στους Ψα 3-14: το ζήτημα της βοήθειας που παρέχει ο Θεός στους δικαίους.

Hans-Georg von Mutius, 'Eine talmudische Textvariante zu Kohelet 5,9 und ihr Verhältnis zur LXX", 87-93

Αντί για το דתומי אהב בהמוז לא תבואה μία ταλμουδική εκδοχή του Εκκλ 5,9 διασώζει τη γραφή דתומי אהב בהמוז לו תבואה (b Makkot 10a). Η ταλμουδική εκδοχή μπορεί πιθανόν να συνδέεται με ένα μέρος της παράδοσης του κειμένου των Ο΄, όπου μία δύσκολη εβραϊκή πρόταση μεταφράζετα με τον εξής αμφίσημο τρόπο: καὶ τίς ἠγάπησεν ἐν πλήθεια αὐτοῦ γένημα[τα]. Επιπλέον η ακριβής μετάφραση των εβραϊκών λέξεων παραμένει δύσκολη, επειδή τα לא και לו προφανώς συγχέονταν στην προ-μασωριτική ορθογραφία.

Marko Marttila, "Das Sirachbuch und das Neue Testament. Der Einfluss eines jüdischen Weisheitswerkes auf die frühchristlichen Autoren", 95-116

Η σχέση μεταξύ της Σοφίας Σειράχ και των βιβλίων της Κ.Δ. προκάλεσε μέχρι σήμερα ελάχιστο ενδιαφέρον. Ωστόσο η Σοφία Σειράχ υπήρξε σημαντική για πολλούς συγγραφείς της Κ.Δ. Δεν απαντούν ωστόσο κατά λέξη παραθέσεις του Σειράχ στην Κ.Δ., αλλά αρκετές έμμεσες αναφορές συνδέονται με κείμενα του Σειράχ και κάποιες φορές η αρχική σκέψη του παλαιοδιαθηκικού κειμένου αναπτύσσεται περαιτέρω ή και απορρίπτεται. Οι σχέσεις με τη Σοφία Σειράχ είναι ιδιαίτερα εμφανείς στα ευαγγέλια και στην επιστολή Ιακώβου.

Thomas Witulski, "Zur Frage der in Apk 13 verwendeten Quellen", 117-133

Η έρευνα των νέων θεωριών για τις πηγές του Αποκ 13 καταδεικνύει ότι η θέση που αναπτύχθηκε από τον W. Bousset παραμένει η περισσότερο πιθανή. Σύμφωνα με αυτήν ο Bousset υποστηρίζει ότι ο συγγραφέας της Αποκ δεν χρησιμοποιεί γραπτές πηγές αλλά παραδοσιακό υλικό.