Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2009

Ο Διόνυσος και η αμπελουργία στο Αιγαίο

Στο σημερινό φύλλο της ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ (Τέχνες Γράμματα σ. 11) δημοσιεύεται ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του ομότιμου καθηγητή του Παν/μίου Αθηνών, Χρ. Γ. Ντούμα, σχετικά με τις απαρχές της λατρείας του Διονύσου στη μεσογειακή λεκάνη και τη σύνδεσή του με την καλλιέργεια του κρασιού. Μολονότι το θέμα μπορεί εκ πρώτης όψεως να μη θεωρηθεί ότι είναι βιβλικού ενδιαφέροντος, προσφέρει ωστόσο μία ακόμη ψηφίδα στο μωσαϊκό του ιστορικοκοινωνικού περίγυρου της Βίβλου. Αρκεί να θυμηθούμε τις συχνές αναφορές κυρίως στην Π.Δ. στο αμπέλι και στα προϊόντά του. Το ψαλμικό "οίνος ευφραίνει καρδίαν ανθρώπου" για παράδειγμα αντικατοπτρίζει μία συγκεκριμένη πολιτισμική πραγματικότητα κι εξακολουθεί να έχει ισχύ μέχρι τις μέρες μας.
Σύμφωνα με τον καθ. Ντούμα αρχαιολογικά ευρήματα της καλλιέργειας του αμπελιού βρέθηκαν σε όλην τη μεσογειακή λεκάνη. Σύμφωνα με τις αρχαιολογικές μαρτυρίες η εξημέρωση της αμπέλου συντελέσθηκε στην περιοχή μεταξύ του Καυκάσου και της Αρμενίας, γύρω στα 6000 π.Χ. Εκεί σύμφωνα με το κείμενο της Γενέσεως ο Νώε «ήρξατο γεωργός γης και εφύτευσεν αμπελώνα. Και έπιεν εκ του οίνου και εμεθύσθη και εγυμνώθη εν τω οίκω αυτού» (Γένεσις 9,20).
Οι αρχαιότερες αρχαιολογικές μαρτυρίες από τον ελλαδικό χώρο προέρχονται από τον προϊστορικό οικισμό στο χωριό Σιταγροί της Δράμας. [Α.Τ.: η περιοχή του Παγγαίου θεωρείται στη μυθολογία η πατρίδα του θεού Διόνυσου]. Από κει η καλλιέργεια του αμπελιού πέρασε στα νησιά και μέχρι την Κρήτη. Με τη διάδοση της αμπελοκαλλιέργειας συνδέεται άμεσα και ο θεός Διόνυσος.
Για να διαβάσετε το άρθρο σε ηλεκτρονική μορφή, πατήστε εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: