Σάββατο 9 Ιουλίου 2011

Aπό την επίσκεψη στο Βρετανικό Μουσείο / Notes from a visit to the British Museum

Τα συνέδρια σε ξένες πόλεις έχουν ένα μεγάλο πλεονέκτημα, ότι μπορεί κανείς να γνωρίσει από κοντά έστω και φευγαλέα τη ζωή αυτών των πόλεων, αλλά και να επισκεφτεί πολιτιστικά μνημεία και μουσεία. Η επίσκεψη στο Βρετανικό Μουσείο είναι ένα από αυτά που δε μπορεί να αποφύγει ο ψαγμένος επισκέπτης. Έστω κι αν τίποτε μέσα σε αυτό δεν έχει να κάνει με τον αγγλικό πολιτισμό και την αγγλική κουλτούρα. Τα συναισθήματα από τη δική μου επίσκεψη εκεί είναι ανάμεικτα. Θαυμασμός για την ομορφιά που βρίσκεται στιβαγμένη μέσα στις αίθουσές του, μία θλίψη για τα ξενητεμένα μνημεία της πατρίδας μου και μία υπερβολική ενόχληση από τον τρόπο που αντιμετωπίζονται ως εμπορεύσιμα αγαθά μπροστά από τα οποία περνούν αμέτρητες σειρές ανθρώπων από όλες τις φυλές της γης που φωνάζουν, γελούν, φωτογραφίζονται μαζί τους, τα ακουμπούν με περιέργεια. Όχι αυτό που έχω συνηθίσει στην Ελλάδα και σε άλλες πόλεις της Ευρώπης να αντιλαμβάνομαι ως μουσείο. 
Αυτές τις μέρες στο Βρετανικό Μουσείο φιλοξενείται η έκθεση για το Αφγανιστάν και τους θησαυρούς του. Εκεί ο αριθμός των επισκεπτών ήταν σαφώς μικρός κι η αντιμετώπιση των μνημείων εντελώς διαφορετική. Αυτό που μπορεί να διακρίνει κανείς στα ελάχιστα σχετικά μνημεία της έκθεσης είναι αυτό το γόνιμο πάντρεμα πολιτισμών στο έδαφος του Αφγανιστάν, που αποτυπώνεται στα μνημεία του. Ελληνικές, περσικές, ινδικές επιρροές άφησαν τη σφραγίδα τους ανεξίτηλα επάνω σε αυτά. Μία επιγραφή στα ελληνικά από την ελληνιστική πόλη Ai Khanum (Aλεξάνδρεια στον Όξο ποταμό;) των αρχών του 3ου αι. π.Χ. (ηρώον του Κινέα), που μου ήταν γνωστή από τα βιβλία, αλλά τώρα την είδα για πρώτη φορά στο Μουσείο, αξίζει να αναφερθεί, γιατί παρέχει τις αρχές που πρέπει να διέπουν την ανθρώπινη ζωή στους διάφορους σταθμούς της:

Παῖς ὢν κόσμιος γίνου
Ἤβων ἐγκρατὴς
Μέσος δίκαιος
Πρεσβύτης εὔβουλος
Τελευτῶν ἄλυπος

Δεν υπάρχουν σχόλια: