Δευτέρα 17 Νοεμβρίου 2008

Τρία βιβλία του καθ. Δ. Καϊμάκη για τη γραμματεία και θεολογία του μεσοδιαθηκικού Ιουδαϊσμού

Κυκλοφορούν τρία βιβλία του καθηγητή της Π.Δ. του Τμήματος Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ. σχετικά με τη γραμματεία και τη θεολογία του μεσοδιαθηκικού Ιουδαϊσμού (Κουμράν, αποκαλυπτικά κείμενα, Ενώχ κτλ.):


Τα χειρόγραφα του Κουμράν και η θεολογία τους, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2004

Η εύρεση των χειρογράφων της Νεκράς Θαλάσσης υπήρξε για το χώρο των βιβλικών σπουδών μια πάρα πολύ σημαντική ανακάλυψη. Τα χειρόγραφα αυτά είναι κατάλοιπα μιας κοινότητας που έζησε στην περιοχή της Παλαιστίνης δύο αιώνες πριν και έναν μετά την εμφάνιση του Ιησού στο χώρο. Η γνώση θεολογικών δοξασιών που σχετίζονται με την πίστη της κοινότητας βοηθάει πολύ στο να κατανοήσει κανείς τα ρεύματα των ιδεών που διακινούνταν την εποχή του Ιησού στην Παλαιστίνη. Προέρχονται βέβαια από το χώρο του Ιουδαϊσμού, διαφοροποιούνται όμως ως ένα σημείο από αυτόν.
Για το χριστιανικό κόσμο η προσέγγιση και η γνώση αυτών των θεμάτων, όπως αυτά βιώνονταν από τη συγκεκριμένη ομάδα πιστών, αποτελεί βοηθητικό υλικό για την κατανόηση της εξέλιξης της ιουδαϊκής θρησκευτικής σκέψης. Πολλά από τα θέματα αυτά πέρασαν αργότερα και στη διδασκαλία του χριστιανισμού. Ενδιαφέρον λοιπόν είναι να προσπαθήσει κανείς να δει εάν υπάρχουν ομοιότητες ή σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ τους.

«Τα Ελοχίμ δεν θα ταραχθούν εις τον αιώνα …» Ζητήματα παλαιοδιαθηκικής και μεσοδιαθηκικής γραμματείας, εκδόσεις Βάνιας, Θεσσαλονίκη 2006
ISBN: 960-288-149-6


Η αποκαλυπτική γραμματεία και το Κουμράν είναι μια περιοχή πολύ δελεαστική για όποιον ενδιαφέρεται να παρακολουθήσει την εξέλιξη της θρησκευτικής σκέψης από την Π. Διαθήκη στην Καινή. Το ενδιαφέρον μας στη συγκεκριμένη περίπτωση περιορίζεται σ’ ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα που ανακαλύφτηκαν στα σπήλαια του Κουμράν, το οποίο λόγω του ότι δεν σώθηκε και σε πολύ καλή κατάσταση, άργησε να εκδοθεί σε μια ικανοποιητική μορφή. Πρόκειται για τη λεγόμενη «αγγελική λειτουργία». Εδώ γίνεται μια προσπάθεια να μεταφραστεί από το εβραϊκό πρωτότυπο και να σχολιαστεί.
Η αποκαλυπτική γραμματεία αποτελεί το συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Όλα τα βασικά θεολογικά θέματα που συναντά κανείς στην Παλαιά και που σχετίζονται με την αγγελολογία, την έννοια του μεσσία, την έννοια του χρόνου και της εσχατολογίας, τα συναντούμε σ’ αυτήν. Κύριος και πιο σπουδαίος εκπρόσωπός της είναι το βιβλίο του Ενώχ. Η προσπάθειά μας εστιάζεται στο να δοθεί μια αναλυτική περίληψη του βιβλίου, με ένα σχολιασμό κυρίως των θεμάτων που αναφέρθηκαν πιο πάνω, χωρίς όμως να περιοριζόμαστε μόνο σε αυτά.
Η εβδομηκοντολογία είναι ένας χώρος της παλαιοδιαθηκικής επιστήμης, που ασχολείται με τη μετάφραση των Ο΄ και τα ποικίλα προβλήματα που απορρέουν από τη χρησιμοποίησή της από την εκκλησία και τη συναγωγή. Ορισμένα από αυτά αποτελούν το αντικείμενο ειδικών μελετών που ακολουθούν.
Ο τόμος κλείνει με σχολιασμό ορισμένων σημαντικών θεολογικά ενοτήτων από την Π. Διαθήκη.

H ιουδαϊκή αποκαλυπτική γραμματεία και η θεολογία της, Εκδόσεις Βάνιας 2007
ISBN 978-960-288-179-8


Ένα ιδιαίτερο γραμματειακό είδος που αναπτύχθηκε δύο αιώνες πριν από την έλευση του Ιησού στον κόσμο και συνεχίστηκε και τον πρώτο αιώνα μ.Χ. είναι η λεγόμενη αποκαλυπτική ιουδαϊκή γραμματεία. Τα θέματα που διαπραγματεύεται η γραμματεία αυτή αποτελούν, μέχρι ένα σημείο, συνέχεια των θεμάτων της Παλαιάς Διαθήκης, δίνουν όμως και τοποθετήσεις που αποτελούν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της αποκαλυπτικής γραμματείας. Το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο γράφηκαν και αναπτύχθηκαν τα κείμενα αυτά παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ιουδαϊκής θεολογικής σκέψης. Είναι προφανές πως μεγάλο μέρος του προβληματισμού των κειμένων πέρασε, μέσα από τη γραμματεία αυτή, στην ίδια την Καινή Διαθήκη. Έτσι, θέματα που έχουν να κάνουν με την αγγελολογία, το μεσσιανισμό, το δυισμό, την αίσθηση του χρόνου και της εσχατολογίας, την ανάσταση των νεκρών ή την αθανασία της ψυχής, έχουν τη συνέχειά τους στο κείμενο της Καινής Διαθήκης και κατά συνέπεια στο χριστιανικό κόσμο.

Δεν υπάρχουν σχόλια: