Jonathan Klawans, "Josephus on Fate, Free Will, and Ancient Jewish Types of Compatibilism", 44-90
H σύγχρονη έρευνα για τη μοίρα και την ελεύθερη θέληση στον αρχαίο Ιουδαἱσμό χαρακτηρίζεται από μία έλλειψη ακρίβειας όσον αφορά στη φύση αυτής της συζήτησης. Υπάρχει επίσης κάποια διαφωνία, όσον αφορά στο βαθμό, στο οποίο οι διάφορες απόψεις στον αρχαίο Ιουδαϊσμό μπορούν δημιουργικά να συγκριθούν είτε με τις ελληνιστικές φιλοσοφικές προσεγγίσεις ή τις μεταγενέστερες ραββινικές. Υποστηρίζεται εδώ ότι η σύντομη τυπολογία του Ιωσήπου για τις αρχαίες ιουδαϊκές συζητήσεις σχετικά με το θέμα μοίρα και ελεύθερη θέληση επιβεβαιώνεται σε άλλα κείμενα της αρχαίας ιουδαϊκής γραμματείας, ιδιαίτερα στην Σοφία Σειράχ, στα κείμενα της Νεκράς Θάλασσας και αργότερα στη ραββινική γραμματεία. Είναι ωστόσο αναγκαίο να κάνουμε κάποιες διαφοροποιήσεις στην τυπολογία του Ιωσήπου ώστε να αποφευχθεί η επιβολή των ελληνιστικών φιλοσοφικών συστημάτων στα αρχαία ιουδαϊκά θεολογικά συστήματα. Αυτές οι παρατηρήσεις επαληθεύονται κυρίως, όταν η συζήτηση στρέφεται στην κατανόηση της ισορροποίας μεταξύ της μοίρας και της ελεύθερης θέλησης ("compatinbilism"), που χαρακτηρίζει τη φαρισαϊκή προσέγγιση. Σπάνια σημειώνεται ότι οι αφηγήσεις του Ιωσήπου αποδίδουν σε αυτήν την ομάδα δύο διαφορετικούς τρόπους εξισορρόπησης της μοίρας και της ελεύθερης θέλησης. Από τη μια καθεμιά από τις δυο προσεγγίσεις έχει σαφή ανάλογα παραδείγματα στη ραββινική γραμματεία, ένα γεγονός, το οποίο επιβεβαιώνει περαιτέρω τόσο την αξιοπιστία του Ιωσήπου όσο και το πόσο δημιουργική είναι η σύγκριση των δικών του αφηγήσεων με τις μεταγενέστερες ραββινικές παραδόσεις. Από την άλλη κανένας από αυτούς τους δύο τρόπους εξισορρόπησης, που αποδίδονται από τον Ιώσηπο στους Φαρισαίους δε μπορεί να ταυτιστεί με εκείνους των Στωικών. Ωστόσο ο όρος "compatilism" παραμένει ο πλέον κατάλληλος όρος για να διακριθούν οι φαρισαϊκοί συμβιβασμοί από τις πιο ακραίες (αλλά σε καμιά περίπτωση απλούστερες) θέσεις που φαίνεται ότι χαρακτηρίζουν τους Σαδδουκαίους και τους Εσσαίους της εποχής του Ιωσήπου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου