Τα αποτελέσματα της ορθής θεολογίας / The results of sound theology

Επιτρέψτε μου αγαπητοί αναγνώστες,

να σας ευχαριστήσω στο τέλος αυτής της χρονιάς για τις 11.809 επισκέψεις με τις οποίες τιμήσατε το ιστολόγιο, για τα καλά σας λόγια και για τις εύστοχες παρατηρήσεις σας. Κλείνοντας τον κύκλο των αναρτήσεων για το έτος 2009 θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ένα χαριτωμένο cartoon από τα αγαπημένα Peanuts και να χαιρετήσω μαζί σας ευγνώμονα και με ένα χαμόγελο τη χρονιά που σε λίγο φεύγει.

Ας είναι η νέα χρονιά ευλογημένη από το Θεό, μια ακόμη ευκαιρία να γίνουμε σοφότεροι και ταπεινότεροι μέσα στη γνώση μας, δικαιότεροι μέσα σε ένα κόσμο που διψά για δικαιοσύνη, ειρηνικότεροι και άγγελοι ειρήνης σε μία εποχή βίας και πολέμου, ας αγαπήσουμε κι ας αγαπηθούμε λίγο περισσότερο.

EABS/SBL 2010: Πρόσκληση για συμμετοχή με εισήγηση / EABS-SBL: CALL FOR PAPERS

Αγαπητοί αναγνώστες,

στη συνέχεια παραθέτω την πρόσκληση για συμμετοχή (και με εισήγηση) στην ομάδα εργασίας με θέμα την οικογένεια και τη φιλία στον αρχαίο κόσμο και την Κ.Δ. του διεθνούς συνεδρίου που θα γίνει το καλοκαίρι του 2010 (25-29/7/2010) στο Tartu της Εσθονίας. Είναι μεγάλη χαρά και τιμή να είμαι υπεύθυνη αυτής της ομάδας και φυσικά η πρόσκληση για συμμετοχή στις εργασίες της ομάδες είναι ανοικτή σε όσους έχουν το ενδιαφέρον:

CALL FOR PAPERS

Graeco-Roman Society and the New Testament: Family and Friendship as Reality and Metaphor in the Graeco-Roman World and in the New Testament (EABS)

Family, one of the primary social domains of the ancient Mediterranean societies, as well as friendship, an important type of social commitment and solidarity often closely related to the family, seem to have played a significant role in everyday life and to have affected all other social structures and spheres of the Graeco-Roman society (e.g. religion, politics etc.). Their overarching presence as a social reality and as an imagery and metaphor can be detected in literary and non-literary texts as well as in artifacts of the Graeco-Roman period. The New Testament texts seem to conform to this rule; on the one hand, family and friendship relations are attested or presupposed by many of them and on the other hand, terminology and images deriving from the world of family and friendship are used in order to depict the relationships of Christian groups and individuals or to convey the theological message of the New Testament authors. The session(s) of the meeting in Estonia will deal with various aspects of the family and friendship relations (e.g. family or friendship terminology, structures and networks, their interaction with other social domains etc) as social reality and as imagery and discuss texts of the New Testament where these relations and concepts seem to consist the context, within which these texts would be read and understood.
Proposals for papers should be sent to Ekaterini Tsalampouni (etsala67@otenet.gr) by January 31st, 2010.

Ένα νέο άρθρο στο JGRChrJ

Στην ηλεκτρονική σελίδα του Journal of Greco-Roman Christianity and Judaism 6 (2009) αναρτήθηκε ένα νέο άρθρο, της Lois K. Fuller Dow σχετικά με τη σημασία της λέξης "κλῆσις" μέσα στην Κ.Δ.

Lois K. Fuller Dow, Understanding κλῆσις in the New Testament

BMCR: Βιβλιοκρισία του βιβλίου του McLean για την αρχαία ελληνική επιγραφική

Στην ιστοσελίδα του Bryn Mawr Classical Review έχει αναρτηθεί μία βιβλιοκρισία (D. Graham J. Shipley) για το βιβλίο του B. H. McLean, An Introduction to Greek Epigraphy of the Hellenistic and Roman Periods: From Alexander the Great to the Reign of Constantine (323 BC-AD 337), Ann Arbor: University of Michigan Press, 2002. ISBN 0472112384.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα από τα πιο εύχρηστα και πολύτιμα εργαλεία για όσους ασχολούνται με τις ελληνικές επιγραφές είτε ως ιστορικοί είτε ως βιβλικοί επιστήμονες, διότι, εκτός από το ότι αποτελεί ένα από τα πιο σύγχρονα εγχειρίδια της ελληνικής επιγραφικής (έχει δηλαδή υπόψη του τα νεότερα πορίσματα της επιγραφικής), περιλαμβάνει και ορισμένα κεφάλαια ιδιαίτερα χρήσιμα για όσους μελετούν τον ελληνορωμαϊκό κόσμο και μάλιστα σε σχέση με την Καινή Διαθήκη, όπως για παράδειγμα ένα κεφάλαιο για τις ιουδαϊκές επιτάφιες επιγραφές ή εκείνο για την εξέλιξη της ελληνιστικής κοινής, όπως αυτή μαρτυρείται στις επιγραφές.
Για να διαβάσετε τη βιβλιοκρισία του Shipley, πατήστε εδώ.

Στο νέο τεύχος του ETR / In the new issue of ETR

Στο νέο τεύχος του Etudes Théologiques et Religieuses [84:4 (2009)] δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

• Dany Nocquet, "L'Égypte, une autre terre de salut? : une lecture de Gn 45,1-46,7", 461-480
• Matthieu Arnold, "Albert Schweitzer et la vie de Jésus : la place de la "Geschichte der Leben-Jesu-Forschung" dans son oeuvre théologique et humanitaire", 513-534

Ένα ενδιαφέρον άρθρο για τη στήλη του Ηλιόδωρου / An interesting article on Heliodorus stele

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation δημοσιεύεται ένα σύντομο και πολύ ενδιαφέρον άρθρο των διαχειριστών της σελίδας M.Elliott και P.V.M. Flesher σχετικά με τη γνωστή επιγραφή του Ηλιόδωρου, για την οποία έγινε λόγος σε πολλά δημοσιεύματα κατά το 2009, καθώς τρία νέα θραύσματά της (που είχαν βρεθεί νωρίτερα) ταυτοποιήθηκαν και δημοσιεύθηκαν. Θυμίζουμε στους αναγνώστες ότι πρόκειται για μία στήλη που διασώζει αλληλογραφία μεταξύ του Ηλιοδώρου και του Σελεύκου Δ΄, διαδόχου του Αντίοχου του Επιφανή (187-175 π.Χ.)῎. Ο Ηλιόδωρος αναφέρεται και στο Β΄Μακκ ως ο αξιωματούχος που έλαβε την εντολή να λεηλατήσει το Ναό. Στα κείμενα της στήλης ο Σέλευκος ανακοινώνει τον διορισμό επιτρόπου, ο οποίος θα επιβλέπει τα ιερά που βρίσκονται στην επαρχία, στην οποία συμπεριλαμβανόταν και η Παλαιστίνη.
Στο άρθρο τίθενται μερικά πολύ ενδιαφέροντα ερωτήματα όπως για παράδειγμα το ποια ήταν η αρχική θέση του μνημείου (ας σημειωθεί ότι το κύριο τμήμα της επιγραφής βρίσκεται στην κατοχή ενός συλλέκτη αρχαιοτήτων, ενώ τα τρία μικρότερα θραύσματα βρέθηκαν στο σπήλαιο 57 στο Tell Maresha (στο Εθνικό Πάρκο Beit Guvrin) ή το πώς το κύριο τμήμα της στήλης έφτασε στην αγορά αρχαιοτήτων και αν ήταν προϊόν λαθρανασκαφής. Σε αυτή την περίπτωση το ερώτημα είναι πότε αυτή έλαβε χώρα. Πρόκειται για ερωτήματα που ίσως να μείνουν για ευνόητους λόγους πάντοτε αναπάντητα.
Για να διαβάσετε το κείμενο, πατήστε εδώ.
(Πηγή ιστολόγιο του Jim West)

Ένα νέο άρθρο στο JGRChrJ / A new article in JGRChrJ

Στην ηλεκτρονική σελίδα του τρέχοντος τεύχους του Journal of Greco-Roman Christianity and Judaism [6 (2009)] δημοσιεύεται το άρθρο του Craig Keener με θέμα το Κολ 3,1-2:

Craig Keener, "Heavenly Mindedness and Earthly Good: Contemplating Matters Above in Colossians 3.1-2" 175-190

To Κολ 3,1-2 καλεί τους πιστούς να στρέψουν την προσοχή τους στον ένθρονο Χριστό στον ουρανό. Ένα ακροατήριο της Μεσογείου του 1ου αι. σίγουρα κατανοούσε αυτήν την πρόσκληση υπό το φως διαφόρων ιδεών και εικόνων που είχε από το περιβάλλον του. Αυτό το πολιτισμικό υπόβαθρο του ακροατηρίου στις Κολοσσές περιλάμβανε τόσο την ελληνική φιλοσοφία (Κολ 2,8) όσο και τις παραδοσιακές ιουδαϊκές πρακτικές (κολ 2,16). Όπως η επιστολή καλεί τους αναγνώστες να στρέψουν την προσοχή τους σε ένα ουράνιο στόχο (τα άνω φρονείτε, 3,2), η ελληνική και ρωμαϊκή φιλοσοφία τόνιζε τον ορθό τρόπο σκέψης, επιμένοντας κάποιες φορές ότι αυτός ο ορθός τρόπος σκέψης ανύψωνε την ψυχή στον ουρανό για να βιώσει την καθαρή θέα της υπερβατικής θεότητας. Κάποιοι ιουδαϊκοί κύκλοι επίσης επεδίωκαν τη θέαση (2,18) του ουράνιου θρόνου του Θεού. Ενώ ο συγγραφέας της Κολ χρησιμοποιεί ανάλογες παραστάσεις και γλώσσα για να μεταδώσει το μήνυμά του, το ενδιαφέρον του δεν εστιάζεται τόσο στο αντικείμενο μίας φιλοσοφικής αφηρημένης αντίληψης και μυστικής ενατένισης. Επικεντρώνεται με πολύ συγκεκριμένο τρόπο στον Χριστό που είναι εν δόξη.

Το άρθρο αναζητά τα ίχνη της αρχαίας φιλοσοφικής σκέψης για τα ουράνια ζητήματα, τη χρήση μιας τέτοιας γλώσσας στις αρχαίες ιουδαϊκές και χριστιανικές πηγές, τη σημασία της χριστοκεντρικής έμφασης του συγγραφέα μας στην υιοθέτηση αυτής της γλώσσας στο 3,1, τις συνέπειες που έχει αυτή η χριστοκεντρική προοπτική στον τρόπο συμπεριφοράς, την κατανόηση αυτών των θέσεων υπό το φως της αρχαίας φιλοσοφίας καθώς επίσης και το πώς η άμεση συνάφεια οδηγεί σε συμπεράσματα εσχατολογικού περιεχομένου, όταν ο συγγραφέας αναφέρεται στον ουρανό. Ο συγγραφέας εξετάζει το πώς οι αρχαίοι ακροατές προσέλαβαν αυτό το κείμενο κυρίως υπό το φως της αρχαίας φιλοσοφίας.

Το νέο τεύχος του Lectio difficilior / In the new issue of Lectio difficilior

Στο νέο τεύχος του Lectio difficilior 2/2009 δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Sophie Kauz, "Frauenräume im Alten Testament am Beispiel der Siedlung"

Το κύριο ερώτημα σε αυτό το άρθρο είναι σε ποιους χώρους και τόπους ζουν οι γυναίκες σύμφωνα με τα κείμενα της Π.Δ. Μετά από μία προσεκτική ανάγνωση της Π.Δ. εντοπίζονται περισσότερα από 100 κείμενα, όπου οι γυναίκες αναφέρονται σε σχέση με ένα συγκεκριμένο χώρο, ο οποίος αναφέρεται ρητά στο κείμενο. Αυτά τα κείμενα μπορούν να διακριθούν σε δύο βασικές ομάδες: από τη μία είναι εκείνα που αναφέρονται σε οικισμούς και από την άλλη εκείνα που αναφέρονται στη φύση (ο κόσμος έξω από τον οικισμό). Στο άρθρο η συγγραφέας εξετάζει τα κείμενα της δεύτερης κατηγορίας, όπου αναφέρονται σε οικισμούς και κτίρια, όπως π.χ. οικίες, ανάκτορα και πόλεις.

Reuven Kiperwasser, "“Three Partners in a Person”. The Genesis and Development of Embryological Theory in Biblical and Rabbinic Judaism"

Σε αυτήν τη μελέτη ο συγγραφέας προσπαθεί να ρίξει φως στις απαρχές και την εξέλιξη της ραββινικής παράδοσης, η οποία περιγράφει τη δημιουργία του εμβρίου ως ένα κοινό έργο τριών εμπλεκόμενων μερών -των δυο γονέων και του δημιουργού- κι εξετάζει πολιτισμικές και ανθρωπολογικές πλευρές αυτής της παράδοσης. Η παράδοση στηρίζεται σε μία βιβλικά αντίληψη και χρωστά την περαιτέρω εξέλιξή της και την τελικής της διαμόρφωση όμως στη ραββινική σκέψη. Στο άρθρο αναλύονται δύο παραλλαγές της, μία παλαιστινιακή και μία βαβυλωνιακή και εντοπίζονται τα σημεία σύγκλισης και απόκλισης. Το ραββινικό μοντέλο χαρακτηρίζεται από την ιεραρχική διαβάθμιση και κυρίως από μία θεοκρατική ιεραρχία: διατηρεί την ενεργό συμμετοχή του δημιουργού και στη θέση μίας μείωσης του γυναικείου στοιχείου συναντάμε εδώ ένα ισότιμο μοντέλο δημιουργίας του εμβρίου. Η διαφοροποίηση του φύλου στα μέρη του εμβρύου στηρίζεται σε ένα χρωματικό συμβολισμό κι όχι σε μία διαφορά δύναμης. Με βάση την παλαιστινιακή θέση οι δύο γονείς είναι ισότιμοι συνεργάτες κι έχουν επομένως τα ίδια δικαιώματα σε αυτήν τη συνεργασία όπως κι ο δημιουργός. Σύμφωνα με τη βαβυλωνιακή εκδοχή και οι δύο είναι στην πραγματικότητα μία ενότητα, η οποία είναι ισότιμη με τον θείο συνεργάτη. Με βάση την ομοιότητα που παρατηρείται των ταλμουδικών θέσεων για το έμβρυο κι εκείνων στον Bundahischn και στις ινδικέ ςπηγές, μπορεί κανείς να υποθέσει μία ινδο-ιρανική επίδραση στου ραββίνους της Βαβυλώνας.

Ernst Axel Knauf , "Salome Alexandra and the Final Redaction of Psalms"

Η αρχή των στίχων του Ψα 2 δημιουργούν μία ακροστιχίδα "Για τον Yannai από τη μια και τη γυναίκα του από την άλλη, ένας Φαρισαίος". Με αυτήν την ακροστιχίδα, η οποία ανάγεται σε μία αναθεώρηση των Ψαλμών στη περίοδο μεταξύ 76 και 67 π.Χ., έπεται του αρνητικά αντιμετωπιζόμενου δυνάστη του κειμένου Yannai η θετικά προβαλλόμενη χήρα και διάδοχός του Σαλώμη Αλεξάνδρα. Η παρατήση του αναθεωρητή του Ψαλτήρα καθώς και φιλολογικοκοινωνικές παρατηρήσεις συνηγορούν για τη θέση αυτής της μελέτης ότι ο Ψαλτήρας΄αναθεωρήθηκε για τελευταία φορά ως "βιβλίο προσευχής και κατήχησης των Φαρισαίων" στα χρόνια αυτής της βασίλισσας και εντάχθηκε στον κανόνα του Ιουδαϊσμού του Δεύτερου Ναού.

Nancy C. Lee, "Prophetic ‘Bat-‘Ammî’ Answers God and Jeremiah"
Το άρθρο αποτελεί μία συμβολή στη σύγχρονη συζήτηση για τις βιβλικές προφήτιδες. Εξετάζεται η ιδιαίτερη ρητορική και το μήνυμα μίας ανώνυμης προφήτιδος στο βιβλίο του Ιερεμία καθώς και στους Θρήνους, οι οποίοι βρίσκονται σε διάλογο με το βιβλίο του Ιερεμία. Οι νεότερες μελέτες επικεντρώνονται και προσεγγίζουν λογοτεχνικά και ιδεολογικά την ανησυχητική μορφή μίας - δημιουργημένης από τους άνδρες προφήτες και έντονα επικρινόμενης- γυναικείας μορφής (της θυγατρός της Σιών). Στην παρούσα μελέτη η συγγραφέας κινείται πέρα από αυτές τις μελέτες καθώς έχει ως αφετηρία της μία προφορική - ποιητική συνάφεια και προϋποθέτει ότι τόσο ο Ησαΐας όσο και ο Ιερεμίας με τη φράση ‘Bat-‘Ammî’ εννοούν μία συγκεκριμένη προφήτιδα, η οποία όμως επισκιάζεται από την κατασκευασμένη και ρητορικά ανώτερη μορφή της θυγατρός της Σιών. Με βάση τις νεότερες αναλύσεις του κειμένου η συγγραφέας υποθέτει ότι μία συγκεκριμένη προφήτις διαλέγεται με τον Ιερεμία και θεωρεί τις προφήτιδες ως αυθύπαρκτα πρόσωπα με το δικό τους προφορικό - ποιητικό λόγο, των οποίων το κήρυγμα - αν και όχι πλήρως- χρησιμοποιήθηκε από τους αναθεωρητές, τους μεταφραστές και τους αιώνες της παράδοσης και οι ίδιες παρέμειναντελικά ανώνυμες.

Pamela J. Milne, "Son of a Prostitute and Daughter of a Warrior: What Do You Think the Story in Judges 11 Means"
Σε ποιο βαθμό φτάνει τελικά η φεμινιστική-θεολογική εργασία μέχρι τις απλές αναγνώστριες και τους απλούς αναγνώστες της Βίβλου, πέρα δηλαδή από τα ειδικά περιοδικά, τα συνέδρια και τις πανεπιστημιακές αίθουσες; Αυτά τα ερωτήματα αποτελούν το θέμα αυτής της μελέτης, η οποία παρουσιάζει την ερμηνεία από μη ειδικούς της ιστορίας του Ιεφθάε και της κόρης του στο Κρ 11. Η ιστορία του πατέρα, ο οποίος θυσιάζει την ανώνυμη κόρη του εξαιτίας ενός θρησκευτικού όρκου, αποτέλεσε συχνά αντικείμενο φεμινιστικής κριτικής. Οι φεμινιστικές αναλύσεις του Κρ 11 είναι πολλές. Αγγίζουν όμως οι φεμινιστικές αναλύσεις του Κρ 11 ειδικά και της Βίβλου γενικότερα το ευρύτερο αναγνωστικό κοινό κι επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο διαβάζουν και κατανοούν βιβλικά κείμενα, που μαρτυρούν τη βία εναντίον των γυναικών, οι συνηθισμένοι αναγνώστριες και αναγνώστες; Επηρεάζει η φεμινιστική κριτική των πατριαρχικών δομών και της κυρίαρχης ιδεολογίας του φύλου το σύγχρονο αναγνωστικό κοινό, όταν αυτό έρχεται αντιμέτωπο με τέτοιες ιστορίες;

Jane Tolmie, "Eve in the Looking-Glass: Interpretive labour in the Anglo-Norman Jeu d’Adam"
Σε αυτήν τη μελέτη αντιπαραβάλλονται κείμενα από τα υπομνήματα στις βιβλικές αφηγήσεις για τον παράδεισο του Αμβροσίου και του Αυγουστίνου με σκηνές του πειρασμού του Αδάμ και της Εύας από τον Διάβολο στο αγγλονορμανδικό έργο Ordo representacionis Ade, το οποίο συχνά ονομάζεται Jeu d’Adam. Καταδεικνύεται πώς η Εύα σε αυτό το πρώιμο λαϊκό δρώμενο για τη δημιουργία λειτουργεί ως ένας καθρέπτης, στον οποίο ο Αδάμ βλέπει ένα ελλιπές και μη ικανοποιητικό ον, το οποίο επιβεβαιώνει την ιεραρχική υπεροχή του Αδάμ. Το κέντρο βάρους της έρευνας του Jeu d’Adam έγκειται στις αναλυτικές και δημιουργικές προσπάθειες του έργο, σύμφωνα με τις οποίες τονίζεται ο προβληματικός ρόλος της Εύας στο δράμα της δημιουργίας. Η μελέτη καταδεικνύει ότι τόσο σε αυτό το έργο όσο και στα κείμενα του Αμβροσίου και του Αυγουστίνου η Εύα είναι ελλιπής. Αυτές οι διαφορετικές φαινομικά αλλά ίδιες κατά βάση προσεγγίσεις του ρόλου της Εύας στις σχέσεις των δυο φύλων διαφωτίζουν τον τρόπο με τον οποίο οι πατριαρχικές δομές δημιουργούνται και ανανεώνονται.

Ένα άρθρο βιβλικού ενδιαφέροντος στο RHPR / An article of biblical interest in the new issue of RHRPh

Στο νέο τεύχος του Revue d' histoire et de Philosophie Religieuses 89:4 (2009) δημοσιεύεται μεταξύ άλλων και το άρθρο του καθ. Christian Grappe, της Ευαγγελικής Θεολογικής Σχολής του Στρασβούργου σχετικά με τη ρητορική στα παύλεια κείμενα:

Christian Grappe, "Paul et la rhétorique. Regard sur l' histoire et les enjeux d' un debát", 511-530

H ρητορική προσέγγιση των παύλειων επιστολών, την οποία επανεισήγαγε ο H.D. Betz στα 1975, στην πραγματικότητα αναβιώνει μία πρακτική των πρώτων δεκαετιών της Μεταρρύθμισης, την οποία εφήρμοσαν κυρίως ο Μελάγχθων και ο Καλβίνος. Εκείνη την εποχή συνέβαλε στο να αναδειχθεί η δυναμική του λόγου και για να απομακρυνθεί η ερμηνεία από τη σχολαστική εξήγηση. Εκτός από μερικούς θεολόγους του Μεσαίωνα, οι οποίοι αναζήτησαν την πρόθεση των συγγραφέων, οι ρίζες αυτής της ερμηνευτικής προσέγγισης θα πρέπει να αναζητηθούν στα έργα του Αυγουστίνου και του Χρυσοστόμου. Σύμφωνα με τον Grappe αυτή η προσέγγιση επιτρέπει να αφουγκραστούμε με μεγαλύτερη προσοχή τις διάφορες φωνές του κανόνα και να απελευθερωθούμε από κάθε φονταμενταλιστική ανάγνωση του κειμένου.

Το άρθρο (όπως και τα υπόλοιπα του τρέχοντος τεύχους) μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο online, πατώντας εδώ.

Στο νέο τεύχος του KuD

Στο τελευταίο για το έτος 2009 τεύχος του περιοδικού Kerygma und Dogma 55:4 (2009)δημοσιεύονται μεταξύ άλλων και δύο άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

΄
Martin Karrer, „Septuaginta Deutsch – eine theologische Herausforderung“, 276–295

O συγγραφέας σημειώνει το έντονο ενδιαφέρον για την ελληνική μετάφραση των Ο΄ της Π.Δ., το οποίο επιβεβαιώνουν οι πρόσφατες μεταφράσεις αυτού του κειμένου στα γερμανικά, ελληνικά και γαλλικά. Παρατηρεί ότι το ελληνικό κείμενο των Ο΄ κρύβει θησαυρούς μέσα του και θέτει ενδιαφέροντα ζητήματα για τη συστηματική θεολογία:

α) το εύρος του κανόνα ελληνικού κειμένου της Π.Δ. είναι μεγαλύτερο από εκείνο του κανόνα της εβραϊκής Π.Δ. Στη μετάφραση των Ο΄ συμπεριλαμβάνεται και υλικό που κινείται πέρα από την ομάδα των λεγομένων αποκρυφων / ψευδεπιγράφων (Ψαλμοί Σολομώντος, Ωδές). Επομένως γεννάται το ερώτημα, εάν τα όρια του κανόνα θα πρέπει να διευρυνθούν

β) Το κείμενο της μετάφρασης των Ο΄ διαφέρει σε πολλές περιπτώσεις από εκείνο της εβραϊκής Π.Δ. Σε κάποιες περιπτώσεις το κείμενο των Ο΄ προϋποθέτει ένα παλαιότερο εβραϊκό κείμενο, το οποίο σήμερα έχει χαθεί. Επομένως ο συγγραφέας σημειώνει ότι η δυτική παλαιοδιαθηκική επιστήμη θα πρέπει να εξετάσει εάν και πού αυτό το ελληνικό κείμενο θα πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει το ίδιο θεολογικό βάρος με εκείνο του μασωριτικού

γ) οι παραλλαγές του κειμένου, οι διορθώσεις και κάποιες φορές πρόσφατες υποθέσεις εμπλουτίζουν τη σημασία του κειμένου. Επομένως ο συγγραφέας παρατηρεί ότι θα πρέπει να γίνεται αποδεκτό ότι κάποιες φορές το ιερό κείμενο μπορεί να έχει περισσότερες από μία σημασίες.

Gunther Wenz, „Die Einheit des Neuen Testaments Zwölf Fragen des Schriftleiters von „Kerygma und Dogma“ an den Neutestamentler Ferdinand Hahn“, 296–303

Πρόκειται για το δεύτερο μέρος μιας συνέντευξης που έδωσε ο γνωστός καθηγητής της Κ.Δ. στο Παν/μιο του Μονάχου Ferdinand Hahn στο συντάκτη του περιοδικού καθηγητή της Συστηματικής Θεολογίας στο Παν/μιο του Μονάχου Gunther Wenz σχετικά με την ενότητα της Κ.Δ. [A.T.: το πρώτο μέρος της συνέντευξης είχε δημοσιευθεί στο προηγούμενο τεύχος του περιοδικού 55:3 (2009) και αφορούσε στην θεολογία του αρχέγονου Χριστιανισμού]. Σημείο αφόρμησης είναι το δίτομο πολύ αξιόλογο έργο του Hahn "Τheologie des Neuen Testaments". O καθ. Hahn απαντά σε 12 ερωτήματα που αφορούν στη σχέση θεολογίας της Κ.Δ. και συστηματικής θεολογίας, στην ύπαρξη ή όχι μίας πολυμορφίας "θεολογιών" μέσα στην Κ.Δ., στην ερμηνεία της Π.Δ. από τον αρχέγονο Χριστιανισμό, στη θεία αποκάλυψη, στη θέση της χριστολογίας ως βασικού άξονα της θεολογίας της Κ.Δ., στη θεολογία του σταυρού, στο πρόβλημα της παρουσίας και στη διδασκαλία περί των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδος.

Ἡμεῖς δὲ τί; /What shall we bring?

"Τί σοὶ προσενέγκωμεν, Χριστέ;...

Ἕκαστον γὰρ τῶν ὑπὸ σοῦ γενομένων κτισμάτων

τὴν εὐχαριστίαν σοι προσάγει

οἱ ἄγγελοι τὸν ὕμνον,

οἱ οὐρανοὶ τὸν ἀστέρα,

οἱ μάγοι τὰ δῶρα,

οἱ ποιμένες τὸ θαῦμα,

ἡ γῆ τὸ σπήλαιον,

ἡ ἕρημος τὴν φάτνην,

ἡμεῖς δὲ μητέρα Παρθένον"

"Δεν υπάρχει τίποτα που να μην καλείται να συμμετάσχει στο γεγονός της συνάντησης κτιστού και Ακτίστου. Ό,τι δημιουργήθηκε από τον Θεό, καλείται να βρει την κατά φύσιν λειτουργία του άγοντας την οδό που φέρει στην ανακεφαλαίωση σύμπαντος του κτιστού στο Σώμα του Υιού. Αυτό ακριβώς υπογραμμίζει ο παραπάνω ύμνος παρουσιάζοντας κάθε ον να προσφέρει, να "προσάγει" (καθένα με τον τρόπο του) την καρδιά της ύπαρξής του στον Χριστό.

"Ἣμεῖς δὲ (προσάγομεν) Μητέρα Παρθένον". Η Θεοτόκος είναι η προσαγωγή της ανθρώπινης φύσης, η προσφορά σάρκας στον άσαρκο Θεό. Η ενσυνείδητη συγκατάθεση της Παναγίας στην Ενανθρώπηση (Λουκ. 1:38) ανέδειξε τον άνθρωπο σε εκείνο το ον που "επιτρέπει" την ένσαρκη είσοδο του Θεού στην ιστορία. Στην παραπάνω φράση του ύμνου, λοιπόν, σημαίνεται ο ρόλος με τον οποίο είναι χρεωμένος ο άνθρωπος. Όντας ο ίδιος "σύνδεσμος" όλης της κτίσης, ζωντανό σταυροδρόμι όπου συγκεφαλαιώνονται όλα τα μέρη της δημιουργίας, ο άνθρωπος έχει κληθεί να διακονήσει και να ιερουργήσει το φτάσιμο του κόσμου στον προορισμό του. Τα Χριστούγεννα, λοιπόν, δεν είναι ο επίλογος ή ένα (έστω θαυμαστό) παρελθόν, αλλά η ιστορική έναρξη της συνάντησης Θεού και κόσμου στο Σώμα του Χριστού. Άρα, το ζητούμενο είναι να οικονομούνται έτσι τα πράγματα, ώστε το μυστήριο της σάρκωσής Του να ενεργείται πάντα και παντού και η ενσυνείδητη συνέργεια του ανθρώπου σ' αυτήν να επιβεβαιώνεται και να ανανεώνεται διαρκώς".

Από το βιβλίο του Θ. Παπαθανασίου, Ο Θεός μου ο Αλλοδαπός. Κείμενα για μιαν αλήθεια που είναι "του δρόμου", ΑΚΡΙΤΑΣ 2004, σσ. 28-31

ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

ΕΙΣ ΕΤΗ ΠΟΛΛΑ!

Στο νέο τεύχος του EvTh / In the new issue of EvTh

Στο νέο τεύχος του περιοδικού Evangelische Theologie [69/6 (2009)] δημοσιεύονται μεταξύ άλλων τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:

Werner H. Schmidt, "Der tötet und lebendig macht" : Elemente biblischer Theologie aus alttestamentlicher Sicht", 432-443
Η μελέτη αναζητά την πιθανή ιδιαιτερότητα του παλαιοδιαθηκικού λόγου για το Θεό η οποία να έ χει ως αφετηρία μία σχέση μεταξύ Παλαιάς και Καινή Διαθήκης (και η οποία να μπορεί να αποδειχθεί και από τη γλώσσα των κειμένων), τις κοινές βασικές τις βασικές δομές της βιβλικές πίστης. Ο συγγραφέας θέτει το ερώτημα, εάν η Π.Δ. διατηρεί μέσα σε αυτήν τη σχέση την ιδιαιτερότητά της και το ειδικό της βάρος.

Rainer Albertz, "Die vergessene Heilsmittlerschaft des Mose : erste Überlegungen zu einem spätexilischen Exodusbuch (Ex 1-34)", 443-459:
Διαφορετικά από ό,τι στην ιουδαϊκή εξήγηση, στην Καινή Διαθήκη (2 Κορ 3,4-18) και στην ιστορία της τέχνης η μικρή σκηνή στο Έξ 34,29-32 (33-35), όπου ο Μωυσής περιβεβλημένος με τη θεϊκή λάμψη κατεβαίνει από το όρος Σινά, δεν έτυχε της δέουσας προσοχής από την ακαδημαϊκή χριστιανική εξήγηση. Αιτία γι' αυτό δεν ήταν μόνο η θεωρία των πηγών, η οποία απομόνωσε αυτό το τμήμα του κειμένου, αλλά και μία αντίληψη για την ιστορία της παράδοσης, η οποία θεώρησε ότι η ιστορία της Εξόδου προϋποθέτει εκ των προτέρων την ιστορία του Ισραήλ στην έρημο και της κατάληψης της γης. Με μία συνεπή εφαρμογή της ιστορίας της σύνθεσης οδηγούμαστε στο συμπέρασμα ότι αυτή η σκηνή είναι η κατάληξη ενός παλαιότερα αυτόνομου προϊερατικού βιβλίου της Εξόδου (Εξ 1-34*). Μετά τη σύναψη της Διαθήκης, την πτώση του Ισραήλ και την ανανέωση της διαθήκης ο Μωυσής αντιπροσωπεύει στο πρόσωπό του μία νέα μορφή της ευεργετικής εγγύτητας του Θεού, η οποία καθιστά δυνατή τη συνέχιση της ιστορίας του με τον Ισραήλ παρά την αποστασία του. Η φιλολογική αποκατάσταση έχει σημαντικές επιπτώσεις από απόψεως ιστορίας της σύνταξης. Η μελέτη του Blum απέδειξε ότι πρόκειται για ένα στρώμα επεξεργασίας της ιστορίας στην εποχή μετά τον Ιερατικό Κώδικα.

Το νέο τεύχος του Biblical Interpretation / The new issue of Biblical Interpretation

Στο νέο τεύχος του Biblical Interpretation [18:1 (2010)] δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Stephen Moore / Yvonne Sherwood, "Biblical Studies 'after' Theory: Onwards Towards the Past Part One: After 'after Theory', and Other Apocalyptic Conceits", 1-27

Προς το παρόν η "υψηλή θεωρία", η οποία εκπροσωπείται από το μεταδομισμό, βρίσκεται στη φάση της παρακμής στις λογοτεχνικές σπουδές. Σε αυτό το τριμερές άρθρο εξετάζεται o πολυδιάστατος αντίκτυπος που έχει η συζήτηση για το "μετά τη θεωρία" στις βιβλικές σπουδές, σε ένα χώρο, όπου στο μεγαλύτερο μέρος του φαίνεται να βρίσκεται στην φάση "πριν τη θεωρία". Ο σκοπός των συγγραφέων είναι, όπως δηλώνουν οι ίδιοι, διαγνωστικός και αναλυτικός. Επιθυμούν να εξετάσουν το τι συνέβη, τι δεν έγινε και τι θα μπορούσε ακόμη να γίνει στις βιβλικές σπουδές σε σχέση με τη θεωρία και να διατυπώσουν σκέψεις σχετικά με το τι αποκαλύπτουν αυτές οι διαφορετικές προσλήψεις, προσαρμογές και αποτυχημένες συγκλίσεις όσον αφορά στους διάφορους τομείς του συγκεκριμένου γνωστικού πεδίου το οποίο καταλαμβάνουν οι βιβλικές και οι λογοτεχνικές σπουδές. Επιπλέον παρουσιάζουν τις πολύ διαφορετικές ιστορίες που βρίσκονται πίσω από τη γένεση του καθενός από αυτά τα πεδία σπουδών. Θεωρώντας ότι η σημαντικότερη συμβολή της Θεωρίας είναι οι αυτοκριτικές και μετακριτικές κινήσεις που προκαλεί, το παρόν άρθρο έχει ως σκοπό να παρουσιάσει με ένα νέο και ασυνήθιστο τρόπο τις ιδιαιτερότητες του βιβλικού χώρου.

Richard Walsh, "'Realizing' Paul's Visions: The New Testament, Caravaggio, and Paxton's Frailty", 28-51

Στο άρθρο εξετάζονται τρεις διαφορετικές προσπάθειες αισθητικής απόδοσης εμπειριών οράσεων: της παρουσίασης από τους συγγραφείς της Κ.Δ. της μεταστροφής του Παύλου, τους πίνακες του Caravaggio με το ίδιο θέμα, η κινηματογραφική απόδοση από τον Bill Paxton των τρομερών οραμάτων ενός σύγχρονου οραματιστή στο Frailty. Ta αισθητικά αποτελέσματα των τριών προσπαθειών δεν είναι ρεαλιστικά, αλλά έχουν τη δυναμική μίας ισχυρής επίδρασης επάνω στην πραγματική ζωή του ακροατηρίου τους.

Ένα ενδιαφέρον άρθρο στο νέο ThZ / An interesting article in the new issue of ThZ

Στο νέο τεύχος του Theologische Zeitschrift [65:4 (2009)] δημοσιεύεται μεταξύ άλλων κι ένα άρθρο που αναφέρεται στις τελετές καθαρμού μετά την επαφή με νεκρό, όπως αυτές ορίζονται στο Αρ 19 και προσλαμβάνονται στα κείμενα του Κουμράν:

Angelika Berlejung, "Variabilität und Konstanz eines Reinigungsrituals nach der Berührung eines Toten in Num 19 und Qumran. Überlegungen zur Dynamik der Ritualtransformation", 289–331
Το Αρ 19 ερμηνεύεται διεξοδικά σε πολλά κείμενα του Κουμράν. Μία λεπτομερής σύγκριση των δυο εκδοχών της τελετής, στο κείμενο της Π.Δ. και στο Κουμράν, καταδεικνύει ότι υπάρχουν σταθερές και μεταβλητές στις τελετουργικές οδηγίες, οι οποίες εδώ μελετώνται από την οπτική της μεταμόρφωσης της τελετής. Προκύπτει ότι το παραδοσιακό και κεντρικό τελετουργικό του ραντισμού με το νερό του καθαρμού και τη στάκτη κατά την τρίτη και έβδομη μέρα απαντά σε όλες τις εκδοχές της τελετουργίας, κάτι το οποίο προσδίδει σταθερότητα στο ισχύον σύστημα τελετουργικών κανόνων. Η τελετουργία όμως μεταβάλλεται τόσο σιωπηλά όσο και αποτελεσματικά, καθώς ήδη η σειρά των τελετουργικών πράξεων που απαντούν σε άλλα σημεία επαναλαμβάνεται και πολλαπλασιάζεται. Μέσω αυτής της απλής αρχής αυξάνει η πολυπλοκότητα της τελετουργίας, η οποία τώρα ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της πραγματικότητας της τελετουργίας, της επιτέλεσης, της επίδρασης και της τάσης για επαγγελματισμό στη λατρεία. Αυτή η σκόπιμη μεταμόρφωση της τελετουργίας οδηγεί στο συμπέρασμα της ύπαρξης επαγγελματιών "σχεδιαστών της τελετουργίας".

Ένα νέο βιβλίο για το Φιλ 3-4 /A new book on Phil 3-4

Κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Ecumenica Editrice o τόμος με τα πρακτικά συνεδρίου, το οποίο έλαβε χώρα στην Καβάλα τον Απρίλιο 2007 και είχε ως θέμα του την ίδρυση της κοινότητας στους Φιλίππους και την επιστολή του Παύλου προς τα μέλη της. Μεταξύ των εισηγητών, των οποίων οι μελέτες δημοσιεύονται στον τόμο είναι και εκείνες δύο Ελλήνων καθηγητών της Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ, του κ. Ι. Καραβιδόπουλου και του κ. Φ. Ιωαννίδη:

Filippi - inizio del dialogo di S. Paolo con l'Occidente : esegesi patristica su Fil 3-4 ; VIII Seminario di esegesi patristica realizzato a Kavala (Grecia), 10-15 aprile 2007
Bari : Ecumenica Editrice
2009
ISBN: 978-88-88758-48-0
15 ευρώ

Περιεχόμενα τόμου

• Angelo DiBerardino, "Il cammino dell'evangelizzazione in Grecia", 19-33
• Giacomo Lorusso, "La fondazione della comunità di Filippi e il battesimo di Lidia (At 16,11-40)", 35-42
• Ioannes D. Karabidopulos, "L'Epistola ai Filippesi a confronto con lettere di prigionieri in epoca ellenistica", 43-50
• Giacomo Lorusso, "Cittadini della polis del cielo (Fil 3,1-4,20)", 51-67
• Francesca Cocchini, "La Lettera ai Filippesi e il tema del "progresso" nel Commento di Origene alla Lettera ai Romani", 69-73
• Rosario Scognamiglio, "'Cittadinanza nei cieli' (Fil 3,20) nel commento al Salmo 37 di Didimo il Cieco", 75-89
• Vittorino Grossi, "Indicazioni di approccio all'utilizzazione agostiniana della 'Lettera ai Filippesi'", 91-104
• Photios S. Ioannides, "L'interpretazione di Giovanni Crisostomo al capitolo terzo della lettera di Paolo Apostolo ai Filippesi", 105-110
• Carlo Dell'Osso, "I cap. 3 e 4 del commentario all'Epistola ai Filippesi dello Pseudo Ecumenio", 111-123
• Benedetto Labate, "Filippesi 4,4 nel "De virginibus" di S. Ambrogio di Milano", 127-136
• Claudiu Porneala, "Filippesi 4,13 nelle 'Regole brevi' di San Basilio di Cesarea", 137-144
• Vincenzo Greco, "Efesini 3-4 nel commento al vangelo di Matteo di Origene", 145-151
• Antonio Gaytán, "Io 14,28 e Phil 2,6 nella patristica prenicena", 153-168

Ένα νέο βιβλίο για τη βιβλική εξήγηση στο Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό της Ύστερης Αρχαιότητας / A new book on biblical exegesis in Late Antiquity

Κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Brill ένας νέος συλλογικός τόμος με θέμα τη βιβλική εξήγηση σε ιουδαϊκά και χριστιανικά υπομνήματα της Ύστερης Αρχαιότητας:

E. Grypeou & H. Spurling (εκδ.), The Exegetical Encounter between Jews and Christians in Late Antiquity, (Jewish and Christian Perspectives Series 18), Brill 2009
ISBN: 978 90 04 17727 7
104 ευρώ

Περιγραφή εκδοτικού οίκου
Oι μελέτες που δημοσιεύονται στον τόμο επικεντρώνονται στην ανάλυση ερμηνειών στο βιβλίο της Γενέσεως, ένα κείμενο το οποίο καταλαμβάνει σημαντική θέση τόσο στη χριστιανική όσο και στην ιουδαϊκή παράδοση. Οι μελέτες καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα της ιουδαϊκής και χριστιανικής γραμματείας συμπεριλαμβανομένων κυρίως ραββινικών και πατερικών πηγών αλλά επίσης και αποκρύφων, ψευδεπιγράφων, κειμένων του Φίλωνα, του Ιωσήπου και γνωστικών.
Με τη συλλογή αυτών των μελετών διαφόρων επιφανών ερευνητών και ειδικών στο θέμα το βιβλίο παρουσιάζει την τελευταία έρευνα στο ζήτημα και διαφωτίζει μία πληθώρα πρωτοποριακών προσεγγίσεων της ανάλυσης των εξηγητικών "επαφών" μεταξύ των δύο θρησκευτικών ομάδων. Αποτελεί επομένως μία σημαντική συμβολή, διότι ρίχνει φως στην ιστορία των σχέσεων μεταξύ των Ιουδαίων και Χριστιανών κατά την Ύστερη Αρχαιότητα.

Περιεχόμενα του τόμου

• Philip S. Alexander, "'In the beginning΄ : rabbinic and patristic exegesis of Genesis 1:1", 1-29
• Dmitrij F Bumaznov, "Adam alone in paradise : a Jewish-Christian exegesis and its implications for the history of asceticism", 31-41
• Burton L. Visotzky, "Will and grace : aspects of judaising in Pelagianism in light of rabbinic and patristic exegesis of Genesis", 43-62
• Hanneke Reuling, "The Christian and the rabbinic Adam : Genesis Rabbah and patristic exegesis of Gen 3:17-19", 63-74
• Gerard P. Luttikhuizen, "Critical Gnostic interpretations of Genesis", 75-86
• Michael E. Stone, "'Be you a lyre of me' : identity or manipulation in Eden", 87-99
• Robert Hayward, "What did Cain do wrong? : Jewish and Christian exegesis of Genesis 4:3-6", 101-123
• Sebastian Brock, "Creating women's voices : Sarah and Tamar in some Syriac narrative poems", 125-141
• Günter Stemberger, "Genesis 15 in rabbinic and patristic interpretation", 143-162
• Judith Frishman, "'And Abraham had faith' : but in what? Ephrem and the rabbis on Abraham and God's blessings", 163-179
• Emmanouela Grypeou - Helen Spurling, "Abraham's angels : Jewish and Christian exegesis of Genesis 18-19", 181-203
• Alison Salvesen, "Keeping it in the family? : Jacob and his Aramean heritage according to Jewish and Christian sources", 205-220
• Stefan C. Reif, "Early Rabbinic exegesis of Genesis 38", 221-244
• Marc G. Hirshman, "Origen's view of 'Jewish fables' in Genesis", 245-254

Το νέο τεύχος του Currents in Biblical Research / The new issue of Currents in Biblical Research

Κυκλοφόρησε το νέο τεύχος του Currents in Biblical Research 8:2 (2009), στο οποίο δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Claire E. Carroll , "Another Dodecade: A Dialectic Model of the Decentred Universe of Jeremiah Studies 1996—2008", 162-182

Στα χρόνια, που ακολούθησαν την έκδοση της μελέτης του Robert Carroll ‘Surplus Meaning and the Conflict of Interpretations: A Dodecade of Jeremiah Studies (1984—95)’, στο Currents 4 στα 1996, υπήρξαν αλλαγές στις βιβλικές σπουδές, οι οποίες με τη σειρά τους έφεραν ένα άνευ προηγουμένου επίπεδο ανανέωσης. Στην αυξανόμενη ενασχόληση με το στοιχείο του χάους στο κείμενο και στις πρωτοποριακές προσεγγίσεις αυτού του προβληματικού βιβλικού κειμένου περιλαμβάνονται σημαντικές συμβολές της φιλοσοφίας και των πολιτιστικών και φιλολογικών θεωριών. Στην παρούσα επισκόπηση εξετάζεται η τρέχουσα κατάσταση στο χώρο των σπουδών για τον Ιερεμία κι ανιχνεύεται η επίδραση των μεταδομικών μεθοδολογιών στην αποκέντρωση των τρόπων σκέψης για τον Ιερεμία και της προσέγγισής του. Υποστηρίζεται ότι ως επακόλουθο του πανθομολογούμενου τέλους της ηγεμονίας της ιστορικής κριτικής ως το κυρίαρχο μοντέλο βιβλικής ερμηνείας, το οποίο χαρακτηρίστηκε από τον Perdue ως "η κατάρρευση της ιστορίας", οι σπουδές για τον Ιερεμία απέκτησαν τη μορφή και τη φύση μίας διαλεκτικής μεταξύ των αρχών της τάξης και του χάους.

V. Henry T. Nguyen , "The Quest for the Cinematic Jesus: Scholarly Explorations in Jesus Films", 183-206

Στο άρθρο εξετάζεται μία αναδυόμενη ερευνητική τάση στις βιβλικές σπουδές: ο Ιησούς και ο κινηματογράφος. Kατά τις τελευταίες δύο δεκαετίες οι ερμηνευτές της Κ.Δ. έδειξαν ενδιαφέρον για μια σειρά από ταινίες σχετικές με τον Ιησού όχι μόνο ως πηγές απεικονίσεων του Ιησού αλλά και ως διόδους ερμηνείας των ευαγγελίων - ή όπως το έθεσε ο Larry Kreitzer ως "aναστροφή του ερμηνευτικού ρου". Με αυξανόμενο το ενδιαφέρον γι' αυτόν το νέο τομέα έρευνας η κινηματογραφική προσέγγιση του Ιησού έχει καταστεί μία αποδεκτή κριτική προσέγγιηση στη μελέτη του Ιησού και των ευαγγελίων. Αυτό το άρθρο διερευνά τους διαφόρους τρόπους με τους οποίους οι ερμηνευτές προσέγγισαν τις ταινίες για τον Ιησού, με σκοπό να εξάγουν χρήσιμα συμπεράσματα για δύσκολα ερμηνευτικά ζητήματα (π.χ. το συνοπτικό πρόβλημα). Επιπλέον στο άρθρο εξετάζεται ο τρόπος με τον οι ερμηνευτές κατά τα τελευταία χρόνια άρχισαν να λειτουργούν ως οι κριτικοί των επίμαχων ταινιών για τον Ιησού καθώς και ως σύμβουλοι σε νέες σχετικές ταινίες.

Michael Naylor , "The Roman Imperial Cult and Revelation", 207-239

Το ζήτημα της σχέσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορικής λατρείας και της Αποκάλυψης έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον των ερμηνευτών κατά τα τελευταία εκατό χρόνια. Σε αυτήν την περίοδο έχουν λάβει χώρα σημαντικές μεταβολές τόσο στην αξιολόγηση της ρωμαϊκής αυτοκρατορικής λατρείας στη συνάφεια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας όσο και στην ερμηνεία του ρόλου της σε σχέση με το βιβλίο της Αποκάλυψης. Στο άρθρο διερευνώνται και αξιολογούνται αυτές οι τάσεις. Στην αρχή ο συγγραφέας συζητά τις μελέτες για τη ρωμαϊκή αυτοκρατορική λατρεία από την οπτική των κλασικών σπουδών. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα αποσπάσματα εκείνα από την Αποκάλυψη, τα οποία συνήθως θεωρούνται η απάντηση στη λατρεία του αυτοκράτορα. Το τρίτο και τελευταίο μέρος επικεντρώνεται στις μελέτες για την Αποκάλυψη με ιδιαίτερη έμφαση στις ερμηνευτικές προσεγγίσεις, στην χριστολογία και στο ζήτημα του διωγμού επί Δομητιανού.

James B. Rives , "Graeco-Roman Religion in the Roman Empire: Old Assumptions and New Approaches", 240-299

Το άρθρο εξετάζει τις πρόσφατες τάσεις στην έρευνα της ελληνορωμαϊκής θρησκείας και επικεντρώνεται στον 1ο και στο 2ο αι. μ.Χ. Στο πρώτο μέρος ο συγγραφέας αξιολογεί τις τρέχουσες απόψεις για αυτό το οποίο ονομάζεται η παλιά "κυρίαρχη αφήγηση" (master narrative) της ιστορίας της ελληνορωμαϊκής θρησκείας σε αυτήν την περίοδο, δηλ. στην αντίληψη ότι η παρακμή της παραδοσιακής ελληνορωμαϊκής θρησκείας δημιηούργησε ένα κενό, το οποίο καλύφθηκε από τη μία από το καθαρά πολιτικό φαινόμενο της αυτοκρατορικής λατρείας και από την άλλη από τις μυστηριακές / ανατολικές θρησκείες, οι οποίες απαντούσαν στις συναισθηματικές ανάγκες του πληθυσμού. Στο δεύτερο μέρος ο συγγραφέας συζητά δύο περιοχές του ενδιαφέροντος, οι οποίες ήρθαν στο προσκήνιο με την υποχώρηση της παλαιότερης θέσης: μία προσπάθεια ερμηνεία της παραδοσιακής ελληνορωμαϊκής θρησκείας, την οποία κάποιοι ερευνητές ονόμασαν "μοντέλο της θρησκείας της πόλης" και μία μετατόπιση του ενδιαφέροντος στη θρησκευτική ζωή των επαρχιών της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Στο παράρτημα Ι παρουσιάζονται σύντομα οι βασικές μελέτες σε αυτόν τον τομέα έρευνας.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση του βιβλίου της Γενέσεως, του Πλάτωνα και του Ευριπίδη / A new book on the relation between Genesis, Plato and Euripides

Από τον εκδοτικό οίκο Neukirchener Verlagsgesellschaft και στη σειρά Biblisch-Theologische Studien θα κυκλοφορήσει ένα νέο βιβλίο, της συναδέλφου Ευαγγελίας Δάφνη με θέμα τη σχέση μετάφρασης των Ο΄, Πλάτωνα και Ευριπίδη και μάλιστα στο παράδειγμα του βιβλίου της Γενέσεως:

Evangelia G. Dafni, Genesis, Plato und Euripides. Drei Studien zum Austausch von griechischem und hebräischem Sprach- und Gedankengut in der Klassik und im Hellenismus (Biblisch-theologische Studien 108), Neukirchener Verlag 2010
ISBN: 978-3-7887-2425-2
22,90 ευρώ

Περιγραφή εκδοτικού οίκου
Η μετάφραση των Ο΄ υιοθέτησε εκλεπτισμένους τρόπους έκφρασης των έργων του Πλάτωνα και του Ευριπίδη και τους μετασκεύασε ανάλογα με τις ανάγκες. Αυτές οι μορφές γλώσσας του Πλάτωνα και του Ευριπίδη μέσα στη μετάφραση των Ο΄ μπορούν να θεωρηθούν ως ένα είδος παλαιοδιαθηκικής μεταγλώσσας μεγάλης θεολογικής σημασίας. Αυτή η μεταγλώσσα γεννήθηκε εξαιτίας τoυ φιλοσοφικού στοχασμού για τις παλαιοδιαθηκικές μορφοποιήσεις της γλώσσας και της σκέψης. Έτσι βασικές θέσεις της πίστης της Π.Δ. έγιναν γνωστές στον ελληνιστικό κόσμο.

Για να δείτε τις πληροφορίες που δίνει ο εκδοτικός οίκος για το σχετικό τόμο, πατήστε εδώ.

Άρθρο του G. Vermes για τις μαρτυρίες του Ιωσήπου για τον Ιησού / Vermes' article on Josephus' testimony about Jesus

Από το ιστολόγιο του Jim West έχουμε την πληροφορία για τη δημοσίευση στην ηλεκτρονική έκδοση του περιοδικού Standpoint ενός σύντομου άρθρου του G. Vermes σχετικά με τη μαρτυρία του Ιωσήπου περί Ιησού. Μεταξύ άλλων ο Vermes συζητά και το γνωστό ζήτημα του Testimonium Flavianum για το οποίο υιοθετεί την θέση ότι είναι εν μέρει αυτό το απόσπασμα είναι αυθεντικό έχει όμως δεχθεί την χριστιανική επεξεργασία. Στην αυθεντική του μορφή ο Ιώσηπος πρέπει να παρουσίαζε τον Ιησού ως ένα σοφό άνδρα που έκανε θαύματα και απέκτησε πολλούς οπαδούς, οι οποίοι παρέμειναν πιστοί σε αυτόν ακόμη και μετά το θάνατό του.
Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του Biblica / The new issue of Biblica

Στο νέο τεύχος του Biblica 90:4 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Gustavo Martin, "Procedural Register in the Olivet Discourse: A Functional Linguistic Approach to Mark 13", 457-483
Σε αυτό το άρθρο ο συγγραφέας στηρίζεται στα συμπεράσματα της κοινωνιογλωσσολογικής θεωρίας του Halliday προκειμένου να εξηγήσει τη χρήση από τον Ιησού στο κατά Μάρκον μίας λειτουργικής γλωσσικής ποικιλίας. Aυτή την πολυμορφία ο συγγραφέας την ονομάζει διαδικαστικό πρωτόκολλο (procedural register). Ο εντοπισμός του στο κύριο μέρος του Μικρού Εσχατολογικού Λόγου (στ. 5β-23) σύμφωνα με το συγγραφέα αποκαλύπτει το ρητορικό σχεδιασμό του λόγου μέσα στον πρώτο χρονικό ορίζοντα, της άμεσης σχέσης του δηλ. με το ακροατήριο και της απάντησης στο ερώτημα των μαθητών (στ. 4). Η απουσία του διαδικαστικού πρωτοκόλλου στους στ. 24-27 δηλώνει το άνοιγμα ενός δεύτερου ορίζοντα του λόγου, ο οποίος δεν έχει σχέση με την άμεση επίδραση στους ακροατές και δεν απαντά πλέον στο ερώτημα των μαθητών.

Gudrun Holtz, "Zur christologischen Relevanz des Furchtmotivs im Lukasevangelium", 484-505
Το θέμα του φόβου απαντά στο ευαγγέλιο του Λουκά όχι μόνο σε σχέση με τις κύριες αποκαλύψεις της δόξας - στην ιστορία της γέννησης και της μεταμόρφωσης καθώς επίσης και στο κεφάλαιο για την ανάσταση - αλλά επίσης σε αρκετές ιστορίες θαυμάτων. Υπό το φως του Λκ 9,43 τα θαυμαστά έργα του Ιησού, τα οποία προκαλούν φόβο σε αυτούς που είναι παρόνες, παρουσιάζονται ως η ορατή πλευρά της ουράνιας δόξας του. Αυτή η κατανόηση της αποκάλυψης απηχεί τη θεολογία της αποκάλυψης του βιβλίου της Εξόδου, το οποίο ερμηνεύει τα σημεία και τα θαύματα τα οποία βιώνει ο Ισραήλ μέσα στη συνάφεια της αναχώρησης από την Αίγυπτο ως τη σωτηριολογική πλευρά της θεϊκής δόξας, η οποία αποκαλύφθηκε στο Σινά. Ο Ιησούς ως ο άγιος του Θεού, ο οποίος, όπως και ο Θεός της Εξόδου, προκαλεί με την αποκάλυψή του φόβο θα πρέπει να κατανοηθεί με βάση αυτό το υπόβαθρο.

Jacqueline Assaël, «Mettre en oeuvre la foi, selon l’Épître de Jacques», Vol. 90 (2009) 506-529
Στην επιστολή του Ιακώβου οι πιστοί καλούνται να γίνουν "ποιηταί του λόγου", δηλαδή να περάσουν από την απλή ακρόαση του θείου λόγου στην εφαρμογή του. Αυτή ωστόσο η έκφραση δεν τονίζει την ανάγκη η πίστη να γίνει πραγματική με συγκεκριμένο τρόπο. Συνδέεται με ένα λεξιλόγιο, το οποίο δημιουργεί συνειρμούς με την ενέργεια, η οποία θα πρέπει να εμπνέει τόσο τα λόγια όσο και τις πράξεις καθώς επίσης και τη σκέψη των ανθρώπων και πρώτιστα αναφέρεται με μεταφορικό τρόπο, με την αναφορά στην ελληνική τέχνη του λόγου, στην αισθητική, στην πραγματικότητα στην πνευματική διάσταση την οποία πρέπει να έχει η χριστιανική συμπεριφορά για να είναι πραγματικά τέτοια.

Wilson de Angelo Cunha, "A Brief Discussion of MT Isaiah 24,14-16", 530-544
Οι σύγχρονοι ερμηνευτές ερμηνεύουν το Ησ 24,14-16 υπό το φως "ενός μοτίβου προφητικής συζήτησης" και θεωρούν τον αίνο στους στ. 14-15 ως μία διαβεβαίωση και την πρόταση με το "εγώ" στο στ. 16β ως μίας αντιδιαβεβαίωση, η οποία διορθώνει τη διαβεβαίωση στους στ. 14-15. Ο συγγραφέας αμφισβητεί αυτήν την ερμηνεία και υποστηρίζει ότι η πρόταση του "εγώ" στο στ. 16β δεν χρειάζεται να λειτουργήσει ως "αντιδιαβεβαίωση" προς τον αίνο στους στ. 14-15, αλλά μάλλον εισάγει την εξαγγελία της κρίστης των αδίκων (στ. 16γ).

Luca Mazzinghi, «The Divine Violence in the Book of Qoheleth», 545-558
Μπροστά στη βία η απάντηση του Εκκλησιαστή: "δεν υπάρχει κανείς να τους παρηγορήσεις (Εκκλ 4, 1) φαίνεται να είναι μία εχθρική αναφορά στο Θεό (πρβλ. Ησ 40,1), ο οποίος θεωρείται υπεύθυνος για αυτήν την βία. Ωστόσο ο Θεός του Εκκλησιαστή δεν είναι μία αφηρημένη και απόμακρη θεότητα. Η κριτική του Εκκλησιαστή στρέφεται μάλλον εναντίον του Θεού της ανταπόδοσης (πρβλ. Εκκλ 9, 1-3). Με το να υπογραμμίζει τη θεϊκή υπερβατικότητα, ο Εκκλησιαστής θεωρεί ότι ο Θεός είναι πέρα από κάθε ανθρώπινη κατανόηση (πρβλ. 8, 16-17). Στο βιβλίο του Εκκλ δεν μπορεί κανείς να κάνει λόγο για θεία βία, αλλά υπάρχει ένα πρόβλημα με την ανθρώπινη γλώσσα, όταν μιλά για το Θεό. Ο άνθρωπος μπορεί μόνο να "φοβάται τον Θεό" και να δέχεται τη χαρά, την οποία ο Θεός του προσφέρει ως δώρο σε αυτήν την μάταιη ζωή.

Eugene P. McGarry, «An Underappreciated Medical Allusion in Amos 6,6?», Vol. 90 (2009) 559-563
Στο αρχαίο κόσμο της Μεσογείου το λάδι και το κρασί είχαν εφαρμογές στην ιατρική και στη μαγειρική και (στην περίπτωση του λαδιού) και στην αισθητική. Ίσως ο Αμώς παίζει με τις πολλαπλές χρήσεις αυτών των υλικών, όταν καταδικάζει όσους συμμετέχουν στα δείπνα, επειδή πίνουν κραστί και αλείφονται, ενώ αγνούν την "πληγή του Ιωσήφ".

Gary Morrison, «The Composition of II Maccabees: Insights Provided by a Literary topos», Vol. 90 (2009) 564-572
Το Β΄ Μακκ είναι ένα ασυνήθιστο κείμενο, η σύνταξή του και το περιεχόμενό του είναι θέματα μίας μεγάλης συζήτησης. Στο άρθρο ο συγγραφέας εντοπίζει μία φιλολογική δομή και την αποδίδει σε αυτόν που έκανε την επιτομή. Αυτή η ταυτοποίηση μας επιτρέπει να αποδώσουμε διάφορα τμήματα του κειμένου στο ίδιο χέρι, κάτι το οποίο μας επιτρέπει να κατανοήσουμε καλύτερα τόσο τη σύνταξη του κειμένου όσο και την ικανότητα αυτού που έκανε την επιτομή ως ιστορικού και συγγραφέα. Επιπλέον, ο ταυτοποιημένος τόπος επιτρέπει την υπόθεση ότι οι πρόσφατες προσπάθειες που έγιναν να ελαχιστοποιηθεί το μέγεθος, στο οποίο το Β΄ Μακκ παρουσιάζει τη σύγκρουση μεταξύ Ελλήνων και Ιουδαίων, Ιουδαϊσμού και Ελληνισμού, θα πρέπει να επανασυζητηθεί, κάποιες περιπτώσεις, όπου φαίνεται οι σχέσεις μεταξύ Ιουδαίων και άλλων εθνών (και κυρίως των Ελλήνων) ότι είναι καλές, δεν είναι αυτό που φαίνεται.

Το νέο τεύχος του Studia Philonica Annual / The new issue of Studia Philonica Annual

Στο νέο τεύχος του Studia Philonica Annual 21 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

• David T. Runia, "The theme of flight and exile in the allegorical thought-world of Philo of Alexandria", 1-24
• Scott D. Mackie, "Seeing God in Philo of Alexandria : the Logos, the powers, or the existent one?", 25-47
• Tzvi Novick, "Perspective, paideia, and accommodation in Philo", 49-62
• Gregory E. Sterling, "How do you introduce Philo of Alexandria? : the Cambridge companion to Philo", 63-72
• "Philo of Alexandria : an annotated bibliography 2006", 73-107
• "Supplement: a provisional bibliography 2007-2009", 109-123

Ένα ενδιαφέρον αρχαιολογικό εύρημα στην Ιερουσαλήμ / An interesting find in Jerusalem

Από το ιστολόγιο του Jim Davila Paleojudaica έχουμε την πληροφορία για τη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό φύλλο της 16ης Δεκεμβρίου της Mail Online της είδησης ότι βρέθηκε στην Ιερουσαλήμ ταφική σινδόνη, η οποία χρονολογείται στον 1ο αι. μ.Χ.
Το δημοσίευμα κάνει σύγκριση του συγκεκριμένου ευρήματος με τη λεγόμενη Σινδόνη του Τορίνο, της οποίας η γνησιότητα εξακολουθεί να αποτελεί σημείο αντιπαράθεσης. Αυτό που είναι ενδιαφέρον στο συγκεκριμένο εύρημα κατά τη γνώμη μου είναι ότι επιβεβαιώνει πληροφορίες, που έχουμε από γραπτά κείμενα, για τον τρόπο ταφής. Για παράδειγμα η συγκεκριμένη σινδόνη αποτελείται από διάφορα τμήματα και υπήρχε ξεχωριστό κομμάτι που κάλυπτε το κεφάλι [Α.Τ. : ας θυμηθούμε λίγο τα όσα λέει το κείμενο των ευαγγελίων για την ανάσταση του Ιησού, τα οθόνια και το σουδάριο]. Όπως εξηγεί ο αρχαιολόγος Shimon Gibson, ο οποίος έκανε την ανακάλυψη, η πρακτική του ξεχωριστού καλύμματος για το κεφάλι του νεκρού ήταν συνηθισμένη στον αρχαίο ιουδαϊκό κόσμο και ξεκινά από τον πραγματικό φόβο να έχει κάποιος κατά λάθος θαφτεί ζωντανός. Σε μια τέτοια περίπτωση μπορούσε εύκολα να πετάξει το κάλυμμα του κεφαλιού και να φωνάξει βοήθεια.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα η σινδόνη κάλυπτε το σώμα ενός άνδρα, ο οποίος από τις αναλύσεις που έγιναν προκύπτει ότι έπασχε από λέπρα και πέθανε από φυματίωση. Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που ο τάφος σφραγίσθηκε, κάτι που με τη σειρά του δικαιολογεί την καλή κατάσταση της σορού. Σύμφωνα με το δημοσίευμα ήταν συνήθεια η οικογένεια να επισκέπτεται τον τάφο 3 μέρες μετά το θάνατο για να διαπιστώσει ότι ο συγγενής τους ήταν πραγματικά νεκρός, κάτι που μπορεί να εξηγήσει την απόφαση των μυροφόρων να επισκεφτούν τον τάφο 3 μέρες μετά την ταφή του Ιησού.

Ο τάφος (φωτ.) βρέθηκε στην κοιλάδα Hinnom, έναν τόπο που συνδεόταν με τον θάνατο. Στο δημοσίευμα διαβάζουμε ότι ταυτίζεται με την Ακελδαμά (αγρός αίματος).
[Α.Τ. Πρόκειται πραγματικά για ένα πολύ ενδιαφέρον εύρημα. Αρκεί -κι εδώ θα συμφωνήσω με τον Jim West που σχολιάζει στο ιστολόγιό του το γεγονός- να μην πέσει "θύμα" της δημοσιογραφικής εκλαΐκευσης που ως στόχο έχει απλά τη δημιουργία εντυπώσεων εις βάρος της επιστημονικής αλήθειας.]
Για να διαβάσετε ολόκληρο το δημοσίευμα, πατήστε εδώ.

Τρίτη συνάντηση του Σεμιναρίου Ορθοδόξου Ερμηνευτικής Θεολογίας/ Third Meeting of the Seminar of Orthodox Biblical Exegetical Theology

Η τρίτη συνάντηση του Σεμιναρίου Ορθοδόξου Ερμηνευτικής Θεολογίας του Τομέα Αγ. Γραφής και Πατερικής Γραμματείας του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του Α.Π.Θ. θα πραγματοποιηθεί αύριο Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2009 και ώρα 18:00 στην Αίθουσα συνεδριάσεων της Θεολογικής Σχολής.
Κύριος εισηγητής θα είναι ο καθηγητής της Καινής Διαθήκης από το Faculteit der Geesteswetenschappen του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ, Jan Willem van Henten. Το θέμα της εισήγησής του θα είναι:

"The Reception of Daniel 3 and 6 and the Maccabean Martyrdoms in Hebrews 11:33-38"

Το βιογραφικό του ομιλητή θα παρουσιάσει η επίκουρη καθηγήτρια της Κ.Δ. Κυριακούλα Παπαδημητρίου και της εισήγησης θα προηγηθεί επίσης βιβλιογραφική παρουσίαση του βιβλίου του ομιλητή The Maccabean Martyrs as Saviours of the Jewish People. A Study of 2 and 4 Maccabees (JSJ Suppl. 57), Brill 1997 από φοιτήτρια του μεταπτυχιακού προγράμματος.

Στο νέο τεύχος του ThLZ / In the new issue of ThLZ

Στο νέο τεύχος της Theologische Literaturzeitung 134:11 (2009) το κύριο άρθρο είναι αφιερωμένο στην ιστορία της έρευνας σχετικά με τις σχέσεις Ισραήλ και Αιγύπτου:

Bernd U. Schipper, "Israel und Ägypten : Erkenntnisse und Perspektiven", 1153-1164
100 χρόνια μετά τη διατριβή του Albrecht Alt "Ιsrael und Ägypten" (1909) το παρόν άρθρο εξετάζει τις πρόσφατες διαπιστώσεις και τις νέες προοπτικές στο θέμα. Η έρευνα έχει την τάση να επικεντρώνεται κυρίως στα αιγυπτιακά κείμενα της 2ης χιλιετηρίδας π.Χ., ενώ η γραμματεία της ιστορικής περιόδου, όπου ο "Ισραήλ" και η "Αίγυπτος" υπήρχαν ως αυτόνομες ενότητες συνήθως παραβλέπεται. Με τη βοήθειας της πρόσφατης επανανακάλυψης της γραμματείας από τη λεγόμενη "ύστερη περίοδο" της Αιγύπτου (και κυρίως τη δημοτική γραμματεία) στο άρθρο υποστηρίζει την ανάγκη αλλαγής στον τρόπο προσέγγισης.
Ακολουθώντας τον Albrecht Alt, ο οποίος στα 1909 υπογράμμισε τη σημασία του πρώτου μισού της 1ης χιλιετ. π.Χ., η σύγχρονη έρευνα θα έπρεπε να λάβει υπόψη της την αιγυπτιακή γραμματείς από τον 7ο αι. κι εξής. Σε αυτήν την ιστορική περίοδο βρίσκουμε στην Αίγυπτο τόσο έναν αριθμό παλαιότερων κειμένων καθώς και νέα κείμενα, όπως το "Βιβλίο του Ναού" ή το "Βιβλίο του Θωθ", τα οποία όλα ανοίγουν το πεδίο των συγκρητικών σπουδών της σχέσης μεταξύ Ισραήλ και Αιγύπτου.

Ένα νέο βιβλίο για τις εορτές και τελετές στη Βίβλο / A new book on feasts and ceremonies in the Bible

Από τον εκδοτικό οίκο Peeters κυκλοφορεί ένα νέο βιβλίο για τις εορτές και τις τελετές στη Βίβλο:

C.M. Tuckett (εκδ.), Feasts and Festivals (Contributions to Biblical Exegesis and Theology 53), Peeters 2009
ISBN: 978-90-429-2262-4
38 ευρώ

Περίληψη εκδοτικού οίκου

Πρόκειται για μία συλλογή εισηγήσεων που διαβάστηκαν σε μία συνάντηση στην Οξφόρδη το 2008. Σε αυτήν συμμετείχαν ειδικοί από τα πανεπιστήμια της Οξφόρδης, Leiden και της Βόννης. Θέμα της συνάντησης ήταν οι εορτές και οι τελετές στις βιβλικές και εξωβιβλικές παραδόσεις. Ta επιμέρους ζητήματα που συζητήθηκαν ήταν οι εορταστικές συνάξεις στο Δευτερονόμιο και οι νεκρικές τελετές για παιδιά στην εβραϊκή Βίβλο, οι γιορτές σε κάποια βιβλία που δεν συμπεριλαμβάνονται στον κανόνα της εβραϊκής Βίβλου (σε αυτά συμπεριλαμβάνονται το 2 και 3 Μακκ) αλλά και θέματα από την Κ.Δ. και ειδικότερα τα ευαγγέλια και τον Παύλο. Ο εστιασμός στο θέμα της "εορτής" αναδεικνύει νέες πλευρές κάποιων πολύ γνωστών κειμένων και ρίχνει φως σε έναν αριθμό θεμάτων στον αρχαίο Ιουδαϊσμό και τον πρώιμο Χριστιανισμό.

Για να διαβάσετε τα περιεχόμενα του τόμου, πατήστε εδώ.

O Jim West για τα βιβλικά ιστολόγια / Jim West on biblioblogs

Ένα σύντομο και πολύ ενδιαφέρον κείμενο του Jim West για την παρουσία των βιβλικών ιστολογίων στο διαδίκτυο και τη σπουδαιότητά τους έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του The Bible and Interpretation. O συγγραφέας ξεκινά από το γεγονός ότι οι λεγόμενοι bibliobloggers έχουν αποκτήσει τη δική τους ομάδα εργασίας στο πλαίσιο της SBL και παρατηρεί ότι αυτή η εξέλιξη αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι τα βιβλικά ιστολόγια έχουν γίνει ένα σημαντικός παράγοντας διάχυσης σε ένα ευρύτερο αναγνωστικό κοινό των πορισμάτων της βιβλικής έρευνας.

Παρατηρεί μάλιστα τα εξής, τα οποία παραθέτω αυτούσια από το κείμενο:

"Blogging the Bible is the best way for scholars to get scholarship to the mass of consumers. Scholars can and should write journal articles in peer reviewed journals. They should publish excruciatingly detailed tomes that only a few other experts in the same field will ever read. They should meet at conferences and hear papers and interact and learn and grow professionally and intellectually. Likewise, they should write “popularizing” books targeted for the wider public. And finally they should, and I would suggest must, also attend to their duties as the disseminators of publicly consumable biblical scholarship for people who will not, or cannot, read extensive treatments. This is not to suggest that they dumb down their ideas, scholars should clarify, not reduce. But, scholars should also understand that anything that can't be explained in some clear fashion, so that the majority of people can understand it, may become an exercise in self-importance, not true scholarship.
Scholarship, it seems to me, must always be aware of its audience. And communication of said scholarship means dissemination."

Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο, πατήστε εδώ.

Ιστορικοκριτική μέθοδος και μεταμοντέρνες ερμηνείες / Historical-critical method and postomodern interpretations

Στο τεύχος του τρέχοντος έτους του Journal of Hebrew Scriptures 9 (2009) έχει δημοσιευθεί ένα νέο άρθρο. Πρόκειται για την απάντηση του John van Seters, ο οποίος, όπως δηλώνει εφαρμόζει στην επιστημονική του έρευνα την ιστορικοκριτική μέθοδο, στην πρόταση που διατύπωσαν οι G. Aichele, P. Miscall και R. Walsh σε πρόσφατο άρθρο τους (“An Elephant in the Room: Historical-Critical and Postmodern Inter-pretations of the Bible” JBL 128 [2009], σσ. 383–404) για ένα διάλογο μεταξύ ιστορικοκριτικής μεθόδου και μεταμοντέρνων ερμηνευτικών προσεγγίσεων. Στο πρώτο μέρος του άρθρου του ο van Seters σημειώνει και σχολιάζει κάποιες παρερμηνείες και γενικεύσεις που θεωρεί ότι διατυπώνονται στο κείμενο των Aichele - Miscall - Walsh. Aνάμεσα στα άλλα σημειώνει το πόσο δύσκολο είναι να ορισθεί με ακρίβεια ο όρος "μεταμοντέρνο", την πολυμορφία που διακρίνει τις μεταμοντέρνες ερμηνευτικές προσεγγίσεις αλλά και το γενικό και αρνητικό τρόπο με τον οποίο ορίζεται η ιστορικοκριτική μέθοδος. Στο δεύτερο μέρος ασχολείται με το θέμα της διακειμενικής προσέγγισης του κειμένου. Παρατηρεί ότι η διακειμενική ανάγνωση χαρακτηρίζει ήδη τον τρόπο που διαβάζεται και ερμηνεύεται η Π.Δ. μέσα στην Κ.Δ.Ο συγγραφέας καταλήγει ότι οι μεταμοντέρνες προσεγγίσεις που προτείνουν οι συνομιλητές του πλησιάζουν περισσότερο στη μυθιστορηματική αφήγηση και λιγότερο την επιστημονική ανάλυση. Γενικά φαίνεται να εκτιμά πως ένας διάλογος μεταξύ ιστορικής κριτικής και μεταμοντέρων ερμηνευτικών προσεγγίσεων είναι αδύνατος, αφού πρόκειται για δύο μη συμβατά μεταξύ τους μεγέθη.

[Α.Τ.: το μεθοδολογικό ζήτημα που θίγουν τα δύο αυτά κείμενα είναι ένα από τα καίρια θέματα της βιβλικής ερμηνευτικής κατά τα τελευταία χρόνια. Παρά την απαισιόδοξη αντιμετώπιση του van Seters το ζήτημα παραμένει ανοικτό. Προσωπικά πιστεύω ότι παρά το γεγονός ότι πρόκειται για δύο σχετικά μη συμβατά μεταξύ τους μεγέθη, είναι δυνατή και απαραίτητη η αξιοποίηση των πορισμάτων της ιστορικοκριτικής μεθόδου από τις μεταμοντέρνες ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Η πρώτη μάλιστα μπορεί να συμβάλει θετικά στον περιορισμό των υπερβολών εκ μέρους των δευτέρων, αλλά και οι δεύτερες με τη σειρά τους μπορούν να καταστήσουν το κείμενο επίκαιρο, να φωτίσουν πτυχές και να προσφέρουν διεξόδους σε ερμηνευτικά αδιέξοδα.]

Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο, πατήστε εδώ.

(Πηγή: Jim West)

Στο νέο τεύχος του Journal of feminist studies in religion

Στο νέο τεύχος του Journal of feminist studies in religion 25:2 (2009) δημοσιεύεται ένα αφιέρωμα στις φεμινιστικές βιβλικές σπουδές:

• Dora R. Mbuwayesango - Susanne Scholz, "Dialogical beginnings : a conversation on the future of feminist biblical studies", 93-103
• Seung A. Yang, "Challenges and opportunities in current feminist biblical studies", 107-112
• Beth L. Tanner, "The next step : making feminist concerns part of the academic structure", 112-117
• Marie T. Wacker, "Challenges and opportunities in feminist theology and biblical studies in Europe", 117-121
• Gay L. Byron, "Sociogeographical and hermeneutical differences : challenges and opportunities in contemporary feminist biblical studies", 121-125
• Cynthia M. Baker, "Roundtable on the future of feminist biblical studies",125-129
• Amy Kalmanofsky, "Outside insiders and the future of feminist biblical studies", 129-133
• Nancy N. Tan, "Feminist biblical studies : resident alien seeking citizen", 133-137
• Sarojini Nadar, "Changing the world : the task of feminist biblical scholars", 137-143

Ποιοι ήταν οι Μακκαβαίοι; / Who were the Maccabees?

Με αφορμή την ιουδαϊκή "εορτή των Φώτων" (Χανουκά), η οποία εορτάζεtaι αυτές τις μέρες από τον ιουδαϊκό κόσμο, δημοσιεύεται στην ηλεκτρονική σελίδα του JTA ένα άρθρο της Gil Shefler για την ερμηνεία και την αξία που δόθηκε στο κίνημα των Μακκαβαίων κατά τα παλαιότερα αλλά και τα νεότερα χρόνια. Σύμφωνα με αυτό η ερμηνεία του κινήματος ήταν διαφορετική σε διαφορετικές εποχές και από διαφορετικές ομάδες και σε κάθε περίπτωση ήταν στοιχείο της διαδικασίας επαναπροσδιορισμού της ταυτότητας της ιουδαϊκής κοινότητας. Ενώ η εορτή των φώτων για αιώνες επικεντρώθηκε στο θαύμα της λυχναψίας, η σημασία της επανάστασης των Μακκαβαίων τονίσθηκε κυρίως από τους σιωνιστές Ιουδαίους, οι οποίοι είδαν στα πρόσωπα του Ματταθία και των γιων του το παράδειγμα του ισραηλιτικού λαού που αγωνίζεται για την ανεξαρτησία του. Αυτή η υπερβολική εξύψωση των Μακκαβαίων φαίνεται να υποχωρεί στα επόμενα χρόνια.

Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο, πατήστε εδώ.

(Πηγή: D. Meadows)

Ένα νέο βιβλίο για την προφητεία στο Κουμράν / A new book on prophecy in Qumran

Ένα νέο βιβλίο κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Peeters. Θέμα του είναι η προφητεία κατά την εποχή του Δεύτερου Ναού και τον τρόπο που συμβάλλουν στην κατανοήσή της τα κείμενα της Νεκράς Θαλάσσης:

K. De Troyer / A. Lange / L.L. Schulte (εκδ.),Prophecy after the Prophets? The Contribution of the Dead Sea Scrolls to the Understanding of Biblical and Extra-Biblical Prophecy, (Contributions to Biblical Exegesis and Theology 52), Peeters 2009
ISBN: 978-90-429-2135-1
42 ευρώ

Περίληψη

Γενικά διατυπώνεται η άποψη ότι κατά την πρώιμη εποχή του Δεύτερου Ναού η προφητεία έφτασε στο τέλος της. Σε αυτόν τον τόμο εξετάζεται το πώς τα χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης μπορούν να συμβάλουν στην καλύτερη κατανόηση της ισραηλιτικής προφητείας και των ισραηλιτικών προφητικών κειμένων. Δε συμβάλει όμως στη μελέτη της προφητείας και των προφητικών βιβλίων της εβραϊκής Βίβλου μέσα από την ανάλυση της ιστορίας του κειμένου και της ερμηνείας των προφητικών βιβλίων - η πρώτη ενδιαφέρεται για τα χειρόγραφα των προφητικών βιβλίων, τα οποία βρέθηκαν στο Κουμράν και αλλού, η δεύτερη επικεντρώνεται στα παρα-προφητικά κείμενα και υπομνήματα- αλλά διερευνά επίσης το φαινόμενο της ενεργούς προφητείας, δηλ. των συνεχών προφητικών δραστηριοτήτων μετά την πρώιμη εποχή του Δεύτερου Ναού, πολύ μετά την εποχή που η προφητεία έφτασε στο υποτιθέμενο τέλος της.
Στο πρώτο μέρος του τόμου ο Matthias Henze aσχολείται με την παραπροφητική γραμματεία του Κουμράν. Ο Μartti Nissinen συζητά τη σχέση μεταξύ των ερμηνευτικών Pesher το Κουμράν και την οιωνοσκόπηση στην αρχαία Εγγύς Ανατολή. Ο Timothy H. Lim θέτει το ερώτημα αν, γιατί και υπό ποία έννοια οι ψαλμοί θεωρούνταν προφητείες ή προφητικοί.
Στο δεύτερο μέρος ο George J. Brooke θέτει το ερώτημα: "Υπήρχε η εκτίμηση ότι ο Διδάσκαλος της Δικαιοσύνης θα έπρεπε να θεωρηθεί προφήτης;" και η Katell Barthelot καταδεικνύει στη μελέτη της για το 4QTestimonia (4Q175) ότι ο Διδάσκαλος της Δικαιοσύνης δεν ήταν ο μόνος προφήτης εν δράσει κατά το 2ο αι. π.Χ.
Στο τρίτο μέρος του τόμου θέμα είναι η προφητεία με την ευρύτερη σημασία. Η Esther Eshel καταδεικνύει πώς η παράσταση του δένδρου στα συμβολικά όνειρα του Αποκρύφου της Γενέσεως αποτελεί τμήμα μίας ιουδαϊκής παράδοσης που μαρτυρείται σε παλαιότερα και νεότερα κείμενα. Ο Leo G. Perdue καθιστά σαφές ότι η αποκαλυπτική αναπτύχθηκε από την προφητεία και τη μαντική σοφία. Ο Perdue κάνει επίσης μία έρευνα για τους μυθικούς μάντεις στην αρχαία Εγγύς Ανατολή και του μάντεις και τη μαντική σοφία στη βιβλική και αρχαία ιουδαϊκή γραμματεία.

Τέλος στο τέταρτο μέρος του τόμου ο Armin Lange παρέχει ένα παράδειγμα του πώς τα κείμενα της Νεκράς Θαλάσσης μας βοηθούν στηνεπίλυση πολλών δύσκολων χωρίων στα προφητικά βιβλία της εβραϊκής Βίβλου. Γι' αυτόν τον σκοπό μελετά "Το φιλολογικό είδος του βιβλίου του Ιωνά" υπό το φως της παραπροφητικής γραμματείας από το Κουμράν.
Για να δείτε τα περιεχόμενα του βιβλίου, πατήστε εδώ.

Το νέο τεύχος του Revue Sémiotique et Bible / The new issue of Revue Sémiotique et Bible

Στο νέο τεύχος του Revue Sémiotique et Bible 134 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Serge Wüthrich, "Éli ou Élie ? (Mt 27, 45-50) Quand l’ironie tourne au vinaigre"

Ο συγγραφέας προτείνει μία ανάλυση των τελευταίων λόγων του Ιησού στο σταυρό, όπως αυτοί διασώζονται από τον Ματθαίο (27, 45-46) η οποία στηρίζεται στο θεωρητικό και μεθοδολογικό μοντέλο του J. Geninasca. Αυτή η ανάλυση ρίχνει φως σε δύο βασικά ερωτήματα που συνδέονται με αυτούς τους στίχους: α) γιατί οι παριστάμενοι θεώρησαν ότι ο Ιησούς επικαλείται τον Ηλία και β) ποια είναι η σχέση μεταξύ της παρανόησής τους και της εικόνας του ανθρώπου που τρέχει για να δώσει ξύδι στον Ιησού.

Jean-Pierre Duplantier, "La mort d’Ananie et Saphire (Actes 5, 1-11)"

Το άρθρο είναι η εισήγηση του συγγραφέα σε ένα συμπόριο που έλαβε χώρα στο Cadir τον Απρίλιο του 2007 με θέμα τις Πράξεις των Αποστόλων. Η ιστορία του θανάτου του Ανανία και της Σαπφείρας διαταράσσει την κατά κάποιο τρόπο ειδυλλιακή εικόνα που έχουν οι αναγνώστες των Πράξεων για την αρχαία Εκκλησία κι έτσι η τιμωρία του ζευγαριού φαίνεται σκληρή. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η ιστορία συναπαρτίζεται από τις διαφορετικές οπτικές τριών παρατηρητών των γεγονότων, του Ανανία, της Σαπφείρας και του Πέτρου. Ένας από αυτούς, ο Πέτρος, εισάγει ασυνήθιστους πρωταγωνιστές στην ιστορία: τον Σατανά και το Άγιο Πνεύμα. Δεν είναι ωστόσο το ζευγάρι εκείνο που πλήττεται από την τιμωρία, αλλά η εκκλησία, της οποίας εκείνοι είναι μέλη.

François Genuyt, "Le testament spirituel de Jésus selon Jn 13-17. En écoutant Jean Delorme. 1ère partie : Jean 13-14"

Πρόκειται για το πρώτο άρθρο στη σειρά άρθρων με θέμα τις διαλέξεις του Jean Delorme στο Savoie (1998-1999).

Κριτική έκδοση αγ. Νεοφύτου Εγκλείστου - βράβευση της Ακαδημίας Αθηνών / Critical edition of St. Neophytos' texts - the Academy of Athens award

Η Ακαδημία Αθηνών αποφάσισε να βραβεύσει τους συντελεστές της κριτικής έκδοσης των κειμένων του Αγίου Νεοφύτου του Εγκλείστου στην πανηγυρική της συνεδρία στις 29 Δεκεμβρίου 2009. Ο άγιος Νεόφυτος (1134-1215) υπήρξε ένας πολυγραφότατος και εμπνευσμένος συγγραφέας. Το συγγραφικό του έργο καλύπτει όλους τους τομείς της θεολογίας. Μεταξύ των συγγραμμάτων του συγκαταλέγονται και κάποια ερμηνευτικά. Όσα από τα έργα του έχουν σωθεί, δημοσιεύονται στην εξάτομη κριτική έκδοση, που εκπονήθηκε με πρωτοβουλία της Ιεράς Σταυροπηγιακής Μονής Αγίου Νεοφύτου της Πάφου και με την επιμέλεια 50 περίπου πανεπιστημιακών από διάφορες χώρες. Η κριτική αυτή έκδοση αποτελεί πολύτιμο εργαλείο και καθιστά προσιτό το έργο του αγίου στην επιστημονική κοινότητα αλλά και σε κάθε ενδιαφερόμενο. Στην εκδήλωση βράβευσης θα παραβρεθούν εκ μέρους της Μονής Αγ. Νεοφύτου Πάφου ο επίσκοπος Χύτρων και ηγούμενος της Μονής Λεόντιος συνοδευόμενος από τον π. Αλέξιο Εγκλειστριώτη και εκ μέρους της Συντονιστικής Επιτροπής ο καθ. και Πρόεδρος του Τμήματος Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας του ΑΠΘ Χρήστος Οικονόμου.

Άρθρο στο νέο EvTh για το ρόλο των γραφέων / An article in the new EvTh on the role of scribes

Στο νέο τεύχος του Evangelische Theologie 6/2009 δημοσιεύεται μεταξύ άλλων ένα άρθρο για το ρόλο των γραφέων και γραμματέων στον αρχαίο Ισραήλ:

Johannes Taschner, "Zusammenhalt trotz inhaltlicher Differenzen. Jer 36 als Selbstvergewisserung der Beamten und Schreiber in frühnachexilischer Zeit ", 366-381

Στο πρώτο μέρος του άρθρου παρουσιάζονται ξεκινώντας από το Ιερ 36 τα παλαιοδιαθηκικά κείμενα στα οποία γίνεται λόγος για τον κοινωνικό ρόλο των υπαλλήλων και των γραφέων. Στη συνέχεια και στο πλαίσιο της ίδιας προβληματικής παρουσιάζονται τα παράλληλα από την αρχαία Ανατολή και τα αρχαιολογικά ευρήματα από τη Μέση Παλαιστίνη. Τέλος το άρθρο απαντά στο ερώτημα σε ποια συμπεράσματα μπορεί να καταλήξει κανείς από τη μορφή της ανάκρισης στο Ιερ 36,14-20 για την αυτοσυνειδησία των υπαλλήλων και γραφέων στην προαιχμαλωσιακήη και πρώιμη μεταιχμαλωσιακή περίοδο.

Πινακίδες με σφηνοειδή γραφή βρέθηκαν στη ΝΑ Τουρκία / Tablets with cuneiform found in SE Turkey

Στην ιστοσελίδα του National Geographic έχει αναρτηθεί η είδηση για την ανεύρεση πινακίδων σε σφηνοειδή γραφή από αρχαιολόγους του Παν/μίου της Akron σε ανάκτορο στην ΝΑ Τουρκία. Το ανάκτορο βρίσκεται στο Ziyaret Tepe, μία από τις τρεις οχυρωμένες ασσυριακές τοποθεσίες στο Β. άκρο της ασσυριακής αυτοκρατορίας. Οι πινακίδες που βρέθηκαν χρονολογούνται από το τ. του 9ου αι. π.Χ. έως τα μ.του 7ου αι. π.Χ. Η ανακάλυψη έγινε το καλοκαίρι του 2009. Μέχρι τώρα οι ειδικοί έχουν αποκρυπτογραφήσει μεγάλο μέρος των κειμένων. Ειδικότερα κατάφεραν να διαβάσουν τους καταλόγους 144 γυναικείων ονομάτων. Πρόκειται προφανώς για γυναίκες που απασχολούνταν στο ανάκτορο σε αγροτικές εργασίες ή στις σιταποθήκες.
Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι ενώ οι πινακίδες είναι στην ύστερη ασσυριακή γλώσσα, τα ονόματα δεν είναι ασσυριακά. Οι αρχαιολόγοι υποθέτουν ότι είτε προέρχονταν από τον τοπικό πληθυσμό είτε ανήκαν σε ομάδες πληθυσμού, τις οποίες οι Ασσύριοι μετακίνησαν από άλλες περιοχές.

Για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο, πατήστε εδώ.

Οι Ασμοναίοι στη Negev / Hasmoneans in Negev

Στο ιστολόγιο του Jim West διαβάσαμε την είδηση, η οποία νωρίτερα ανακοινώθηκε με δελτίο τύπου από το ΙΑΑ ότι αρχαιολογικά ευρήματα από τοποθεσίες στο "δρόμο του θυμιάματος" στη Negev βεβαιώνουν ότι η περιοχή ήταν υπό τον έλεγχο των Ασμοναίων.

Για να διαβάσετε ολόκληρο το δημοσίευμα στη σελίδα του Jim West, πατήστε εδώ.

Ένα νέο άρθρο στο JHS / A new article in the current JHS

Στον τόμο του Journal of Hebrew Scriptures 9 (2009) δημοσιεύθηκε ένα νέο άρθρο (αρ. 25):

George Savran, "Multivocality in Group Speech in Biblical Narrative"

Mολονότι ο λόγος των ομάδων στις βιβλικές αφηγήσεις γενικά εκφράζεται με μία φωνή, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις το νόημα του κειμένου βελτιώνεται με τον εντοπισμό ενός αριθμού διαφορετικών φωνών. Αν και αυτές οι φωνές δε σημειώνονται, γίνονται αισθητές στις περιπτώσεις που παρουσιάζει το άρθρο και η παρουσία τους συμβάλλει ουσιαστικά στη δραματική δύναμη του κειμένου. Εκτός από τη γνωστή περίπτωση του Σαούλ και των νεαρών γυναικών στο πηγάδι στο 2 Σαμ 9,11-13, υπάρχει ένας αριθμός περιπτώσεων στην ιστορία του Ιωσήφ στα Γεν 37 και 42, στα οποία οι λόγοι των αδελφών του αντικατοπτρίζουν πολλές φωνές κι έτσι παρέχουν μία πληρέστερη εικόνα των διαφωνιών τους. Στο Ιωνάς 1,8 οι ναύτες ανακρίνουν τον Ιωνά μέσα σε μία κακοφωνία και η επιστροφή του Δαυίδ στην Ιερουσαλήμ στο 1 Σαμ 19 χαρακτηρίζεται από λεκτικές διαφωνίες μεταξύ των Ισραηλιτών με χαρακτηριστικότερη την περίπτωση του 2 Σαμ 19,10-11.

Ένα νέο βιβλίο για τον Παύλο και την φιλοσοφία / A new book on Paul and philosophy

Κυκλοφορεί στις εκδόσεις του Πανεπιστημίου της Indianapolis ένας νέος τόμος με θέμα τις φιλοσοφικές προεκτάσεις του παύλειου κηρύγματος και τη συμβολή που μπορεί να έχει το οικουμενικό κήρυγμα του αποστόλου στη σύγχρονη πολιτική (και όχι μόνο) φιλοσοφία:

John D. Caputo & Linda Martín Alcoff (εκδ.), Paul among the philosophers, Bloomington, Ind. ; Indianapolis : Indiana University Press 2009

ISBN 978-0-253-35317-7; 978-0-253-22083-7

22,95 $

Περιεχόμενα τόμου

• John D. Caputo, "Postcards from Paul : subtraction versus grafting", 1-23
• Alain Badiou, "St. Paul, founder of the universal subject", 27-38
• Slavoj Zizek, "From Job to Christ : a Paulinian reading of Chesterton", 39-58
• Paula Fredriksen, "Historical integrity, interpretive freedom : the philosopher's Paul and the problem of anachronism", 61-73
• Ed P. Sanders, "Paul between Judaism and Hellenism", 74-90
• Dale B. Martin, "The promise of teleology, the constraints of epistemology, and universal vision in Paul", 91-108
• Daniel Boyarin, "Paul among the antiphilosophers; or, Saul among the sophists", 109-141
• Richard Kearney, "Paul's notion of dunamis : between the possible and the impossible", 142-159

Πρακτικά συνεδρίου για την ημέρα Κυρίου / A volume on the "Day of God" Conference

Από τον εκδοτικό οίκο Mohr Siebeck κυκλοφόρησε ένας νέος τόμος με τις εισηγήσεις που διαβάστηκαν στο 5ο Συμπόσιο που διοργάνωσαν οι θεολογικές σχολές των Παν/μίων Strasbourg, Tübingen και Uppsala στην Upssala το Σεπτέμβρη του 2006. Ο όρος "ημέρας Κυρίου" έχει γενικά ένα εσχατολογικό περιεχόμενο, μπορεί όμως να κατανοηθεί και διαφορετικά. Τέτοιες διαφορετικές προσεγγίσεις παρουσιάζονται στον παρόντα τόμο παράλληλα με την εσχατολογική διάσταση. Οι εισηγήσεις καλύπτουν ένα ευρύ χρονικό φάσμα: από την αρχαία αιγυπτιακή περίοδο μέχρι τη σκανδιναβική μεσαιωνική εποχή. Στο επίκεντρο, όπως είναι βέβαια φυσικό, βρίσκονται ο Ιουδαϊσμός και ο Χριστιανισμός, αλλά παράλληλα παρουσιάζονται προβλήματα και παραστάσεις σχετικά με την ιδέα της ημέρας Κυρίου στο Ζωροαστρισμό και στην αιγυπτιακή θρησκεία.

Anders Hultgard & Stig Norin (εκδ.), Le jour de Dieu : 5. Symposium Strasbourg, Tübingen, Uppsala, 11.-13. September 2006 in Uppsala, Tübingen : Mohr Siebeck 2009

ISBN: 978-3-16-150068-8
74 ευρώ

Περιεχόμενα τόμου

• Erika Meyer-Dietrich, "Herr der Ewigkeit, der die Jahre der Götter aufgehen lässt, und der, in den Re täglich hinabsteigt : zur Frage altägyptischer Theologie und Zeitvorstellungen", 1-18
• Wolfgang Oswald, "Zukunftserwartung und Gerichtsankündigung : zur Pragmatik der prophetischen Rede vom Tag Jhwhs", 19-31
• Stig I. Norin, "Der Tag Gottes im Alten Testament : jenseits der Spekulationen - Was ist übrig?", 33-42
• Anders Hultgård, "Le "jour de Dieu" et les "millénnaires de Dieu" - deux types d'eschatologie iranienne", 43-64
• Madeleine Wieger, "Le "jour du jugement" dans IV Esdras", 65-83
• Jean C. Ingelaere, "Les jours du Seigneur dans l'Évangile selon Matthieu", 85-100
• Marc Philonenko, "'Au jour du Jugement' : origine et diffusion d'une formule eschatologique (contribution à l'étude du sociolecte esséno-quomrânien)", 101-106
• Anna M. Schwemer, "Das Kommen der Königsherrschaft Gottes in Lk 17,20f.", 107-138
• Tord Fornberg, "'And after six days ...' : chronology and biblical exegesis", 139-151
• Matthias Morgenstern, "Der 'Tag des Herrn' in der Literatur des rabbinischen Judentums : von der futurischen Halacha zur präsentischen Eschatologie", 153-167
• Friedmann Eissler, "Die Gebote und das Ende : Der "Tag JHWHs" in der frühen karäischen Bibelauslegung", 169-188
• Christian Grappe, "La réinterprétation du jour du Seigneur dans l'oeuvre double à Théophile : à partir de la relecture effectuée de Joël 3,1-5 (LXX)", 189-211
• Håkan Ulfgard, "Exégèse à la fin des temps dans la Suède médiévale : spiritualité et actualité dans l'Exposicio super Apocalypsim de Mathias de Linköping", 213-230

Το νέο τεύχος του DSD / In the new issue of DSD

Στο νέο τεύχους του Dead Sea Discoveries 16:3 (2009) δημοσιεύονται τα εξής άρθρα:

Michael A. Knibb, "The Community of the Dead Sea Scrolls: Introduction", 297-308
To άρθρο αποτελεί μία εισαγωγή στα άρθρα του ειδικού αυτού τόμου του περιοδικού με θέμα την κοινότητα των Κειμένων της Νεκράς Θαλάσσης και αποπειράται να παρέχει μια εκτίμηση σχετικά με ορισμένα ζητήματα που αυτά τα κείμενα θέτουν. Παρέχονται τα απαραίτητα επιχειρήματα για να καταδειχθεί ότι η παράδοση S δεν αφορούσε μία μόνο ομάδα κι όδι η yahad δεν περιοριζόταν στον Κουμράν. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η κοινοτική οργάνωση του κινήματος των Κειμένων της Νεκράς Θάλασσας ήταν πιο ευέλικτο και περισσότερο σύνθετο από ό,τι συνήθως υποθέτουμε.

Jutta Jokiranta, "An Experiment on Idem Identity in the Qumran Movement", 309-329
Η συζήτηση για τη σχέση μεταξύ του Κανόνα της Κοινότητας (S) και του κειμένου της Δαμασκού (D) μπορεί να στραφεί προς λάθος κατεύθυνση, εάν επικεντρωθεί στις διαφορές μεταξύ των κειμένων χωρίς να εκτιμήσει με σαφή τρόπο τη σημασία των μεταξύ τους σχέσεων και αλληλεπιδράσεων. Εδώ υιοθετείται η ιδέα της "διαχρονικής ταυτότητας" (idem identity) για να καταστεί σαφές ότι το λιγότερο που θεωρούσε το κίνημα ότι αυτό είναι, είναι τουλάχιστον τόσο σημαντικό όσο το να τεθεί το ερώτημα για το ποιους θεωρούσαν τα ίδια τα μέλη της ομάδας (τους εαυτούς τους) ότι είναι (το ζήτημα της συγχρονικής ταυτότητας [ipse identity]). To κίνημα θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι το ίδιο, ότι αντιστέκεται στο χρόνο παρά τις ποικίλες διαφορές. Στο άρθρο η συγγραφέας προσπαθεί να εντοπίσει σημαντικά στοιχεία της διαφοράς τα οποία μπορούσαν να είναι ανεκτά μέσα στο ίδιο κίνημα. Ένα πείραμα για τη διαχρονική ταυτότητα μπορεί να γίνει, αν κοιτάξει κανείς τα κείμενα με τους κανόνες και ειδικότερα εκείνα που αφορούν στην είσοδο στην κοινότητα. Στην κοινή κοινωνική του ταυτότητα το κίνημα φαίνεται να αυτοπαρουσιάζεται με τους όρους των δραστηριοτήτων του, όπως για παράδειγμα τις συμβουλές και τα προσόντα παρά τις ιδιαίτερες μορφές κοινοτήτων και οργάνωσης.

Alison Schofield, "Between Center and Periphery: The Yahad in Context", 330-350
Οι ειδικοί έχουν εδώ και πολλά χρόνια εξισώσει τη yahad με τους κατοίκους του Κουμράν, δημιουργώντας έτσι ένα δύσχρηστο μοντέλο δύο κοινοτήτων, εκείνης που βρίσκεται πίσω από τον Κανονισμό της Κοινότητας (S) κι εκείνη πίσω από το Κείμενο της Δαμασκού (D) ή μέλη του Κουμράν που έχουν δεσμούς με την κοινότητα και κινούνται στην περιφέρειά της έναντι εκείνων που είναι ενσωματωμένοι και "κανονικά" μέλη. Αυτό το διπλό παράδειγμα ωστόσο δεν μπορεί να εξηγήσει τόσο το κοινό όσο και το διαφορετικό μεταξύ των S και D υλικό καθώς και του άλλου υλικού κανονισμών που έχουμε σήμερα στη διάθεσή μας. Στο άρθρο η συγγραφέας παρέχει ένα κοινωνικοανθρωπολογικό μοντέλο κατανόησης του σχηματισμού της κοινότητας, το οποίο να μπορεί να εξηγήσει τη δυναμική σχέση μεταξύ τόσο του κέντρου κωδικοποίησης στην Ιερουσαλήμ και της σέκτας γενικά, καθώς και σε ένα μικροσκοπικό επίπεδο μέσα στην ίδια την yahad. Γιατί καθώς η yahad δημιούργησε το δικό της νέο κέντρο αυθεντίας στο Κουμράν, παρήγαγε νέες, διαφορετικές παραδόσεις, οι οποίες όμως ποτέ δεν αναπτύχθηκαν στην απομόνωση. Aυτό το "ακτινωτό-διαλογικό" μοντέλο ανάπτυξης προτείνει ως λύση ότι οι κοινότητες - και οι παραδόσεις τους- διαφοροποιούνταν μέσα από το συνεχή διάλογο με τα κέντρα /το κέντρο εξουσίας.

John J. Collins, "Beyond the Qumran Community: Social Organization in the Dead Sea Scrolls", 351-369
Τα Χειρόγραφα της Νεκράς Θαλάσσης αναφέρονται σε διαφορετικά είδη κοινοτήτων. Το Κείμενο της Δαμασκού κάνει λόγο για ανθρώπου που ζούνε σε "στρατόπεδα" σε όλη τη χώρα, παντρεύονται και έχουν παιδιά. Ο Κανονισμός της Κοινότητας αντίθετα δε μιλά καθόλου για γυναίκες και παιδιά.The Dead Sea Scrolls refer to different kinds of communities. Μιλά όμως για μικρές κοινότητες με απαρτία δέκα άτομα ως μέρος της yahad. Ο Κανονισμός της Κοινότητας κάνει επίσης λόγο με αινιγματικό τρόπο για δώδεκα άνδρες και τρεις ιερείς που υποτίθεται ότι πηγαίνουν στην έρημο για να ετοιμάσουν την οδό Κυρίου. Είναι δυνατό, αν και όχι βέβαιο, αυτοί να είναι οι ιδρυτές της κοινότητας στο Κουμράν. Το Κουμράν ήταν σίγουρα μία κοινότητα-σέκτα των ρωμαϊκών χρόνων. Είναι δυνατό, αν και δεν έχει αποδειχθεί, ότι ήταν ένα οχυρό των Ασμοναίων πριν έρθουν οι Ρωμαίοι. Δεν ήταν ποτέ τίποτε περισσότερο από μία από τις πολλές κοινότητες-σέκτες. Επομένως η yahad δεν πρέπει να ταυτιστεί με "την κοινότητα του Κουμράν".

Charlotte Hempel, "CD Manuscript B and the Rule of the Community",370-387
Στην αρχή στο άρθρο υπογραμμίζεται ο αυξημένος αριθμός κοινών στοιχείων μεταξύ του Κειμένου της Δαμασκού και του Κανονισμού της Κοινότητας. Μερικά παραδείγματα τέτοιας σύμπτωσης, όπως για παράδειγμα ο ποινικός κώδικας, προκάλεσαν το ακαδημαϊκό ενδιαφέρον, όταν δημοσιεύθηκαν τα χειρόγραφα από το Σπήλαιο 4. Σε αυτήν τη μελέτη η συγγραφέας επιστρέφει σε ένα κείμενο από το χειρόγραφο Β του CD (CD 20,1b-8a), το οποίο εδώ και καιρό έχει επισημανθεί ότι είναι στενά συνδεδεμένο με το 1QS 8-9 και δίνει τη δυνατότητα επανεκτίμησης της σχέσης μεταξύ των δύο κειμένων υπό το φως της πλήρους έκδοσης όλων των χειρογράφων του S. H ανάλυση που προσφέρεται εδώ αποκαλύπτει μία σύνθετη σχέση μεταξύ αυτών των κειμένων καθώς επίσης και κάποιες συναρπαστικές ενδείδει προς την κατεύθυνση μίας σύνθετης φιλολογικής ιστορίας μέσα στην παράδοση S.

Sarianna Metso, " Problems in Reconstructing the Organizational Chart of the Essenes", 388-415
Οι προσπάθειες που έγιναν να αναπαρασταθεί η φύση και η δομή οργάνωσης του κινήματος των Εσσαίων στηρίχθηκαν κυρίως στα χειρόγραφα του Κειμένου της Δαμασκού και του Κανονισμού της Κοινότητας. Το άρθρο παραπέμπει σε ένα αριθμό επιπλέον αποσπασματικών κειμένων από το Σπήλαιο 4 και εξετάζει τις προκλήσεις που αυτά θέτουν και πώς αυτά συνδέονται με τις διάφορες θεωρίες σχετικά με τη φύση των κοινοτήτων που κρύβονται πίσω από αυτά. Μία θεμελιώδης ερώτηση είναι μέχρι ποιο βαθμό τα λεγόμενα κείμενα των κανονισμών αντικατοπτρίζουν πραγματικές ιστορικές συνθήκες και αυτό το ερώτημα είναι άρρηκτα δεμένο με το ερώτημα για τη λειτουργία των κειμένων μέσα στις κοινότητες που τα χρησιμοποιούσαν. Μία μελέτη των όρων οργάνωσης που χρησιμοποιούνται στα κείμενα αποκαλύπτει ότι αυτοί οι όροι χρησιμοποιούνταν με διάφορους τρόπους και ότι ενώ κάποι όροι μπορεί να αντικατοπτρίζουν πραγματικές ιστορικές συνθήκες, κάποιοι άλλοι δεν το κάνουν. Αυτό το συμπέρασμα έχει επιπτώσεις στo ερώτημα κατά πόσο είναι αποτελεσματικό να χρησιμοποιούνται τέτοια κείμενα για την αναπαράσταση της ιστορικής πραγματικότητας.

James C. VanderKam, "The Oath and the Community", 416-432
To κείμενο του Serek και της Δαμασκού περιγράφουν πλευρές των διαδικασίων μέσα από τις οποίες κάποιος μπορούσε να γίνει μέλος της κοινότητας και ο Ιώσηπος εξηγεί τις διαδικασίες ένταξης για όσους ήθελαν να γίνουν Εσσαίοι. Σε όλες αυτές τις περιγραφές περιλαμβάνεται κι ένας όρκος, αλλά έχει υποστηριχθεί ότι είναι σε διαφορετική κάθε φορά συνάφεια. Μία προσεκτική όμως εξέταση των κειμένων καταδεικνύει ότι όλες οι πηγές πιθανόν τοποθετούν τον όρκο στο ίδιο σημείο της διαδικασίας ένταξης στην κοινότητα. Επομένως αυτή η πλευρά της διαδικασίας ένταξης αποτελεί ένα ακόμη κοντινό παράλαληλο μεταξύ των κειμένων που βρέθηκαν στο Κουμράν και της περιγραφής των Εσσαίων από τον Ιώσηπο.

Steven D. Fraade, "Qumran Yahad and Rabbinic Hăbûrâ: A Comparison Reconsidered", 433-453
Ήδη αμέσως μετά τις πρώτες ανακαλύψεις και εκδόσεις των κειμένων της Νεκράς Θαλάσσης οι ειδικοί σύγκριναν την yahad των χειρογράφων με την hăbûrâ της πρώιμης ραββινικής γραμματείας και προσπάθησαν να εδραιώσουν μία ιστορική σχέση και πορεία ανάπτυξης μεταξύ των δύο τύπων οργάνωσης της κοινότητας. Το παρόν άρθρο είναι μια επισκόπηση επιλεγμένων αλλά αντιπροσωπευτικών παραδειγμάτων από αυτήν την έρευνα και προσπαθεί να αποκαλύψει τις προϋποθέσεις που υπάρχουν στη βάση τους καθώς και τις γενικότερες συνέπειές τους, ενώ θέτει και το ερώτημα, εάν τα στοιχεία, που έχουμε στη διάθεσή μας, επιτρέπουν κάθε είδους κοινωνιολογικών συγκρίσεων και αναπαραστάσεων της ιστορικής πραγματικότητας.