Το νέο τεύχος του Berliner Theologische Zeitschrift

Το νέο τεύχος του Berliner Theologische Zeitschrift 25:1 (2008) είναι αφιερωμένο στη Γένεση του Χριστιανισμού και την άμεση σχέση του με τον Ιουδαϊσμό.

K.-W. Neibuhr, "Offene Fragen zur Gesetzespraxis bei Paulus und seinen Gemeinden (Sabbat, Speisegebote, Beschneidung)", 16-51

Στο άρθρο εξετάζεται ο τρόπος που οι παύλειες εκκλησίες αντιμετώπιζαν τις εντολές του Νόμου και ιδιαίτερα εκείνες που συνδέονταν άμεσα με την ιουδαϊκή ταυτότητα (τήρηση Σαββάτου, νόμοι διατροφής, περιτομή). Ο συγγραφέας καταλήγει ότι δεν υπάρχουν εντολές στο Νόμο που να αναφέρονται στη συμπεριφορά Ιουδαίων και μη Ιουδαίων. Ωστόσο η προτροπή του Παύλου προς τα μέλη της κοινότητας ήταν ότι θα έπρεπε να ακολουθήσουν το πνεύμα των εντολών του Νόμου.

Chr. Böttrich, "Die "Anatomie des Neides" im Spannungsfeld zwischen jüdischer und christlicher Paränese", 52-74

Το φαινόμενο της ζήλειας/του φθόνου διαδραματίζει ένα σημαντικό ρόλο στις μεσογειακές κοινωνίες. Συχνά είναι ένας δείκτης των κοινωνικών σχέσεων. Υπάρχουν πολλά κείμενα που παρουσιάζουν τις σχέσεις Ιουδαίων-Χριστιανών να συνδέοναι με αυτό το φαινόμενο. Ο συγγραφέας έχει ως σημείο αφετηρίας το 1 Κλημ 1, όπου το θέμα της ζήλειας στην κοινότητα της Κορίνθου εξετάζεται με τη βοήθεια μίας σειράς παλαιοδιαθηκικών παραδειγμάτων, συζητά όμως επίσης μία σειρά από βιβλικά κείμενα. Στηρίζει την παρουσίασή του στο μοντέλο του G.M. Foster, όπως αυτό αναπτύσσεται στο βιβλίο του τελευταίου, Anatomy of Envy.

H. von Lips, "Das Frühjudentum als Vermittler von Weisheitstradition an das Urchristentum", 75-98

Αν ο αρχαίος Ιουδαϊσμός είχε σοφιολογικά λόγια και σοφιολογικές προτροπές, το ίδιο ισχύει και για τον αρχέγονο Χριστιανισμό. Μεταξύ των δύο αυτών παραδόσεων υπάρχουν σημεία επαφής. Γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ τους φαίνεται να είναι η σοφιολογική γραμματεία (Σοφία Σειράχ, Βιβλίο της Σοφίας, Φίλων), ιουδαϊκές ομάδες (Κουμράν, Φαρισαίοι), οι ιουδαιοχριστιανοί, κοινότητες (Q, ελληνιστές, ιωάννεια κοινότητα) και μεμονωμένα άτομα (π.χ. Παύλος).

H. Löhr, "Das Abendmahl als Pesach-Mahl. Ünerlegungen aus exegetischer Sicht augrund der synoptischen Tradition und der frühjüdischen Quellenbefunds", 99-116

Τα συνοπτικά ευαγγέλια παρουσιάζουν το τελευταίο δείπνο του Ιησού πριν την σταύρωση ως πασχάλιο δείπνο. Ο συγγραφέας συγκρίνει τις αφηγήσεις των συνοπτικών με ιουδαϊκά κείμενα που κάνουν λόγο για τη σπουδαιότητα και τον εορτασμό του Πάσχα. Από τη σύγκριση προκύπτουν ιστορικά στοιχεία όπως και συμπεράσματα συστηματικής και πρακτικής θεολογικής σημασίας.

E. Reinmuth, "Paulus in jüdischer Perspektive - aktuelle Stimmen aus Exegese und Philosophie", 117-142

Σύγχρονοι Ιουδαίοι εξηγητές και φιλόσοφοι ασχολούνται με την ιστορική σπουδαιότητα της προσωπικότητας του Παύλου. Το ενδιαφέρον τους επικεντρώνεται κυρίως σε ζητήματα από το χώρο της φιλοσοφίας και της θεωρίας της πολιτικής καθώς επίσης και σε ζητήματα ιουδαϊκής ταυτότητας. Εξετάζουν επίσης την παραδοσιακή αντίληψη για τον Παύλο στον Ιουδαϊσμό και στο χριστιανισμό. Ο συγγραφέας εξετάζει τη σημερινή κατάσταση στην έρευνα, τονίζει τις ομοιότητες με την λεγόμενη "new perspective on Paul" και συζητά ως παραδείγματα τις θέσεις των Nanos, Boyarin, Taubes και Agamben.

Jens Herzer, "Juden - Christen - Gnostiker". Zur Gegnerproblematik der Pastoralbriefe", 143-168

Στο άρθρο εξετάζεται η ταυτότητα των αντιπάλων, για τους οποίους γίνεται λόγος στις Ποιμαντικές Επιστολές, και μάλιστα σε σχέση προς τη διαφοροποίηση μεταξύ Ιουδαϊσμού και Χριστιανισμού από τα τ. 1ου αι. μ.Χ. έως τα μ. του 2ου αι. Σκοπός του συγγραφέα είναι να προχωρήσει σε μία σαφέστερη διάκριση πέρα εκείνη που ενώνει χριστιανικά, ιουδαϊκά και γνωστικά στοιχεία σε έναν ιουδαιοχριστιανικό γνωστικισμό. Καταλήγει ότι οι αντίπαλοι στις ποιμαντικές επιστολές ανήκουν σε τρεις διαφορετικές ομάδες: Ιουδαίοι - χριστιανοί και γνωστικοί.

W. Schmithals, "Des Ausschluss der Christen aus der Synagoge und das Neue Testament", 169-199

Πολλά από τα κείμενα της Κ.Δ. πραγματεύονται την απομάκρυνση των χριστιανών από τις συναγωγές. Στην παρούσα μελέτη το θέμα εξετάζεται σε σχέση με το κατά Ιωάννην, τη συνοπτική παράδοση των λογίων, τη συλλογή των παύλειων επιστολών, την προς Εβραίους και το κατά Ματθαίον.