Κυριακή 25 Ιανουαρίου 2009

Το κατά Μάρκον ένα αινιγματικό κείμενο για το μυστήριο του θανάτου και της ανάστασης

Στην ιστοσελίδα PaleoJudaica αναρτήθηκε χθες ένα κείμενο του Jay Williams, καθηγητού της Θρησκείας του Hamilton College με θέμα το κατά Μάρκον ευαγγέλιο και το βαθύτερό του περιεχόμενο.
Ο συγγρ. επισημαίνει την απορία της έρευνας μέχρι σήμερα όσον αφορά στο βαθύτερο θεολογικό νόημα αυτού του ευαγγελίου αλλά και το ανοιχτό ερώτημα για τις πηγές του και τη σχέση του με τα άλλα συνοπτικά ευαγγέλια. Ωστόσο σύμφωνα με την κριτική εκτίμηση του Williams καμιά από τις μέχρι σήμερα αναλυτικές μεθόδους δε μπόρεσε να αποκρυπτογραφήσει το νόημα κατά Μάρκον. Ειδικότερα ο Williams παρατηρεί:
"Form critics have most imaginatively picked Mark apart, locating and defining various forms supposedly employed in the oral tradition, but this very speculative work has, to this reader, left only a pile of bones rather than a living, coherent gospel. The same may be said of redaction criticism that may offer us theories as to how the Gospel was put together but provides (to this reader at least) few clues as to the Gospel’s meaning. The message of the work somehow always escapes."
Επίσης ανοικτό μένει το θέμα της πιθανής κοινότητας-αποδέκτη του ευαγγελίου:
"To write about the community of Mark without any certainty about whether that community existed in Rome or Egypt or Asia Minor or whether Mark wrote before or after the fall of Jerusalem in 70 C.E. seems to this author quite futile."
Ο συγγρ. θεωρεί ως πιο γόνιμη προσέγγιση τη ρητορική ανάλυση του κειμένου που προτείνει ο David Rhoads, ο οποίος εξετάζει "the way in which the narrative of Mark is constructed to produce an impact upon the reader or hearer." Και ο Williams προτιμά μία τέτοια προσέγγιση περισσότερο φιλολογική και λιγότερο ιστορική. Εντοπίζει δύο σημαντικές ερμηνευτικές αρχές στο κατά Μάρκον:
α) στο Μκ 4,10-12: το μυστήριο της Βασιλείας προορίζεται μόνο για εκείνους που "γνωρίζουν":
"The Gospel is not meant to be a clear and comprehensible exposition of Jesus’ life and teachings. It is rather intended to conceal and only to hint at the secret, the mysterion of the kingdom (4:11)."
και β) στην αφήγηση για τον Ιωάννη Βαπτιστή στον Ιορδάνη και στα υπόλοιπα συμβολικά θέματα του Μκ 1,2-11. Αυτά αναπτύσσονται περαιτέρω στο τέλος του ευαγγελίου (το οποίο ο Williams τοποθετεί στο 16,8). Μέσα από την εξέταση επιμέρους περικοπών του ευαγγελίου ο συγγραφέας τονίζει μία ψυχική μεταμόρφωση του πιστού μέσω του βαπτίσματος. Ο ψυχικός θάνατος και η ψυχική ανάσταση του πιστού καθιστούν τον άνθρωπο μαθητή του Ιησού. Αυτό το νόημα έχουν για τον Williams και οι παραβολές και τα θαύματα του Ιησού. Το ιστορικό παράδειγμα είναι ο θάνατος και η ανάσταση του ίδιου του Ιησού.
[Α.Τ. Ανάμεσα στα άλλα που δημιουργούν ερωτηματικά στο πολύ ενδιαφέρον κείμενο του Williams είναι η ασάφεια ορισμένων όρων και ιδέων που είναι κεντρικά στην επιχειρηματολογία του. Δεν είναι για παράδειγμα καθόλου σαφές τι εννοεί ο συγγραφέας με τον όρο "psychic death and rebirth" και πώς επομένως αυτή η "ψυχική" εμπειρία μπορεί να συγκεκριμενοποιείται ιστορικά στο παράδειγμα του Ιησού. Επίσης ασαφής ως όρος και αστήρικτος στο κείμενο είναι ο χαρακτηρισμός του Ιησού ως "Παιδί της Ανθρωπότητας", ο οποίος εμφανίζεται σε φράσεις όπως: "Jesus clearly prefers to identify himself as the Child of Humanity, the new being who appears when the power of spiritual death has done its worst rather than as Christ or Son of God."]
Για να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο του Williams, πατήστε εδώ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: