Στο τεύχος 64:2 (2008) του περιοδικού HTS : teologiese studies - theological studies δημοσιεύονται τα εξής άρθρα βιβλικού ενδιαφέροντος:
John H. Elliott, "Elders as leaders in 1 Peter and the early Church", 681-695
Λαμβάνοντας υπόψη μία κατάσταση κρίσης μέσα στην οποία ήταν απαραίτητοι γενναίοι και υποδειγματικοί ηγέτες, η Α΄ Πέτρου στην περικοπή 5,1-5 χρησιμοποίησε μία ομάδα λέξεων και εικόνων (πρεσβύτεροι, ποιμήν, ποιμαίνειν, ποίμνιον κτλ.), οι οποίες μαρτυρούν μία αυξανόμενη συγχώνευση όρων για τους επικεφαλής και τις λειτουργίες τους μέσα στο αρχαίο κίνημα του Ιησού. Καθώς το Α΄ Πε 5,1-5α είναι μία από τις αρχαιότερες μαρτυρίες για την συγκέντρωση τέτοιων όρων και του συμβολισμού των επικεφαλής της κοινότητας ως ποιμένων και επισκοπούντων, το κείμενο αυτό πρέπει να τύχει μεγαλύτερης προσοχής από ό,τι έτυχε μέχρι σήμερα.
Eduard Verhoef, "Syncretism in the church of Philippi", 697-714
Για ένα μεγάλο διάστημα η ιστορία του χριστιανισμού αντιπετωπιζόταν ως μία διαδικασία υιοθέτησης συγκρητιστικών στοιχείων. Αυτό σήμερα θεωρείται ένα γενικότερο φαινόμενο στις νέες θρησκείες, οι οποίες για να αναπτυχθούν αναγκαστικά προσαρμόζονται στο προϋπάρχον πλαίσιο αναφοράς. Δεν προκαλεί επομένως έκπληξη ότι στοιχεία της ελληνιστικής λατρείας των ηρώων υιοθετήθηκαν στη λατρεία των χριστιανών μαρτύρων. Πριν έναν αιώνα ο E. Lucius παρουσίασε διάφορα παραδείγματα τέτοιων φαινομένων στο βιβλίο του, Die Anfänge des Heiligenkults in der christlichen Kirche (1904), στο οποίο υποστήριζε ότι οι χριστιανικές εκκλησίες υιοθέτησαν διάφορες τελετουργικές πράξεις και ιδέες από παλαιότερες εθνικές λατρείες. Πραγματικά οι ανασκαφές στους Φιλίππους αποκάλυψαν μία σύνδεση κατά τις πρώτες δεκαετίες του 4ου αι. μεταξύ της χριστιανικής λατρείας κι εκείνης της λατρείας κάποιου Ευηφένους, υιού Εξηκέστου. Πιθανόν ήταν μύστης στις μυστηριακές τελετές των Καβείρων. Αυτό μπορεί να δηλώνει απλά ότι στους Φιλίππους, όπως και αλλού, συγκρητιστικά λατρεία είχαν εισχωρήσει στη χριστιανική λατρεία. Στις αρχές του 4ου αι. η βασιλική του Παύλου κτίσθηκε επάνω από το ελληνιστικό ιερό έτσι ώστε τα δύο κτίρια είχαν ένα κοινό τοίχο. Κατά το α΄ μ. του 5ου αι. αυτή η βασιλική αντικαταστάθηκε από το μεγαλύτερο Οκτάγωνο. Κατασκευάστηκε επίσης ένα βαπτιστήριο και το ελληνιστικό ηρώο ενσωματώθηκε στο νέο αυτό οικοδομικό σύμπλεγμα. Σε αυτήν την εποχής η λατερία του ελληνιστικού ήρωα Ευηφένους αντικαταστάθηκε από τη λατρεία του κατεξοχήν χριστιανού ήρωα, του αποστόλου Παύλου.
A van Aarde, "“Anthropological rabbits” and “positivistic ducks”: An experiential reflection on Pieter Craffert's “shamanic Jesus” ", 767-798
Στο άρθρο εξετάζονται κάποιες προτάσεις του Pieter Craffert, τις οποίες διατύπωσε στο βιβλίο του για τον ιστορικό Ιησού, The life of a Galilean shaman: Jesus of Nazareth in anthropological-historical perspective (2008). Σε αυτό το βιβλίο χρησιμοποιούνται στοιχεία του "σαμανικού συμπλέγματος" για να εξηγήσουν τα διάφορα στρώματα των παραδόσεων ως επαναδιαμορφώσεις της καθεμιάς μέσα στον ίδιο πολιτισμικό χώρο. Υποστηρίζεται η συνέχεια που υπάρχει από την πολιτισμική συγκρότηση ενός κοινωνικού προσώπου στην επικοινωνία και ένταξη αυτού του κοινωνικού προσώπου μέσα στο ίδιο πολιτισμικό σύστημα. Οι θεραπείες του Ιησού και η συνάντησή του με τα πνεύματα κατανοούνται με τη βοήθεια των διάφορων φάσεων της συνείδησης ως πολυφασική συνείδηση. Σημείο αφετηρίας του βιβλίου είναι η πεποίθηση ότι μία ανθρωπολογικά ευαισθητοποιημένη ανάγνωση παρέχει την επιστημολογική εναλλακτική λύση προς εκείνη, όπου το βάρος πέφρτει στην ιστορικοκριτική ανάλυση της πορείας ανάπτυξης της παράδοσης του Ιησού. Η έρευνα της διαστρωμάτωσης της παράδοσης του Ιησού, η οποία θεωρείται από μία μερίδα ερευνητών ως κεντρική στη συζήτηση για τον ιστορικό Ιησού εκτιμάται ως συμπληρωματική προς μία πολιτισμικά ευαισθητοποιημένη ανάγνωση του κειμένου.
Dennis C. Duling, "'Whatever gain I had ...' : ethnicity and Paul's self-identification in Philippians 3:5-6", 799-818
Αυτή η μελέτη δεν είναι μία άσκηση με βάση τα πορίσματα του Vernon Robbin στο έργο του The Tapestry of Early Christian Discourse and Exploring the Texture of Texts. Παρουσιάζει πολλές ομοιότητες με την ιδέα του Robbin για το "κοινωνικό και πολιτισμικό πλέγμα". Επίσης αγγίζει το θέμα της "εσωτερικής δομής" σε σχέση με το έμμεσο επιχείρημα του Παύλου, της "διακειμενικότητας" σε σχέση πάντα με τη σημασία που έχει η Γραφή για τον Παύλο, το "ιδεολογικό πλέγμα" σε σχέση με τις δηλώσεις του Παύλου για τη δικαιοσύνη του Θεού, τις εσχατολογικές προσδοκίες, τις ηθικές επιταγές σε αντιδιαστολή προς την εθνική του ταυτότητα. Αυτές οι υποθέσεις στην πραγματικότητα άξιοποιούν μόνο εν μέρει τις δυνατότητες που έχει κανείς χρησιμοποιώντας τηςν κοινωνικορητορική κριτική να ερμηνεύσει την έννοια της εθνικότητα στην προς Φιλιππησίους. Οι εξοικειωμένοι με αυτήν τη μέθοδο ειδικοί θα δουν πολύ περισσότερες δυνατότητες χρήσης της, κάτι που επιδιώκει και ο συγγραφέας του συγκεκριμένου άρθρου.
Dennis C. Duling, "2 Corinthians 11:22 : historical context, rhetoric, and ethnicity", 819-843
Ο συγγραφέας συνδυάζει την ιστορική κριτική, τη ρητορική κριτική και τη θεωρία της εθνικότητας με σκοπό να ερμηνεύσει την καύχηση του Παύλου στο 2 Κορ 11,22 για την εθνικότητά του. Η θεωρία του διαμερισμού επιτρέπει να διαμορφώσουμε την ιστορική /κοινωνική συνάφεια, σύμφωνα με την οποία το 2 Κορ 10-13 είναι ένα απόσπασμα από την "επιστολή των δακρύων", η οποία αντιπροσωπεύει το χαμηλό σημείο (low point) (υψηλή σύγκρουση, high conflict) στις σχέσεις του Παύλου με τους Κορίνθιους. Η ρητορική, στην οποία συμπεριλαμβάνεται ο "λόγος του άφρονος" και ο οποίος εμπεριέχει ειρωνεία, αυτοέπαινο και σύγκριση, μας βοηθά να κατανοήσουμε στην καύχηση του Παύλου στο πλαίσιο της απολογίας του. Η θεωρία της εθνικότητας μας επιτρέπει να ερμηνεύσουμε τον τρόπο που ο Παύλος δομεί την εθνική του ταυτότητα. Ο Παύλος καυχιόταν για την εθνικότητά του χρησιμοποιώντας τη ρητορική σύγκριση και τον αυτοέπαινο. Το έκανε όμως στο λεγόμενο "λόγο του άφρονος", ο οποίος είναι γεμάτος ειρωνεία: η εθνική του κληρονομιά ήταν μέρος του επιχειρήματός του ότι είναι ίση με αυτήν των αντιπάλων του, όμως -εδώ είναι η κύρια ειρωνεία- η εθνικότητά του "εν τη σαρκί" ουσιαστικά δεν είχε καμιά αξία γι' αυτόν.
Francois P. Viljoen, "The significance of dreams and the star in Matthew's infancy narrative", 845-860
Τα φαινόμενα των ονείρων και του άστρου της Βηθλεέμ στην αφήγηση της γέννησης στο κατά Ματθαίον έχουν προκαλέσει την προσοχή των ειδικών σε όλες τις εποχές. Η ακαδημαϊκή έρευνα πέρασε όλα τα στάδια όσον αφορά την ταυτότητα προέλευσης του υλικού και την ιστορικότητα αυτών των γεγονότων. Η σύγχρονη έρευνα κινείται σε ένα νέο επίπεδο αναζήτησης του νοήματος αυτών των αφηγήσεων. Ο συγγραφέας εξετάζει τη σημασία που έχουν αυτές οι ασυνήθιστες μορφές αποκάλυψης.
Christo J. Lombaard, "Isaac multiplex : Genesis 22 in a new historical representation", 907-919
Στο άρθρο προσφέρεται μία νέα ερμηνεία του Γεν 22,1-9. Με βάση τη νέα άποψη για τη βιβλική ιστοριογραφή ως ανεκδοτική (Frykenberg) και στηριζόμενος στις πρόσφατες σπουδές του συγγρ. στα σχετικά ιστορικά προβλήματα και στις ιστορικά ευαισθητοποιημένες αφηγηματικές ερμηνευτικές δυνατότητες αυτού του κειμένου της Γενέσεως προσφέρεται μία νέα ερμηνεία και μία νέα χρονολόγησή του. Το κείμενο αντικατοπτρίζει το τέλος ενός αγώνα κυριαρχίας ανάμεσα στους διαφορετικούς φορείς των πατριαρχικών παραδόσεων, όπου οι φορείς της παράδοσης του Αβραάμ υποτάσσουν με αυτό το κείμενο (Γεν 22) τους φορείς της παράδοσης του Ισαάκ. Αυτό έλαβε χώρα αργά στην ιστορία σύνθεσης της Πεντατεύχου, δηλ. μεταξύ του 400 και 250 π.Χ.
Η συγχώρηση στο όνομα του Γιαχβέ (Ψα 25,11). Σε αυτό το άρθρο διερευνάται η έννοια της θεϊκής συγχώρησης, όπως αυτή παρουσιάζεται στον Ψα 25 και ειδικά στο στ. 11. Το Ψα 25,11 είναι μία από τις τέσσερις αναφορές στους Ψαλμούς, όπου απαντά η εβραϊκή ρίζα πςο (βρέθηκε συγχώρηση). Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η έκκληση για συγχώρηση στο στ. 11 αποτελεί τον πυρήνα ή το κέντρο όλου του Ψαλμού. Στο άρθρο προσφέρεται μία πιθανή απάντηση στο ερώτημα: τι ωθεί τον ψαλμωδό να ζητήσει συγώρηση;Σε αντιπαράθεση προς άλλα χωρία του Ψαλτήρα δε θεωρείται εδώ η μετάνοια ή η υπακοή ως κίνητρο για το αίτημα. Αντίθετα ο ψαλμωδός τονίζει το γεγονός ότι η αμαρτία του είναι μεγάλη (στ. 11β). Το αληθινό του κίνητρο για αυτήν την προσευχή για συγχώρηση βρίσκεται στο όνομα και στην τιμή του Γιαχβέ (στ. 11α). Βίωσε τον Γιαχβέ ως "ένα πιστό Θεό"στο παρελθόν. Επομένως έχει το θάρρος και την τιμιότητα να ζητήσει συγχώρηση.
Paul A. Krüger, "Vreugde en verdriet in die huis van Jakob", 935-957
Ευτυχία και θρήνος στον οίκο του Ιακώβ: Η αφήγηση γέννησης στο Γεν 29,31-30,24 είναι ένα περιεκτικό μικρό δράμα από μόνη της, μολονότι είναι ενσωματωμένο στις αφηγήσεις για τους πατριάρχες και ως τέτοια παρέχει το σημαντικό υπόβαθρο για το δράμα που ξετυλίγεται στο σπίτι του Ιακώβ. Σε αυτήν την αφήγηση ο αναγνώστης ενημερώνεται για τις πολύπλοκες σχέσεις μίας δυσλειτουργικής πολυγαμικής οικογένειας, όπου οι δύο αντίζηλοι επικοινωνούν ο ένας με τον άλλο μέσω των ονομάτων που δίνουν στα παιδιά τους και στα παιδιά των δούλων τους. Ο συγγραφέας επικεντρώνεται στην αναζήτηση της ευτυχίας, η οποία είναι έκδηλη στις γεννήσεις και στην ονοματοδοσία μέσα στον οίκο του Ιακώβ. Μολονότι η ευτυχία παραμένει κάτι άπιαστο στο τέλος και οι δυο γυναίκες παίρνουν το μισθό που τους αρμόζει. Ο θεός διατηρεί τις ισορροπίες μεταξύ των δύο αντιζήλων όμως η γέννηση του γιου της Ραχήλ αήνει ανοικτό το θέμα μίας απόφασης που πρέπει να παρθεί.
Philippus J. Schutte, "The origin of the resurrection idea : a dialogue with George Nickelsburg", 1075-1089
Πρόκειται για τη βιβλιοκρισία του νέου βιβλίου του Nickelsburg, Resurrection, immortality, and eternal life in intertestamental Judaism and early Christianity.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου