Wayne A. Meeks (8.1.1932-10.1.2023)

Έφυγε από τη ζωή ο γνωστός καινοδιαθηκολόγος και ομότιμος καθηγητής του Divinity School του Πανεπιστημίου του Yale, Wayne A. Meeks. O αγαπητός Wayne, τον οποίο είχα την τιμή να γνωρίζω προσωπικά, συνδέεται με τη στροφή των καινοδιαθηκικών σπουδών προς την κοινωνική ιστορία. Η μελέτη του The First Urban Christians έθεσε σε νέες βάσεις τη συζήτηση για το κοινωνικό προφίλ και την οργάνωση των παύλειων κοινοτήτων στις πόλεις στο ανατολικό τμήμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Με τη βοήθεια των εργαλείων της αρχαίας κοινωνικής ιστορίας και τα αρχαιολογικά και επιγραφικά ευρήματα ανέδειξε τον αστικό χαρακτήρα αυτών των εκκλησιών κι αμφισβήτησε τις παλαιότερες απόψεις για το χαρακτήρα και τη θέση των χριστιανικών κοινοτήτων μέσα στο εθνικό τους περιβάλλον. Η σημασία αυτής της μελέτης αποτυπώνεται και στο συλλογικό έργο After the First Urban Christians (2009) σε επιμέλεια του Todd D. Still, το οποίο αξιολογεί το αποτύπωμα της κλασικής πλέον μελέτης του Meeks  στην καινοδιαθηκική έρευνα. Για αυτήν τη μελέτη και το γενικότερο ερευνητικό του έργο ο Wayne τιμήθηκε μεταξύ πολλών άλλων από την American Academy of Religions, την British Academy και την American Academy of Arts and Sciences. Το 1990 το Πανεπιστήμιο του Uppsala του απένειμε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα. Ως συνεκδότης συνεργάστηκε με άλλους μεγάλους επιστήμονες της αρχαίας ιστορίας και της Καινής Διαθήκης, όπως τους Abraham Malherbe,  John Fitzgerald, Jacob Jervell, David Balch, Everett Ferguson κ.ά. 

Άλλες σημαντικές μελέτες του εκλιπόντος είναι The Μοral World of the First Christians (1986), The Origins of Christian Morality: The First Two Centuries (1992) και In Search of the Early Christians: Selected Essays (2002). 

Διετέλεσε μέλος των διοικητικών οργάνων πολλών επιστημονικών εταιρειών, όπως της SNTS και της SBL καθώς και εκδότης σε σημαντικά περιοδικά (New Testament Studies, Biblical Interpretation).

Οι σύντομες μελέτες του σε επιστημονικά περιοδικά και μελέτες είναι πολυάριθμες. Θα ξεχωρίσω μία ανάμεσά τους που συνδέεται και μία προσωπική ανάμνηση από τη φιλία με τον Wayne και την επίσκεψή του στη Θεσσαλονίκη. Πρόκειται για μία πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη για το γνωστό μωσαϊκό της Δευτέρας Παρουσίας στη Μονή Λατόμου της Θεσσαλονίκης. Σε αυτήν τη μελέτη περιγράφεται και ερμηνεύεται το μωσαϊκό του 5ου αι. μέσα από τη βιβλική οπτική ("Vision of God and Scripture Interpretation in a Fifth-Century Mosaic.” Στο έργο των Charles A. Bobertz και David Brakke, επιμ., Reading in Christian Communities: Essays on Interpretation in the Early Church in Honor of Rowan A. Greer. Notre Dame, IN: University of Notre Dame Press, 2002, 124-46, ανατ. στο έργο του In Search of the Early Christians).

Είχαμε την τιμή να φιλοξενήσουμε στο Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και Χριστιανικού Πολιτισμού τον Wayne κι οι φοιτητές μας τότε μπόρεσαν να ακούσουν τον καθηγητή σε μια σειρά διαλέξεων. 

Ο Wayne Meeks υπήρξε ένας ευγενής άνθρωπος, με ταπεινότητα και αγάπη για τους φοιτητές του και τους νέους ερευνητές. Με τίμησε με την φιλία του και το ερευνητικό του έργο υπήρξε έμπνευση για τα δικά μου πρώτα δειλά ερευνητικά βήματα. Ας τον αναπαύει ο Θεός κι ας παρηγορεί τους οικείους του. Αιωνία η μνήμη! 

Νεκρολογία από το Πανεπιστήμιο του Yale