Σάββατο 6 Μαρτίου 2010

Τα κίνητρα του Ιούδα / Judas's motives

Στην ιστοσελίδα The Bible and Interpretation δημοσιεύεται ένα σύντομο κείμενο της Helen Bond σχετικά με το ποια μπορεί να είναι τα κίνητρα που οδήγησαν τον Ιούδα στην προδοσία. Πρόκειται για το σχολιασμό ενός άρθρου στους Times, το οποίο με τη σειρά του σχολιάζει ένα προηγούμενο άρθρο της Bond στην ίδια ιστοσελίδα. Στο άρθρο εκείνο η Bond συζητούσε την πρόταση του αρχηγού του γνωστού ιρλανδικού κόμματος Sinn Féin Gerry Adams, ο οποίος διατύπωσε την άποψη ότι θα μπορούσε κανείς να βρει αναλογίες μεταξύ του Ιούδα και των τρομοκρατικών ομάδων όπου τελικά κάποιος αδύναμος κρίκος λυγίζει καί δίνει πληροφορίες "από μέσα". Στο νέο της δημοσίευμα η Bond συνεχίζει τη συζήτηση του θέματος και υποστηρίζει ότι το ερώτημα των αιτίων της προδοσίας παρέμεινε αναπάντητο και για τους ευαγγελιστές. Οι παλαιοδιαθηκικές αναφορές στις περιγραφές της προδοσίας είναι ουσιαστικά η εκ των υστέρων προσπάθεια ερμηνείας της πράξης. Υποστηρίζει ότι μία νέα προοπτική στην επίλυση του ζητήματος δίνει η προσέγγιση του προβλήματος από μία διαφορετική οπτική γωνία. Δεν είναι ο Ιούδας εκείνος που πλησιάζει τους αρχιερείς, αλλά εκείνοι τον προσεγγίζουν, ο Ιούδας είναι ο αδύναμος κρίκος που λυγίζει και προδίδει τον Ιησού. Και καταλήγει:

"All this, of course, is speculation. But everything to do with Judas and his motivations is speculation – from the evangelists’ attempts to explain what happened, to the oral traditions which predated them. Perhaps no one ever knew for sure. All that is certain is that Judas has taken on a mythical quality, the archetypal Betrayer, consigned by Dante to the lowest level of Hell. Such a creature necessarily preys on his victims, takes charge of the situation, and manipulates those around him. The reality, I suggest, may have been rather different: a weak and uneducated outsider, a frightened man completely out of his depth, someone easily persuaded by others into making the biggest mistake of his life."
[Α.Τ.: Η θέση της Bond είναι οπωσδήποτε ενδιαφέρουσα, αλλά καθώς κινείται πέρα από το χώρο της γραπτής και προφορικής παράδοσης, είναι δύσκολο να αποδειχθεί. Όποια κι αν ήταν τα κίνητρα του Ιούδα -προσωπικά το θεωρώ κάπως παρακινδυνευμένο να παραλληλίσουμε τις σύγχρονες τρομοκρατικές ομάδες με την ομάδα του Ιησού - αυτό που έχει πλέον σημασία είναι το πώς κατανόησε και ερμήνευσε η προφορική και στη συνέχεια η γραπτή παράδοση την προδοσία του Ιούδα. Ότι σίγουρα τα κείμενα των ευαγγελίων δεν τον κατανοούν ως το αρχέτυπο κακό - αν και Λουκάς και Ιωάννης δεν φείδονται των καυστικών σχολίων εναντίον του -, αλλά αυτό είναι το αποτέλεσμα της μεταγενέστερης πρόσληψης των ευαγγελικών αφηγήσεων, αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί μάλλον βέβαιο. Πολύ περισσότερο το πρόσωπο του Ιούδα θα πρέπει να κατανοηθεί μέσα στην ευρύτερη συνάφεια του πάθους του Ιησού και της εκπλήρωσης των γραφών στο πρόσωπό του. Η παρουσία του στα γεγονότα είναι σημαντική, διότι δίνει την ώθηση για να θέσει σε κίνηση τις εξελίξεις, αλλά δεν είναι αυτός το κέντρο της ιστορίας. Με εξαίρεση τον Ματθαίο και την αναφορά στις Πρξ τα κείμενα της Κ.Δ. δεν ασχολούνται μετά το πάθος μαζί του. Ακόμη και γι' αυτό το τέλος του υπάρχουν δύο διαφορετικές εκδοχές, που όσο κι αν έγινε η προσπάθεια να εναρμονισθούν, παραμένουν δυο διαφορετικές κατ' ουσίαν παραδόσεις σε κάθε περίπτωση με παραινετικό και παραδειγματικό χαρακτήρα για την υπόλοιπη κοινότητα. Γι' αυτό δεν έχει πλέον σημασία να εντοπίσει κανείς τον ιστορικό Ιούδα - μια αναζήτηση τόσο ατελέσφορη όσο κι εκείνη για τον ιστορικό Ιησού -, αλλά να κατανοήσει τον τρόπο που τον είδε η πρώτη εκκλησία και τη σκοπιμότητα της διατήρησης της μνήμης γι' αυτόν. Μπορεί αυτή η προσέγγιση βέβαια να μην κάνει τόσο ανθρώπινο τον Ιούδα, αλλά σίγουρα μας βοηθά να αποφύγουμε δαιμονοποιήσεις και ακρότητες.]



Δεν υπάρχουν σχόλια: