Παρασκευή 7 Αυγούστου 2009

SNTS: Presidential Address

Στην πρώτη πρωινή συνεδρίαση της SNTS (Τετάρτη 5/8/2009, Βιέννη) ο νέος πρόεδρος της εταιρίας Andreas Lindemann έκανε την καθιερωμένη εισήγηση, την λεγόμενη presidential address.

O τίτλος της εισήγησής του ήταν: "ἐκτρέφετε αὐτὰ ἐν παιδείᾳ καὶ νουθεσίᾳ κυρίου (Eph 6,4). Kinder in der Welt des frühen Christentums"

Ο ομιλητής παρουσίασε αρχικά το λεξιλόγιο που χρησιμοποιείται στην Κ.Δ. για να δηλωθεί η παιδική ηλικία. Αντιπαρέβαλε στη συνέχεια πολύ σύντομα τον τρόπο με τον οποία παρουσιάζονται τα παιδιά στο εθνικό περιβάλλον της Κ.Δ. και στα κείμενα της Π.Δ.
Έπειτα ασχολήθηκε με τις αναφορές στα παιδιά που υπάρχουν στην Κ.Δ. Το πρώτο κείμενο που σχολίασε είναι το 1 Κορ 7,14. Δεν είναι σαφές ότι τα παιδιά που αναφέρονται εδώ είναι βαπτισμένα ή μέλη της κοινότητας. Αυτό που δηλώνει ο απόστολος είναι ότι τα παιδιά που προέρχονται από χριστιανούς γονείς είναι "άγια" και καλεί τους γονείς τους να τα αναθρέψουν με χριστιανικό τρόπο. Δε θεώρησε επίσης ότι η απουσία αναφορών στα παιδιά στον Παύλο οφείλεται στις εσχατολογικές προσδοκίες του αποστόλου.
Ο ομιλητής στη συνέχεια παρουσίασε αναλυτικά τις αναφορές στα παιδιά και στην ανατροφή τους που απαντούν σε κείμενα του Musonius και Quintilianus και έκανε μια σύντομη αναφορά στη συμμετοχή των παιδιών σε αρχαία μυστήρια. Παρουσίασε έπειτα κείμενα του Ιουδαϊσμού, όπως του Φίλωνα, του Κουμράν και του Ταλμούδ.
Στο δεύτερο κύριο μέρος της εισήγησής του ο Lindemann παρουσίασε αναλυτικά ορισμένα κείμενα της Κ.Δ., όπου απαντούν αναφορές στα παιδιά και κυρίως το Μκ 9,33-37. Ο L. υποστήριξε ότι πίσω από αυτό το περιστατικό κρύβεται πιθανόν μία συζήτηση της αρχαίας κοινότητας για το αν τα παιδιά θα πρέπει να έχουν άμεση σχέση με τον Ιησού και γι' αυτό παρατίθεται αυτή η αφήγηση. Στην παράλληλη διήγηση ο Λκ κάνει λόγο για "βρέφη" και ο Μτ για "παιδία". Ειδικότερα ο Λκ εκδηλώνει έχει αρκετές αναφορές σε παιδιά και στην παιδική ηλικία (και του Ιησού) στο ευαγγέλιό του. Τα κείμενα στη συνέχεια των προς Κολασσαείς και Εφεσίους αναφέρονται στα παιδιά στους λεγόμενους "κανόνες οικιακής συμπεριφοράς". Ειδικότερα η προς Εφεσίους κάνει λόγο για τη θρησκευτική ανατροφή / παιδεία των παιδιών. Ο L. παρατήρησε ότι ο τρόπος που αντιμετωπίζονται εδώ τα παιδιά έχει να κάνει με τη μεταβολή των εσχατολογικών προσδοκιών της αρχέγονης εκκλησίας. Στη συνέχεια ο ομιλητής παράθεσε μαρτυρίες σχετικά με την παιδεία και την εκπαίδευση των παιδιών από τους χριστιανούς συγγραφείς του 2ου και 3ου αι. αλλά και από τα απόκρυφα κείμενα. Όσον αφορά στα δεύτερα υπέθεσε ότι ίσως οι σχετικές αφηγήσεις για τη σχολική εκπαίδευση του Ιησού να συνδέονται με τον προβληματισμό της χριστιανικής κοινότητας, όσον αφορά στην παραδοσιακή εκπαίδευση.
Το επόμενο ζήτημα που πραγματεύθηκε ο ομιλητής ήταν το θέμα του νηπιοβαπτισμού. Έθεσε το ερώτημα κατά πόσο υπάρχουν μαρτυρίες στην Κ.Δ. για το βάπτισμα μικρών παιδιών. Οι μαρτυρίες της Κ.Δ. για "οἴκους" που βαπτίσθηκαν, επιτρέπει την υπόθεση ότι σε αυτούς συμπεριλαμβάνονταν και τα παιδιά. Η αφήγηση στο Μκ 10,13-16, όπου ο Ιησούς αυστηρά επιτιμά τους μαθητές, γιατί εμποδίζουν τα παιδιά να τον πλησιάσουν, ίσως αντικατοπτρίζει μία αντιπαράθεση στην αρχαία κοινότητα για το αν τα μικρά παιδιά μπορούσαν να είναι μέλη της χριστιανικής κοινότητας και να βαπτίζονται στο όνομα του Ιησού. Ωστόσο δεν έχουμε μία γενικευμένη πρακτική βαπτισμού μικρών παιδιών κατά τον 1ο και 2ο αι. Η σαφέστερη μαρτυρία για τη βάπτιση μικρών παιδιών απαντά στον Τερτυλλιανό, ο οποίος μάλιστα παραθέτει την εντολή του Ιησού προς τους μαθητές από το Μκ 10.
Καταλήγοντας την ομιλία του ο L. παρατήρησε ότι:
"η προτροπή της προς Εφεσίους για παιδεία και νουθεσία κυρίου σε συνδυασμό με την αναφορά στη βιβλική εντολή για την τιμή προς τους γονείς και την υπόσχεση για "μακροζωΐα στη γη" φαίνεται να έπαιξαν καταλυτικό ρόλο στην "ιστορία της παιδείας" στον αρχέγονο Χριστιανισμό"

Δεν υπάρχουν σχόλια: