Παρασκευή 3 Ιουλίου 2009

+ Martin Hengel (1926-2009)

Εκοιμήθη χθες, Πέμπτη 2 Ιουλίου 2009 o γνωστός βιβλικός θεολόγος Martin Hengel.
Σπούδασε θεολογία στο Tübingen, όπου ανακηρύχθηκε στη συνέχεια διδάκτορας (1959) και κατέθεσε και την υφηγεσία του (1967). Το 1968 έγινε καθηγητής στο Erlangen. Από το 1972 έως το 1992 υπήρξε καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Τübingen στην έδρα της Καινής Διαθήκης και του αρχαίου Ιουδαϊσμού και διευθυντής του Ινστιτούτου για τον αρχαίο Ιουδαϊσμό και την ιστορία της ελληνιστικής θρησκείας. Για το μεγάλο του έργο τιμήθηκε από πολλούς φορείς και πανεπιστήμια.
Υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους βιβλικούς επιστήμονες της γενιάς του και βαθύς γνώστης της ιστορίας της εποχής της Καινής Διαθήκης. Ασχολήθηκε κυρίως με την επίδραση του ελληνισμού στον Ιουδαϊσμό της Παλαιστίνης και με τις μελέτες του διόρθωσε τις προηγούμενες υπερβολές της Θρησκειοϊστορικής Σχολής καταδεικνύοντας ότι τόσο ο Ιουδαϊσμός όσο και ο Ελληνισμός εκείνης της εποχής ήταν πολύ πιο σύνθετα φαινόμενα από ό,τι συνήθως εκτιμάται κι ότι οι δύο αυτές πραγματικότητες ήρθαν σε επαφή σε πολλά επίπεδα και ανέπτυξαν σύνθετες σχέσεις αλληλεπίδρασης.
Το συγγραφικό του έργο είναι τεράστιο κι ενδεικτικά εδώ αναφέρουμε:
- Die Zeloten. Untersuchungen zur jüdischen Freiheitsbewegung in der Zeit von Herodes I. bis 70 n. Chr., (AGJU 1), Brill 1961
- Judentum und Hellenismus. Studien zu ihrer Begegnung unter besonderer Berücksichtigung Palästinas bis zur Mitte des 2. Jh. v. Chr. , (WUNT 10), Mohr Siebeck, Tübingen 1969
- Eigentum und Reichtum in der frühen Kirche. Aspekte einer frühchristlichen Sozialgeschichte. Calwer Paperback. Calwer Verl., Stuttgart 1973
- Der Sohn Gottes. Die Entstehung der Christologie und die jüdisch-hellenistische Religionsgeschichte. Mohr, Tübingen 1975
To τελευταίο του έργο είναι Die vier Evangelien und das eine Evangelium von Jesus Christus. Studien zu ihrer Sammlung und Entstehung, (WUNT 224), Mohr Siebeck, Tübingen 2008

[Α.Τ.: είχα την ευκαιρία να τον ακούσω σε μία από τις τελευταίες του εισηγήσεις πριν δύο χρόνια στο Μόναχο. Είχε μιλήσει τότε για τις διάφορες παραδόσεις που διασώζονται στα ευαγγέλια αλλά και για τον ιστορικό Ιησού. Είχε τότε τονίσει, ασκώντας κριτική στις θέσεις της Formgeschichte, ότι οι ευαγγελιστές δεν υπήρξαν απλοί συλλέκτες των αρχαίων χριστιανικών παραδόσεων για τον Ιησού αλλά θεολόγοι με λογοτεχνική και κριτική ικανότητα κι ότι η σύνταξη των ευαγγελίων ήταν μία σαφώς σύνθετη διαδικασία, στην οποία υπάρχει η αμοιβαία εξάρτηση και αλληλεπίδραση κοινότητας / ομάδας και συντάκτη του ευαγγελίου. Τόνισε επίσης ότι η η μεσσιανική ιδιότητα του Ιησού αποτελεί ένα από τα πρωταρχικά στοιχεία της παράδοσης γι' αυτόν κι ότι η οικειοποίηση αυτής της ιδιότητας ανάγεται στον ίδιο κι όχι σε μεταγενέστερες ερμηνείες του προσώπου του. Δε νομίζω να υπάρχει βιβλικός επιστήμονας που να μην ωφελήθηκε από το έργο του μεγάλου αυτού ερευνητή. Η συμβολή του παραμένει ουσιαστική και μεγάλη. Ο Θεός να τον αναπαύσει!]

Δεν υπάρχουν σχόλια: